Co roku poznaniacy tłumnie ruszają na cmentarze, by uczcić pamięć bliskich. Na tutejszych nekropoliach pochowano też wiele znanych i zasłużonych osób. Tuż przed Wszystkimi Świętymi przypominamy, gdzie można znaleźć ich groby. To w stolicy Wielkopolski spoczywają między innymi Krystyna Feldman, Jan Kulczyk, Krystyna Łybacka czy Ada Rusowicz.
Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan
Wielu poznaniaków odwiedza Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan, nazywany "poznańskimi Powązkami". To najstarsza nekropolia w Poznaniu, która znajduje się na Wzgórzu Św. Wojciecha. Powstała w 1810 r. jako cmentarz parafii farnej św. Marii Magdaleny. W cmentarz zasłużonych przekształcono go w 1948 r. Uważany jest też za jedną z najbardziej malowniczych w Poznaniu.
Leżą tu m.in. Stanisław Mikołajczyk, były premier Polski, byli prezydenci Poznania: Cyryl Ratajski, Jarogniew Drwęski czy Wojciech Szczęsny-Kaczmarek. Jest tu także symboliczny grób Hipolita Cegielskiego oraz pierwszego dowódcy Powstania Wielkopolskiego - Stanisława Taczaka.
Stąd już tylko kilka kroków do Krypty Zasłużonych Wielkopolan, która znajduje się przy kościele w parafii pw. św. Wojciecha. Jak co roku 1 listopada krypta będzie otwarta dla zwiedzających. To tutaj pochowano m.in.: Józefa Wybickiego (twórcy Hymnu Polski), Feliksa Nowowiejskiego (kompozytora i twórcy melodii Roty). W krypcie złożono również urnę z sercem generała Jana Henryka Dąbrowskiego (polski generał, twórca Legionów Polskich we Włoszech).
Znane osoby pochowane na cmentarzu Miłostowo
Krystyna Feldman (1916-2007)
Wybitna aktorka teatralna i telewizyjna. Urodziła się 1 maja 1916 roku we Lwowie. Jej rodzicami byli Katarzyna Feldman (śpiewaczka operowa) i Ferdynand Feldman (aktor). Wiadomo, że wczesne dzieciństwo spędziła w Krakowie. Następnie przeprowadziła się z rodziną do Zakopanego. Jest absolwentką Instytutu Sztuki Teatralnej. W 1937 roku zdała eksternistyczny egzamin aktorski. Jeszcze w tym samym roku debiutowała w Teatrze Miejskim we Lwowie. W czasie wojny była łączniczką Armii Krajowej. Od 1976 r. była aktorką Teatru Polskiego (1976–83), a od 1983 r. Teatru Nowego w Poznaniu. Z kolei od 1980 r. działała w "Solidarności". Ponadto współpracowała ze środowiskiem Dominikanów. Wielką popularność przyniosła jej rola babci Kiepskiej w serialu "Świat według Kiepskich". Przed Teatrem Nowym w Poznaniu jest skwer im. Krystyny Feldman.
Czesław Cybulski (1935-2022)
Polski trener lekkoatletów. Urodził się 18 czerwca 1935 roku w podpoznańskiej Mosinie. Był najbardziej utytułowanym trenerem rzutów w historii całej polskiej lekkoatletyki. Jego specjalnością był rzut młotem. Pracował z Szymonem Ziółkowskim, Anitą Włodarczyk i Pawłem Fajdkiem. Jego zawodnicy i zawodniczki 16 razy zdobywali medale podczas największych światowych imprez.
Krystyna Łybacka (1946-2020)
Była minister edukacji, posłanka na Sejm, eurodeputowana przez lata związana z lewicą. Krystyna Łybacka urodziła się 10 lutego 1946 roku. Była posłanką na Sejm w latach 1991–2014 i minister edukacji narodowej i sportu w latach 2001 - 2004, a od 2014 roku także deputowaną do Parlamentu Europejskiego. W 2019 uznana została za najbardziej pracowitego europosła w kategorii edukacja, kultura i media w ramach plebiscytu MEP Awards organizowanego przez "The Parliament Magazine". W tym samym roku nie wystartowała już jednak w kolejnych wyborach europejskich i zdecydowała o zawieszeniu działalności politycznej.
