Spotkanie premierów Polski i Czech. Poruszyli kwestie sankcji wobec Rosji i pieniędzy na pomoc dla uchodźców

Po konsultacjach odbyła się wspólna konferencja premierów. Mateusz Morawiecki rozmawiał z czeskimi partnerami o wydarzeniach na Ukrainie, a także o ich wpływie na sytuację w Polsce i Czechach. Powiedział, że kraje Europy Środkowej były "często rozgrywane przez innych, ponieważ byliśmy być może za mało przezorni i za mało mieliśmy wyobraźni, aby przezwyciężyć drobne różnice zdań i pracować w kierunku wspólnych poglądów i wspólnej polityki w najważniejszych sprawach". 

Morawiecki ocenił, że teraz jest inaczej. Wśród wyzwań, z którymi obecnie mierzą się Polska i Czechy, wskazał inflację i przekazał, że rozmowy dotyczyły walki z nią.

- Obaj zgodziliśmy się co do tego, że wszystkie te ataki, które przypisują inflację działaniom naszych rządów czy płynącym z wewnątrz, są politycznie motywowane i z gruntu błędne, gdyż każdy ekonomista wie, że podstawowym czynnikiem prowadzącym do podniesionej inflacji są wysokie koszty energii, gazu, energii elektrycznej, ropy i inne elementy związane z wojną, także z cenami żywności - oświadczył szef polskiego rządu. - Więc to, żeby wspólnie pracować nad remedium, nad skutkami, było bardzo ważną częścią naszych rozmów o gospodarce - dodał Morawiecki.

Polski premier mówił też, że Polska i Czechy są dla siebie jednymi z głównych partnerów handlowych. - Będziemy (...) realizować połączenia strukturalne ze zdwojoną mocą. Polska postara się dopomóc Republice Czeskiej w projektach takich jak (gazociąg) Stork, innych (projektach) ważnych dla Czech, żeby uniezależnić się od "ruskich", od szantażystów, od tych, którzy rozpoczęli wojnę - zapowiedział. - Będziemy robili wszystko, żeby nasze porty nad Bałtykiem były dostępne dla handlu i potrzeb czeskich - dodał polski premier.

Podkreślił, że Europa i UE zwyciężają wtedy, kiedy są razem. - Nasze wspólne polsko-czeskie działania na forum Rady Europejskiej prowadzą do uzgodnienia stanowisk, do twardych sankcji przeciwko Rosji, do działań, które mają na celu pomóc Ukrainie w wygraniu tej wojny, do działań, które mają na celu zabezpieczenie energetyczne Polski i Czech, oraz do wszystkich innych działań, które umacniają perspektywy rozwoju naszych dwóch państw - powiedział Morawiecki.

Szef polskiego rządu dziękował też premierowi Fiali za "umiejętną elastyczność", która - jak powiedział - pozwoliła wypracować kompromis w sprawie szóstego unijnego pakietu sankcji wobec Rosji.

- Republika Czeska nie ma dostępu do morza. Dlatego tym bardziej dziękuję za postawę pana premiera, który z jednej strony bronił na ostatniej Radzie Europejskiej interesu Republiki Czeskiej, ale z drugiej strony wykazał się taką umiejętną elastycznością, która pozwoliła wypracować kompromis i jednocześnie w ramach szóstego pakietu sankcji zachować ropę (chodzi o embargo na dostawy rosyjskiej ropy do UE drogą morską - red.), jako ten główny produkt, który przynosi dochody Federacji Rosyjskiej, który pozwala (jej - red.) finansować wojnę - mówił Morawiecki.

Szef polskiego rządu zaznaczył, że Polska i Czechy wspólnie starają się uzmysłowić Europie Zachodniej, jak niebezpieczne było "putinowskie zahipnotyzowanie Europy". Jak mówił, polegało to na wmawianiu przez Rosję, "że jest normalnym państwem, w związku z tym nie należy się (jej-red.) bać i (należy-red.) kupować od niej gaz i inne produkty".

