Kiedy wybór marszałka Sejmu? To pierwsza próba sił w nowym parlamencie

Ostatnie wyniki late poll wyborów parlamentarnych wskazują, że Prawo i Sprawiedliwość może liczyć na 196 mandatów w Sejmie, a demokratyczna opozycja na 249. Kolejnych 15 może przypaść Konfederacji. Choć na oficjalne wyniki Państwowej Komisji Wyborczej trzeba będzie poczekać, wiele wskazuje, że w nowym parlamencie PiS nie będzie miał większości. A pierwszą poważną próbę nowego układu sił zobaczymy podczas pierwszego posiedzenia Sejmu. Dojdzie wówczas bowiem do wyboru marszałka Sejmu RP.

ZOBACZ TEŻ: Bez tego nie powstanie nowy rząd. Kto ma szansę na wotum zaufania?

Zgodnie z Konstytucją RP pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu zwołuje prezydent na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów. Oznacza to, że powinny się one odbyć nie później niż we wtorek, 14 listopada. Ustawa zasadnicza mówi także o tym, że Sejm wybiera ze swojego grona marszałka Sejmu i wicemarszałków. O tym zaś, że wybór marszałka Sejmu następuje już podczas pierwszego posiedzenia tej izby stanowi regulamin Sejmu.

Pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu otwiera marszałek-senior powołany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej spośród najstarszych wiekiem posłów. Wybór marszałka Sejmu następuje po złożeniu przez posłów ślubowania. Kandydata na ten urząd może zgłosić grupa co najmniej 15 posłów. Jeden poseł może poprzeć tylko jedną kandydaturę. Wybór marszałka Sejmu następuje bezwzględną większością głosów (czyli więcej "za" niż "przeciw" i wstrzymujących się) w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Z regulaminu Sejmu wynika też, że "jeżeli zgłoszono więcej niż jednego kandydata, a w pierwszym głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyskał bezwzględnej większości głosów, przed kolejnymi turami głosowania usuwa się z listy kandydatów nazwisko tego kandydata, który w poprzedniej turze uzyskał najmniejszą liczbę głosów". Jeśli wtedy nadal nie uda się wybrać marszałka, wybór ten przeprowadza się ponownie. Wybrany marszałek zarządza następnie wybory wicemarszałków.

Dopiero po wyborze marszałka Sejmu - w ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów - prezydent powołuje premiera wraz z rządem. Ten musi wówczas uzyskać wotum zaufania (bezwzględną większością głosów). Jeśli się nie uda, konstytucja przewiduje kolejne kroki - Co po wyborach? Trzy sposoby powołania nowego rządu.