Ada Rusowicz (1944-1991)
Polska piosenkarka, wokalistka zespołu Niebiesko-Czarni. Adriana Rusowicz urodziła się 8 września 1944 roku w Wilnie. Ukończyła liceum w Sztumie, a następnie podjęła naukę zawodu nauczycielki w Olsztynie. W 1968 roku była najpopularniejszą polską wokalistką. Mężem Ady Rusowicz był gitarzysta Wojciech Korda (jego grób również znajduje się na cmentarzu w Miłostowie). Muzycy doczekali się dwójki dzieci. Córka Anna również jest popularną wokalistką.
Mariusz Sabiniewicz (1963-2007)
Aktor telewizyjny i teatralny, poznaniak. Mariusz Sabiniewicz urodził się 21 stycznia 1963 roku. Najpierw ukończył Szkołę Podstawową nr 18 im. Zofii Nałkowskiej, potem kontynuował naukę w X Liceum Ogólnokształcące im. Przemysława II. Ukończył Szkołę Filmową w Łodzi. Od 1986 roku był związany z Teatrem Polskim w Poznaniu. Po czterech latach zaczął pracę w Teatrze Nowym. Poznaniacy pamiętają go m.in. z roli Konrada w „Dziadach” i jako Adama Faworskiego w „Pięknej Lucyndzie”. Popularność przyniosła mu rola Norberta w serialu "M jak miłość"..
Ewa Wanat (1962-2023)
Polska dziennikarka radiowa i telewizyjna. Urodziła się 29 sierpnia 1962 roku w Poznaniu. Studiowała polonistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Pracę w mediach rozpoczęła w 1989 roku – wówczas związała się z Radiem S Poznań. Współpracowała też z "Gazetą Wyborczą" i poznańskim oddziałem TVP. Wtedy tworzyła i współtworzyła filmy dokumentalne i reportaże dla telewizji publicznej. W latach 2003-2012 była redaktor naczelną radia TOK FM. Potem (2013-2015) radia RDC. Była laureatką Nagrody Hiacynta 2010 "za dziennikarstwo otwarte, odważne, pełne otwartości na problemy społeczne", a w 2010 roku zdobyła tytuł Człowieka Mediów miesięcznika "Brief". W 2023 roku zmarła po kilkuletniej walce z nowotworem.
Znane osoby pochowane na cmentarzu Junikowo
Teresa Zarzeczańska-Różańska (1946-2023)
Pierwsza Polka i czwarta kobieta w historii, która przepłynęła wpław kanał La Manche. Zarzeczańska-Różańska urodziła się 15 października 1946 roku w Siemiątkowie. Była zawodniczką sekcji pływackiej Lecha Poznań, multimedalistką mistrzostw Polski, rekordzistką kraju w stylu klasycznym, a w latach 1967-72 należała do kadry narodowej.
Stefan Stuligrosz (1920-2012)
Znany dyrygent, założyciel chóru "Poznańskie Słowiki" i pedagog. Urodził się 26 sierpnia 1920 r. Od urodzenia związany był z Poznaniem, a w szczególności ze Starołęką, w której się wychował. Przygodę z dyrygenturą Stuligrosz rozpoczął jeszcze w czasie okupacji, kiedy prowadził zajęcia konspiracyjnego chóru katedralnego, po aresztowaniu ks. Wacława Gieburowskiego. Po II wojnie światowej oficjalnie założył Chór Chłopięco-Męski "Poznańskie Słowiki", którego dyrygentem pozostał aż do śmierci. Chór pod dyrekcją Stuligrosza koncertował na całym świecie, w tym wielokrotnie w Watykanie i podczas wizyty Jana Pawła II w Polsce.
