Ukraina ma nowego prezydenta. Twardo z Kremlem i kurs na Zachód

Uroczyste posiedzenie Rady Najwyższej rozpoczęło się o godzinie 9 czasu polskiego. Po odśpiewaniu hymnu Poroszenko złożył przysięgę i podpisał stosowne dokumenty, które formalnie uczyniły go prezydentem i szefem sił zbrojnych Ukrainy. Zarządził również minutę ciszy dla uczczenia "wszystkich patriotów", którzy polegli w walce o wolną i niepodległą Ukrainę.

W mowie po zaprzysiężeniu Poroszenko zadeklarował "zachowanie i wzmocnienie jedności Ukrainy". Zaznaczył przy tym, że Rosja "okupuje" Krym. - Ukraińcy teraz najbardziej chcą pokoju. Ja nie chcę wojny, nie pragnę zemsty. Będę walczył o pokój - zaznaczył prezydent. Zaprezentował projekt swojego planu pokojowego, który zawiera trzy punkty: amnestię dla separatystów w zamian za złożenie broni, utworzenie "korytarza ewakuacyjnego dla rosyjskich najemników" oraz dialog pokojowy.

W kontekście tego ostatniego punktu Poroszenko zaproponował decentralizację władzy, zagwarantowanie swobodnego używania języka rosyjskiego, zapewnił też o woli uznania "specyfiki" południowo-wschodniej Ukrainy, jej lokalnych tradycji, kultury i świadomości historycznej. Zastrzegł przy tym, że na te tematy Kijów z "bandytami" nie będzie rozmawiał. Zaproponował przedterminowe wybory do władz lokalnych w Donbasie, tak, aby pojawił się wiarygodny partner do negocjacji.

Poroszenko podkreślił, że nie będzie żadnych ustępstw w sprawie Krymu, który "był, jest i będzie ukraiński". Nie chce rozmawiać też o zmianie formy państwa i kształtu konstytucji. Odrzucił tym samym forsowane przez Rosję postulaty przebudowy struktury wewnętrznej Ukrainy.

Poroszenko zadeklarował zdecydowany kurs proeuropejski, aż do pełnego członkostwa w UE. Nowy prezydent chciałby przy tym jak najszybciej podpisać część ekonomiczną umowy stowarzyszeniowej. - Mam tutaj długopis. Ja jestem już gotowy - stwierdził zwracając się do delegacji unijnej. Mówił też o chęci jak najszybszego ustanowienia ruchu bezwizowego dla Ukraińców.

Następnie nowy prezydent Ukrainy udał się na plac św. Zofii, gdzie przeją formalnie zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi. Nad placem zostanie podniesiony sztandar prezydencki.

Po ceremonii wojskowej Poroszenko udał się do Katedry Św. Zofii na krótkie uroczyste nabożeństwo. Około południa spotkał się z przedstawicielami zagranicznych delegacji. Po rozmowach z gośćmi o 14.30 udał się do pałacu prezydenckiego, gdzie będzie odbywał dwustronne spotkania z częścią zagranicznych delegacji i przedstawicielami tymczasowych władz Ukrainy. Po 17 rozpocznie się mniej formalna część uroczystości - bankiet.

Na uroczystości w Kijowie przybyli przedstawiciele około 20 państw. Wśród nich: wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden, prezydent Litwy Dalia Grybauskaite, przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy i prezydent RP Bronisław Komorowski. Na inaugurację nie zaproszono prezydenta Rosji Władimira Putina. Jego kraj jest reprezentowany przez ambasadora. - Udział prezydenta Komorowskiego w uroczystości zaprzysiężenia będzie potwierdzeniem trwałości polsko-ukraińskiego partnerstwa strategicznego oraz wyrazem poparcia Polski dla europejskich aspiracji Ukrainy - powiedział prezydencki minister, odpowiedzialny za sprawy zagraniczne Jaromir Sokołowski.

Jak podkreślił, Komorowski wyrazi także polskie wsparcie dla reform na Ukrainie, szczególnie reformy samorządowej oraz zaprosi Poroszenkę do złożenia oficjalnej wizyty w Polsce. Komorowski i Poroszenko spotkali się we wtorek w Warszawie, gdzie ukraiński prezydent elekt był gościem Święta Wolności, z okazji 25. rocznicy wyborów 4 czerwca 1989 r. Przy okazji uroczystości inauguracji Komorowski będzie rozmawiał z Poroszenką w cztery oczy. Rozmowa ma dotyczyć m.in. kwestii związanych ze współpracą dwustronną i perspektywy wznowienia pracy komitetu konsultacyjnego prezydentów. Komorowski spotkał się z Poroszenką także w piątek, przed wylotem z Normandii, gdzie odbyły się uroczystości w 70. rocznicę lądowania aliantów.

W sobotę dojdzie także w Kijowie do rozmowy polskiego prezydenta z przewodniczącym Rady Europejskiej Hermanem Van Rompuyem. Odbędzie się również trójstronne spotkanie Komorowskiego z Poroszenką i prezydent Litwy Dalią Grybauskaite. Ma dotyczyć powołania wspólnej brygady polsko-litewsko-ukraińskiej.

Podczas wizyty w Kijowie Komorowskiemu towarzyszyć będzie m.in. poseł PO Marcin Święcicki, który jest szefem grupy ekspertów, doradzającej ukraińskim władzom w sprawie reformy samorządowej.

Petro Poroszenko zwyciężył w przeprowadzonych 25 maja wyborach prezydenckich na Ukrainie. Biznesmen, były minister spraw zagranicznych, otrzymał 54,7 proc. głosów, pokonując m.in. Julię Tymoszenko. Wybory prezydenckie na Ukrainie pierwotnie planowane były na marzec 2015 r. W lutym, kiedy w wyniku trwających od listopada ubiegłego roku protestów antyrządowych ówczesny prezydent Wiktor Janukowycz uciekł z Kijowa, parlament uznał, że samowolnie odsunął się on od władzy i wyznaczył wcześniejsze wybory na 25 maja. Poroszenko jest absolwentem wydziału stosunków międzynarodowych i prawa międzynarodowego Uniwersytetu im. Tarasa Szewczenki w Kijowie. Wraz z żoną Maryną mają czwórkę dzieci. Nazywany jest "królem czekolady", należy do grona najbogatszych Ukraińców.

Na Poroszenkę czekają problemy, jakich nie miał żaden z czterech jego poprzedników na tym stanowisku. Nowy szef państwa przejmuje władzę w kraju, w którego części faktycznie trwa wojna. Uporanie się ze wspieranymi przez Rosję uzbrojonymi separatystami w obwodach donieckim i ługańskim będzie najważniejszą kwestią, którą Poroszenko musi zająć się w pierwszej kolejności. Poroszenko tuż po wyborach wyraził opinię, że zaraz po jego inauguracji powinno dojść do podpisania handlowej części umowy o stowarzyszeniu pomiędzy Ukrainą a Unią Europejską. Polityczną część umowy UE i Ukraina podpisały w marcu. Podpisanie gospodarczej części umowy stowarzyszeniowej planowane jest na koniec czerwca podczas szczytu UE w Brukseli.

Autor: kde,mk//rzw / Źródło: tvn24.pl, PAP