Z tych młodych fundacji ocenionych negatywnie najwięcej dostała Fundacja na Rzecz Wspólnych Spraw Megafon - aż 4,5 mln zł (a wnioskowała o 4,8 mln zł). Za te pieniądze chciała kupić okazały, czterokondygnacyjny budynek biurowo-usługowy o powierzchni 540 m kw. na warszawskim Ursynowie. Według naszych informacji szuka jednak innej nieruchomości. Oprócz niej jeszcze trzy z tych najmłodszych 12 organizacji otrzymały środki na nieruchomości i ich wyposażenie: Fundacja Dumni z Elbląga, Polski Instytut Rozwoju Społecznego i Gospodarczego oraz Fundacja Edukacji i Mediów. I również ich wnioski na pierwszym etapie zaopiniowano negatywnie. 

Osiem z 11 najmłodszych organizacji dostało środki na inne cele niż zakup nieruchomości. 

I tak na przykład Pallotyńska Fundacja Pomocy Pallotti za ministerialne pieniądze chce wyremontować dom rekolekcyjny i kaplicę przy ulicy Kordeckiego w Częstochowie, a Stowarzyszenie Anthill chce kupić między innymi 110 sztuk komputerów za 880 tys. zł, 65 laptopów za 487 tys. zł oraz 40 projektorów multimedialnych za 200 tys. zł - ten sprzęt ma trafić do XXI Liceum Ogólnokształcącego im. św. Stanisława Kostki w Lublinie.

Poniżej przedstawiamy, kto reprezentuje organizacje powstałe w latach 2020-2022, beneficjentów konkursu MEiN, i co wiemy o osobach z nimi związanych. A także, co wiadomo o dotychczasowej działalności tych fundacji i stowarzyszeń i czy, oprócz tej dotacji, otrzymywały też inne w ramach państwowych programów.

Jak się okazuje, wiele z tych organizacji jest blisko albo polityków PiS, albo działaczy regionu, z którego wywodzi się Przemysław Czarnek, albo wręcz reprezentują je ludzie związani z partią rządzącą. Z drugiej strony, mamy organizacje tajemnicze, o których działalności mało wiadomo - jedna wręcz pisze o sobie, że jest "bardzo młodą fundacją, na tzw. rozruchu", co jednak nie przeszkadzało resortowi przyznać jej już niemałe pieniądze.

Fundacja Dumni z Elbląga

Data rejestracji: 14 kwietnia 2022 roku, Elbląg.

Zarząd: Kamil Nowak.

Dotacja: 2,186 mln zł na zakup nieruchomości i wyposażenia - mimo oceny negatywnej ekspertów.

Powstała w Elblągu w kwietniu ubiegłego roku - 14 kwietnia wpisano ją do rejestru stowarzyszeń, choć z informacji zawartych na stronie internetowej wynika, że ustanowiono ją aktem notarialnym 18 października 2021 roku.

Zarząd jest jednoosobowy, a prezesem jest 37-letni elblążanin Kamil Nowak. Fundacja ma swoją siedzibę przy ul. Zacisze 2 w Elblągu, lecz jest to "adres wirtualny". Za cel wpisała sobie "podejmowanie działań mających na celu wszechstronny rozwój ziemi elbląskiej".

Anna Dawid, dziennikarka lokalnego serwisu PortEl.pl pisała, że stronę internetową Dumni z Elbląga zaczęli budować 30 listopada ubiegłego roku. Na stronie są jedynie informacje o udziale w XXII edycji Szlachetnej Paczki w grudniu 2022 roku i o przekazaniu stowarzyszeniu Fabryka Dobra kaszek dla dzieci w styczniu 2023 roku. Jest też ogólna informacja o profilu działalności.

Z KRS wynika, że Nowak był lub jest powiązany z kilkoma innymi fundacjami lub firmami: jest członkiem zarządu Asia Consulting sp. z o.o., zasiada w radzie fundacji Collegium Nobilium oraz w zarządzie Elbląskiego Bractwa Historycznego.

Jak ustaliła dziennikarka, Kamil Nowak to prywatnie kolega z klasy licealnej Krzysztofa Szczuckiego - szefa Rządowego Centrum Legislacji oraz kierownika akademii PiS.

Reporterka TVN24 Dominika Ziółkowska rozmawiała telefonicznie z prezesem fundacji. Jak relacjonowała, zapytała, po co fundacji taka rezydencja, jaką będzie prowadziła tam działalność. Prezes Nowak poprosił o przesłanie maila i nie odpisał.

Więcej o fundacji Dumni z Elbląga i jej wniosku przeczytasz w materiale Bartosza Żurawicza >>>

Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Terapeutyczno-Edukacyjnego Dzieci i Młodzieży

Data rejestracji: 11 marca 2022 roku, Topczew.

Zarząd: Magdalena Danilczuk - prezes Patrycja Wróblewska - wiceprezes Dominika Brzozowska - wiceprezes.

Dotacja: 115 tys. zł na zakup wyposażenia.

Siedzibę ma w Topczewie koło Bielska Podlaskiego. Prezeska Magdalena Danilczuk od 2018 roku jest nauczycielką w miejscowej Szkole Podstawowej im. księdza Franciszka Jakuba Falkowskiego. Wiceprezeski to również nauczycielki tej podstawówki.

Główny cel stowarzyszenia to pomoc terapeutyczna osobom z dysfunkcjami psychoruchowymi, zaburzeniami emocjonalno-społecznymi, autystom.

