Ruszył sezon epidemiczny. Ministra zdrowia apeluje o szczepienie się

- W październiku dominują choroby górnych dróg oddechowych. Wśród wirusów jest to COVID-19, pojawiają się też pierwsze przypadki zachorowań na grypę, ale także - co nietypowe - dużo jest przypadków krztuśca – tak o sytuacji na szpitalnych oddziałach mówi dr hab. n. med. Ewelina Gowin, rzeczniczka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. 

Sezon infekcyjny właśnie się zaczął. Dlatego specjaliści i ministerstwo zdrowia zachęcają do tego, by się szczepić na grypę, COVID-19, ale też coraz bardziej popularny krztusiec.

Rozpoczęły się już szczepienia przeciwko grypie w sezonie 2024/2025. Dostępne są preparaty dopasowane do szczepów wirusa grypy, jakie najprawdopodobniej będą dominować jesienią i zimą. Z danych Głównego Inspektoratu Sanitarnego wynika, że w tym sezonie z możliwości zaszczepienia się na grypę skorzystało ponad 600 tys. Polaków.

Grypa sezonowa, poza podstawowymi objawami typu: kaszel, gorączka, dreszcze czy bóle mięśni, może doprowadzić do poważnych powikłań oraz hospitalizacji. Odporność po zaszczepieniu się przeciw grypie powstaje zazwyczaj po około 2-3 tygodniach. W Polsce sezon epidemiczny grypy trwa od października do maja, a szczyt zachorowań zazwyczaj obejmuje okres od stycznia do marca. Z tego względu najlepszym momentem na zaszczepienie jest okres od września do listopada. Jedno szczepienie powinno zapewnić ochronę zwykle na cały sezon grypowy.

W tym sezonie dla osób starszych 65 plus w profilaktyce grypy eksperci rekomendują również przyjmowanie szczepionki wysokodawkowej. Taki preparat, o czterokrotnie większej dawce antygenów w porównaniu do szczepionki standardowej, jest po raz pierwszy dostępny w naszym kraju. Badania naukowe wykazały, że wywołuje on silniejszą odpowiedź immunologiczną u pacjentów w wieku co najmniej 60 lat. To bardzo ważne, gdyż osoby starsze gorzej reagują na szczepienie i są bardziej narażone na zakażenie grypą oraz jej powikłania.

Osoby starsze zaliczają się też do grupy podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu choroby. - U osób powyżej 65. roku życia znacznie wzrasta ryzyko powikłań grypy wymagających hospitalizacji. Grypa może prowadzić do uszkodzeń i upośledzenia funkcji wielu układów oraz narządów i o 74 proc. zwiększa ryzyko powikłań diabetologicznych (nieprawidłowe wartości glikemii), 8-krotnie zwiększa ryzyko zapalenia płuc lub udaru mózgu, 10-krotnie zwiększa ryzyko zawału serca - przypominają eksperci OPZChI.

Nowe szczepionki wysokodawkowe są refundowane tylko w 50 procentach. - Zwykle szczepionki przeciwko grypie są darmowe dla seniorów (osób z grupy wiekowej 65 plus) - przypomina dr hab. Ewelina Gowin.

CZYTAJ TEŻ: Ogromny wzrost zachorowań na krztusiec w Polsce.

Jednocześnie specjaliści zachęcają do szczepień dawką przypominająca przeciwko COVID-19, również dostosowaną do obecnie dominujących wariantów wirusa SARS-CoV-2 (są to kolejne podwarianty Omikrona).

- Jeśli chodzi o sytuację covidową to musimy mieć świadomość, że wirus się zmienia i te szczepy, które krążą, są coraz to inne, dlatego te szczepionki muszą ulegać modyfikacji. Teraz czekamy na najnowszą, która może nas uchronić przed ciężkim uszczerbkiem. Zachorowań rzeczywiście jest coraz więcej, na szczęście nie obserwujemy tak wielu ciężkich przebiegów jak w poprzednich falach - tłumaczy dr hab. Ewelina Gowin.

Pierwsze dostawy szczepionek przeciwko COVID-19, ukierunkowanych na podwariant JN.1 koronawirusa, zostały zaplanowane do 15 października - poinformowało Ministerstwo Zdrowia. Przetargi resortu zdrowia zostały ogłoszone na zakup 1 mln 54 tys. dawek – przekazało ministerstwo.

Szczepienia ruszą, jak tylko szczepionki będą dostępne w Polsce – zapewnił resort. Będą się one odbywać w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej i w aptekach. Konieczne będą na nie, jak przy poprzednich dawkach, skierowania. Jednocześnie resort zaznaczył, że zalecenia dotyczące szczepień przeciw COVID-19 na sezon 2024/2025 zostaną wydane w najbliższym czasie.

CZYTAJ TEŻ: Szczepienia przeciw HPV w szkołach. Do kogo są skierowane?

Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych zachęcają do wykonywania kilku szczepień podczas jednej wizyty. - Podanie kilku szczepionek zwiększa szansę na terminowe zaszczepienie pacjenta przeciwko tym wszystkim chorobom, przeciwko którym powinien zostać zaszczepiony, co ma szczególne znaczenie w profilaktyce zakażeń układu oddechowego w populacji dorosłych – zaznacza prof. Ernest Kuchar, kierownik Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.

Należy jedynie przestrzegać pewnych reguł podczas jednoczesnego podawania różnych szczepionek. Przede wszystkim powinny być one wstrzykiwane oddzielnie i w różne miejsca na kończynach.

Kilkoma preparatami ochronnymi mogą być też szczepione kobiety w ciąży. Ministra zdrowia szczególnie zachęcała, by ciężarne skorzystały z możliwości darmowego szczepienia na krztusiec. Można je przeprowadzić w trzecim trymestrze ciąży.

- Matki mogą się szczepić po to, żeby przekazać przeciwciała swoim noworodkom i w ten sposób uchronić je przed zachorowaniem w pierwszych tygodniach życia - tłumaczy dr Ewelina Gowin. Przypomnijmy, że niemowlęta szczepienia na krztusiec mogą przyjąć dopiero w 7. tygodniu życia.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zapewnia, że szczepienia ochronne są jedną z najbardziej efektywnych procedur medycznych. Szacuje się, że każdego roku zapobiegają 2-3 mln zgonów z powodu chorób zakaźnych na świecie, a można by uniknąć kolejnych 1,5 mln zgonów, gdyby wyższy był wskaźnik wyszczepialności.