Pełna treść uzasadnienia sędziego Tulei w sprawie kryzysu sejmowego

PISEMNE UZASADNIENIE ORZECZENIA

Sąd Okręgowy w Warszawie w VIII Wydziale Karnym w składzie tu obecnym po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 18 grudnia 2017 roku zażalenia Ryszarda Petru, Michała Szczerby, Krzysztofa Brejzy i Cezarego Tomczyka na postanowienie prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie z dnia 2 sierpnia 2017 roku o umorzeniu śledztwa w sprawie, tak jak jest to wskazane w postanowieniu, na podstawie art. 437 par. 1 Kodeksu postępowania karnego, postanawia uchylić zaskarżone postanowienie w całości i przekazać sprawę prokuraturze celem jej dalszego prowadzenia.

Sąd postanowił na podstawie art. 98 par. 2 Kodeksu postępowania karnego, z uwagi na zawiłość, odroczyć sporządzenie uzasadnienia orzeczenia do 25 grudnia 2017 roku, natomiast przewodniczący po ogłoszeniu postanowienia na podstawie art. 100 par. 6 Kodeksu postępowania karnego w tym momencie poda ustnie najważniejsze powody rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd podziela argumentację skarżących. Wydaje się, że należy zacząć od tego, że prokuratura - tak, jak to podnosił pełnomocnik - zgodnie z treścią art. 2 Ustawy prawo o prokuraturze dokonuje zadania w zakresie ścigania przestępstw oraz stoi na straży praworządności. Natomiast zgodnie z art. 6 wskazanej ustawy prokurator jest zobowiązany do podejmowania działań określonych w ustawach, kierując się zasadą bezstronności i równego traktowania wszystkich obywateli.

Zasada obiektywizmu, o której mowa w przepisie stanowi bezpośrednią konsekwencję konstytucyjnej zasady równości wszystkich obywateli niezależnie od poglądów politycznych, narodowości i innych cech tak, jak jest o tym mowa w art. 32 konstytucji. Bezstronność to niezawisłość i brak uprzedniego nastawienia do strony i innych uczestników postępowania. Obiektywizm to także brak kierunkowego nastawienia do samej sprawy, nieprzesądzania jej wyniku. Organ procesowy powinien więc być neutralny nie tylko wobec stron, ale także wobec samej sprawy.

Sąd podziela stanowisko skarżących, że w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wielokrotnie pojawiają się sformułowania noszące znamiona cech o charakterze politycznym, a nie prawnym. W tych pisemnych motywach postanowienia pojawiają się takie sformułowania, jak strona 26: "W przedmiotową praktykę obstrukcji parlamentarnej i tym samym zakłócania prac Sejmu wpisały się również kolejne wystąpienia posłów opozycji (…). Punktem kulminacyjnym będącym jednocześnie podstawą do intensyfikacji metod obstrukcyjnych przez posłów szeroko rozumianej opozycji (…). Posłowie partii opozycyjnych pod pretekstem zgłoszenia wniosków formalnych, zadawania pytań związanych z porządkiem obrad Sejmu (…). Zachowania podejmowane przez przedstawicieli klubów opozycyjnych PO, Nowoczesnej i PSL stanowiły nie tylko naruszenie regulaminu, ale również jawną obstrukcję obrad Sejmu(…)". I tak dalej, i tak dalej.

Skarżący słusznie zatem wskazują, że uzasadnienie zaskarżonego postanowienia opiera się w znacznej mierze na prezentowaniu negatywnych ocen działań i inicjatyw posłów wywodzących się z ugrupowań opozycyjnych oraz na poszukiwaniu uzasadnienia i usprawiedliwienia dla działań podejmowanych przez posłów, bądź członków organów Sejmu wywodzących się z obecnej większości parlamentarnej.

Można odnieść wrażenie, że ocena zachowań posłów wywodzących się z ugrupowań opozycyjnych wyrażona w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia pomija prawa, jakie przysługują posłom na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w związku z wykonywaniem przez nich mandatu poselskiego, zasady pluralizmu debaty publicznej oraz gwarancję prawa do swobody wypowiedzi pozostające pod ochroną artykułu, nie tylko 54. konstytucji, ale również - tak jak wskazał pełnomocnik - art. 10 Konwencji o Prawie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Co do sytuacji dotyczącej posła Michała Szczerby, sąd podziela argumentację przedstawioną w pisemnym zażaleniu na dzisiejszym posiedzeniu, że decyzja marszałka nie znajduje podstaw ani praktycznych oraz prawnych, tak jak to w dniu dzisiejszym w sposób klarowny przedstawił pełnomocnik pokrzywdzonego. To wystąpienie było merytoryczne, było związane z przedmiotem obrad. Należy przypomnieć, że wystąpienie posła Szczerby, o którym wspominał pełnomocnik, wprost odnosiło się do omawianego porządku obrad: budowy Centrum Muzyki, czyli siedziby Symfonii Varsovia. Omawiany wówczas punkt porządku obrad dotyczył poprawki do ustawy budżetowej na 2017 rok, trzeciego wniosku mniejszości autorstwa właśnie pokrzywdzonego, któremu udzielono głosu.

Zgodnie ze sprawozdaniem komisji finansów publicznych o rządowym projekcie budżetowym na 2017 rok, zgłoszona przez pokrzywdzonego poprawka dotyczyła zwiększenia dochodów z podatków od towaru i usług o kwotę 340 tysięcy złotych z przeznaczeniem na utworzenie nowej pozycji w części 83. rezerwy celowej pod nazwą: "Budowa Sali Koncertowej przy ul. Grochowskiej w Warszawie na potrzeby Orkiestry Symfonia Varsovia oraz modernizacja zabytkowych obiektów".

O tym, że poseł Szczerba mówił o siedzibie Orkiestry Symfonia Varsovia, wynika nie tylko z tej nieautoryzowanej wersji stenogramu - tam znajduje się ten zapis - ale również z zeznań przesłuchanej protokolantki, która uczestniczyła w tym posiedzeniu, jak również, co ciekawe, wspomina o tym poseł, świadek Jarosław Kaczyński, który w swoich zeznaniach mówi, spróbuję zacytować wprost. Poseł Kaczyński w trakcie przesłuchania 21 lutego 2017 roku, karta 2061 i następne, zeznaje: "w pewnym momencie, jeden z posłów wyróżniających się już poprzednio agresją i brakiem taktu, o nazwisku Szczerba, zadał marszałkowi Sejmu sformułowane w sposób drwiący i poniżający godność urzędu marszałka pytanie. Chodziło o jakąś zmianę dotyczącą finansowania jakiejś orkiestry".

Również mając na uwadze treść zeznań i marszałka Kuchcińskiego, i posła Szczerby - tak jak akcentuje to pełnomocnik - można odnieść wrażenie, że tak naprawdę podstawą wykluczenia posła z obrad nie były jakieś konkretne jego zachowania w danym momencie, w trakcie tego wystąpienia, które - jak wynika z nagrania monitoringu - trwało około 60 sekund, ale krótko mówiąc, poseł został wykluczony za całokształt. Tak jak zeznaje świadek Kuchciński, od dłuższego czasu "miał oko" na posła Szczerbę. Wielokrotnie w czasie kadencji Sejmu zwracał mu uwagę i można powiedzieć, że w trakcie tego 33. posiedzenia skorzystał niejako z okazji, żeby posła wykluczyć. Również ta podstawa prawna, o której mówił pełnomocnik - z punktu widzenia regulaminu Sejmu - decyzja marszałka z pewnością należy do kontrowersyjnych. Marszałek istotnie, zgodnie z art. 175 regulaminu czuwa nad przestrzeganiem w toku obrad regulaminu Sejmu oraz powagi i porządku na sali posiedzeń. W tym celu dysponuje między innymi środkami, które zalicza się do tak zwanej "policji sesyjnej". Natomiast w sytuacji opisanej w sprawozdaniu stenograficznym w świetle przepisów regulaminu Sejmu należy uznać, że marszałek nie miał prawa wykluczyć posła w sposób, w jaki to zrobił.