Stowarzyszenie nie ma strony internetowej. Stowarzyszenie nie ma strony internetowej ani profilu na Facebooku, nie natrafiliśmy na informacje o jego działalności.

Profil na Facebooku ma za to działająca przy szkole w Topczewie i prowadzona przez wiceprezeski stowarzyszenia Stajnia Patatajka, gdzie są prowadzone zajęcia z hipoterapii. Na uroczystym otwarciu stajni w październiku 2021 był m.in. radny PiS w sejmiku woj. podlaskiego i członek zarządu województwa Marek Malinowski (pochodzi z gminy Wyszki, w której położone jest Topczewo) oraz podlaski poseł PiS Mieczysław Baszko (wcześniej w Porozumieniu Jarosława Gowina). Lokalne media pisały o nim tak: "tę [budowę stajni] oraz kolejną inicjatywę związaną z rozwojem szkoły - budowę sali gimnastycznej - wspiera również obecny tego dnia poseł Mieczysław Baszko - wiceprzewodniczący sejmowej komisji kultury fizycznej, sportu i turystyki".

Fundacja w przesłanym nam mailu, w odpowiedzi na nasze pytania stwierdziła, że "Stajnia Patatajka nie działa pod szyldem Stowarzyszenia". Podała też link do profilu Stowarzyszenia Terapeutyczno-Edukacyjnego na Facebooku, który śledzi 30 osób.

Pallotyńska Fundacja Pomocy Pallotti

Data rejestracji: 28 września 2021 roku, Częstochowa.

Zarząd: ks. dr Jarosław Rodzik - prezes.

Dotacja: 1 mln zł na dostosowanie obiektu - mimo negatywnej oceny ekspertów.

Fundację powstałą w Częstochowie ustanowiła Prowincja Zwiastowania Pańskiego Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego (księża pallotyni) z siedzibą w Poznaniu. Cele fundacji to m.in. wspieranie działalności apostolskiej, organizowanie i przekazywanie pomocy materialnej, działalność charytatywna, działalność w zakresie kultu religijnego, podejmowanie działań o charakterze kulturalnym.

Na razie na stronie internetowej fundacji nie ma informacji o jej działalności, poza wzmianką: "jesteśmy bardzo młodą Fundacją, na tzw. rozruchu. W tym miejscu za jakiś czas zapewne pojawi się więcej materiałów". Na liście partnerów fundacji jest Fundacja Grupy PKP, co może oznaczać, że fundacja pallotyńska otrzymuje wsparcie finansowe stamtąd. Ale na stronie Fundacji Grupy PKP brak informacji o udzielonych dotacjach.

Prezes ks. dr Jarosław Rodzik jest pracownikiem naukowym na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu im. J. Długosza w Częstochowie. 29 stycznia 2021 roku wziął udział w spotkaniu władz uczelni z ministrem edukacji i nauki Przemysławem Czarnkiem.

Ksiądz Rodzik jest także redaktorem naczelnym kwartalnika pallotyńskiego "Apostoł miłosierdzia". Wśród autorów kwartalnika są m.in. europoseł PiS Grzegorz Tobiszowski, posłowie PiS Szymon Giżyński, Kazimierz Smoliński, Bartosz Kownacki, Andrzej Jaworski, senator Jan Maria Jackowski.

Stowarzyszenie Ochotnicza Straż Pożarna Jakubowice Konińskie

Data rejestracji: 24 czerwca 2020 roku, Jakubowice Konińskie.

Zarząd: Jolanta Maria Sęk - prezes Grzegorz Koziński - wiceprezes, naczelnik Marek Massalski - sekretarz Małgorzata Janczak - skarbnik.

Dotacja: 600 tys. zł na zakup nieruchomości - mimo negatywnej opinii ekspertów.

Jakubowice Konińskie to dwutysięczna miejscowość w gminie Niemce sąsiadującej z Lublinem. Ochotnicza straż pożarna działała w Jakubowicach Konińskich długo przed rejestracją stowarzyszenia. "Fakt" we wrześniu 2022 roku pisał, że szwagier ministra edukacji Przemysława Czarnka, Przemysław Chudzik (nauczyciel WF) został w Jakubowicach Konińskich dyrektorem szkoły.

Sam Czarnek mieszka w Natalinie, to wieś oddalona o 4 km od Jakubowic Konińskich. W szkole w Jakubowicach Konińskich Czarnek inaugurował we wrześniu 2021 roku program Sport Klubów, czyli nieodpłatnych zajęć sportowych dla uczniów. Bywał tam też na innych imprezach jeszcze jako wojewoda lubelski.

Jolanta Maria Sęk prowadzi firmę handlującą wyposażeniem dla straży pożarnych. Jesienią ubiegłego roku jej firma wygrała przetarg (część zamówienia) na dostawę mundurów do Szkoły Głównej Służby Pożarniczej (o wartości 78,5 tys. zł). Grzegorz Koziński to zawodowy strażak z Lublina, naczelnik Wydziału Kwatermistrzowsko-Technicznego miejskiej PSP w Lublinie. Marek Krzysztof Massalski to wiceprzewodniczący rady rodziców w miejscowej szkole.

W czerwcu 2022 roku Stowarzyszenie Ochotnicza Straż Pożarna Jakubowice Konińskie dostała dofinansowanie w ramach programu "Mały Strażak" z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Lublinie. Łączna kwota to 3,75 mln zł rozdzielona na ok. 200 lubelskich OSP.

W listopadzie i grudniu 2022 strażacy-ochotnicy realizowali w miejscowej szkole "zadanie dotacyjne ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach Programu Wsparcia Edukacji pt. 'Edukacja poprzez sport'". Kwota dotacji - 50 tys. zł.

