Trwał kilkaset dni i kosztował życie kilkudziesięciu osób. Zobacz, jak wyglądały najważniejsze wydarzenia tego ciemnego okresu polskiej historii.
12/13 grudnia 1981 Około północy z 12 na 13 grudnia 1981 roku do akcji ruszyło około 100 tys. milicjantów i żołnierzy. W dniu wprowadzenia stanu wojennego w działaniach na terytorium kraju wzięło udział ok. 70 000 żołnierzy Wojska Polskiego, 30 000 funkcjonariuszy MSW oraz bezpośrednio na ulicach miast 1750 czołgów i 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych piechoty, 9 000 samochodów oraz kilka eskadr helikopterów i samoloty transportowe. 25% wszystkich sił skoncentrowano w Warszawie i okolicach.
14 grudnia 1981 (poniedziałek) - pierwszy dzień roboczy stanu wojennego. Solidarność zaczyna organizować strajki. Jako pierwszy w kraju akcje protestacyjną rozpoczyna Zakład Zespołów elektronicznych "UNITRA-UNITECH" w Białogardzie. Wojsko otacza Stocznię Gdańską
15 grudnia 1981 - pacyfikacja kopalni "Manifest Lipcowy" w Jastrzębiu Zdroju
16 grudnia 1981 - W Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” oddział specjalny ZOMO z bezpośredniej odległości strzelał do górników. Na miejscu w kopalni zginęło siedmiu z nich: Józef Czekalski, Krzysztof Giza, Ryszard Gzik, Bogusław Kopczak, Andrzej Pełka, Zbigniew Wilk, Zenon Zając. W następnych dniach w wyniku odniesionych obrażeń zmarli kolejni dwaj: Joachim Gnida i Jan Stawisiński.
17 grudnia 1981 - ZOMO rozbija manifestacje w Gdańsku i w Krakowie. W Gdańsku ginie jedna osoba a dwie inne zostają ranne.
20 grudnia 1981 - koniec strajku w Porcie Gdańskim
21 grudnia 1981 - Ambasador w Stanach Zjednoczonych Romuald Spasowski prosi o azyl polityczny. Sąd wojskowy w PRL zaocznie skazuje go potem na karę śmierci. Na apel francuskich central związkowych w całej Francji na godzinę przerwano pracę na znak solidarności z polskimi robotnikami.
23 grudnia 1981 - pacyfikacja Huty Katowice. Stany Zjednoczone wprowadzają sankcje gospodarcze przeciwko PRL. Prezydent USA Ronald Reagan ogłosił zastosowanie sankcji ekonomicznych wobec Polski.
28 grudnia 1981 - pacyfikacja kopalni Piast, koniec ostatniego strajku okupacyjnego. Ambasador w Japonii Zdzisław Rurarz prosi o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych. Zostaje zaocznie skazany na karę śmierci przez sąd wojskowy.
4 stycznia 1982 - wznowienie zajęć w szkołach
5 stycznia 1982 - Władze rozwiązały Niezależne Zrzeszenie Studentów. Stało się ono pierwszą ofiarą delegalizacji, praktyki stosowanej na szerszą skalę w stanie wojennym przez władze wobec różnych środowisk odznaczających się pewną niezależnością, krytycznych wobec władz.
25 stycznia 1982 - Sejm uchwalił przy pięciu głosach wstrzymujących się i jednym przeciwnym (poseł Romuald Bukowski) ustawę o szczególnej regulacji prawnej w okresie stanu wojennego. Zatwierdził też dekret Rady Państwa o stanie wojennym datowany na 12 grudnia 1981.
1 lutego 1982 - Władze PRL wprowadziły drastyczną podwyżkę cen żywności (średnio o 241 proc.) oraz energii (średnio o 171 proc).
5 lutego 1982 - W Świdniku rozpoczęły się manifestacyjne spacery mieszkańców w porze nadawanego przez oficjalną telewizję Dziennika Telewizyjnego. W ten sposób protestowano przeciwko propagandzie władz, oczernianiu „Solidarności”. W kolejnych tygodniach podobne akcje zaczęto organizować w innych miastach.
8 lutego 1982 - wyższe uczelnie wznawiają zajęcia
11 lutego 1982 - w Świdniku wprowadzono godzinę milicyjną od 19:30, to odpowiedź na manifestacje spacerowe
1 marca 1982 - zniesienie ograniczeń w podróżach po całej Polsce. Minister spraw wewnętrznych Gen. Czesław Kiszczak poinformował, że od początku stanu wojennego internowano łącznie 6647 osób a zwolniono 2552.