Warunki panujące na sali, czyli głośne krzyki, oklaski, skandowanie haseł, utrudniało posłowi rozpoczęcie wystąpienia. To wynika z nagrań z sali sejmowej, jak również z dokumentów w postaci stenogramów. Marszałek w tej sytuacji, pomimo tego hałasu, powołując się na art. 175 ust. 3 regulaminu przywołał posła do porządku. W odpowiedzi na stwierdzenie posła, że nie słyszy słów marszałka, co odnotowano w stenogramie, również to wynika z nagrań z sali sejmowej, kiedy poseł robi charakterystyczny gest - przykłada rękę do ucha - marszałek ponownie przywołał go do porządku - tym razem na mocy art. 175 ust. 4 regulaminu, stwierdzając, że poseł uniemożliwia prowadzenie obrad.

Marszałek Sejmu, gdy poseł rozpoczął swoją wypowiedź, która była merytoryczna, wyłączył mu mikrofon i oświadczył, że w oparciu o uprawnienia przysługujące na mocy art. 175 ust. 5 stwierdza, że poseł nadal uniemożliwia prowadzenie obrad a ponieważ na tym samym posiedzeniu został już upomniany w trybie ust. 4, podejmuje decyzje o wykluczeniu posła z posiedzenia Sejmu i prosi go o opuszczenie sali. Zarządza przerwę.

Marszałek przekonany, że poseł mówi nie na temat, zgodnie z regulaminem powinien zwrócić mu na to uwagę, ewentualnie przywołać do rzeczy. Po dwukrotnym powtórzeniu tego apelu odebrać posłowi głos. Wykluczenie posła z obrad jest możliwe tylko w przypadku uniemożliwienia ich prowadzenia poprzez zakłócanie porządku. Marszałek powinien zacząć od zwrócenia posłowi uwagi, a następnie dwukrotnie przywołać go do porządku, za drugim razem stwierdzając, że poseł uniemożliwia prowadzenie obrad. Dopiero w konsekwencji braku reakcji posła na upomnienie marszałka, może on, uznając, że ma do czynienia z uniemożliwianiem prowadzenia obrad, stwierdzić to i w rezultacie wykluczyć posła z posiedzenia Sejmu.

Należy podkreślić, że zastosowanie środków z zakresu "policji sesyjnej" musi być uzasadnione rzeczywistymi powodami, a nie polegać jedynie na wypowiadaniu formułek, których odpowiednia kumulacja umożliwia wykluczenie posła z obrad.

Tak jak to przedstawiła pani pełnomocnik, poseł Szczerba odwołał się od decyzji marszałka. Uchwałą numer 44 z 16 grudnia 2016 roku prezydium Sejmu utrzymało w mocy decyzję marszałka Sejmu o wykluczeniu Michała Szczerby z obrad Sejmu. Za utrzymaniem w mocy decyzji marszałka Sejmu głosowało 2 wicemarszałków z partii Prawo i Sprawiedliwość, czyli wicemarszałek Joachim Brudziński i wicemarszałek Ryszard Terlecki oraz marszałek Sejmu Marek Kuchciński. Przeciwko odpowiedziało się 2 wicemarszałków z partii opozycyjnych: pani wicemarszałek Dolniak i pani wicemarszałek Kidawa-Błońska. Decyzja prezydium była ostateczna.

Fakt, zdaniem sądu, późniejszego utrzymania w mocy decyzji marszałka Sejmu przez prezydium Sejmu nie przesądza jednak o braku naruszenia przez Marka Kuchcińskiego obowiązujących procedur i konieczności rozważenia takiego zachowania w kontekście art. 231 par. 1. Tak, jak w wystąpieniu wspomniała pani pełnomocnik, oczywiście ta decyzja kłóci się z podstawowymi i kardynalnymi prawami przysługującymi każdemu posłowi.

Co do pozostałych kwestii. Z notatki w sprawie kontynuacji 33. posiedzenia Sejmu w dniu 16 grudnia 2016 roku w Sali Kolumnowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej wynika, że o godzinie 21 na zwołanym Konwencie Seniorów marszałek zwrócił się z prośbą do przewodniczących wszystkich klubów o umożliwienie prowadzenia obrad w sali plenarnej. Dalej w notatce stwierdza się, że wobec braku reakcji marszałek Sejmu podjął decyzję o zmianie miejsca posiedzenia na Salę Kolumnową. W notatce jest stwierdzenie, że wszyscy posłowie zostali poinformowani SMS-em o godzinie i miejscu wznowieniu obrad. Ta informacja była również wyświetlana na ekranach w sali plenarnej. Oczywiście jest to tylko część prawdy, ponieważ posłowie klubu parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości, posłowie również będący w nimi w koalicji choćby, czy współpracujący choćby koło poselskie Kornela Morawieckiego, o tym, że to posiedzenie odbędzie się w Sali Kolumnowej, dowiedzieli się wcześniej. Także nie musieli być już powiadamiani SMS-ami, ale takie SMS-y dostali. Natomiast tak, jak już była o tym mowa w dniu dzisiejszym, posiedzenie Sejmu na Sali Kolumnowej poprzedzało posiedzenie klubu PiS.

Marszałek Sejmu, jak wiemy choćby ze sprawozdania stenograficznego, o 21.40 ogłosił posłom obecnym w Sali Kolumnowej wznowienie obrad i o 23.24 zamknięto obrady.

Zdaniem sądu nie wyjaśniano jednak w sposób przekonujący, z jakiego powodu, kiedy faktycznie i kto w rzeczywistości podjął decyzję o przeniesieniu obrad Sejmu do Sali Kolumnowej. Wątpliwości sądu potęgują nie tylko kontestowane okoliczności wykluczenia i dyskusyjne wykluczenie posła Szczerby z obrad Sejmu, które ta decyzja marszałka stała się impulsem do reakcji posłów opozycji, zresztą reakcji łatwej do przewidzenia. I wydaje się, że w tej kwestii, która została kompletnie pominięta, kluczową sprawę odgrywają zeznania pani świadek Krystyny Pawłowicz, w końcu prominentnego posła partii Prawo i Sprawiedliwość.

Przypomnę, że przerwa zarządzona przez marszałka Sejmu została zarządzona o godzinie około 15.40, około 21. odbył się konwent, natomiast posiedzenia zostało wznowione o godzinie 21.40. Powodem przeniesienia obrad Sejmu z sali plenarnej do Sali Kolumnowej miała być okupacja trybuny przez posłów opozycji i te działania opozycji zaczęły się po wykluczeniu posła Szczerby. To wykluczenie miało miejsce około godziny 15.00.

Pani świadek Pawłowicz zeznaje tak: "O tym, że tam mają odbyć się obrady mówiono już od rana tego dnia. Wiem też, że ta sala była już od rana przygotowywana na ewentualne obrady Sejmu. O tym, że obrady mają być w Sali Kolumnowej, wiedziałam na pewno już koło południa tego dnia. Była to w mojej ocenie wiedza powszechna dla posłów, którzy byli w Sejmie, pewne dla posłów partii rządzącej".