11 stycznia tego roku strażacy chwali się na Facebooku: "11.01.2023, godz. 20.00 - nabycie nieruchomości gruntowej o pow. 21 arów zlokalizowanej przy ul. Szkolnej i przylegającej do szkoły podstawowej w Jakubowicach Konińskich, przez Zarząd Stowarzyszenia OSP Jakubowice Konińskie. Dzięki temu udało się uratować miejsce do aktywności fizycznej i spotkań dla lokalnej społeczności. Zadanie zostało zrealizowane dzięki Programowi Inwestycyjnemu Ministerstwa Edukacji i Nauki, na który OSP wnioskowało o kwotę 650.000 zł. Trwałość programu - do końca roku 2028. Tym sposobem w najbliższej przyszłości będzie możliwe stworzenie profesjonalnej infrastruktury sportowej".

Na jednym ze zdjęć w poście widać Artura Jaśkowskiego, dyrektora Wydziału Gospodarki Nieruchomościami i Skarbu Państwa Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie. Został nim wkrótce po tym, gdy powołano Przemysława Czarnka na wojewodę lubelskiego, czyli w grudniu 2015 roku.

Jaśkowski większość życia był pracownikiem administracji samorządowej w urzędzie marszałkowskim; był też radnym powiatu lubelskiego w latach 2006-2010 z ramienia LPR. Jest synem Anny Jaśkowskiej, radnej Lublina w latach 2014-18, która zasłynęła nazwaniem Tadeusza Mazowieckiego "stalinowcem i agentem NKWD". Została za to pozwana przez synów Mazowieckiego, sąd nakazał przeprosiny.

To Jaśkowski, obok ministra Czarnka, został wymieniony jako jeden ze "znamienitych gości" podczas obchodów 100-lecia miejscowej szkoły. Pojawiał się na imprezach szkolnych razem z Czarnkiem, gdy ten był wojewodą.

Fundacja Edukacji i Mediów

Data rejestracji: 16 listopada 2020 roku, Kraków

Fundator: Krzysztof Mariusz Tenerowicz Prezes zarządu: Marta Tenerowicz Komisja rewizyjna: Radosław Jamiński Grzegorz Izbicki Joanna Borkowska.

Dotacja: 1,345 mln zł na zakup nieruchomości - mimo negatywnej opinii ekspertów.

Fundacja Edukacji i Mediów (FEiM) została zarejestrowana w listopadzie 2020 roku w Krakowie. Prezes Marta Tenerowicz jest w Radiu Kraków dyrektorką Biura Zarządu, Kadr i Administracji. Jest też wiceprezeską zarządu fundacji Centrum im. Władysława Grabskiego oraz wiceprezeską fundacji Prosto z Mostu, która wydaje portal informacyjny Prostozmostu.net.

Fundacja Edukacji i Mediów w 2021 roku dostała 196,7 tys. zł dotacji na inny serwis internetowy: Portaldlamlodych.pl. Dostał finansowanie z Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030 z Narodowego Instytutu Wolności.

W sierpniu 2021 roku w kolejnym konkursie organizowanym w ramach tego samego programu 500 tys. zł dostała Fundacja Prosto z Mostu.

Mąż Marty Tenerowicz - Krzysztof - jest prezesem fundacji Prosto z Mostu oraz fundacji Centrum im. W. Grabskiego. Ta ostatnia dostała blisko 700 tys. zł na "edukację młodzieży w zakresie wiedzy ekonomicznej i historycznej połączoną z rozwojem instytucjonalnym fundacji" - o czym pisaliśmy w 2020 roku.

W 2021 roku portal OKO.press informował o wynikach konkursu na dotacje z Funduszu Patriotycznego (powstał wiosną z inicjatywy premiera Mateusza Morawieckiego i wicepremiera Piotra Glińskiego). "499 tys. zł na zakup lokalu pod Centrum Myśli Narodowej dostała Fundacja Centrum im. Władysława Grabskiego" - pisał OKO.press.

Jak sprawdziliśmy, na stronie internetowej Funduszu Patriotycznego z wynikami naboru edycji 2021 "Wolność po polsku" nazwa fundacji widnieje w wykazie.

Krzysztof Tenerowicz jest absolwentem administracji Wydziału Prawa Uniwersytetu Rzeszowskiego. Ukończył menedżerskie studia podyplomowe z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Tam też w 2016 roku uzyskał doktorat z ekonomii - to informacje z notki biograficznej na stronie internetowej spółki Trakcja SA, której większościowym akcjonariuszem jest PKP PLK. Tenerowicz jest bowiem członkiem jej rady nadzorczej. Od 2018 roku zasiada też w radzie nadzorczej Dalmoru, przedsiębiorstwa wchodzącego w skład Grupy Kapitałowej Polskiego Holdingu Nieruchomości.

Ze strony internetowej Trakcji dowiadujemy się jeszcze, że w latach 2019-22 Krzysztof Tenerowicz pracował jako ekspert w Orlenie, w Biurze Projektów Sprzedaży Detalicznej. W latach 2006-2011 związany był z Radiem Kraków, gdzie był: członkiem zarządu ds. administracji i techniki, następnie członkiem zarządu ds. finansów oraz reklamy i marketingu oraz dyrektorem generalnym, był też zastępcą redaktora naczelnego stacji. W latach 2008-2012 był członkiem rad programowych TVP Rzeszów i Radia Rzeszów.