- Republika Czeska i Polska starają się uświadomić, jak błędna była ta polityka. I mogę z satysfakcją odnotować, że dzisiaj ogromna większość krajów zachodniej Europy podziela nasz pogląd. I to właśnie głos pana premiera Petra (Fiali) na Radzie Europejskiej, bardzo mocny głos, i głos Polski są tymi, które budzą z uśpienia, budzą z samozadowolenia albo z takiej próby odsunięcia problemu na boczny tor - mówił Morawiecki.

Premier Czech podkreślił natomiast, że polsko-czeskie konsultacje odbyły się w niezmiernie skomplikowanym i trudnym czasie, gdy trwa rosyjska agresja na Ukrainę. Dodał, że w tej sytuacji widać, że Polska i Czechy mają podobne wartości i podejście. - Patrzymy podobnie na rosyjską agresję, dzięki czemu, mówiąc wspólnym głosem, udaje nam się osiągać bardzo dobre wyniki, zwłaszcza jeśli chodzi o wpływanie na podejście innych krajów UE do tej sprawy - stwierdził.

Fiala relacjonował, że podczas konsultacji, poza rozmowami dotyczącymi sytuacji na Ukrainie i sposobów dodatkowego jej wsparcia, omówiono też inne konkretne kwestie, a wymiernym efektem tych dyskusji jest podpisanie dokumentów dotyczących współpracy w obszarze obronności i transportu.

Podał, że rozmawiano też o pogłębianiu współpracy transgranicznej, m.in. w zakresie transportu, w tym dobudowania drogowych i kolejowych powiązań komunikacyjnych. Fiala dodał, że wraz z Morawieckim są przekonani, że "Europa Środkowa to region z ogromnymi perspektywami, który będzie dynamicznie się rozwijać". - Zależy to w znacznym stopniu od tego, na ile my, jako kraje środkowoeuropejskie, będziemy w stanie współpracować - zaznaczył, dodając, że "przykład Polski i Czech pokazuje, ile korzyści przynosi taka ścisła współpraca".

Czeski premier przyznał, że strona czeska ma "pełną świadomość faktu, że Czechy w ostatnich latach nie podejmowały wystarczających wysiłków, by zapewnić sobie bezpieczeństwo energetyczne".

- Uzależniliśmy się od surowców rosyjskich i chcemy jak najszybciej to uzależnienie zakończyć. Miejmy nadzieję, że przyjdzie nam tutaj w sukurs Rzeczpospolita Polska, dlatego będziemy dalej dyskutować i negocjować w sprawach związanych z infrastrukturą energetyczną. Chodzi tu głównie o przywrócenie projektu Stork II i budowanie infrastruktury gazociągowej - powiedział szef czeskiego rządu. Jak mówił, projekt ten w ostatnim czasie był "w uśpieniu", a powrót do jego realizacji umożliwi wzmocnienie sytuacji Czech.

Szefowie rządów byli pytani przez dziennikarzy m.in. o szczegóły podpisanych porozumień. - Co do współpracy wojskowej, to jeden z obszarów, gdzie przybliżamy nasze stanowiska, to kwestia zakupów. Razem możemy więcej, razem możemy taniej kupować broń i w ramach NATO Polska z Republiką Czeską bardzo blisko współpracuje również w tematach wojskowych - powiedział Morawiecki.

Podkreślił, że Polska już wkrótce zakończy budowę drogi S3 do granicy z Czechami. Jak mówił, połączenie to ma zwiększyć możliwości handlowe, turystyczne i inwestycyjne.

Z kolei premier Czech poinformował, że podpisane porozumienie transportowe dotyczy rozbudowy połączeń komunikacyjnych między Polską a Czechami, w tym niskoemisyjnych połączeń kolejowych. - Przede wszystkim chodzi o połączenie Czech z polskimi portami (...). Musimy poczynić duże postępy, ponieważ połączenia polsko-czeskie są niewystarczające - mówił Fiala. - Odrobimy lekcję do 2027 roku i główne połączenie drogowe między Polską i Czechami zostanie do tego czasu zrealizowane - zapowiedział czeski premier.

Na konferencji premierzy mówili również o kolejnych pakietach sankcji wobec Rosji. - Ważne jest to, żeby nasze wspólne działania dotyczyły tych wszystkich dziedzin życia gospodarczego w Rosji, które faktycznie mogą zostać dotknięte przez nasze sankcje - powiedział Morawiecki.