Pani świadek Zofia Krasna-Wieczorek, pracownik Sejmu zeznała, że po południu, może po godzinie 16.00, przypomnę, że marszałek zarządził przerwę o 15.42, świadek, który jest urzędnikiem Sejmu, otrzymała polecenie od naczelnika, pani Iwony Mazur, pilnego przygotowania kart do głosowania ręcznego, gdyż mamy przygotować się, że będzie liczenie głosów przez posłów sekretarzy. Wtedy jeszcze nie było decyzji o przeniesieniu obrad do Sali Kolumnowej, jedynie padła informacja, że taka sytuacja może zaistnieć.

Zdaniem sądu, zeznania Krystyny Pawłowicz mogą wskazywać na to, że okupacja mównicy sejmowej na skutek wykluczenia posła Szczerby nie była rzeczywistym powodem przeniesienia obrad do Sali Kolumnowej, ale wyłącznie pretekstem. Możliwość przeniesienia obrad pozostałych posiedzeń plenarnych nie jest formułowana przez postanowienia konstytucji ani też regulamin Sejmu. I istotnie, tak jak to w dniu dzisiejszym ustalono, jak to wspominałem, Sala Kolumnowa była już miejscem obrad Sejmu. Chodzi o dzień 12 sierpnia 2010 roku, odbyło się tam jednodniowe 73. posiedzenie Sejmu szóstej kadencji. Miało ono jednak niewątpliwie charakter nadzwyczajny. Po pierwsze - posiedzenie zostało zwołane w związku z koniecznością pilnego uchwalenia dwóch ustaw niezbędnych w działaniu, mających na celu usunięcie skutków występującej na terenie części kraju powodzi; po drugie - nie mogło się odbyć w Sali Plenarnej z uwagi na trwający w niej remont; po trzecie - posiedzenie zostało zwołane w czasie tak zwanych wakacji parlamentarnych, więc można było założyć, że, założyć po prostu niższą frekwencję parlamentarzystów; po czwarte - na czas posiedzenia Sala Kolumnowa została odpowiednio przygotowana do obrad, w szczególności przygotowane zostały miejsca siedzące, krzesła dla wszystkich obecnych posłów, członków rządu, a także wydzielone strefę, która zapewniała swobodną możliwość pracy dziennikarzom.

Natomiast oczywiście należy podkreślić, że z reguły są zwoływane posiedzenia w miejscu tradycyjnie przeznaczonym do odbywania obrad, czyli sali posiedzeń plenarnych. Umożliwia to, przynajmniej potencjalnie, respektowanie zasad majestatu tworzenia prawa z zachowaniem należytej powagi i dostojeństwa. Oczywiście doświadczenie życiowe wymaga uwzględnienia sytuacji nadzwyczajnych, kiedy może dojść do konieczności przeniesienia części obrad w inne miejsca. Należy więc uznać, że Marszałek Sejmu może na podstawie art. 10 Regulaminu Sejmu podjąć konieczne w takich okolicznościach decyzje.

Z tego powodu, w przypadku zwołania posiedzenia do sali innej niż sala plenarna konieczne jest zapewnienie wszystkim posłom odpowiednich i zgodnych z Ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz regulaminem warunków niezbędnych do wypełnienia powierzonego im mandatu. Dopuszczalne odbycie posiedzenia Sejmu w innym miejscu niż sala posiedzeń czy też zmiana miejsca posiedzenia w trakcie nakłada na marszałka Sejmu szczególny obowiązek zapewnienia prawidłowości prowadzenia obrad, ustalenie istnienia kworum i ustalenia wyników głosowania, ponieważ domniemania co do prawidłowości prowadzenia obrad, co do istnienia kworum, co do prawidłowości wyników poszczególnych głosowań - zdaniem sądu - w takiej sytuacji przestają obowiązywać.

Co do swobodnego udziału posłów w tym posiedzeniu. Sejm, wbrew temu, co zeznał w czasie przesłuchania 3 lutego 2017 roku pan Stanisław Piotrowicz, nie jest tam, gdzie marszałek i kworum. Sejm, zgodnie z art. 96 ust. 1 konstytucji składa się z 460 posłów, jest organem reprezentacji narodu, reprezentacja ta w państwie demokratycznym ma mieć charakter pluralistyczny, co oznacza, że w Sejmie musi się znaleźć miejsce dla opozycji. Co oczywiste, więc opozycja ma pełne prawo na równych zasadach z posłami ugrupowań rządzących uczestniczyć w pracach Sejmu, prawo do tego nie może być ograniczone. Zasada istnienia opozycji to wartość konstytucyjna, prawa opozycji chronione są konstytucyjnie, przedstawicielski charakter Sejmu wiąże się z zasadą jednakowej sytuacji jego członków, skoro bowiem wszyscy posłowie są wybierani w oparciu o te same reguły i mają taki sam status przedstawiciela narodu, to warunkuje to zakaz ustanawiania czy to prawnie, czy faktycznie różnych kategorii posłów, czy też faktycznego różnicowania ich praw.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że marszałek Sejmu świadomie dopuścił się naruszenia dobrych praw posłów opozycji. Wskazuje na to jednoznacznie zgromadzony przez prokuraturę materiał. W pierwszej kolejności dowodzą tego oczywiście zeznania posłów opozycji, którym prokurator akurat, jak należy rozumieć, nie dał wiary. Mam tu na myśli relacje posłów Cezarego Tomczyka, posła Sławomira Nitrasa, Krzysztofa Brejzy, Michała Szczerby, Ryszarda Petru, Adam Szłapki, Michała Stasińskiego, Krzysztofa Truskolaskiego, Zbigniewa Sosonowskiego, Marty Golbik, Ryszarda Wilczyńskiego, Pauliny Hennig-Kloski, Agnieszki Pomaski, Elżbiety Radziszewskiej, Joanny Muchy, Krystiana Jarubasa.

Świadkowie szczegółowo zrelacjonowali okoliczności zawiadomienia o zmianie miejsca posiedzenia Sejmu, przedstawili perturbacje związane z dostaniem się na Salę Kolumnową, a więc nie było tak, że ta sala, jak było w SMS-ie została otwarta dla posłów opozycji o godzinie 21.30 tylko później, ponieważ jeszcze trwało posiedzenie klubu PiS. Posłowie mogli wchodzić jedynie głównym wejściem, wejścia boczne były zablokowane przez Straż Marszałkowską. Tak jak stwierdził pan pełnomocnik, nie do końca wiadomo, kto wydał taką decyzję. Posłowie opozycji opisali wyznaczone dla posłów na Sali Kolumnowej miejsca, także podejmowane próby uczestniczenia w 33. posiedzeniu Sejmu oraz działania, które im to uniemożliwiło.

Wydaje się oczywiste i dla każdego zrozumiałym, że uczestniczenie przez posła w posiedzeniu Sejmu to nie jest tylko mechaniczne podnoszenie ręki do góry lub jej opuszczanie i branie udziału w głosowaniu, ale uczestniczenie posła w posiedzeniu Sejmu to również możliwość zabierania głosu, w tym składania wniosków. Wydaje się, że jest to prawda oczywista.

