Prezydent Czech powierzył misję utworzenia nowego rządu Petrowi Fiali

Przyszły gabinet Fiali będą tworzyć politycy z dwóch list wyborczych: SPOLU, utworzonej przez prawicową ODS, Unię Chrześcijańsko-Demokratyczną-Czechosłowacką Partię Ludową (KDU-CzSL) oraz konserwatywny ruch Tradycja Odpowiedzialność Dobrobyt (TOP09), a także PirSTAN, którą utworzyły Czeska Partia Piratów oraz ruch Burmistrzowie i Niezależni (STAN).

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO

Komentatorzy zwrócili uwagę, że prezydent Zeman, znajdujący się od 10 października w Centralnym Szpitalu Wojskowym (UVN), zaakceptował w ten sposób powstanie nowej większości w Izbie Poselskiej i jej gotowość do wzięcia odpowiedzialności za kraj.

W komunikacie kancelarii stwierdzono, że prezydent spodziewa się, że Fiala poinformuje go o wynikach swojej misji, aby mógł zdecydować o dalszych krokach konstytucyjnych. Pierwszym z nich powinno być powierzenie przewodniczącemu ODS funkcji premiera i wręczenie nominacji członkom nowego gabinetu.

W poniedziałek Izba Poselska Parlamentu Republiki Czeskiej rozpoczęła sesję inauguracyjną. 196 posłów złożyło ślubowanie, cztery osoby usprawiedliwiły swoją nieobecność powodami zdrowotnymi i dopełnią formalności później.

Sesja będzie kontynuowana w środę, gdy posłowie wybiorą kierownictwo Izby. Po raz pierwszy od 1989 roku w ławach poselskich nie będzie przedstawicieli Komunistycznej Partii Czech i Moraw, której kandydaci nie pokonali 5-procentowego progu wyborczego. Podobny los spotkał drugą formację historycznej lewicy - Czeską Partię Socjaldemokratyczną, która współtworzyła rząd premiera Andreja Babisza.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO

Babisz ma konstytucyjny obowiązek złożyć dymisję gabinetu prezydentowi Zemanowi w dniu zakończenia inauguracyjnej sesji. Według obserwatorów powinno to nastąpić w piątek.

Pierwszego dnia sesji nowo zaprzysiężeni posłowie wybrali komisję skrutacyjną, która będzie czuwać nad wszystkimi głosowaniami w Izbie. W środę przeprowadzi wybór kierownictwa czeskiego Sejmu, któremu może przewodniczyć szefowa konserwatywnego ruchu Tradycja Odpowiedzialność Dobrobyt (TOP09) Marketa Pekarova Adamova.

Dziennikarze zwrócili uwagę, że w czasie inauguracji, gdy posłowie zajmowali miejsca alfabetycznie, obok siebie siedzieli dwaj skłóceni ze sobą i nie utrzymujący kontaktów, mający japońskie korzenie bracia Okamurowie: Tomio i Hayato. Pierwszy jest liderem skrajnej, antyeuropejskiej partii Wolność i Demokracja Bezpośrednia (SPD). Hayato został posłem Unii Chrześcijańskiej i Demokratycznej-Czechosłowackiej Partii Ludowej (KDU-CzSL).

W kuluarach mówiono, że w czasie środowego posiedzenia może dojść do ostrego politycznego starcia nowej większości w parlamencie, złożonej z koalicji wyborczych SPOLU i PirSTAN, z dwiema partiami opozycyjnymi. Mający największy klub w izbie ruch Ano dotychczasowego premiera domaga się stanowiska przewodniczącego Izby, a SPD nie zamierza zaakceptować proponowanego przez większość braku miejsca dla przedstawiciela tej partii wśród wiceprzewodniczących. SPD może go nie uzyskać, ponieważ partia ta została wymieniona w sprawozdaniach służb specjalnych dotyczących politycznego ekstremizmu w Czechach.

W poniedziałek przewodniczący pięciu prawicowych i centrowych partii i ruchów politycznych podpisali umowę o utworzeniu koalicji rządowej.

O umowie prowadzącej do powstania nowego rządu zaczęto rozmawiać bezpośrednio po ogłoszeniu wstępnych wyników wyborów, które dały pięciu mającym utworzyć nowy gabinet ugrupowaniom większość 108 mandatów w 200-osobowej Izbie Poselskiej. Osiągnięcie tej większości było możliwe dzięki wystawieniu dwóch wspólnych list wyborczych SPOLU: prawicowej Obywatelskiej Partii Demokratycznej (ODS), Unii Chrześcijańskiej i Demokratycznej-Czechosłowackiej Partii Ludowej (KDU-CzSL) oraz konserwatywnego ruchu Tradycja Odpowiedzialność Dobrobyt (TOP09), a także PirSTAN, którą utworzyły Czeska Partia Piratów i ruch Burmistrzowie i Niezależni (STAN).

Podpisana umowa zakłada bliską współpracę przewodniczących partii tworzących wspólny rząd. Akceptują, że premier proponuje kandydatów na poszczególne stanowiska ministerialne prezydentowi, ale za każdym razem musi starać się o zgodę konkretnej partii politycznej. Fiala na konferencji prasowej stwierdził, że nie ma sygnałów, że prezydent Milosz Zeman nie zgadza się z kandydatami ugrupowania na ministrów. - Nawet ich jeszcze nie poznał - stwierdził Fiala.

Nowa większość obiecuje przeprowadzenie reformy emerytalnej, wzrost wydatków na obronność i na kulturę, regularną waloryzację nakładów na ochronę zdrowia. W umowie znalazło się zobowiązanie do utrzymania pensji dla nauczycieli w wysokości 130 proc. średniej płacy, a także zobowiązanie do utworzenia dwóch nowych parków narodowych. Członkostwo w Unii Europejskiej i w NATO ma nadal być najważniejszym wyznacznikiem czeskiej polityki zagranicznej. Dokument wspomina także współpracę w Grupie Wyszehradzkiej, którą Czechy tworzą razem z Polską, Słowacją i Węgrami. Mowa jest także o rozwoju relacji ze Stanami Zjednoczonymi oraz o tradycyjnym, strategicznym partnerstwie z Izraelem. Nowy gabinet chce powrócić do "havlowskiej" polityki zagranicznej, której celem jest wsparcie demokracji, praw człowieka oraz społeczeństwa obywatelskiego.