James P. Allison i Tasuku Honjo tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla z dziedziny medycyny i fizjologii - poinformował w poniedziałek Komitet Noblowski Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk. Odkrycia tegorocznych noblistów z dziedziny medycyny przyczyniły się do opracowania leków skutecznych w terapii groźnych nowotworów, na przykład czerniaka, raka płuca.
Ogłoszenie laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii miało miejsce w sztokholmskim Instytucie Karolinska, który przyznaje tę nagrodę.
- Allison i Honjo pokazali, jak różne strategie blokowania punktów kontrolnych układu immunologicznego mogą zostać wykorzystane w leczeniu nowotworów - oświadczył Komitet Noblowski uzasadniając przyznanie im nagrody w wysokości dziewięciu milionów szwedzkich koron (około czterech milionów złotych).
BREAKING NEWS The 2018 #NobelPrize in Physiology or Medicine has been awarded jointly to James P. Allison and Tasuku Honjo “for their discovery of cancer therapy by inhibition of negative immune regulation.” pic.twitter.com/gk69W1ZLNI— The Nobel Prize (@NobelPrize) 1 października 2018
Spektakularne wyniki
Nobliści, 70-letni James P. Allison z USA i 76-letni Tasuku Honjo z Japonii, badali funkcje białek działających jako tzw. punkty kontrolne układu immunologicznego. Blokują one aktywację komórek odporności i pozwalają uciec komórkom nowotworowym przed ich atakiem.
Tasuku Honjo odkrył w 1992 r. ciałko PD-1, które jest obecne na powierzchni limfocytów T, komórek odporności istotnych m.in. w zwalczaniu nowotworów. W serii eksperymentów na Uniwersytecie Kyoto Honjo wykazał, że białko to hamuje aktywację limfocytów T (tzw. negatywny punkt kontrolny). Badania na zwierzętach potwierdziły, że blokowanie PD-1 może być obiecującą metodą walki z rakiem. Obecnie stosowane jest kilka leków, które blokują PD-1, jak niwolumab czy pembrolizumab w leczeniu czerniaka oraz raka płuca.
Z kolei James P. Allison badał białko CTLA-4 na limfocytach T, które również hamuje aktywność tych komórek. Opracował przeciwciało anty-CTLA-4, które blokuje to białko. Eksperymenty przeprowadzone w 1994 r. przyniosły spektakularne wyniki – wszystkie myszy chore na raka wyleczono przy pomocy przeciwciała anty-CTLA-4. W 2011 r. przeciwciało anty-CTLA-1 zostało zarejestrowane w USA jako lek (o nazwie międzynarodowej ipilimumab) do leczenia chorych na zaawansowanego, przerzutowego czerniaka.
Dzięki ich badaniom udaje się dziś znacznie przedłużać życie pacjentów z bardzo agresywnymi nowotworami.
Nagrody w pięciu dziedzinach
W poniedziałek rozpoczął się tzw. tydzień noblowski, podczas którego poznamy laureatów Nagrody Nobla w pięciu dziedzinach. We wtorek Komitet Noblowski Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk przyzna Nobla z fizyki, a dzień później z chemii.
W czwartek drzwi Sali Giełdy w gmachu Akademii Szwedzkiej na Starym Mieście w Sztokholmie pozostaną natomiast zamknięte. W ich progu nie stanie sekretarz Akademii i nie ogłosi laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.
Decyzja o nieprzyznawaniu w tym roku tej nagrody ma związek ze skandalem, jaki wybuchł jesienią ubiegłego roku, gdy francusko-szwedzki fotografik i reżyser Jean-Claude Arnault, mąż członkini Akademii Katariny Frostenson, został oskarżony o gwałty oraz o to, że był źródłem przecieków o laureatach literackiego Nobla. Arnault przebywa obecnie w areszcie, trwa jego proces.
W piątek uwaga świata przeniesie się do stolicy Norwegii Oslo, gdzie Norweski Komitet Noblowski wskaże laureata Pokojowej Nagrody Nobla. To jedyny komitet noblowski, na który wpływ mają politycy - składa się on z pięciu osób wybieranych przez norweski parlament.
W poniedziałek 8 października w Sztokholmie poznamy laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii. To dodatkowa nagroda, o której nie wspomina w swoim testamencie Nobel. Z tego powodu formalnie nazywana jest nagrodą banku Szwecji im. Alfreda Nobla.
Autor: mm/adso / Źródło: PAP, Reuters
Źródło zdjęcia głównego: Twitter - The Nobel Prize