Tak jak wspomniałem, sąd swoje przekonania opiera nie tylko na zeznaniach posłów wymienionych już, ale ich stwierdzenia znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Mam tu na myśli nagrania z Sali Kolumnowej pochodzące zarówno z zainstalowanego tam monitoringu, jak i nagrania przekazane przez posłów czy to opozycji, czy posłów Prawa i Sprawiedliwości dokonane na Sali Kolumnowej. Istotnym dowodem jest sprawozdanie stenograficzne i kluczowe znaczenie w ocenie Sądu Okręgowego mają zeznania posłów również Prawa i Sprawiedliwości. Dowodzą one bez cienia jakichkolwiek wątpliwości, że większość parlamentarna w sposób zawoalowany, zdecydowany i konsekwentny, po prostu z pełną premedytacją naruszała reguły konstytucyjne te dotyczące zarówno wymogu rozpatrywania projektu ustawy w trzech czytaniach, o czym mówi art. 119 ust. 1 Konstytucji, jak i w relacji posła jako przedstawiciela narodu, czyli art. 104 ust. 1 i 2 konstytucji, podlegającego ochronie prawnej zapewnianej przez konstytucję w art. 106 i przez ustawę z 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

Pan pełnomocnik w dniu dzisiejszym zrelacjonował zeznanie jedynie świadka Terleckiego, natomiast ten materiał dowodowy jest znacznie obfitszy. Marek Kuchciński zeznał: "Ułożenie Sali Kolumnowej i zapewnienie, by nie powtórzyło się blokowanie mównicy trzeba było jakoś zabezpieczyć. W związku z tym, posłowie opozycji, którzy wywołali to zamieszanie w sali plenarnej mieli przeznaczone dla siebie miejsce na Sali Kolumnowej. To marszałek Sejmu decyduje, która część Sali przeznaczona jest dla konkretnych posłów".

Poseł PiS Leszek Dobrzyński: "Z tego co pamiętam, to w trakcie przerwy w posiedzeniu Sejmu rozesłane były SMS-y o zwołaniu posiedzenia klubu PiS w Sali Kolumnowej. Udałem się na posiedzenie klubu, w trakcie którego wyjaśnione były dalsze plany obrad. Zorganizowane zostało rozmieszczenie posłów w sposób mający nie dopuścić do kolejnego zakłócenia bądź przerwania obrad. Chodziło o przedzielenie sali rzędami krzeseł dla posłów bliżej głównego wyjścia na salę".

Poseł PiS Jacek Bogucki: "Następnie zwołane zostało posiedzenie klubu parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości na Sali Kolumnowej. Podczas posiedzenia klubu przewodniczący przekazał nam informacje o całej sytuacji i w międzyczasie przekazano nam informacje, że obrady Sejmu będą kontynuowane w Sali Kolumnowej. Podano godzinę ich rozpoczęcia. Czasu do tego rozpoczęcia było już niewiele, więc ja pozostałem na Sali Kolumnowej. Wówczas ustawiono krzesła i przygotowano Salę Kolumnową by mogła pomieścić wszystkich posłów".

Piotr Warwas, kolejny poseł PiS: "Były ustawione trzy rzędy krzeseł. Ja siedziałem w pierwszym z nich".

Pani poseł Pawłowicz: "Ustawiono krzesła w taki sposób, żeby uniemożliwić posłom blokującym mównicę w sali plenarnej zaatakowanie nas".

Poseł PiS Grzegorz Piechowiak: "Oni znajdowali się w tylnej części sali, gdzie nie było mikrofonów, z których mogliby skorzystać. W mojej ocenie była to jakaś próba zabezpieczenia przed zablokowaniem obrad przez opozycję".

Pan poseł Piotr Gliński: "Na Sali Kolumnowej mogły być ograniczenia w poruszaniu się po niej ze względu na ustawione w poprzek sali rząd krzeseł. Nie pamiętam tego jednak dokładnie, trudno mi powiedzieć, czy ktoś te krzesła ustawił celowo w taki sposób".

Poseł PiS Bogdan Rzońca: "Jak wchodziłem na Salę Kolumnową, zauważyłem stojące puste krzesła w kilkunastu rzędach ustawionych od ściany do ściany względem prezydium i tam usiadłem z grupą posłów".

Poseł Aleksander Mrówczyński, klub poselski Prawo i Sprawiedliwość: "Proszono nas o zajęcie miejsc i ich nie zmienianie podczas głosowania. Proszono nas też o zajęcie miejsc z przodu Sali przez panie posłanki, a z tyłu przez panów posłów. Trudno mi powiedzieć, czy krzesła na Sali Kolumnowej były tak ułożone, by utrudniać przemieszczanie się posłom opozycji. Nie mogę jednak tego wykluczyć".

Zaraz się wyjaśni dlaczego panie posłanki miały siedzieć z przodu, panowie posłowie z tyłu. Pani poseł Alicja Kaczorowska: "W każdym razie siadaliśmy w określonym porządku na Sali Kolumnowej. Kobiety z przodu, starsi mężczyźni za nami a najmłodsi - na końcu sali. Obawialiśmy się dalszych zaczepek i dlatego przyjęliśmy taki porządek zajmowania miejsc".

Pani poseł Anna Paluch: "Ze względu na możliwe awantury na Sali Kolumnowej ze strony posłów opozycji, przed rozpoczęciem posiedzenia proszono o to panie posłanki, by siadły w przedniej części sali.

I najbardziej dobitne zeznania, rozwiewające jakiekolwiek wątpliwości co do roli posłów opozycji w dzisiejszym Sejmie, o których wspomniał pan pełnomocnik. I też z tych zeznań wynika, ile przygotowano miejsc dla posłów opozycji na sali plenarnej.

Pan wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki: "Posiedzenie klubu parlamentarnego było otwarte wyłącznie dla członków klubu. Po jego zakończeniu Sala Kolumnowa została tak zorganizowana, aby nie dopuścić posłów opozycji do stołu prezydialnego w Sali Kolumnowej. Miało to na celu uniemożliwienie zablokowania stołu. Organizacja ta polegała na ustawieniu z tyłu Sali Kolumnowej trzech rzędów krzeseł w poprzek sali tak, aby zamknąć dostęp do stołu prezydialnego. Jak ustawiliśmy te krzesła, to posłowie opozycji nie mogli jeszcze wejść na Salę Kolumnową. Po ustawieniu krzeseł, zajęliśmy miejsca na Sali Kolumnowej i czekaliśmy na pojawienie się marszałka i pracowników Kancelarii Sejmu. Zostały zamknięte dwa boczne wejścia do Sali Kolumnowej na polecenie marszałka Sejmu lub szefa Kancelarii. Zamknięte zostały te wejścia bliżej wejścia głównego. W tej Sali są trzy wejścia boczne i jedno główne. Trzecie wejście boczne przy stole prezydialnym nie było zamknięte, ale to jest wejście przez pomieszczenia techniczne, nie każdy je zna. Nie wydaje mi się, aby posłowie opozycji mogli wejść tym trzecim wejściem bocznym od strony stołu prezydialnego. Tym trzecim wejściem bocznym wchodził marszałek oraz pracownicy Kancelarii. Wejście główne zostało otwarte w chwili, gdy marszałek Sejmu oraz pracownicy Kancelarii Sejmu zajęli miejsca przy stole prezydialnym. Po chwili widziałem, że drzwi główne są otwarte. Niektórzy posłowie opozycji wchodzili i wychodzili na Salę Kolumnową. Na pewno widziałem posła Nitrasa, jak wchodził i wychodził. Nie pamiętam innych posłów, nie było sytuacji, aby posłowie opozycji usiedli na jakichś krzesłach. Generalnie zamysł był taki, że posłowie opozycji mogą wejść na Salę Kolumnową, ale nie mogą się przemieszczać w stronę stołu prezydialnego, a więc nie mogą przekroczyć trzech rzędów krzeseł. Krzesła były ustawione tak, że stykały się, aby nie było możliwości przejścia pomiędzy nimi. A na krzesłach siedzieli posłowie. To był specjalny zamysł uniemożliwiający przejście w głąb sali. Nie pamiętam, kto to wymyślił. Nadto z tyłu było trochę wolnych krzeseł. Mogli usiąść posłowie opozycji. Tych krzeseł przeznaczonych dla posłów opozycji było ze 20 lub 30".

Przesłuchani posłowie PiS-u wspominają, że w pewnym momencie na Sali Kolumnowej, w tej części przeznaczonej dla lepszych posłów, Prawa i Sprawiedliwości, pojawiła się pani poseł Radziszewska, która w zasadzie nie wiadomo, w jaki sposób, ale szczęśliwie bocznym wejściem dostała się na Salę Kolumnową.

