Z Kabulu do Bamianu jest 240 kilometrów. Prowadzą tam dwie drogi. Krótsza biegnie przez Maidan Szahr i prowincję Wardak. Dłuższa, na której niedawno położono nowy asfalt, wiedzie przez prowincję Parwan, gdzie za Charikarem skręca się na wschód. Pojechałem nią kiedyś do prowincji zamieszkałej przez Hazarów z Attaullahem, moim tłumaczem. Ta krótsza, biegnąca przez Wardak, zawsze była pod kontrolą talibów. Dłuższą jechało się do Bamianu kilkanaście godzin zamiast czterech, jednak talibowie zaczęli pojawiać się i tutaj. Zdarzało się, że wystawiali mobilny posterunek i legitymowali pasażerów wszystkich pojazdów. Tydzień przed naszym przyjazdem w 2019 roku spalili na drodze parę samochodów i uprowadzili nauczyciela z Kabulu. Dlatego mimo namów Attaullaha, żeby pojechać do Hazarów z jego synem, żołnierzem Afgańskiej Armii Narodowej Zikrullą, wybieramy podróż samolotem, tym bardziej że parę lat temu Japończycy zbudowali lotnisko na pozostałościach byłej bazy wojskowej ISAF - tzw. Kiwibase - gdzie do 2013 roku służyli głównie Nowozelandczycy. Dwukilometrowy pas startowy leży na wysokości 2600 m n p.m.

Po dwudziestu pięciu minutach od wzbicia się w powietrze z lotniska Hamida Karzaja w okienkach małego samolotu pojawia się zarys skały z wnękami po posągach Buddy. Zniekształcony ruchem śmigła obrazek robi się oleisty. Gdy samolot chowa podwozie, a pilot przygotowuje się do szybkiego lądowania, wschodzące właśnie słońce oświetla jedno z bardziej symbolicznych miejsc w historii Afganistanu.

W czasach przedislamskich Bamian był najbardziej wysuniętym na zachód duchowym centrum buddyzmu, a jednocześnie prężnym ośrodkiem handlowym, gdzie Wschód spotykał się z Zachodem. Położony pomiędzy Chinami a Bliskim Wschodem przyciągał Greków, Turków, Persów, Chińczyków i Hindusów – świadczą o tym wykopaliska archeologiczne.