Politycznie związany jest z prawicą. Był członkiem klubu radnych Solidarnej Polski w małopolskim sejmiku w kadencji 2010-2014. W ostatnich latach współpracował z Adamem Andruszkiewiczem, obecnie sekretarzem stanu w KPRM. W latach 2018-22 był w zarządzie Stowarzyszenia "Dla Polski - Ruch Adama Andruszkiewicza". Był też członkiem zarządu Stowarzyszenia "Endecja", któremu szefował Andruszkiewicz.

O innych osobach związanych z Fundacją Edukacji i Mediów nie ma wiele informacji. Na Twitterze aktywny jest Grzegorz Izbicki. To prawdopodobnie ta sama osoba, która zasiada w komisji rewizyjnej. Działa w Stowarzyszeniu "Dla Polski", którego liderem jest Adam Andruszkiewicz, w opisie profilu linkuje do tego stowarzyszenia. W październiku 2022 na Twitterze był popularny jego film, na którym widać próby wręczania politykom PO reklamówki z Biedronki.

Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I.J. Paderewskiego

Data rejestracji: 17 lutego 2020 roku, Warszawa.

Fundator: wicepremier Piotr Gliński Dyrektor: Jan Żaryn - były senator PiS (2015-2019), redaktor naczelny miesięcznika "wSieci Historii".

W latach 2020-2023 wicedyrektorem był Paweł Skibiński - w 2005 roku członek Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego; były dyrektor Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego i były ekspert Centrum Myśli Jan Pawła II; publikuje we "Frondzie" i "wSieci Historii".

Rada programowa: prof. Stanisław Gebhardt - w latach 90. wiceprezes prawicowych Stronnictwa Pracy i Ruchu Odbudowy Polski, dr Ewa Katarzyna Czaczkowska - była ekspertka Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego; autorka książek biograficznych prymasa Stefana Wyszyńskiego, św. Faustyny Kowalskiej, bł. ks. Jerzego Popiełuszki; członkini Międzynarodowej Akademii Bożego Miłosierdzia, Michał Drozdek - w latach 2005-2007 szef gabinetu politycznego w Ministerstwie Gospodarki, pełnomocnik ministra ds. umowy społecznej i dialogu społecznego; potem doradca ds. badań społecznych w PGE (2008-2009), obecnie w NIK; pracował też m.in. w KPRM, Kancelarii Sejmu, Ministerstwie Gospodarki, prof. Marian Marek Drozdowski - historyk, założyciel Obywatelskiego Komitetu im. Józefa Piłsudskiego, dr Aleksander Jabłoński - prezes Instytutu Naukowego im. Oskara Haleckiego w Kanadzie; nagrodzony przez ministra spraw zagranicznych Zbigniewa Raua Odznaką Honorową "Bene Merito", Marek Jurek - jeden z pierwszych liderów PiS i wiceprezes PiS w latach 2002-2007; potem założył własną partię Prawica Rzeczpospolitej; w 2014 roku ponownie z list PiS startował w wyborach do Parlamentu Europejskiego, prof. Krzysztof Kawalec - historyk, autor dwóch biografii Romana Dmowskiego, sygnatariusz apelu prof. Andrzej Nowaka do Jarosława Kaczyńskiego o wolności polskiej humanistyki, dr Wojciech Kozłowski - zastępca dyrektora Instytutu Pileckiego, prof. Zbigniew Krysiak - były ekspert ekonomiczny w Kancelarii Prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz doradca wiceministra finansów, dr Jolanta Niklewska - historyczka, prof. Janusz Odziemkowski - historyk z UKSW; były kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (1992-1994), prof. Mieczysław Ryba - historyk z KUL, wiceprzewodniczący sejmiku lubelskiego z PiS, powołany przez Przemysława Czarnka członek zespołu doradczego ds. rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w czasie studiów prezes Akademickiego Klubu Myśli Społeczno-Politycznej "Vade Mecum" (którego członkiem i kuratorem był Czarnek), ks. dr hab. Robert Skrzypczak - prowadzi m.in. msze smoleńskie, sympatyzujący z PiS, dr hab. Wojciech Turek - badacz myśli i dziejów polskiej endecji; doradca prezesa IPN ds. Naukowych; były główny specjalista Działu Naukowego Muzeum II Wojny Światowej.

Dotacja: 1 mln zł na dostosowanie obiektu i zakup wyposażenia.

To państwowa instytucja kultury powołana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Patrząc na kierownictwo czy skład rady programowej, powiązania z PiS-em są widoczne. Wiele projektów tego instytutu było finansowanych z programów MEiN.

W 2021 roku rząd przeznaczył 27 mln zł na zakup nieruchomości z przeznaczeniem na siedzibę Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego oraz siedzibę Muzeum Dziedzictwa Chrześcijańsko Narodowego w Polsce.

W czerwcu 2022 roku IDMN kupił część gmachu przy ul. Powsińskiej 64a w Warszawie za 21 mln zł - to tam miało powstać Muzeum Dziedzictwa Chrześcijańsko-Narodowego. W związku z tym, że długo nie rozpoczęto tam żadnych prac, w styczniu tego roku posłanki KO Katarzyna Lubnauer i Krystyna Szumilas zapowiedziały wniosek do NIK.

IDMN dzieli rządowe pieniądze z Funduszu Patriotycznego. W 2022 roku przeznaczył z niego 850 tys. dla Straży Narodowej i Stowarzyszenia Marsz Niepodległości Roberta Bąkiewicza.

W 2021 Straż Narodowa i Stowarzyszenie Marsz Niepodległości dostały 3 mln zł z tego funduszu.

