Eksperci wskazywali m.in., że "wnioskodawca nie uzasadnił w sposób wystarczający planowanej inwestycji, a także nie przedstawił szczegółowego kosztorysu prac". Ich zdaniem stowarzyszenie LOT "Inte Gra" nie dokonało też "prawidłowego uzasadnienia inwestycji dla polityki oświatowej państwa".

Ministrowi Czarnkowi to nie przeszkadzało. Postanowił uczynić LOT "Inte Gra" jednym z beneficjentów programu Willa Plus i tym samym przyznać podwarszawskiej organizacji milion złotych na zakup domu oraz działki. Padło na gęsto zadrzewioną nieruchomość zlokalizowaną nieopodal Jeziora Zegrzyńskiego. Dom ma powierzchnię 250 m kw. (sześć pokoi), a działka - 6695 m kw.

W czerwcu opisaliśmy ustalenia Najwyższej Izby Kontroli, której kontrole wykazały, że minister Czarnek nader chętnie korzystał z uprawnienia, by nie słuchać ekspertów, a samemu decydować, kto zasłużył na jego dotację. NIK ustaliła, że niemal 50 proc. środków spośród 170 milionów złotych rozdzielonych w ministerialnych konkursach wydano wbrew negatywnym ocenom ekspertów.

NIK: CZARNEK NIELEGALNIE PRZYZNAŁ 6 MILIONÓW ZŁOTYCH. A TO NIE JEDYNY PROBLEM Z WILLĄ PLUS >>>

Kontrola NIK zachęciła do przeprowadzenia własnych kontroli - już w nagrodzonych organizacjach -  posłanki opozycji.

Co się działo w budynku wybranym przez LOT "Inte Gra" przez osiem miesięcy od momentu jego zakupu? Czy realizowane są tam zadania edukacyjne i kto z tej przestrzeni korzysta? Między innymi to 8 sierpnia postanowiły sprawdzić posłanki Koalicji Obywatelskiej Katarzyna Lubnauer, Krystyna Szumilas i Kinga Gajewska.

Lubnauer: - Najpierw pojechałyśmy do miejsca, gdzie oficjalnie zarejestrowana jest organizacja. Otworzył nam mężczyzna, który powiedział, że Inte Gra wyprowadziła się już jakiś czas temu.

Posłanki udały się więc na zakupioną z ministerialnej dotacji działkę. 

Szumilas: - Zobaczyłyśmy wóz, a właściwie taką przyczepę z napisem "Żołnierze Wyklęci" wśród chaszczy. Widać tam logo sponsorów, m.in. spółek skarbu państwa.

Działka jest otoczona ogrodzeniem, wejścia były zamknięte. To nie przeszkodziło im jednak w kontroli. Co zastały na miejscu? Na miejscu była nasza kamera, mamy więc unikalne zdjęcia. Sprawdziliśmy też, gdzie jeśli nie w oświacie realizują się przedstawiciele Inte Gry i na co jeszcze zdobyli dotacje ze spółek skarbu państwa.

Czas kontroli

Katarzyna Lubnauer i Krystyna Szumilas już 4 sierpnia rozpoczęły cykl kontroli w organizacjach, które miały zakupić nieruchomości w ramach programu Willa Plus. Szumilas zapowiedziała wówczas: - Będziemy kontrolować fundację po fundacji, by dowiedzieć się, co się dzieje z tymi pieniędzmi, czy są przeznaczone na cele przewidziane w konkursie. Jako pierwszą odwiedziły fundację Wolność i Demokracja. Jej prezeska przyjęła pytania, ale nie chciała na nie odpowiedzieć w czasie kontroli - zobowiązała się zrobić to pisemnie.

Kilka dni wcześniej w tvn24.pl opisaliśmy, że fundacja nadal nie zakupiła nieruchomości wskazanej we wniosku. I może się to okazać niemożliwe, bo z dostępnej na rynku oferty wynika, że ta jest dziś warta milion złotych więcej, niż gdy WiD składało wniosek o dotację.