Ciekawym dowodem jest nagranie przedstawione przez pana posła Krzysztofa Szulowskiego z klubu Prawa i Sprawiedliwości. Nagranie sporządzone właśnie na Sali Kolumnowej. Z protokołu oględzin tego nagrania sporządzonego przez prokuratora wynika - jest taka adnotacja w protokole oględzin: "Osoba nagrywająca materiał zadaje pytanie: 'dlaczego tę babę wpuścili?'. I kadry kamery zostają skierowane na miejsce, w którym kończą się stoły i rozpoczynają rzędy krzeseł. W miejscu tym, obok posła Piotra Olszówki, widoczna jest przechodząca posłanka klubu poselskiego Platformy Obywatelskiej Elżbieta Radziszewska".

Może rzeczywiście warto w ramach nawiązania do tego, co jest motywem tego rozstrzygnięcia, wskazać również odpowiedni fragment z treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia prokuratorskiego.

Prokurator skomentował to tak: "W ocenie prokuratorów posłowie byli uprawnieni w zakresie swego mandatu i immunitetu poselskiego do swobodnego przemieszczania się po Sali Kolumnowej. Jednakże nie budzi wątpliwości również fakt, że posłowie klubu PiS byli uprawnieni do zapewnienia miejsc siedzących w wyznaczonej dla nich przez nich przez marszałka Sejmu części sali i pozostania tam do czasu zakończenia obrad".

Co do możliwości składania wniosków przez posłów opozycji. Zgodnie z Ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora, będącej ustawową realizacją normy wynikającej z artykułu 106. konstytucji, "podstawowym prawem i obowiązkiem posła i senatora jest czynne uczestnictwo w pracach Sejmu lub Senatu oraz Zgromadzenia Narodowego a także ich organów, przy czym posłom i senatorom zapewnia się warunki niezbędne do skutecznej realizacji ich obowiązków oraz ochrony prawnej wynikającej ze sprawowania mandatu. W wykonywaniu obowiązków poselskich poseł w szczególności ma prawo wyrażać swoje stanowisko oraz zgłaszać wnioski w sprawach rozpatrywanych na posiedzeniach Sejmu i ich organów, uczestniczyć w podejmowaniu poselskich inicjatyw ustawodawczych i uchwałodawczych oraz w rozpatrywaniu projektów ustaw i uchwał Sejmu oraz uczestniczyć w dyskusji nad sprawami rozpatrywanymi przez Sejm lub komisje sejmowe, zaś zasady i tryb korzystania z tych praw oraz innych uprawnień poselskich w Sejmie określa regulamin Sejmu”.

Zgromadzony materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że marszałek Sejmu kompletnie nie reagował na zgłaszane przez posłów wnioski formalne i nie udzielał im głosu podczas trwania obrad w Sali Kolumnowej. Z drugiej strony trudno się dziwić marszałkowi, że nie reagował na te głosy, jeśli sam jest odpowiedzialny za to, w jaki sposób przygotował Salę Kolumnową dla posłów opozycji. A więc zamknął ich w jej tylnej części, odgrodził krzesłami od pozostałych posłów. W części zajmowanej przez posłów opozycji nie było mikrofonów, a jeśli usiłowali zabrać głos, krzycząc na Sali, ich głos był po prostu bagatelizowany.

Niewątpliwie nierespektowanie praw wszystkich posłów spowodowało to, że doszło w ten sposób do naruszenia nie tylko postanowień regulaminu Sejmu. Złamana została Ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora, w szczególności naruszona została dyspozycja artykułu 14., w którym stwierdza się, że poseł podczas wykonywania swoich obowiązków ma prawo do uczestniczenia w rozpatrywaniu projektów ustaw i uchwał oraz do uczestniczenia w dyskusjach nad sprawami rozpatrywanymi przez Sejm. Nie budzi wątpliwości, że posłowie opozycji składali wnioski formalne. Sami posłowie opozycji obszernie na ten temat zeznają, wynika to i zostało szczęśliwie odnotowane w stenogramie z posiedzenia Sejmu, słychać to na nagraniach z monitoringu z Sali Kolumnowej. Wspominają o tym również sami posłowie Prawa i Sprawiedliwości, sam marszałek Kuchciński o tym wspomina, wspominają o tym pozostali posłowie Łapiński, Duda, Bubula, Lichocka, Smirnow, Schmidt-Rodziewicz, poseł Czarnecki, Dominik Tarczyński, Kazimierz Moskala, Łukasz Rzepecki, Grzegorz Piechowiak, Krzysztof Ostrowski, Wojciech Murdzek, Kornel Morawiecki, Jan Klawiter czy również urzędniczki Sejmu - pani Zofia Krasny-Wieczorek. Niewątpliwie zatem, tak jak już nadmieniłem, głosy posłów PO, Nowoczesnej i PSL-u były na Sali Kolumnowej słyszalne, ale zostały przez marszałka Sejmu całkowicie zignorowane. Ponadto, o czym też już była mowa, kilku posłom opozycji fizycznie uniemożliwiono przedostanie się w stronę stołu prezydialnego. Poseł PiS Łukasz Rzepecki: "Jeden z wymienionych posłów, poseł Sosnowski próbował dostać się do przodu sali, ale ze względu na usytuowanie krzeseł na Sali Kolumnowej, nie udało mu się".

Jan Klawiter: "Mogę też powiedzieć, że jeden z posłów PSL-u, teraz nie pamiętam który, chciał dostać się do przodu do mikrofonu ale nie przeszedł przez ostatni rząd krzeseł".

Najbardziej chyba błyskotliwe zeznania pana posła Czarneckiego: "Pamiętam, że była taka sytuacja, że kilku posłów opozycyjnych próbowało przedostać się w kierunku fotela marszałka. I w momencie, kiedy było widać, że ciężko im będzie przejść do przodu sali przez rząd zajętych przez innych posłów krzeseł, krzyczeli, że to skandal, że nie mogą wejść na salę. Ale przecież oni już na tej sali byli. Stali kilka metrów ode mnie".

Poseł Krzysztof Ostrowski: "Widziałem na Sali Kolumnowej podczas głosowań posłów opozycji, Paulinę Hennig-Kloskę, posła Nitrasa, byli też inni, łącznie około kilkunastu posłów. Pani poseł Hennig-Kloska nagrywała mnie telefonem. Była to z jej strony próba sprowokowania mnie. Wcześniej, jak weszła na Salę Kolumnową, krzyczała, że nie mamy kworum. Ja z nią nawiązałem rozmowę i pytałem, skąd wie, że nie mamy kworum, skoro nas nie policzyła. Ona wraz z innymi posłami opozycji próbowała przedostać się do stołu prezydialnego, ale jej się to nie udało, gdyż siedzieliśmy na krzesłach w szeregu ustawionym od ściany do ściany. Nikt jej nie chciał ustąpić i wstać z krzesła”.

Poseł Andrzej Sośnierz: "Nie pamiętam już, co wykrzykiwali posłowie. Niektórzy z nich próbowali przedostać się do przodu sali, przechodząc przez krzesła, ale na Sali Kolumnowej było ciasno i im się to już nie udało".

A najbardziej bulwersującym dowodem jest znowu protokół oględzin rzeczy z 24 stycznia 2017 roku, dotyczący nagrania złożonego przez posła Cezarego Tomczyka. Poseł Cezary Tomczyk na tym nagraniu, to wynika z treści protokołu oględzin, widać jak poseł Tomczyk usiłuje przejść przez krzesła i zwraca się do posła partii rządzącej: "Panie pośle, chciałbym przejść i złożyć wniosek formalny". Poseł Andrzej Melak: "Nie ma przejścia. Wypadaj stąd".