W 2022 roku z Funduszu Patriotycznego pieniądze dostały instytucje z Lublina: - Archidiecezja Lubelska - 900 tys. zł na ośrodek szkoleniowo-formacyjny myśli katolicko-społecznej (archidiecezja jest powiązana ze Stowarzyszeniem Anthill z Lublina), - Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" w Lublinie - 900 tys. zł na centrum kultury polskiej myśli narodowej i patriotycznej, - Fundacja Rozwoju KUL - 51 tys. zł na projekt "Jan Paweł II i Kard. Stefan Wyszyński wzorami patriotyzmu w Polsce i za granicą".

Ale 220 tys. zł otrzymała też Fundacja Lux Veritatis o. Tadeusza Rydzyka.

Jak pisało OKO.press, "według założeń Jana Żaryna, zatwierdzonych przez ministra Glińskiego, do 2028 roku Instytut otrzyma jeszcze 32 mln zł dotacji celowych inwestycyjnych (z tego 22 mln zł w 2026 roku)".

Państwowe dotacje podmiotowe dla IDMN w latach 2020-2022 wyniosły łącznie 18,6 mln zł (2020 rok - 2,2 mln zł, 2021 rok - 8,5 mln zł, 2022 rok - 7,9 mln zł) - tak wynika z odpowiedzi na interpelację udzieloną we wrześniu 2022 przez wiceministra kultury Jarosława Sellina.

Fundacja na Rzecz Wspólnych Spraw Megafon

Data rejestracji: 31 grudnia 2021 roku, Warszawa.

Fundator: Tomasz Kulikowski - dyrektor Biura Interwencyjnej Pomocy Prawnej w Kancelarii Prezydenta RP, członek Zespołu Analiz Systemowych w Kancelarii Prezydenta RP.

Zarząd: Marek Hryniewicz - prezes, pracował jako specjalista w Biurze Interwencyjnej Pomocy Prawnej w Kancelarii Prezydenta RP, członek Zespołu Analiz Systemowych w Kancelarii Prezydenta RP Tomasz Piesiecki - od 28 lutego 2022 roku wiceprezes; w trakcie kampanii prezydenckiej w 2020 roku promował na Twitterze Andrzeja Dudę.

Dotacja: 4,5 mln zł na zakup nieruchomości i zakup wyposażenia - mimo negatywnej oceny ekspertów.

Zarówno fundator, jak i prezes są związani z Kancelarią Prezydenta, pracowali tam razem. Wiceprezes Tomasz Piesiecki to poruszający się na wózku białostoczanin, który - jak czytamy na stronie prezydenta RP - "jako ofiara wypadku komunikacyjnego przez lata walczył o zmianę przepisów w sprawie odszkodowań i rent". Uczestniczył w wielu oficjalnych uroczystościach Prawa i Sprawiedliwości czy organizowanych przez ministerstwa dostępnych tylko na zaproszenie; chętnie fotografuje się z politykami rządzącej partii.

Zakres działania fundacji jest szeroki, głównie jest to wsparcie dla osób niepełnosprawnych (np. wypożyczanie wózków inwalidzkich i szkolenia). We wpisie w KRS widnieje też np. "działalność na rzecz rozwoju osobistego", zaś co do obszaru edukacji, to: "działalność na rzecz urzeczywistnienia edukacji obywatelskiej w Rzeczypospolitej Polskiej"; "prowadzenie dialogu międzypokoleniowego i międzyśrodowiskowego, w tym działalność na rzecz osób starszych, emerytów i rencistów".

Fundacja prowadziła warsztaty z fizjoterapii oddechowej dla rodziców w Białymstoku (sfinansowane z programu NIW-PROO, o czym niżej); serię szkoleń pt. "Jak integrować - nie wykluczać", czyli savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnościami (także sfinansowane z NIW-PROO); warsztaty instruktażu fizjoterapeutycznego w warunkach domowych dla rodziców dzieci z chorobami neurologicznymi, genetycznymi i onkologicznymi (także sfinansowane z NIW-PROO); serię szkoleń "Nie daj się Seniorze" o oszustwach wymierzonych w seniorów. Fundacja prowadziła też akcję dostarczenia wózków inwalidzkich uchodźcom wojennym z Ukrainy z niepełnosprawnościami, którzy przebywają w Białymstoku.

Oprócz 4,5 mln zł od ministerstwa edukacji z programu "Rozwój potencjału infrastrukturalnego podmiotów wspierających system oświaty i wychowania" Fundacja Mefagon dostała też w 2022 roku dofinansowanie z Narodowego Instytutu Wolności z Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO na lata 2018-2030, edycja 2022: - 432 tys. zł na wsparcie instytucjonalne, - 170 tys. zł na usprawnienie działań strażniczych organizacji pozarządowych.

Ten drugi projekt to akcja #pytamyosamorzad, którą zainicjowano w czerwcu 2022 roku. W założeniu miała to być "akcja pytania samorządów o sprawy lokalnej społeczności czyli wysyłanie wniosków o informację publiczną tych dużych i tych małych". Fundacja miała wypytywać prezydentów miast, wójtów i burmistrzów o działania, inwestycje, zatrudnienie i wynagrodzenia w urzędach. W rzeczywistości opublikowano tylko odpowiedzi na wnioski o zatrudnienie od 16 prezydentów miast wojewódzkich i od ośmiu o zarobki wiceprezydentów miast. Na Twitterze założono profil Fundacja Megafon - Watchdog, który ma siedmiu obserwujących - wśród nich są sama fundacja i wiceprezes Tomasz Piesiecki.

