Zakaz palenia – gdzie obowiązuje? Czy można palić na balkonie, klatce schodowej lub chodniku?

● Zakaz palenia w miejscach publicznych został wprowadzony w 2010 roku. ● Palenie zakazane jest w miejscach związanych m.in. ze służbą zdrowia, edukacją, kulturą, rozrywką czy sportem. ● W niektórych miejscach publicznych, na przykład na chodnikach, zwykle możliwe jest palenie. ● Lokalnie zakaz palenia może być rozszerzany np. na balkony i klatki schodowe.

Szkodliwe działanie palenia tytoniu na biernych palaczy, czyli osoby, które same nie palą ale mają kontakt z dymem, doprowadziło do wprowadzenia w 2010 roku w Polsce zakazu palenia w miejscach publicznych. Zakaz ten dotyczy m.in. obiektów związanych ze służbą zdrowia, edukacją, kulturą, rozrywką oraz sportem. Oznacza to, że palenie co do zasady zabronione jest w restauracjach, kinach, szpitalach, na uczelniach, placach zabaw, przystankach komunikacji miejskiej, dworcach czy lotniskach.

Za złamanie zakazu palenia w danym miejscu grozi kara w postaci upomnienia lub mandatu w wysokości od 20 do 500 złotych.

ZOBACZ TEŻ: Dziesięć lat od zakazu, który podzielił Polaków

W niektórych sytuacjach mogą pojawić się jednak wątpliwości, czy zakaz palenia w miejscach publicznych znajduje zastosowanie. Sytuacja taka ma miejsce na przykład podczas przebywania na ulicy lub chodniku. Co do zasady są to bowiem miejsca publiczne.

Palenie tytoniu na chodnikach i ulicach jest jednak dozwolone - powszechny zakaz ich nie dotyczy. Możliwe jest jednak, że przy danej ulicy lub chodniku zostanie ustawiony znak informujący o zakazie palenia. W takiej sytuacji zakaz jest obowiązujący i dotyczy nie tylko tradycyjnych papierosów, ale także wszelkich jego pochodnych, m.in. fajek, podgrzewaczy tytoniu oraz e-papierosów.

Palenie w prywatnym samochodzie jest dozwolone bez względu na to, czy porusza się on po drogach publicznych, czy prywatnych. Powszechny zakaz palenia dotyczy bowiem pojazdów zaliczanych do transportu publicznego, a nie prywatnego.

Palenie papierosów zabronione jest jednak w prywatnych pojazdach służących do przewozu wielu osób, na przykład taksówkach lub busach. Zabronione jest również palenie w samochodach służbowych.

W Polsce nie funkcjonuje powszechny zakaz palenia papierosów na prywatnych tarasach i balkonach. Przydomowa przestrzeń nie jest bowiem miejscem publicznym. Wspólnoty lub spółdzielnie mieszkaniowe mogą jednak samodzielnie wprowadzać taki zakaz do swoich regulaminów i jest on wówczas obowiązujący dla wszystkich mieszkańców.

Jednocześnie przepisy kodeksu cywilnego oraz kodeksu wykroczeń umożliwiają karanie mandatem m.in. w przypadkach strącania popiołu lub niedopałków na teren sąsiada, a także za stwarzanie zagrożenia pożarowego. W takich przypadkach możliwe jest nałożenie mandatu w wysokości do 500 zł.

Ponadto ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku nakłada także zakaz szkodliwego oddziaływania właściciela danej nieruchomości na podmiot mieszkający w bliskim sąsiedztwie. Osoby, które czują się poszkodowane kontaktem z dymem papierosowym docierającym do nich z balkonu sąsiada, mogą więc próbować składania skarg i dochodzenia swoich roszczeń również na drodze sądowej.

ZOBACZ TEŻ: E-palacze trafią do palarni. 500 zł mandatu za publiczne palenie

Palenie tytoniu na klatkach schodowych nie jest zabronione na mocy tzw. ustawy antynikotynowej z 2010 roku. Wynika to z faktu, że klatka schodowa nie jest miejscem publicznym.

Jednocześnie dym papierosowy na klatkach schodowych, zwłaszcza wąskich lub pozbawionych okien, potrafi być wyjątkowo dokuczliwy dla innych osób. Dlatego zakaz palenia na nich często wprowadzany jest przez wspólnoty lub spółdzielnie mieszkaniowe i staje się wówczas obowiązujący wszystkich korzystających z danej klatki schodowej. Złamanie takiego wewnętrznego zakazu grozi otrzymaniem mandatu w wysokości do 500 zł. 

Palenie tytoniu w miejscach publicznych dopuszczalne jest również w niektórych innych sytuacjach. Przede wszystkim w specjalnych miejscach wyznaczonych do palenia, tzw. palarniach, spotykanych m.in. w prywatnych przedsiębiorstwach, restauracjach, czy miejscach związanych z rozrywką. Palarnia powinna być odrębnym pomieszczeniem, by w trakcie palenia nie narazić osób niepalących na niekorzystne oddziaływanie dymu. Zgodnie z przepisami miejsce to powinno mieć 2,5 m wysokości, być odpowiednio wentylowane, a jego powierzchnia nie może być mniejsza niż 4 metry kwadratowe.

Powszechny zakaz palenia nie obejmuje także ogródków znajdujących się przy restauracjach. Zakaz taki mogą jednak nakładać sami właściciele restauracji i często z takiego prawa korzystają. Zdarza się również, że ogródki podzielone są na dwie części - jedna dla palących, a druga dla niepalących.

Zakaz palenia co do zasady nie dotyczy ponadto loggii, czyli wnęk otwartych na zewnątrz, ale znajdujących się w obrębie budynku mieszkalnego.

ZOBACZ TEŻ: Rząd chce rozszerzyć akcyzę. "Furtki do unikania opodatkowania zostaną zamknięte"