17 marca 1982 - w Katowicach powstaje Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym
12 kwietnia 1982 - w Warszawie rozpoczyna nadawanie Radio Solidarność, kierowane przez Zbigniewa Romaszewskiego
22 kwietnia 1982 - Powstała Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność”. W jej skład weszli Zbigniew Bujak (Mazowsze), Władysław Hardek (Małopolska), Władysław Frasyniuk (Dolny Śląsk), Bogdan Lis (Gdańsk). Do jej zadań należała koordynacja działań mających na celu zniesienie stanu wojennego, uwolnienie więzionych oraz przywrócenie legalnej działalności Związku.
3 maja 1982 - W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja (nieobchodzonej oficjalnie w PRL) tysiące sympatyków „Solidarności” manifestowało swój sprzeciw wobec stanu wojennego, polityki władz, podczas ulicznych demonstracji w Białymstoku, Elblągu, Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Rzeszowie, Szczecinie, Toruniu, Warszawie. Interweniowało ZOMO. W Warszawie wskutek odniesionych obrażeń, możliwe, że na tle politycznym, kilka dni później zmarł Mieczysław Radomski. W Szczecinie zatruty gazami stosowanymi przez milicję zmarł Władysław Dudra. W Krakowie wskutek uderzenia pałką w nasadę nosa zmarł Franciszek Rycerz.
20 lipca 1982 - Zapowiedziano powstanie Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. Była to nowa forma „pasa transmisyjnego” władz do społeczeństwa. Obok PZPR udział w budowie ruchu wzięły satelickie stronnictwa polityczne: SD, ZSL, koncesjonowane organizacje zrzeszające katolików świeckich (PAX, ChSS, PZKS).
22 lipca 1982 - z okazji Święta Odrodzenia Polski zwolniono dużą ilość osób internowanych.
31 sierpnia 1982 - W drugą rocznicę Porozumienia Gdańskiego w 34 województwach, 66 miejscowościach, doszło do ulicznych demonstracji. Kilkakrotnie milicja użyła broni.
W Lubinie wskutek ostrzału ZOMO i SB zginęło na miejscu dwóch uczestników demonstracji (Andrzej Trajkowski, Mieczysław Poźniak). Trzeci zmarł po kilku dniach (Michał Adamowicz). W Gdańsku wskutek zatrucia gazami łzawiącymi zmarł Piotr Sadowski. We Wrocławiu po kilku dniach zmarł postrzelony Kazimierz Michalczyk. Do starć z demonstrantami doszło w Nowej Hucie.
Ogółem zatrzymano 5131 osób. Kolegia ds. wykroczeń ukarały 3023 osoby, przed sądem stanęło ich 126. Internowano 189 osób. Zawieszono automatyczną łączność telefoniczną.
13 października 1982 - W Gdańsku, Wrocławiu ZOMO zaatakowało demonstracje przeciwko delegalizacji „Solidarności”. Do ostrych starć doszło w Nowej Hucie. W ich trakcie funkcjonariusz SB śmiertelnie postrzelił Bogdana Włosika. Zamieszki trwały trzy dni. Zatrzymano 135 osób.
12 listopada 1982 – władze zwalniają z obozu internowania Lecha Wałęsę.
31 grudnia 1982 - zawieszenie stanu wojennego
14 maja 1983 - Zmarł 18-letni maturzysta Grzegorz Przemyk, zakatowany 12 maja na komisariacie MO na warszawskiej Starówce. Wcześniej jego matka – Barbara Sadowska, poetka, działaczka w obronie praw człowieka – została pobita wraz z pięcioma innymi osobami w Prymasowskim Komitecie Pomocy. Władze podjęły szeroko zakrojone działania mające na celu skierowanie podejrzeń o śmiertelne pobicie na pracowników pogotowia udzielających Grzegorzowi Przemykowi pomocy a oddalenie ich od funkcjonariuszy komisariatu. Efektem realizacji tegoż planu był proces w którym oskarżono wspomnianych pracowników pogotowia.
16-23 czerwca 1983 - Odbyła się druga pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski. W jej trakcie odwiedził on Warszawę, Częstochowę, Poznań, Katowice, Wrocław i Kraków
Źródło: IPN
Źródło zdjęcia głównego: www.13grudnia81.pl