WILLA PLUS. TRWA POSTĘPOWANIE W SPRAWIE DOTACJI MINISTRA CZARNKA >>>

Kłopoty z wykazaniem organizacji zajęć w zakupionych lokalach mają też inni beneficjenci. Jeszcze w czerwcu niezapowiedzianą i skuteczną kontrolę udało się przeprowadzić pod Elblągiem posłance Lewicy Monice Falej. Odwiedziła wówczas siedzibę fundacji Dumni z Elbląga, czyli okazałą posiadłość z dwoma domami, prywatnym stawem i domkiem pszczelarza. Wtedy okazało się, że w budynku zamieszkał prezes organizacji Kamil Nowak.

PREZES DUMNYCH Z ELBLĄGA MIESZKA W WILLI ZA MILIONY OD CZARNKA. MAMY NAGRANIA Z KONTROLI >>>

Pytany o te sprawy MEiN przypominał, że czas na wydanie środków upływa z końcem 2023 roku. A na złożenie sprawozdań nagrodzone fundacje mają 60 dni od dnia zakończenia realizacji umowy.

Posłanki nie chciały tyle czekać, zwłaszcza że część organizacji - tak jak właśnie LOT "Inte Gra" - już od co najmniej kilku miesięcy jest w posiadaniu nieruchomości. 

Co właściwie robi Inte Gra?

Gdy parlamentarzystki przyjechały na działkę w podwarszawskim Jadwisinie, posłanka Gajewska zadzwoniła do Roberta Sypka, prezesa Inte Gry. 

- Pierwszy raz rozmawialiśmy już kilka miesięcy temu i on wtedy bardzo ubolewał, że dostał tylko milion - wspomina posłanka. - Teraz przyznał, że w willi nie ma na razie żadnych aktywności i prędko nie będzie. Podobno raz na terenie działki, ale nie w samym budynku odbyły się w tej przyczepie jakieś zajęcia z rekonstrukcji historycznych. 

Lubnauer: - Ale widząc stan tej działki, trudno to sobie wyobrazić. Bo nawet jakby się cokolwiek tam odbywało, to z niebezpieczeństwem dla życia i zdrowia dzieci - ocenia.

- Mamy więc willę za milion, w której od miesięcy nic się nie odbywa i pewnie przez wiele miesięcy nie odbędzie - komentuje Szumilas.

- Gdy pytałam, kiedy mają zamiar zakończyć remont, pan Sypek powiedział, że może za pół roku, a może za rok - dodaje Gajewska.

A Szumilas przypomina: - Dla mnie to kuriozalne, że ta organizacja dostała to dofinansowanie. Nikt nie sprawdził, czy ta nieruchomość w ogóle się nadaje do tego, żeby spełniać cele edukacyjne w ciągu najbliższych pięciu lat, bo taki termin początkowo założyło MEiN. To wyrzucenie pieniędzy budżetowych w błoto - ocenia.

Posłanki przypominają, że pytały w ministerstwie, czy kontroluje ono wydatkowanie środków i o to, co dzieje się w zakupionych nieruchomościach. Usłyszały, że nie.

Szumilas: - A jak widać, nasza kontrola pokazuje, że powinni to robić. 

Lubnauer: - Ale ministrowi wyraźnie nie zależy. Dał pieniądze na wille dla swoich i jest zadowolony z tego, że te organizacje te wille kupiły i się wzbogaciły. 

Szumilas: - A czy tam są zajęcia dla dzieci prowadzone czy nie, to już dla pana ministra nie ma znaczenia. 

Czym zamierzała się zajmować w nowo nabytej nieruchomości Lokalna Organizacja Turystyczna "Inte-Gra" – próbowaliśmy się dowiedzieć już 9 stycznia. Wtedy jednak nikt z organizacji nie odpowiedział na nasze pytania. Odpowiedzi przyszły dopiero 4 lutego, już po pierwszych głośnych publikacjach na temat Willa Plus (zaczęliśmy nasz cykl 31 stycznia).