Stowarzyszenie Anthill

Data rejestracji: 1 października 2020 roku, Lublin.

Zarząd: Bartosz Niewiadomski - prezes Natalia Dzik - członek zarządu.

W zarządzie tego stowarzyszenia byli też: Bogusław Słomka (poprzedni prezes), Ewa Słomka, Karolina Niewiadomska.

Komisja rewizyjna: Mariusz Olech, ks. Jakub Olech - zastępca ekonoma Archidiecezji Lubelskiej, Ewa Olech.

Dotacja: 1,5 mln zł na zakup wyposażenia - mimo negatywnej oceny ekspertów.

Stowarzyszenie "działa na rzecz szeroko rozumianego dziedzictwa kulturowego w kraju i za granicą". Zajmuje się szczególnie historią Lublina i Kazimierza Dolnego. W 2021 roku wydało broszurę "Generał Stanisław Skalski - As z Kodymy" - autorami byli Tomasz Panfil i Paweł Skrok, którzy za "dobrej zmiany" trafili do Biura Edukacji Narodowej IPN w Lublinie (wywodzą się z Akademickiego Klubu Myśli Społeczno-Politycznej "Vade Mecum", którego kuratorem był Przemysław Czarnek).

Stowarzyszenie świetnie radzi sobie z pozyskiwaniem grantów z ministerstwa kultury i ministerstwa edukacji, ściśle współpracuje z Archidiecezją Lubelską, prowadząc wspólne projekty i mając wspólne granty.

Od ministerstwa edukacji Stowarzyszenie Anthill otrzymało poprzednio - w ramach Programu Wsparcia Edukacji 2022: - 100 tys. zł na "Stand-Legendy Miasta", czyli "multimedialne ekrany dotykowe, na których wyświetlane będą animacje lubelskich legend" (pisaliśmy o tym w tvn24.pl), - 50 tys. zł na "Warsztaty fotograficzne" dla uczniów liceów pt. "Podstawy fotografii cyfrowej",

W ramach programu Rozwój potencjału infrastrukturalnego podmiotów wspierających system oświaty i wychowania 2022 stowarzyszenie otrzymało 1,5 mln zł na zakup wyposażenia.

Od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego stowarzyszenie otrzymało na poniższe projekty łącznie 878 tys. zł: - 50 tys. zł - na projekt "Brama Czasu: Zajęcia Edukacyjne na Wieży Trynitarskiej" - dofinansowany w ramach Funduszu Promocji Kultury, - 91 tys. zł - na projekty "Lublin, Wieża Trynitarska - przestrzeń nieznana" i "Lublin, Wieża Trynitarska - przestrzeń nieznana - etap II" (wraz z Archidiecezją Lubelską), także w ramach Funduszu Promocji Kultury, - 58 tys. zł - na projekt "Kazimierz Dolny - Historia z Góry Trzech Krzyży" - w ramach programu Kultura Cyfrowa, - 70 tys. zł - na wydarzenie "Worek z farbami - skarb Stanisława Koguciuka" - w ramach programu "EtnoPolska. Edycja 2022", - 47 tys. zł - na serię koncertów "Wieża Trynitarska - muzyczna podróż przez pokolenia" - w ramach programu Narodowego Centrum Kultury Kultura - Interwencje. Edycja 2022, - 72 tys. zł - na projekt "Kazimierski Wzgórze Sztuki" - w ramach Funduszu Promocji Kultury, - 370 tys. zł - projekt "Kościoły Lubelszczyzny na Gigapanoramach" (wraz z Archidiecezją Lubelską), - 32 tys. zł - cykl "Lublin Bolesława Prusa", spacery tematyczne i Dzień Bolesława Prusa na Placu Litewskim - 48 tys. zł - projekt "Lublin z literaturą" - 40 tys. zł - wystawa "Powstanie Styczniowe w Kazimierzu Dolnym" (ze środków Biura "Niepodległa" w ramach Programu Dotacyjnego "Powstanie Styczniowe 1863-1864", koordynowanego przez MKiDN).

W marcu 2022 roku "Dziennik Trybuna", pisząc o realizacji projektu "Generał Stanisław Skalski - As z Kodymy", oceniał, że widać było w tym dyletanctwo. Zaś katalog o Skalskim, którego autorami byli Tomasz Panfil i Paweł Skrok, przypomniano, że "Panfil to wykładowca KUL, który po nastaniu dobrej zmiany stał się specjalistą od historii najnowszej, choć nie wykazał się znaczącymi publikacjami na ten temat", zaś Akademicki Klubu Myśli Społeczno-Politycznej "Vade Mecum", z którego wywodzą się obaj autorzy, "postrzegany jest jako matecznik nacjonalistycznych kadr".

Stowarzyszenie "U Mistrza Paderewskiego"

Data rejestracji: 29 lipca 2020 roku, Ciężkowice.

Zarząd: Jowita Jurkiewicz-Drąg - prezes Jolanta Katarzyna Mastalska - wiceprezes Danuta Gut - sekretarz Beata Porębska - skarbnik Justyna Martyna - członek.

Dotacja: 50 tys. zł na dostosowanie obiektu.

Stowarzyszenie związane jest z Zespołem Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Ignacego Jana Paderewskiego w Ciężkowicach (powiat tarnowski, województwo małopolskie).

Zarejestrowano je pod adresem szkoły, zarząd tworzą nauczycielki; skarbniczką jest wicedyrektorka ZSOiZ, w komisji rewizyjnej zasiada dyrektor ZSOiZ Józef Pałys.