Podobne nagranie zarejestrował poseł Krzysztof Truskolaski, kiedy usiłowali złożyć wnioski formalne, nie zostali przepuszczeni przez posłów Macieja Wąsika, Artura Szałabawkę, Dominika Tarczyńskiego, posłowie Zbigniew Sosnowski z PSL-u, pani posłanka Golbik z Nowoczesnej.

Nie pozostaje mi nic innego, jak odwołać się znowu do uzasadnienia zaskarżonego postanowienia. Prokurator zauważył: "Wszyscy posłowie ósmej kadencji Sejmu RP od momentu rozpoczęcia obrad, to jest od godziny 21.40, mieli możliwość wspólnego wejścia na Salę Kolumnową i co najistotniejsze, mogli brać udział w posiedzeniu, uczestniczyć w głosowaniach, jak również zabierać głos i zgłaszać wnioski formalne".

Zdaniem sądu, te dowody o których wspomniałem, wskazują, że zostały pogwałcone generalne zasady ustrojowe, dotyczące aksjologii państwa republikańskiego i reguł demokracji przedstawicielskiej, opartej na mechanizmach uwzględniających pluralizm polityczny społeczeństwa, w tym posłów wybranych przez naród do Sejmu. Przewidziana regulaminem Sejmu możliwość zgłaszania przez posłów wniosków formalnych i konieczność ich prawidłowego rozpatrzenia przez Sejm - zarówno w trakcie debaty, jak i w ramach trzeciego czytania ustawy - miało istotne znacznie dla legalności przebiegu postępowania ustawodawczego. Wnioski te mogą mieć bezpośredni wpływ zarówno na przebieg posiedzenia Sejmu, jak i na treści procedowanego projektu, a także na sposób i wyniki głosowania nad projektem ustawy.

Należy podkreślić, że regulamin nie różnicuje rangi wniosków formalnych ani sposobu ich dopuszczalnego potratowania przez marszałka Sejmu. Sejm z uwagi na podmiotową tożsamość ich autora, w szczególności ze względu na to, czy pochodzą od wnioskodawcy projektu ustawy czy od innego uczestnika postępowania, a także w zależności od orientacji politycznej posła zgłaszającego wniosek formalny, czy to reprezentującego opcję rządzącą, posiadającą większość parlamentarną, czy wprost przeciwnie - należącego do opozycji czy posła niezależnego.

Nie można apriorycznie dezawuować dopuszczalności zgłaszanych jakichkolwiek wniosków formalnych, także gdy chodzi o fundamentalne postępowanie legislacyjne na przykład dotyczące budżetu państwa. Wnioski kierowane są przez opozycję parlamentarną nawet nieukrywającą swej dezaprobaty dla rozpatrywanego projektu bądź dążeniem do spowodowania obstrukcji w pracach ustawodawczych.

Także nadzwyczajne okoliczności konkretnego posiedzenia Sejmu, na przykład takiego, które nie odbywa się w sali posiedzeń plenarnych, nie tylko nie zmniejszają, ale wręcz przeciwnie, wymagają zwiększonej staranności w zapewnieniu prawidłowego przebiegu posiedzenia, przede wszystkim po stronie marszałka Sejmu, który jest za to odpowiedzialny, którego zadania gwarancyjne w tej mierze wynikają wprost z konstytucji. Wnioskami formalnymi, których rozpoznanie marszałek winien umożliwić byłyby w pierwszej kolejności wnioski posłów Muchy, Hennig-Kloski, Nitrasa, o sprawdzenie kworum.

Wątpliwości posłów opozycji dotyczące zachowania kworum są jak najbardziej uzasadnione. Sprawdzenie istnienia kworum winien zainicjować marszałek Sejmu z własnej inicjatywy. Wystarczającym powodem do tego powinien być fakt, że ostatnie głosowanie na sali plenarnej przeprowadzone przy wykorzystaniu aparatury do głosowania elektronicznego przed zarządzoną przerwą, wykazało, że wzięło w nim udział jedynie 190 posłów. Brak kworum był powodem zarządzenia tej przerwy.

Posłowie partii rządzącej podnoszą, że sprawdzenia listy posłów dokonano już w trakcie posiedzenia klubu PiS na Sali Kolumnowej. Ale wydaje się oczywiste, że taki argument nie przekonuje posłów opozycji, zwłaszcza w sytuacji, w jakiej zostali potraktowani na Sali Kolumnowej. Weryfikacja liczby posłów powinna nastąpić po wznowieniu obrad po otwarciu Sali Kolumnowej dla wszystkich posłów oraz mediów. Wówczas jakiekolwiek zastrzeżenia byłyby bezpodstawne. Z pewnością kworum nie było sprawdzane na Sali Kolumnowej w czasie obrad Sejmu. To wynika ze sprawozdania i z zeznań nawet samych posłów Prawa i Sprawiedliwości.

Zastrzeżenia posłów opozycji, uzasadnione, wynikają między innymi z tego, że na Sali Kolumnowej pomiędzy parlamentarzystami znajdowały się osoby nie będące posłami. Byli to pracownicy klubu poselskiego PiS i mam na myśli tę część sali zajmowaną właśnie przez posłów partii rządzącej.

Warto również zwrócić uwagę, że z zeznań samych posłów Prawa i Sprawiedliwości wynika, że oni się wszyscy nie znali, że nie tylko nie znają swoich nazwisk, ale często nawet nie znają się z widzenia. Z uwagi na brak możliwości głosowania przy wykorzystaniu aparatury do głosowania elektronicznego marszałek Sejmu podjął decyzję o głosowaniu przez podniesienie ręki i liczenie głosów przez wyznaczonych posłów sekretarzy.

Jednak sposób realizacji tej decyzji budzi daleko idące wątpliwości. Przede wszystkim pomimo podziału sali na 10 sektorów i wyznaczeniu 10 sekretarzy, jak również - jak wynika z treści zawartej na stronie 64. stenogramu - pomimo formalnego sprawdzenia, czy wyznaczeni sekretarze są przy przydzielonych im sektorach, w zbiorczych wynikach głosowań ujętych zostało jedynie 8 sektorów. Z deklaracji złożonych przez dwoje z wyznaczonych sekretarzy - poseł Elżbietę Borowską i posła Jarubasa - wynika, że nie tylko nie uczestniczyli oni w liczeniu głosów, ale też nie było ich podczas obrad w Sali Kolumnowej. Z treści ujawnionych w stenogramie wynika, że dopiero po przeprowadzeniu 6 głosowań, w tym głosowania nad całością ustawy budżetowej, marszałek Sejmu stwierdził nieobecność poseł Elżbiety Borowskiej.

Wypowiedź marszałka została odnotowana: "pani poseł Elżbieta Borowska, sekretarz sektora 2, jest proszona". Do końca obrad nie wynika ze sprawozdania sejmowego, aby marszałek miał wiedzę, że brakuje posła Krystiana Jarubasa.

Marek Kuchciński w żaden sposób nie zareagował na brak sekretarzy. Brak w stenogramie adnotacji, jaki był dalszy los sektorów 9 i 10. Z zeznań świadków wynika, że pozostali sekretarze, posłowie sekretarze, mieli podzielić te sektory między siebie. Jak wyglądał podział sali, w zasadzie ciężko to ustalić, co jeszcze może wzbudzać wątpliwości co do kworum.

