Prezydent Alaksandr Łukaszenka oświadczył w czwartek, że konflikt dyplomatyczny ze Szwecją nie ma związku ze zrzuceniem nad Białorusią misiów z apelami o wolność słowa, ale że organizatorzy lotu współpracowali ze szwedzką ambasadą. Szwedzkie MSZ zaprzecza.
- Niektórzy wiążą ten problem a to z pluszowymi niedźwiedziami, a to ze słoniami. A są to absolutnie różne sprawy - powiedział Łukaszenka agencji BiełTA, nawiązując do odwołania przez Mińsk wszystkich pracowników ambasady Białorusi w Szwecji i prośby o odwołanie pracowników szwedzkiej ambasady w Mińsku.
My bez winy
Jak podkreślił, Białoruś i Szwecja uzgodniły wcześniej, że oba państwa wymienią swoich ambasadorów, ale umowa ta została złamana przez stronę szwedzką, w wyniku czego powstał obecny konflikt. Łukaszenka dodał, że nowi ambasadorowie mieli objąć posady na wiosnę, gdy kończyła się akredytacja szwedzkiego ambasadora Stefana Erikssona, ale choć nowy białoruski ambasador rozpoczął pracę w Sztokholmie, szwedzka strona wciąż nie przysyłała nikogo na miejsce Erikssona. Tym sposobem - ciągnął Łukaszenka - Eriksson "(...) przez kilka miesięcy znajdował się tu faktycznie nielegalnie bez zezwolenia". Gdy około miesiąca temu ambasador wyjechał do Szwecji, Mińsk przypomniał Sztokholmowi, że "jest pożądane", by przyjechał nowy ambasador. - Po pierwsze, w tym czasie nie było go na Białorusi, postąpiliśmy więc taktownie, aby nie musiał nosić walizki na lotnisko i wyjeżdżać. Zachowaliśmy się po ludzku. A oni z tego rozdmuchali skandal. Gdzie tu nasza wina? - zapytał prezydent. Uzupełnił, że władze białoruskie nie chciały przedłużać akredytacji Erikssonowi, bo "niszczył wszystko, co pozytywne, w stosunkach Białorusi i Szwecji".
Spadły z nieba
Lot szwedzkiej awionetki, z której 4 lipca zrzucono nad Białorusią misie, to natomiast - zdaniem szefa państwa - "inny temat". - Temat ten wymaga zgodnie z międzynarodowymi standardami odpowiedzi od Szwecji i Litwy, i tym się dziś zajmujemy. Jeśli tych odpowiedzi zgodnie z międzynarodowymi standardami nie będzie, znajdziemy adekwatną odpowiedź na pluszową sprawę - powiedział. Białoruś zwróciła się w środę do Litwy i Szwecji z prośbą o pomoc prawną w wyjaśnieniu sprawy naruszenia białoruskiej granicy przez szwedzką awionetkę. Samolot wleciał na terytorium Białorusi nielegalnie od strony Litwy. Prezydent zaznaczył też, że gdy rozpoczęto śledztwo w sprawie lotu Szwedów, okazało się, że "ci, którzy przyjeżdżali i szykowali naruszenie granicy państwowej, współpracowali z ambasadą". - Mamy na to dowody. Przedstawiła je ekipa śledcza - podkreślił. I dodał: - Jeszcze ustalimy, jaką rolę odegrała była szwedzka ambasada w tym incydencie.
Szwedzi zaprzeczają Rzecznik szwedzkiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Anders Joerle odrzucił te twierdzenia. - Mogę z całą pewnością powiedzieć, że ani ambasada, ani MSZ Szwecji nie uczestniczyły ani w przygotowaniu, a w przeprowadzeniu lotu szwedzkich obywateli z pluszowymi misiami nad terytorium Białorusi - powiedział agencji BiełaPAN. Szef agencji reklamowej Studio Total, która zorganizowała lot, Per Cromwell także wcześniej zaprzeczał w rozmowie z Radiem Swaboda, by ktokolwiek z ambasady wiedział o planach zrzucenia misiów. W piątek białoruskie MSZ powiadomiło, że nie przedłużyło akredytacji szwedzkiemu ambasadorowi w Mińsku Stefanowi Erikssonowi. W odpowiedzi Szwecja poprosiła o opuszczenie kraju dwóch białoruskich dyplomatów. W środę Białoruś odwołała wszystkich pracowników swojej ambasady w Szwecji i wystąpiła do Sztokholmu o odwołanie do końca miesiąca pracowników szwedzkiej ambasady w Mińsku. W związku ze sprawą lotu awionetki zatrzymano na Białorusi dwie osoby: pracownika agencji nieruchomości Siarhieja Baszarymaua, który pomógł wynająć mieszkanie szwedzkim uczestnikom akcji, oraz 20-letniego studenta dziennikarstwa Antona Surapina, który jako pierwszy opublikował w internecie zdjęcia zrzuconych misiów. Obu przedstawiono zarzut współudziału w nielegalnym przekroczeniu granicy Białorusi przez obywateli szwedzkich.
Porozmawiają
W Brukseli odbędzie się dziś po południu nadzwyczajne posiedzenie ambasadorów UE, na którym ma być wypracowana odpowiedź Unii na decyzję reżimu białoruskiego o wydaleniu z Mińska pracowników ambasady Szwecji.
Unijne źródła zastrzegają, że nie wiadomo, czy decyzja będzie tak daleko idąca, jak ta podjęta w lutym, gdy po wydaleniu z Mińska ambasadorów Polski i UE kraje Unii w geście solidarności zdecydowały o wyjeździe wszystkich 27 ambasadorów państw UE z Mińska.
Autor: mn//kdj/k / Źródło: PAP