W listopadzie 2022 roku stowarzyszeniu przyznano dotację celową 50 tys. zł na "dostosowanie obiektu" w ramach pierwszej edycji programu "Rozwój potencjału infrastrukturalnego podmiotów wspierających system oświaty i wychowania". To jedna z dwóch najniższych dotacji, które przyznano w tej edycji.

Według wpisu do z KRS do celów Stowarzyszenia "U Mistrza Paderewskiego" należą między innymi: prowadzenie działalności edukacyjnej, wspieranie działalności dydaktyczno-wychowawczej i kulturalnej szkoły, wspieranie działań szkoły zmierzających do kształtowania postaw patriotycznych, społecznych, kulturalnych i prozdrowotnych, kultywowanie pamięci o Ignacym Janie Paderewskim, a także działalność charytatywna na rzecz uczniów będących w trudnej sytuacji życiowej i wyrównywanie szans edukacyjnych młodzieży.

Ale w rzeczywistości niewiele wiadomo o działaniach tego stowarzyszenia. Nie ma strony internetowej ani kont w mediach społecznościowych. Brak jakichkolwiek informacji o nim i jego działalności na stronie internetowej zespołu szkół w Ciężkowicach. Nie znaleźliśmy w sieci informacji o wcześniejszych działaniach stowarzyszenia czy innych wygranych grantach.

Polski Instytut Rozwoju Społecznego i Gospodarczego

Data rejestracji: 17 listopada 2020 roku, Warszawa.

Zarząd: Natalia Paulina Żywczyk - prezes Krzysztof Jan Gorlewski - wiceprezes.

Dotacja: 1,45 mln zł na zakup nieruchomości i zakup wyposażenia - mimo negatywnej opinii ekspertów.

Fundację Polski Instytut Rozwoju Społecznego i Gospodarczego zarejestrowano w listopadzie 2020 roku. Pierwszym prezesem był Maciej Malmon, a wiceprezesem Tomasz Miłkowski. Od 30 marca 2021 roku prezeską jest Natalia Żywczyk, ekspertka polonijna Pełnomocnika Rządu ds. Polonii i Polaków za Granicą; była też ekspertką w konkursach Narodowego Instytutu Wolności. W lutym 2020 roku Żywczyk starała się o pracę w NIW - brała udział w procesie rekrutacyjnym na stanowisko starszego specjalisty ds. obsługi asystenckiej Dyrektora Instytutu w Biurze Organizacyjnym. Spełniła kryteria formalne, ale stanowiska nie dostała.

Polski Instytut Rozwoju Społecznego i Gospodarczego w 2021 roku co najmniej dwukrotnie starał się o dotacje z programów NIW i je otrzymywał. W sumie 269 050 zł. 

W 2022 roku z dotacji NIW instytut wydał dwie broszury. "Diagnoza edukacji obywatelskiej w Polsce. Bariery rozwoju i dobre praktyki", której autorami są Natalia Żywczyk (prezeska PIRSG) i Michał Wochniak, została sfinansowana ze środków otrzymanych z NIW w ramach Programu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030 (edycja 2021). W 2021 roku PIRSG przyznano 110 500 zł na realizację zgłoszonego projektu "Wsparcie dla rozwoju edukacji obywatelskiej i zachowania dziedzictwa lokalnego". Projekt otrzymał jedną z dwóch najwyższych kwot dofinansowania.

Druga pozycja pt. "Organizacje pozarządowe w procesie stanowienia prawa" (nie podano autorów) była także finansowana ze środków NIW w ramach Programu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030. Nazwa projektu PIRSG to "Świadome NGO - raport ngo biora udzial w procesie stanowienia prawa" (pisownia oryginalna z listy na stronie NIW). Wnioskowali o 158 550 zł - i otrzymali (58 100 zł w 2021 roku i 100 450 zł w 2022).

Jak wspomnieliśmy, Natalia Żywczyk była ekspertką w konkursach Narodowego Instytutu Wolności. Jej nazwisko pojawiło się na listach ekspertów programu NIW, z którego PIRSG otrzymywał z dofinansowanie. Żywczyk była na liście ekspertów rządowego programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (FIO) w 2020 roku, a rok później PIRSG złożył wniosek o dofinansowanie z programu NOWEFIO i je otrzymał. W 2022 roku Żywczyk weszła na listę ekspertów NOWEFIO.

Kolejne dwie publikacje w 2022 roku instytut wydał w ramach dwóch projektów finansowanych ze środków budżetu państwa. Na ich realizację otrzymał w sumie 379 500 zł.

Autorami broszury "Edukacja obywatelska na Kresach Wschodnich" są Marlena Zadorożna, Natalia Żywczyk i Michał Wochniak. Materiał powstał w ramach realizacji zadania publicznego: "Wsparcie edukacji obywatelskiej i patriotycznej na Kresach". Został zrealizowany ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2022 ogłoszonego przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów - w marcu 2022 roku PIRSG na realizację tego zadania przyznano 35 tys. zł.

W 2022 roku organizacja wydała także książkę dla dzieci w językach polskim i ukraińskim "Roksolana na tropie dobra" - powstała w ramach zadania publicznego "Akcja integracja! - działania edukacyjne dla przyjaciół z Ukrainy". Dofinansowano je ze środków budżetu państwa (dotacja celowa) kwotą 344 500 zł, co pokrywało całą wartość projektu.

