Europarlament przegłosował w środę rezolucję dotyczącą ustanowienia na poziomie unijnym funduszu solidarnościowego, który wspierałby państwa członkowskie przeprowadzające bezpieczne aborcje. Rozwiązanie zaproponowane zostało w ramach inicjatywy obywatelskiej "Mój głos, mój wybór" (ang. "My Voice, My Choice"), pod którą podpisało się prawie 1,2 miliona obywateli Unii, w tym prawie 44 tysiące Polaków. Przedstawiono ją też Komisji Europejskiej.
Inicjatywa ma na celu ustanowienie dobrowolnego mechanizmu finansowego na rzecz państw członkowskich, które przeprowadzałyby legalne i bezpieczne zabiegi przerywania ciąży u kobiet pochodzących z krajów UE, gdzie dostępu do aborcji nie ma.
Fundusz miałby być dobrowolny, finansowany ze środków unijnych i otwarty dla wszystkich państw członkowskich. Kraje, które zdecydowałyby się na uczestnictwo, otrzymałyby wsparcie finansowe ze strony UE, które rekompensowałoby koszt działań solidarnościowych, za jakie uznawane byłyby zabiegi przerywania ciąży.
Aborcja nadal kompetencją krajową
Jak podkreślili inicjatorzy akcji, powołanie funduszu na poziomie UE jest zgodne z traktatami europejskimi, bo wchodzi w zakres kompetencji uzupełniających Unii, jak wspieranie ochrony zdrowia ludzkiego, w którym to obszarze UE może interweniować. Nie ma tu natomiast mowy o ingerencji w przepisy państw członkowskich, a prawo do aborcji nadal pozostaje kompetencją krajową.
Polska jest jednym z nielicznych krajów w Europie, które nie mają dostępu do aborcji na życzenie. Aborcja dozwolona jest u nas tylko w sytuacji zagrożenia życia matki lub w przypadku gwałtu. Przesłanka o ciężkich i nieuleczalnych wadach płodu została uznana za niekonstytucyjną przez Trybunał Konstytucyjny w 2020 roku. Wywołało to falę ogromnych protestów, które rozlały się na ulice kraju. Podobne prawa w UE ma tylko Malta, a poza nią Liechtenstein, Andora i Monako.
Scheuring-Wielgus: to obywatelski mandat, którego nie wolno nam zignorować
Głosowanie w PE poprzedziła debata, która odbyła się we wtorek. Sprawozdawczyni tematu, szwedzka europosłanka Abir Al-Sahlani z grupy Odrodzić Europę powiedziała, że inicjatywa powstała, bo "kobiety w Polsce umierają, kobiety na Malcie traktowane są jak przestępczynie, we Włoszech dostęp do aborcji jest tylko na papierze (...), a na Węgrzech i na Słowacji prawa kobiet są ograniczane".
Europosłanka Lewicy Joanna Scheuring-Wielgus przypomniała, że pod inicjatywą podpisało się prawie 1,2 miliona osób. - To obywatelski mandat, którego nie wolno nam zignorować - powiedziała. Europosłanka KO Elżbieta Łukacijewska zauważyła, że to jeden z najsilniejszych sygnałów, który dotarł do PE w ostatnich latach.
Przeciwko inicjatywie wypowiedziały się natomiast europosłanki prawicy. Małgorzata Gosiewska (PiS) uznała ją za głos "ideologii i biznesu aborcyjnego", a Hiszpanka Margarita de la Pisa Carrion z Patriotów dla Europy powiedziała, że KE nie powinna rozpatrywać propozycji z obszarów, co do których nie ma kompetencji.
Komisarz UE ds. równości Hadja Lahbib, która wzięła udział w debacie, powiedziała, że Komisja jest na etapie analizy inicjatywy obywatelskiej i zastanowi się, jakie działania powinna podjąć w reakcji na ten wniosek w ramach kompetencji UE. Dodała też, że "zapewnienie wsparcia finansowego dla działań państw członkowskich, które promują zdrowie, leży w kompetencjach unijnych".
KE ma czas do marca 2026 roku na określenie dalszych kroków.
Autorka/Autor: aaw/akr
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: PAP/EPA/CHRISTOPHE PETIT TESSON