WILLA PLUS. PUBLICZNE PIENIĄDZE DLA ORGANIZACJI BLISKICH PIS. LISTA >>>

Dzięki nim wiemy, że Inte Gra znalazła się wśród organizacji, które zdołały wydać przyznane pieniądze w pierwszym terminie, a więc do końca roku 2022. Wielu organizacjom nagrodzonym przez ministra Czarnka się to nie udało, ich umowy były aneksowane i te mają czas do końca roku 2023 na wydanie pieniędzy. Wśród nich znalazły się m.in. organizacje takie, jak fundacja Megafon z Białegostoku czy założona niegdyś przez ministra Michała Dworczyka fundacja Wolność i Demokracja. Obie dostały po 4,5 miliona złotych.

27 lipca próbowaliśmy się dowiedzieć, jak poszukiwanie nieruchomości idzie Megafonowi, ale nasze pytania do momentu publikacji tego tekstu pozostały bez odpowiedzi. 

CZYTAJ WIĘCEJ: CO MEGAFON MA WSPÓLNEGO Z EDUKACJĄ? >>>

A miało być tak pięknie

O LOT "Inte Gra" dzięki odpowiedziom z lutego wiemy więcej. Organizacja od ministra otrzymała milion złotych. 

Jak informuje Robert Sypek, prezes organizacji, 900 tys. złotych przeznaczyła ona na zakup nieruchomości przy ul. Akacjowej w podwarszawskim Jadwisinie, 18 tys. zł wydała na prowizję pośrednika nieruchomości, a 82 tys. złotych - na zakup "holograficznego boxu ekspozycyjnego na potrzeby realizacji projektów historycznych".

Dlaczego właśnie ten dom? Organizacja wybrała nieruchomość, bo znała ją już wcześniej - pracowała w bezpośrednim sąsiedztwie. 

Sypek w lutym w mailu wyjaśniał:

Nieruchomość dłuższy okres czasu nie mogła znaleźć nabywcy ze względu na opisane poniżej wymagania dotychczasowej właścicielki. Jest to obiekt o znaczeniu historycznym - wybudowany w 1927 r - w wyniku upływu czasu stawał się on zagrożony dewastacją i całkowitym zniszczeniem. W trakcie rozmów z poprzednią właścicielką nieruchomości (Polka na stałe mieszkająca w Szwecji), której ze względów sentymentalnych zależało na zachowaniu historycznego charakteru nieruchomości przez nabywców.

Robert Syperk

Inte Gra zawnioskowała do MEiN o 1,818 mln złotych, ale resort nie zdecydował się na dofinansowanie prac remontowych, przekazał tylko pieniądze na zakup budynku.

Jednym z atutów nieruchomości miał być jednak fakt, że jest ona położona na linii frontu Bitwy Warszawskiej 1920 roku, co – jak zapewnia Sypek – jest zbieżne z realizowanymi przez organizację projektami.

Sypek w lutym tłumaczył nam równocześnie: "Warto podkreślić, że zakupiona nieruchomość jest w stanie wymagającym remontu - prace remontowe nie zostały objęte dofinansowaniem Ministerstwa. Na ten moment stan techniczny budynku nie pozwala na jego użytkowanie i wymaga kolejnych nakładów (wymiana instalacji elektrycznej, hydraulicznej, ocieplenia, odtworzenia podłóg (w części całkowicie zerwanej), wymiany części dachu, uporządkowania bezpośrednio otoczenia".

Jak wynika z naszej korespondencji w lutym prace remontowe i adaptacyjne miały już jednak trwać. A po ich zakończeniu miejsce miało służyć m.in. do organizacji spotkań i warsztatów historycznych, współpracy z lokalnymi szkołami i organizacjami pozarządowymi, organizacji wystaw i żywych lekcji historii.

