"Wniesione odwołanie, jako sprawa z zakresu prawa publicznego, (...) należy do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych" - brzmi komunikat zamieszczony na stronie internetowej Sądu Najwyższego. Dzień wcześniej SN zdecydował, że decyzję w sprawie odwołania Mariusza Kamińskiego od wygaszenia mu mandatu rozpatrzy właśnie ta, nieuznawana decyzją TSUE za niezawisły i bezstronny sąd, izba.

Prezes Izby Karnej Sądu Najwyższego Zbigniew Kapiński, zastępujący I prezes SN, podjął decyzję, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych jest właściwą do rozpatrzenia odwołania Mariusza Kamińskiego od wygaszenia mu mandatu - przekazał w czwartek zespół prasowy SN. Wcześniej tego dnia nieuznawana Izba Kontroli Nadzwyczajnej uchyliła postanowienie dotyczące wygaśnięcia mandatu Macieja Wąsika.

Czytaj więcej: Odwołanie Kamińskiego ma rozpatrzeć nieuznawana Izba Kontroli Nadzwyczajnej. Decyzja Sądu Najwyższego

SN o "sporze kompetencyjnym izb"

Jak głosi komunikat opublikowany w piątek na stronie internetowej Sądu Najwyższego, "zarządzeniem Pierwszego Prezesa SN z dnia 4 stycznia br. wskazano Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych jako właściwą do rozpoznania sprawy z odwołania Mariusza Kamińskiego od postanowienia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 grudnia 2023 r. w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu posła".

"Uprawnienie Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do rozstrzygania sporów izb Sądu Najwyższego w zakresie rozpoznania konkretnej sprawy wynika z § 4 pkt 7 Regulaminu Sądu Najwyższego. W przedmiotowej sprawie zarządzenie rozstrzygające spór wydał zastępujący Pierwszego Prezesa SN w dniach 2-7 stycznia br. Prezes SN kierujący pracą Izby Karnej, sędzia SN Zbigniew Kapiński" - czytamy.

Według komunikatu, w Sądzie Najwyższym powstał "spór kompetencyjny izb". "Wniosek Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych do Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość Izby SN jest skutkiem zarejestrowania tego samego odwołania, tej samej osoby dnia 29 grudnia 2023 r. w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych pod sygn. I NSW 1267/23 oraz dnia 3 stycznia 2024 r. w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pod sygn. II PUO 2/24 (w tym drugim przypadku z pominięciem rejestracji wpływu w Biurze Podawczym). Sytuacja ta dała początek sporowi kompetencyjnemu wymienionych izb Sądu Najwyższego, który został rozstrzygnięty poprzez wskazanie do prowadzenia sprawy Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych" - napisano.

"W konsekwencji akta powyższej sprawy zarejestrowanej w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych podlegają niezwłocznemu przekazaniu do właściwej izby SN to jest Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych" - dodano.

"Zarządzenie Pierwszego Prezesa SN zostało obszernie uzasadnione"

"Należy odnotować, że w równoległym postępowaniu w przedmiocie odwołania Macieja Wąsika (które analogicznie zarejestrowano w obu izbach pod sygnaturami odpowiednio I NSW 1268/23 i II PUO 1/24) spór o właściwość nie wystąpił, gdyż dnia 4 stycznia br. w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydane zostało postanowienie o przekazaniu sprawy do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, zgodnie z właściwością wynikającą z ustawy o Sądzie Najwyższym" - czytamy.

Jak stwierdzono, "zarządzenie Pierwszego Prezesa SN zostało obszernie uzasadnione". "Jak podkreślono, ustawowe określenie właściwości poszczególnych izb SN, a nadto obowiązek działania na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP) nie pozostawia Prezesowi SN możliwości samodzielnego decydowania o przekazaniu danej sprawy do właściwości innej izby SN, niż wynika to z unormowań ustawy o Sądzie Najwyższym" - brzmi treść komunikatu.

"Wniesione odwołanie, jako sprawa z zakresu prawa publicznego, zgodnie z art. 26 § 1 pkt 11 powołanej ustawy należy do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych (sprawy te nie należą do właściwości żadnej z izb SN, o których mowa w art. 23-25 oraz art. 27a)" - dodano.

