Wigilia to szczególny dzień, poprzedzający Boże Narodzenie. Wiąże się z wieloma tradycjami, a wśród nich są między innymi potrawy, których nie może zabraknąć na stole. Przedstawiamy najpopularniejsze dania wigilijne.
Wigilia to dzień poprzedzający Boże Narodzenie, który co roku następuje 24 grudnia. Słowo "wigilia" pochodzi z języka łacińskiego i oznacza "stróżowanie", "czuwanie nocne przed dniem świątecznym". W polskiej tradycji, gdy na niebie pojawi się "pierwsza gwiazdka", zasiada się do wieczerzy. Przez wiele lat w ten dzień katolików obwiązywała konieczność powstrzymania się od jedzenia mięsa, ale obowiązek ten został zniesiony w 2003 roku. Od tego czasu post w Wigilię jest jedynie zalecany.
ZOBACZ TEŻ: Wigilia - kiedy obchodzimy? Potrawy wigilijne, życzenia bożonarodzeniowe i pomysły na prezenty
Tradycyjne wigilijne potrawy
Zgodnie z tradycją na wigilijnym stole powinno znaleźć się 12 potraw, na pamiątkę dwunastu apostołów. Najpopularniejsze dania na Wigilię to:
- barszcz z uszkami - zupa grzybowa - smażony karp - kapusta z grochem lub grzybami - pierogi z kapustą i grzybami - śledź w oleju lub śmietanie - ryby przygotowane na różne sposoby (np. po grecku) - kompot z suszonych owoców - kutia - kluski z makiem - makowiec - piernik
Każda z wigilijnych potraw ma swoją symbolikę. Na przykład mak, który jest składnikiem m.in. kutii ma zapewniać dobry i głęboki sen oraz urodzaj. Pszenica to z kolei symbol życia i wzrostu, miód oznacza słodycz, czystość i zwycięstwo nad złem oraz ma dodawać sił, a orzechy potęgować mądrość. Kutia to też symbol jedności świata żywych ze zmarłymi.
Groch i kapusta to z kolei symbol siły i zdrowia, a grzyby mają zapewnić szczęście i dostatek. Ryby to owoc wód, symbol płodności i nowego życia, a także znak Jezusa Chrystusa. Mają zapewniać harmonię i spokój w kolejnym roku liturgicznym. Szczególnie popularny na polskich stołach karp symbolizuje długowieczność. Tradycja z nim związana jest jednak dość nowa i pochodzi dopiero od czasów PRL. Śledź to symbol postu i oczekiwania, a kompot z suszu oznacza pokój, miłość i zdrowie. Obecność barszczu z uszkami na wigilijnym stole ma natomiast zapewnić długowieczność i zdrowie.
Potrawy regionalne
Potrawy wigilijne różnią się w zależności od regionu. Na przykład na Śląsku tradycyjnym daniem wigilijnym jest siemieniatka, czyli zupa z nasion konopnych (choć dziś podawana coraz rzadziej), a także moczka (lub młocka), czyli gęsta zupa z piernika, bakalii, piwa i suszonych owoców. W niektórych regionach dodaje się do niej także warzywa, takie jak marchewka, pietruszka, seler, ziele angielskie i liść laurowy. Popularnym przysmakiem są tam też makówki (lub makiełki), podobnie jak na Opolszczyźnie czy w Wielkopolsce. To bułki pszenne namoczone w mleku z makiem, miodem i rodzynkami. Z kolei w kujawsko-pomorskiem można znaleźć grzybowniczki, czyli bułki z ciasta drożdżowego z farszem grzybowym.
Barszcz czerwony z uszkami popularny jest np. na Podkarpaciu czy na Pomorzu Zachodnim, a w innych regionach częściej podaje się zupę grzybową (np. na Mazowszu, Dolnym Śląsku czy w Małopolsce), zupę rybną (np. na Pomorzu) czy owocową (np. na Warmii i Mazurach). Z kolei pochodząca z kuchni wschodniej kutia to potrawa szczególnie popularna na Podlasiu. Na wigilijnych stołach można tam znaleźć też popularne w innych regionach Polski pierogi z kapustą i grzybami. Te dwa składniki pojawiają się w niemal wszystkich regionach pod różnymi postaciami - np. z chlebem czy grochem.
Źródło: tvn24.pl, gov.pl, niedziela.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock