Laureatem tegorocznej Nagrody imienia Edwarda Wende został sędzia Paweł Juszczyszyn. Jak mówił Mikołaj Pietrzak, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, nazwisko Juszczyszyna to "symbol odwagi, niezależności sędziowskiej i rządów prawa". Uhonorowano także inicjatywę Tour de Konstytucja. To piętnasta edycja nagrody.
Sędzia Paweł Juszczyszyn został zawieszony w orzekaniu przez nieuznawaną, nieistniejącą już, Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego w lutym 2020 roku.
Mikołaj Pietrzak, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, wygłaszając laudację na cześć sędziego Juszczyszyna, powiedział, że to osoba, "która w dzisiejszej Polsce, w Europie nie wymaga przedstawienia, której nazwisko wybrzmiewa w ostatnich latach nie tylko w Polsce, wśród obrońców praw człowieka, w gronie zaangażowanym w obronę niezależności sądownictwa obywateli".
- Nazwisko Pawła Juszczyczyna pojawia się jako symbol odwagi, niezależności sędziowskiej i rządów prawa także w Brukseli, Genewie, w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej i w Strasburgu, czego najlepszym dowodem jest wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka właśnie w sprawie Juszczyszyn przeciwko Polsce. Pan sędzia Paweł Juszczyszyn swoją postawą realizuje wartości, które przyświecały patronowi nagrody - odwagę w obronie godności ludzkiej, praw, wolności, sprawiedliwości, odwagę w obliczu represji ze strony potężnego i niedemokratycznego aparatu politycznego - mówił dalej Pietrzak.
Juszczyszyn: czas po 2015 roku dla prawników stał się swoistym egzaminem
Następnie głos zabrał sam laureat. - Serdecznie dziękuję za zaszczytne wyróżnienie i uhonorowanie mnie Nagrodą imienia Edwarda Wende. Patron nagrody, mecenas Edward Wende był obrońcą, (...), osób prześladowanych za opozycyjną działalność na rzecz demokracji w czasach PRL - powiedział.
- Gdy wchodziłem w dorosłość w 1990 roku, myślałem, że te czasy, w których niedemokratyczna władza deptała nasze prawa i wolności, minęły. Okazało się jednak, że nic nie jest nam dane raz na zawsze. Po 2015 roku doświadczyliśmy głębokiego kryzysu praworządności. Władze polityczne podważyły fundamenty demokracji - dodał.
Jak mówił dalej sędzia Juszczyszyn, "ten czas dla prawników stał się swoistym egzaminem". - Jedni zdali go lepiej, inni gorzej. Z pewnością nie zdali go ci, którzy przedkładając własne korzyści nad prawo każdego z nas do niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego zgodnie z prawem, wzięli udział w wadliwej procedurze nominacyjnej na stanowiska sędziów przed niekonstytucyjnym i upolitycznionym neo-KRS - mówił dalej sędzia Juszczyszyn.
Sprawa sędziego Pawła Juszczyszyna
Juszczyszyn w 2020 roku został zawieszony w czynnościach przez nieuznawaną i zlikwidowaną już Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego, w związku z prowadzonym wobec niego postępowaniem dyscyplinarnym. Został przy tym odsunięty od orzekania. Zaczęło się od tego, że rozpatrując apelację w sprawie cywilnej, uznał za konieczne rozstrzygnięcie, czy sędzia nominowany przez nową, upolitycznioną Krajową Radę Sądownictwa był uprawniony do orzekania w pierwszej instancji. Juszczyszyn wydał postanowienie, w którym między innymi nakazał Kancelarii Sejmu przedstawienie list poparcia wobec kandydatów do neo-KRS.
Uhonorowano także inicjatywę Tour de Konstytucja
Dodatkowo w tym roku zostało przyznane wyróżnienie dla inicjatywy lub instytucji promującej wartości Nagrody. W ten sposób uhonorowano inicjatywę Tour de Konstytucja, organizowaną przez Fundację Kongres Obywatelskich Ruchów Demokratycznych.
Celem projektu jest popularyzacja zapisów konstytucji. W ramach tegorocznej, trzeciej edycji wydarzenia przedstawiciele środowisk prawniczych i członkowie organizacji pozarządowych odwiedzili około 100 miejscowości w całej Polsce.
Na zakończenie uroczystości wręczono także dyplomy patronom medialnym nagrody - "Rzeczpospolitej", TVN24 i radiu TOK FM "za zaangażowanie, wspieranie i promocję Nagrody imienia Edwarda Joachima Wende".
Nagroda imienia Edwarda Wende
Nagroda imienia Edwarda J. Wende jest przyznawana prawnikom i osobom zaangażowanym w działalność publiczną za szczególne dokonania na polu krzewienia i podnoszenia kultury prawnej, realizacji idei państwa prawa oraz za działania mające na celu zachowanie i rozwój tak polskiego, jak europejskiego dorobku prawnego, umacnianie demokracji i miejsca Polski w Europie.
"Nagroda została ustanowiona w 2003 roku przez Fundację dla Polski z inicjatywy rodziny Wende w celu uhonorowania pamięci Edwarda Joachima Wende – adwokata – w czasach PRL obrońcy politycznie prześladowanych, po 1989 roku senatora i posła, niezależnego w poglądach i odważnego w ich głoszeniu" - napisano na stronie fundacji.
W ubiegłych latach nagradzani byli między innymi: profesor Adam D. Rotfeld, adwokat Mikołaj Pietrzak, Karol Modzelewski, sędzia Igor Tuleya czy prokurator Ewa Wrzosek.
Źródło: TVN24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24