Sypek zapewniał, że dzięki nowej siedzibie będą mogli rozwijać realizowane w przeszłości projekty, np. cykl widowisk multimedialnych "Wdzięczni Bohaterom 1920", który miał miejsce w dniach 20-25 sierpnia 2020 r. na PGE Stadion Narodowy. O którym pisał nam: "To niezwykłe widowisko z udziałem ponad 150 rekonstruktorów było dla ponad 25 000 osób lekcją żywej historii ukazanej na ogromnej powierzchni ponad 5000 m kw.".

Nową odsłonę miały dostać też inne projekty, np. piknik historyczny zorganizowany na terenie gminy Ząbki - bohaterowie1920.pl. To projekt z sierpnia 2020 roku, a w sierpniu 2022 roku trudno jednak przeczytać o nim więcej… bo skończył się hosting strony internetowej i ta zwyczajnie już nie działa.

Działa strona losybohaterow.pl, która realizowana była "wspólnie z historykami Uniwersytetu Warszawskiego pod merytorycznym nadzorem świętej pamięci prof. Zbigniewa Wawra". Nagrania w technologii K4 wciąż można zobaczyć, ale strona nie jest aktualizowana. 

LOT "Inte Gra" nie jest aktywny w mediach społecznościowych, na stronie internetowej organizacji (ocenianej przez przeglądarkę jako niebezpieczna) nie ma aktualności, a jedynie informacje z przeszłości, np. festiwalu kół gospodyń wiejskich na Stadionie Narodowym (2021). 

Czym zajmowała się dotąd Inte-Gra? Organizacją wydarzeń plenerowych i "rodzinnych pikników" na zlecenie największych spółek Skarbu Państwa, konkursów architektonicznych czy "ogólnopolskich konkursów dla Kół Gospodyń Wiejskich".

Na swojej stronie chwali się, z kim współpracowała:

Bez udziału polityków, ale…

O swoich początkach stowarzyszenie we wniosku do MEiN pisało tak:

pierwszą aktywnością na płaszczyźnie edukacji i kultury było zaangażowanie w organizację obchodów 600-lecia Bitwy pod Grunwaldem. W parku Praskim w Warszawie wspólnie z urzędem dzielnicy Warszawa Praga Północ oraz Kancelarią Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego zorganizowaliśmy piknik historyczny (...).

fragment wniosku do MEiN

Jakie ma zasoby kadrowe? "LOT Integra współpracuje z licznymi i cenionymi ekspertami o uznanym dorobku naukowym tj. np. prof. Zbigniew Wawer, prof. Wiesław Wysocki, prof. Jan Żaryn, prof. Grzegorz Nowik".

Opisaliśmy to w naszym pierwszym tekście.

Żaryn to były senator PiS, zmarłego w grudniu 2022 roku prof. Wawra to wicepremier Gliński powołał na dyrektora Łazienek Królewskich, Wysockiego wicepremier Gliński uczynił z kolei przewodniczącym Rady Muzeum - Domu Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej, a Nowik to były wieloletni przewodniczący ZHR.

Po tekście Sypek zapewniał, że opisana przez tvn24.pl współpraca jego organizacji z profesorami Żarynem, Wysockim i Nowikiem "miała charakter incydentalny".

Co to znaczy? "Były to opinie i zamówione teksty do periodyku Wrota Bitwy Warszawskiej przygotowywanego przez nas dla Parku Kulturowego Wrota Bitwy Warszawskiej w Ossowie - na ten moment to najlepsi specjaliści w tej tematyce". 

LOT "Inte Gra" nie przeszkadzało to jednak, by pochwalić się tym we wniosku do resortu.

Sypek przypominał za to: "W LOT Inte Gra, w żadnych jego statutowych organach nie zasiada żaden z polityków partii politycznych, ani działaczy samorządowych".

Przekonywał nas również:

Start w konkursie był dla nas szansą na umiejscowienie przez nas w nieruchomości zgromadzonych przez lata technologii holoboksów, strojów historycznych, sprzętów, a także książek i pamiętników z okresów II RP. Tym samym mamy niepowtarzalną okazję zaprezentować te zbiory i wesprzeć edukację w lokalnej społeczności, ale nie tylko. Rozwijające się połączenie SKM z Warszawą sprawia, że nasza oferta będzie skierowana także do szkół w okolicznych powiatach jak i samej Warszawy.