Posłowie sekretarze, czyli pani poseł Małgorzata Golińska, Łukasz Schreiber, Piotr Olszówka, Piotr Babiarz przyznali, że liczba posłów w sektorach była ruchoma. Zmieniała się liczba posłów, którzy znajdowali się w sektorach, którymi zajmował się dany poseł sekretarz. Rzetelność załączonych braków formularzy dołączonych do obliczania głosów w sektorach może budzić wątpliwości. Niektóre liczby w formularzach są przeprawiane. Na formularzach z sektora 8 są dziwne adnotacje, które wymagają wyjaśnienia, na przykład 7 głosów. To są takie adnotacje jakby dopisywane w rogu każdego formularza. 7 głosów, 12 głosów - co one mają oznaczać, kto je zrobił i kiedy - nie wiadomo.

Nie jest też tak, że w trakcie posiedzenia w Sali Kolumnowej nie przemieszczali się między miejscami, nie zmieniali miejsc, nie przechodzili do innych sektorów, czy wręcz nie opuszczali sali. To wynika z zeznań świadków, posłów Prawa i Sprawiedliwości. Pani Beata Mateusiak-Pielucha zeznaje: "Większość posłów, z tego co zauważyłam, nie zmieniła miejsca podczas pobytu".

Poseł Bogdan Latosiński: "Nie przemieszczałem się. Cały czas zajmowałem to samo miejsce. W mojej okolicy nie dostrzegłem, żeby ktoś zmienił miejsce. Widziałem tylko, że niektórzy posłowie podchodzili do marszałka o coś zapytać".

Bogdan Rzońca: "Niektórzy posłowie obecni na Sali Kolumnowej przesiadali się, bo obrady trwały kilka godzin. Jednak nie opuszczałem miejsca zajętego na początku".

Poseł Dariusz Piątkowski: "Przypominam sobie, ze pojedynczy posłowie podczas posiedzenia Sejmu na Sali Kolumnowej przemieszczali się po sali. Byli także wśród nich posłowie mojego klubu parlamentarnego, czyli PiS".

Paweł Lisiecki: "Być może jedno z głosowań na Sali Kolumnowej opuściłem, ale nie pamiętam dokładnie, które. W sektorze liczącą głosy była pani poseł Małgorzata Golińska. Podczas posiedzenia w Sali Kolumnowej mniej więcej w połowie głosowań w pewnym momencie wstałem, rozmawiałem z panią poseł sekretarz Golińską. Podszedłem do okna, ona stała koło okna, stał tam też poseł Marek Suski. We troje rozmawialiśmy, nie pamiętam, podczas jakiego głosowania. Ponadto potem podczas posiedzenia wyszedłem jeden raz do toalety i nie jestem pewien, czy wtedy mnie jakieś głosowanie nie minęło".

Poseł Kaczyński: "Przypominam sobie, że jeden z posłów sąsiadujących ze mną w Sali Kolumnowej wyszedł na jakiś czas do toalety, ale nie jestem w stanie powiedzieć, gdyż tego nie pamiętam, czy działo się to podczas głosowania. Do toalety wychodziły także posłanki Teresa Glanc, Joanna Kopcińska".

Poseł Dominik Tarczyński: "Podczas przeprowadzonych głosowań na Sali Kolumnowej na początku siedziałem przy stole po lewej stronie, patrząc od wejścia na rogu po stronie zewnętrznej stolika od strony okien. Siedziałem tam podczas początkowych głosowań, ale nie jestem w stanie powiedzieć, podczas których dokładnie głosowań. W trakcie posiedzenia zmieniałem miejsca i siadłem w rzędzie krzeseł z tyłu sali, zaraz przy wejściu po lewej stronie. Obok mnie siedział po prawej stronie minister Wąsik, a po lewej Stanisław Pięta". Wynika z tego, że poseł Tarczyński zmienił sektor.

Z zabezpieczonego monitoringu z Sali Kolumnowej wynika, że swoje miejsca wielokrotnie opuszczali wicemarszałek Ryszard Terlecki i poseł Waldemar Andzel. Zmieniając swoje miejsca, posłowie sprawozdawcy podchodzą do mównicy. Poza tym, jak należy rozumieć następujące nagranie - tutaj znowu się odwołam do nagrania zrobionego przez posła PiS Krzysztofa Szulowskiego i tutaj zacytuję treść protokołu oględzin tego nagrania. Rejestrujący nagranie poseł, zapewne Szulowsk, wypowiada w kierunku posła Melaka słowa: "My żeśmy się tam pomylili w głosowaniu". Po czym poseł Melak odpowiada: "To nie szkodzi. Będzie dużo". Następnie poseł Andrzej Melak odpowiada do osoby rejestrującej nagranie następujące słowa: "Mógł nas dwa razy policzyć. Trochę tylko za, trochę nie".

Wątpliwości potęguje fakt, że niektórzy posłowie na liście obecności podpisywali się już po zakończeniu posiedzenia, między innymi minister sprawiedliwości i wiceminister spraw wewnętrznych poseł Jarosław Zieliński. Takie postępowanie stoi w rażącej sprzeczności z pozycją artykułu 7. ustęp 5. regulaminu Sejmu, który stanowi, że obecność posła na posiedzeniu Sejmu jest potwierdzona na liście obecności, wykładanej każdego dnia posiedzenia do czasu zakończenia obrad, co jest jedyną metodą stwierdzenia kworum w sytuacji braku wydruków.

Zdaniem sądu samo udostępnienie posłom listy obecności w celu złożenia podpisów po zakończeniu obrad, stoi w jaskrawej sprzeczności z artykułem 7. ustęp 5. regulaminu. Osobą odpowiedzialną za wyłożenie listy obecności posłom do podpisu, zgodnie z artykułem 7. ustęp 5., a więc jedynie w czasie posiedzenia jest na mocy artykułu 110. ustęp 2. konstytucji oraz artykułu 10. ustęp 1. punkt 5. regulaminu, marszałek Sejmu.

Też w nawiązaniu do nieobecnych w dniu dzisiejszym posłów Petru i posła Brejzy, wypadałoby w uzasadnieniu postanowienia. Sąd rozumie, że w kraju są równi i równiejsi, ale w kontekście osób ministra sprawiedliwości i wiceministra Zielińskiego, tak jak to postulowali zawiadamiający, czyli poseł Petru i poseł Brejza, wypadałoby jakby wskazać, dlaczego działanie tych posłów było rozpoznawane czy analizowane w kontekście artykułu 271., a nie tak, jak się tego domagali zawiadamiający i obecnie skarżący w ramach artykułu 270. paragraf 1. Kodeksu karnego.

Co do samej jawności posiedzenia, oczywiście przedstawicielom mediów, jak wszyscy wiemy, uniemożliwiono wstęp na Salę Kolumnową. Mogli obserwować obrady z korytarza, zza drzwi wiodących do sali. Taka sytuacja stoi w oczywistej sprzeczności z zasadami prawa wynikającymi z artykułu 113. i artykułu 61. ustęp 1. i 2. konstytucji, zgodnie z którymi posiedzenia Sejmu są jawne, obywatel ma prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.

Prawo wstępu i rejestracji dźwięku na pewno nie realizuje się poprzez umożliwienie jedynie niepełnej obserwacji zza uchylonych drzwi. Prawa tego nie realizuje pogląd z jednej kamery umieszczonej na Sali. Prawo wstępu obywateli na posiedzenie nakłada obowiązek między innymi udostępnienia obywatelom i innym uprawnionym, w tym dziennikarzom, miejsc na sali posiedzeń lub w miejscu umożliwiającym pełną niezakłóconą bezpośrednią obserwację posiedzenia, nie zaś poza nią przed drzwiami w sposób uniemożliwiający faktycznie obserwację posiedzenia. To posiedzenie, do którego odwołuje się prokurator w swoim uzasadnieniu swojego postanowienia, czyli że był już precedens przeniesienia posiedzenia do Sali Kolumnowej, przypomnę, że tam było wydzielone miejsce dla mediów.