Teodor Anioła
Piłkarz Lecha Poznań, członek słynnego tercetu ABC (Anioła, Białas, Czapczyk). Pochodził z kolejarskiej rodziny. Zaraz po wojnie dołączył do Kolejowego Klubu Sportowego, który trenował wówczas na stadionie na Dębcu. W pierwszej drużynie zadebiutował w 1945 roku. To najskuteczniejszy strzelec w historii klubu. W trakcie 196 spotkań ligowych (11 sezonów) zdobył 138 bramek. W latach 1949-51 trzy razy z rzędu sięgał po koronę najlepszego strzelca ligi. Popularny "Diabeł" to także siedmiokrotny reprezentant Polski, wielokrotnie uznawany za najlepszego zawodnika w dziejach Kolejorza.
Edmund Białas
Karierę w poznańskim klubie rozpoczynał jeszcze przed wojną - już w 1931 roku. Na najwyższym szczeblu rozgrywek spędził trzy sezony z bilansem 64 gier i 26 bramek. W annałach zapisał się jako pierwszy gracz Lecha, debiutujący w reprezentacji Polski. Po zakończeniu kariery poświęcił się pracy trenerskiej, w trakcie której poprowadził Kolejorza do imponującej serii 61 gier bez porażki. Wynik ten do dziś pozostaje niedoścignionym rekordem klubu.
Znane osoby pochowane na cmentarzu na Sołaczu
prof. Tadeusz Perkitny (1902-1986) i prof. Leon Mroczkiewicz (1900-1971)
Poznańscy podróżnicy i znani wykładowcy Uniwersytetu Przyrodniczego. Poznali się w 1912 roku, w drugiej klasie gimnazjum. Leon przyszedł do szkoły, a pruski belfer kazał mu zająć miejsce w ławce "obok tego głupka Perkitnego". Od tego momentu niemal wszystko robili razem: walczyli w powstaniu wielkopolskim, poszli na te same studia, wyruszali na wspólne wyprawy w Tatry, Bieszczady, Puszczę Białowieską, na Półwysep Helski. W podróż dookoła globu ruszyli z 65 dolarami w kieszeni (bo kolejne 50 ktoś podprowadził im z biurka), kilogramem jabłek, aparatem fotograficznym i dwoma bawolimi plecakami. Zarówno Perkitny jak i Mroczkiewicz po latach zostali wykładowcami Uniwersytetu Przyrodniczego. Ich gabinety dzieliło sto kroków. Taka sama jest odległość pomiędzy ich nagrobkami na sołackim cmentarzu.
Znane osoby pochowane na cmentarzu Nowina
Wanda Błeńska (1900-2014)
Misjonarka i lekarka zwana "matką trędowatych". Wanda Błeńska urodziła się 30 października 1911 r. w Poznaniu. W 1934 r. uzyskała dyplom lekarski na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Podczas studiów aktywnie działała w Akademickim Kole Misjologicznym. Po II wojnie światowej, w której uczestniczyła jako żołnierz Armii Krajowej, uzyskała dyplom Instytutu Medycyny Tropikalnej i Higieny na Uniwersytecie w Liverpoolu. Błeńska ponad 40 lat spędziła w Ugandzie, oddając się służbie chorym.
Jan Kulczyk (1950-2015)
Jeden z największych polskich przedsiębiorców, filantrop, miłośnik kultury i sportu. Przez wiele lat znajdował się na szczycie rankingu najbogatszych Polaków. Jan Kulczyk urodził się w Bydgoszczy w 1950 r. Ukończył prawo na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, a także handel zagraniczny na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Zdobył też tytuł naukowy doktora nauk prawnych. Pierwsze kroki w biznesie stawiał w 1981 r. Dzięki kapitałowi, który otrzymał od ojca Henryka, założył polonijną firmę Interkulpol. W 1991 r. założył Kulczyk Holding, który od 2007 r. wszedł w skład Kulczyk Investment. Przedsiębiorstwo zajmuje się inwestycjami w branży energetycznej, naftowej, gazowej, motoryzacyjnej, browarniczej oraz nieruchomości. Jego majątek szacowany był na ponad 15 mld złotych. Miliarder zmarł we Wiedniu, gdzie przeszedł operację serca.
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: UM Poznania