Na swojej stronie internetowej PIRSG przedstawia się jako niezależny instytut badawczy oraz think-tank działający m.in. na rzecz wzmacniania wspólnoty narodowej oraz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, świadomości obywatelskiej i dbałości o dobro wspólne wśród obywateli, działalności społecznej, naukowej i oświatowej prowadzonej na rzecz rozwoju instytucji demokratycznych w Rzeczypospolitej Polskiej. "Zajmujemy się badaniami i analizą, edukacją i opracowywaniem rekomendacji dla polityki gospodarczej oraz społecznej" -dodaje PIRSG. Profil instytutu na Facebooku jest mało popularny (246 obserwujących).

We wcześniejszym konkursie ministra Czarnka organizacja ta dostała 150 tys. zł dotacji na projekt "Technologia przyszłości - szkolenia dla młodzieży z zakresu obsługi dronów i nowych technologii".

Fundacja "Solidarni" im. ks. Jerzego Popiełuszki

Data rejestracji: 20 września 2022 roku, Rzeszów.

Zarząd: Robert Mokrzycki - prezes, proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki w Rzeszowie Grzegorz Dąbrowski - wiceprezes, wikariusz w tej parafii.

Rada Fundacji: Zbigniew Szewczyk Agata Bacher (związana z tą parafią od lat) Jerzy Rzeszutek (prezes firmy Motores z Rzeszowa).

Dotacja: 500 tys. zł na dostosowanie obiektu - mimo negatywnej opinii ekspertów.

To najmłodsza fundacja, która otrzymała dofinansowane od Czarnka w listopadzie 2022 roku. Spośród osób z nią związanych uwagę zwraca ks. Robert Mokrzycki, o którym nie raz było już głośno. W kapłaństwie jest od 1993 roku, ale po krótkiej posłudze w dwóch parafiach związał się z duszpasterstwem wojskowym. W 2004 roku został kapelanem ojca świętego Jana Pawła II, od 2008 roku był kapelanem Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego. Był też wykładowcą na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

23 lipca 2014 roku w portalu tvn24.pl informowaliśmy, że proboszcz Katedry Polowej Wojska Polskiego ks. płk Robert Mokrzycki został zawieszony przez Biskupa Polowego Józefa Guzdka. Miało to związek z przeszukaniem przez CBA i prokuratorów biura i prywatnego mieszkania proboszcza w ramach śledztwa dotyczącego m.in. szefa klubu PSL Jana Burego oraz sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Zbigniewa Rynasiewicza. Po tym, jak ksiądz złożył wyjaśnienia przełożonemu, został przywrócony do Katedry Polowej Wojska Polskiego.

Od 1 września 2014 roku ksiądz Mokrzycki "powrócił do macierzystej diecezji rzeszowskiej" - 26 października został proboszczem z zadaniem organizowania parafii bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Rzeszowie.

Potem o proboszczu z Rzeszowa stało się głośno w 2018 roku, gdy zostawiał parafianom kartki za wycieraczkami samochodów - zobowiązywał ich tak do płacenia comiesięcznych datków na budowę nowego kościoła.

Od 29 maja 2017 roku ksiądz Mokrzycki jest prezesem sp. z o.o. Park Energii Słonecznej Parafii Rzymskokatolickiej Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki w Rzeszowie.

Fundację "Solidarni" im. ks. Jerzego Popiełuszki założono niecałe dwa miesiące przed rozdysponowaniem środków przez resort Czarnka. Według wpisu w KRS ma bardzo szeroki obszar działania: wspieranie kultury, polskich tradycji, promocję wartości chrześcijańskich, rodzinnych, pomoc niepełnosprawnym, ale też uchodźcom wojennym czy seniorom. Z działań związanych w edukacją są: wspieranie katolickich uniwersytetów ludowych i pracowniczych, wspieranie tworzenia ogólnopolskiej sieci i porozumień uniwersytetów ludowych oraz upowszechnianie edukacji grundtvigiańskiej. Celem fundacji jest też promocja badań interdyscyplinarnych, działania budujące europejską przestrzeń badawczą czy podnoszące poziom mobilności naukowców poprzez tworzenie sieci naukowej wokół danej problematyki badawczej.

W statucie czytamy, że: "majątek Fundacji stanowi fundusz założycielski wniesiony przez Fundatora w wysokości 3.000,00 zł (słownie: trzy tysiące złotych 00/100 groszy) oraz nabyte przez Fundację w toku jej działania środki finansowe, nieruchomości i ruchomości, a także prawa majątkowe".

Ze strony fundacji nie można się jednak na razie wiele dowiedzieć na jej temat, nie ma nawet prezentacji kierownictwa. W aktualnościach ze stycznia tego roku czytamy, że fundacja tworzy Centrum Edukacji Międzypokoleniowej. "W nowo powstałej świątyni parafialnej p.w. Ks. Jerzego Popiełuszki wygospodarowano i przeznaczono na ten cel jej podziemia o pow. 800 m², które - dzięki wysiłkowi wielu darczyńców i donatorów - systematycznie zmierzają do finalnego przeznaczenia" - informuje.

Ponadto 19 stycznia br. fundacja zainaugurowała działalność Katolickiego Uniwersytetu Ludzi Pracy im. Bł ks. Jerzego Popiełuszki w Rzeszowie. "Jego misją jest promocja wszechstronnego rozwoju człowieka w 'Szkole dla życia' (według metody grundtvigiańskiej) do wypełniania przez człowieka powinności wobec Ojczyzny, Narodu i Kościoła w świetle wartości, promowanych przez Katolicką Naukę Społeczną" - czytamy.