Czytaj także: Przyjęto szósty pakiet sankcji wobec Rosji. Częściowe embargo na ropę i odłączenie Sberbanku od SWIFT

Dodał, że jest jeszcze sporo obszarów, na których można się koncentrować. - Przede wszystkim wskazujemy na konieczność pracy nad tym majątkiem, który został zamrożony - powiedział, odnosząc się do majątku rosyjskich oligarchów. - Staramy się skłonić KE do pracy w tym kierunku - dodał.

Premier podkreślił, że to nie gaz jest najważniejszym źródłem dochodu Rosji, ale to "ropa jest takim źródłem dochodu absolutnie numer jeden". - Polska akurat została już w kwietniu odcięta od rosyjskiego gazu, dajemy sobie radę, jesienią tego roku otwieramy gazociąg bałtycki - przypomniał.

Fiala podkreślił, że bez presji Polski i Czech nie udałoby się wprowadzić sześciu dotychczasowych pakietów sankcji na Rosję. - Mówiliśmy mocnym głosem, że ważne jest wywarcie presji na Rosję - powiedział i dodał że "słabe sankcje nie przynoszą efektów". - To, że są to tak obszerne, rozległe, dogłębne sankcje nakładane na konkretne osoby, firmy, całe branże, to pozwoli nam ograniczyć działalność Rosji na przyszłość - powiedział.

Premier Czech zaznaczył, że w UE słychać coraz silniejszy głos Czech i Polski. - Ten głos środkowoeuropejski jest coraz mocniejszy i jest brany coraz bardziej poważnie - dodał.

Podczas konsultacji poruszona została również kwestia kryzysu uchodźczego.

Premier Mateusz Morawiecki zaznaczył na konferencji, że Polska i Czechy razem, wspólnym głosem, będą bardzo mocno dopominać się o właściwe potraktowanie w kontekście pomocy udzielanej przez nasze kraje uchodźcom. - Będziemy pokazywali też przykład Grecji, nie tylko Turcji, innych krajów, ale w szczególności tych, które w ostatnim kryzysie otrzymały też nowe środki - powiedział.

Atak Rosji na Ukrainę. Relacja na żywo w tvn24.pl

Dodał, że obecnie "pewne - nie za wysokiej wielkości środki - wpływają do nas i nie mamy tutaj od strony finansowej jakichś istotnych problemów". Zwrócił jednak uwagę, że "procedury brukselskie działają czasami zbyt wolno".

Również premier Czech Petr Fiala wskazywał na potrzebę solidarności ze strony państw Europy Zachodniej wobec krajów takich jak Polska i Czechy. - Życzylibyśmy sobie, żeby słowa zostały przekute w czyny, żebyśmy dostali realną pomoc finansową ze strony zachodniej Europy - powiedział. Dodał, że w przeszłości kraje, które borykały się ze znacznie mniejszą falą uchodźców "otrzymywały dosyć solidne zastrzyki pomocy finansowej z Unii Europejskiej".

- Natomiast, kiedy patrzymy na to, co dzieje się teraz - są jakieś deklaracje, że są przygotowywane nowe mechanizmy finansowania, natomiast potrzebne są nam realne zastrzyki finansowe, które pomogą nam sobie poradzić z zapewnianiem potrzeb uchodźców, czy to medycznych, edukacyjnych, czy socjalnych - zaznaczył. Dodał, że Czechy wspólnie z Polską chcą dalej przekonywać unijne organy i urzędników, "aby ta pomoc była bardziej efektywna i realna".

Fiala zaznaczył, że również Czechy - w przeliczeniu na liczbę mieszkańców - przyjęły ogromna liczbę uchodźców wojennych z Ukrainy. - 360 tysięcy uchodźców przybyło do Czech. Jeżeli chodzi o nasze doświadczenia w tym zakresie, one są bardzo podobne. Wydaje mi się, że oba nasze kraje dobrze sobie radzą z tym kryzysem i falą uchodźców - powiedział.

- Wydaje się, że te rozwiązania, które wprowadziliśmy w obu krajach, sprawdzają się, ale nie jest to zasługa wyłącznie rządów, ale również organizacji pozarządowych oraz wielkiej fali solidarności naszych obywateli względem uchodźców - powiedział.