Art. 26. Właściwość Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN § 1. Do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych należy rozpoznawanie: 1) skarg nadzwyczajnych; 2) protestów wyborczych i protestów przeciwko ważności referendum ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego oraz stwierdzanie ważności wyborów i referendum, a także spraw, w których złożono środki odwoławcze od uchwał Państwowej Komisji Wyborczej; 3) odwołań od uchwał Krajowej Rady Sądownictwa w przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych; 4) spraw z zakresu zamówień publicznych; 5) spraw rejestrowych, z wyłączeniem spraw dotyczących rejestracji przedsiębiorców i rejestracji zastawów; 6) spraw z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów oraz z zakresu praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową; 7) spraw z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji i poczty, transportu kolejowego oraz z zakresu regulacji rynku wodno- kanalizacyjnego; 8) spraw, w których złożono odwołanie od decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji; 8a) spraw, w których złożono odwołanie od postanowienia Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15; 8b) spraw, w których wniesiono apelację od decyzji administracyjnej Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022, o której mowa w art. 36 treść decyzji wydawanych przez Komisję pkt 1 ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 (Dz. U. poz. 1030 i 1532); 9) spraw z zakresu przeniesienia sędziego Sądu Najwyższego w stan spoczynku; 10) skarg dotyczących przewlekłości postępowania przed sądami powszechnymi i wojskowymi oraz Sądem Najwyższym; 11) innych spraw z zakresu prawa publicznego niezastrzeżonych do właściwości innych izb Sądu Najwyższego.

art. 26 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym

"Na określony przez powyższe przepisy stan prawny nie ma wpływu wyrok TSUE"

Komunikat odniósł się także do wyroku TSUE stwierdzającego, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN nie jest "organem mającym status niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy, jak wymaga tego prawo Unii". "Na określony przez powyższe przepisy stan prawny nie ma wpływu wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 grudnia 2023 r. (sygn. C-718/21), gdyż sprawa zainicjowana odwołaniem na podstawie art. 250 § 1 Kodeksu wyborczego nie wiąże się ze stosowaniem prawa UE ani nie ma związku z uprawnieniem sądu do kierowania do TSUE pytań prejudycjalnych na podstawie art. 267 TFUE, na które to ograniczenie, obok innych istotnych zastrzeżeń, wskazał sam Trybunał w przywołanym wyroku" - czytamy.

Czytaj więcej: TSUE odmawia rozpoznania pytania Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych: skład orzekający nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem

"Ponadto w orzecznictwie TSUE wyraźnie wskazuje się, że wątpliwości co do niezawisłości i bezstronności sędziego należy zawsze rozpatrywać w odniesieniu do konkretnych okoliczności jego powołania, nie można zaś ograniczać się wyłącznie do wskazania formalnych aspektów procedury powoływania czy podstaw prawnych funkcjonowania organu uczestniczącego w tej procedurze. Orzecznictwo europejskie nie daje zatem podstaw do automatycznego i jednoznacznego podważania statusu sędziów Sądu Najwyższego czy jednej z izb tego Sądu, a tym samym odmawiania stosowania unormowań ustawowych określających właściwość izb SN" - zakończono komunikat.

Zobacz też: "Mamy wspólnotę bezprawia". Sprawa Kamińskiego i Wąsika krok po kroku

Sprawa Wąsika i Kamińskiego

Sąd Okręgowy w Warszawie skazał prawomocnie 20 grudnia 2023 r. Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika na dwa lata pozbawienia wolności. Mają oni także pięcioletni zakaz zajmowania stanowisk w administracji. Byli szefowie Centralnego Biura Antykorupcyjnego zostali uznani za winnych w związku z działaniami operacyjnymi podczas tzw. afery gruntowej.

W związku z prawomocnym wyrokiem dotyczącym obu polityków marszałek Sejmu Szymon Hołownia podpisał 21 grudnia postanowienia w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia ich mandatów poselskich. W środę, 3 stycznia, do Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego wpłynęły przekazane przez Hołownię odwołania Macieja Wąsika i Mariusza Kamińskiego od decyzji marszałka o wygaszeniu im mandatów.

W międzyczasie nieuznawana Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego - co do której Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził wcześniej, że "nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem" - uchyliła postanowienie marszałka Sejmu w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu poselskiego Macieja Wąsika. W SN znajduje się również odwołanie od postanowienia dotyczącego mandatu Mariusza Kamińskiego.

Choć politycy mieli prawo odwołać się od postanowień, to prawnicy podkreślają, że ich mandaty wygasły w momencie ogłoszenia prawomocnego wyroku. Obaj politycy PiS zostali bowiem w grudniu prawomocnie skazani. Teraz w rękach Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia leży wykonanie wyroku skazującego posłów PiS. Z informacji TVN24 wynika, że nastąpi to już w przyszłym tygodniu.

Dowiedz się więcej:

TVN24

Na żywo