Jak nie historia, to tenis

Czy tak się stało? Wtorkowa kontrola posłanek opozycji pokazuje, że na razie z ambitnych planów nici.

Lubnauer: - Nieruchomość jest pięknie położona, blisko jeziora, przy głównej drodze, ze świetnym dojazdem. Na razie się marnuje. Ale na wartości nie straci. I nowi właściciele na pewno zdają sobie z tego sprawę.

Ale nie jest tak, że Inte Gra nie robi całkiem nic. Znaleźliśmy informacje o innych niezwiązanych z historią działaniach LOT "Inte Gra" (warto zauważyć, że nie dowiedzielibyśmy się o nich z ich własnej strony internetowej).

Otóż Robert Sypek i jego stowarzyszenie wiosną tego roku byli współorganizatorami projektu Tenisowy Turniej Miast.

To - jak piszą na swojej stronie organizatorzy - "unikatowy projekt polskiego tenisa, pod Patronatem Polskiego Związku Tenisowego, mający na celu rozwój i popularyzację tenisa amatorskiego w lokalnych klubach. Wielkie emocje, rywalizacja, wyjątkowa oprawa i rekordowe nagrody finansowe zaskoczą wszystkich".

Wśród partnerów, podobnie jak w poprzednich działaniach Inte Gry, można znaleźć liczne spółki skarbu państwa.

W wywiadzie opublikowanym na stronie turnieju Sypek podkreślał: - Nie traktujemy Tenisowego Turnieju Miast w kategoriach projektu biznesowego, ale bez wsparcia i zaangażowania naszych partnerów projekt o tej skali, czyli ogólnopolskiej, nie mógłbym się odbyć. Tenis, podobnie jak inne sporty, firmują ich największe gwiazdy, ale masowość i popularność każdej dyscypliny mierzy się liczbą amatorów, czyli zwykłych ludzi, uprawiających go w wolnym czasie. (...) Tym bardziej cieszymy się, że udało się nam pozyskać tak znaczących i wiarygodnych  partnerów jak PZU czy Enea, a także pozyskać wsparcie od Fundacji PKO i Fundacji KGHM. Kluczowy w nawiązaniu współpracy był charakter społeczny i powszechny naszego projektu. Ciężko będzie nam wykazać w pierwszej edycji projektu jego masowość, gdyż do turnieju zapisało się kilkuset amatorów, ale w kolejnych latach frekwencja powinna znacząco rosnąć, osiągając liczby czterocyfrowe, a może i większe.

W zeszłym roku we wniosku do MEiN LOT "Inte Gra" przestawiało się skromnie: "Obecnie, pomimo realizacji licznych projektów i szerokiej działalności, LOT INTEGRA zatrudniając osoby do prac biurowych i redakcyjnych mieści się w wynajmowanym jednym pokoju, w lokalu użyczonym przez jednego z członków stowarzyszenia".

Zainteresowanie LOT "Inte Gra" sportem może nie być tak zaskakujące, jeśli zwrócimy uwagę, że od 2011 do 2017 roku wiceprezesem organizacji był Radosław Piesiewicz. Później zaczął robić karierę właśnie w świecie sportu. W 2019 roku został prezesem zarządu Polskiego Związku Koszykówki, a od czerwca tego roku jest prezesem Polskiego Związku Olimpijskiego. Media, m.in. "Gazeta Wyborcza", opisywały Piesiewicza jako "przyjaciela Jacka Sasina".

7 sierpnia zapytaliśmy stowarzyszenie m.in., czy udało się rozpocząć działania w nowej lokalizacji i czy pozyskała brakujące fundusze? Do momentu publikacji tego tekstu nie otrzymaliśmy odpowiedzi.