Z całą mocą, krótko mówiąc, należy podkreślić, że przywołanych zasad konstytucyjnych i praw obywateli, nie może przekreślać artykuł 170. ustęp 4. regulaminu, przewidujący, że prawo wstępu na sale posiedzeń Sejmu mają osoby i delegacje zaproszone przez marszałka Sejmu oraz upoważnieni przez niego pracownicy Kancelarii Sejmu. Przepis ten ma charakter techniczny i porządkowy, a marszałek korzystając z jego dyspozycji nie może, co oczywiste, ograniczać a tym bardziej uchylać konstytucyjnych reguł i praw obywatelskich. Wręcz przeciwnie, w oparciu o jego dyspozycje, powinien zapewnić możliwość pewnej i skutecznej obserwacji i rejestrowania przebiegu obrad przedstawicielom mediów.

Warto dodać, że możliwość szeroko pojętej rejestracji dźwięku lub obrazu oznacza, że na samą rejestrację organ, Sejm, marszałek nie wydają zgody. Możliwość rejestracji dźwięku i obrazu zakłada bezwzględny obowiązek stworzenia obserwatorom technicznych możliwości udziału w rejestracji obrad. Obowiązkiem organizatora posiedzenia. czyli marszałka Sejmu, jest takie jego przeprowadzenie, które umożliwia udział publiczności oraz - co konieczne - wyznaczenie rozsądnych miejsc dla przybyłej publiczności. Oczywistym jest, że część posiedzenia, które odbyło się 16 grudnia 2016 roku w Sali Kolumnowej wymienione warunki nie zostały zapewnione, co oznacza, że naruszono konstytucyjne prawo obywateli dostępu do informacji o działaniach organów władzy publicznej. Warto dodać, że gdyby media miały prawidłowy dostęp do Sali Kolumnowej, może nie byłoby wątpliwości co do samego kworum. Może posłowie opozycji nie zostaliby potraktowani w taki sposób, w jaki zostali potraktowani.

Co do jawności posiedzenia Sejmu i obecności mediów, sąd również nie zgadza się tutaj z tokiem rozumowania prokuratora, z którego wynika, że za ograniczenie dostępu mediów na Salę Kolumnową, winę za to ponosi opozycja. Prokurator stwierdza: "utrudnienia w zakresie dostępu do informacji publicznej z kontynuacji 33. posiedzenia Sejmu w Sali Kolumnowej stanowiły zaś konsekwencję nieregulaminowego zachowania posłów części klubów opozycyjnych i związanej z tym konieczności przeniesienia prac Sejmu". Nie można się z taką oceną zgodzić.

Zmierzając do końca. Z pewnością to postępowanie przygotowawcze wymaga jeszcze kontynuacji, pomimo tego, że organy ścigania, prokuratur włożył bardzo dużą ilość pracy w zgromadzenie tego materiału dowodowego. Wydaje się, że jest jeszcze szansa na uzupełnienie tego materiału. Na przykład pan poseł Liroy-Marzec, który był przesłuchiwany w toku postępowania, był obecny, jak można zrozumieć z jego zeznań, na prawie całym posiedzeniu, które odbywało się w Sali Kolumnowej. Określa swoją rolę, w czasie tego posiedzenia jako kamerzystę, jak mówi, wszystko filmował i utrwalał. Warto zabezpieczyć to nagranie, może coś jeszcze uda się ustalić ponad to, co zabezpieczono w toku dotychczasowego śledztwa. Pan poseł Tomczykiewicz postuluje, aby dokonać oględzin monitoringu z Sali Kolumnowej, nagrań złożonych przez posłów w obecności biegłego, a może biegłego antropologa, przy pomocy którego uda się zidentyfikować biorących udział w głosowaniu i policzyć, jaka była faktyczna liczba posłów uczestniczących w głosowaniu.

Wydaje się, że z pewnością należy przesłuchać uzupełniająco panią poseł Pawłowicz, pana posła Melaka na okoliczności sekretarza sektora 8, na okoliczności, o których już wspomniałem. To tak na gorąco.

Kończąc, nie miał racji poseł Kornel Morawiecki, który w swoich zeznaniach stwierdza, że to, co wydarzyło się 16 grudnia 2016 roku, jest wyłącznie sprawą Sejmu. To jest z pewnością sprawa wszystkich obywateli, wszystkich Polaków. Sąd Okręgowy w Warszawie nie jest Trybunałem Konstytucyjnym, nie jest też Sądem Najwyższym, jest sądem powszechnym, dzisiaj jeszcze sądem wolnym, sądem tworzonym przez zwykłych ludzi i tutaj po prostu rzeczy nazywa się po imieniu i mówi się wprost.

Przy takich dowodach i takim stanie faktycznym oznaczałoby nie tylko to, że 16 grudnia 2016 roku pogrzebano demokrację na Sali Kolumnowej, bezkarnie zgwałcono prawo, ale również to, że tamtej nocy umarła po prostu zwykła ludzka przyzwoitość. I z tego powodu sąd rozstrzygnięcie prokuratora uchylił i nakazał kontynuowanie postępowania przygotowawczego. Dziękuję.

Jeszcze, przed zamknięciem posiedzenia sądu, proszę jeszcze usiąść na moment. Tak jak było powiedziane, pisemne motywy tego rozstrzygnięcia zostaną sporządzone do 25 grudnia. Sąd rozsyłając pisemne uzasadnienie stronom, również zwróci się do prokuratury celem rozważenia wszczęcia postępowania karnego z artykułu 233. paragraf 1. Kodeksu karnego, wobec świadków, którzy byli przesłuchiwani.

Już na obecnym etapie postępowania zachodzą wątpliwości, co do rzetelności ich zeznań. Nie może być tak, że świadek Melak zeznaje: "Nie słyszałem, żeby z ich strony były próby składania wniosków formalnych. Widziałem, że chcieli koło mnie przejść do przodu, przesuwali moje krzesło. Powiedziałem, że z tej strony przejścia nie ma. Nie pozwoliłem usunąć swego krzesła. Powiedziałem im, że przejście jest z innej strony. Przypomniałem sobie szczególnie, że był tam poseł Tomczykiewicz, który słownie wyraził, że chce przesunąć moje krzesło, żeby dostać się do przodu, ale tego nie zrobił”.

Zeznania w tym fragmencie posła Melaka kłócą się nie tylko z zeznaniami innych świadków, ale również z nagraniem, o którym była dzisiaj mowa, kiedy poseł Melak na sformułowanie posła Tomczykiewicza: "Panie pośle, chciałbym przejść złożyć wniosek formalny", odpowiada: "Wypadaj stąd".

Pani poseł Beata Mazurek, która zeznaje, że na Sali Kolumnowej zajmowała miejsce w środkowej części. "W moim pobliżu, po mojej prawej stronie siedział Waldemar Andzel, obok pan poseł Terlecki. W mojej ocenie na sali przemieszczali się tylko posłowie sekretarze liczący głosy. Nie było wtedy według mnie chaosu. Nikt, nie widziałam, żeby kto inny się przemieszczał po tej sali". Natomiast z nagrania monitoringu wynika, że sąsiedzi pani poseł Mazurek wielokrotnie zmienili, opuszczali swoje miejsca. Mam na myśli pana posła Terleckiego, pana posła Andzela. Nie może być również tak, że posłowie Wąsik i Tarczyński, Szałamacha twierdzą, że nie blokowano przejścia posłom opozycji, mieli oni swobodny dostęp do całej sali. Z tym kłóci się choćby treść nagrania, o której też była mowa. Treść nagrania dokonana przez Krzysztofa Truskolaskiego.

Autor: tmw//now / Źródło: tvn24