"Wniesione odwołanie, jako sprawa z zakresu prawa publicznego, (...) należy do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych" - brzmi komunikat zamieszczony na stronie internetowej Sądu Najwyższego. Dzień wcześniej SN zdecydował, że decyzję w sprawie odwołania Mariusza Kamińskiego od wygaszenia mu mandatu rozpatrzy właśnie ta, nieuznawana decyzją TSUE za niezawisły i bezstronny sąd, izba.
Prezes Izby Karnej Sądu Najwyższego Zbigniew Kapiński, zastępujący I prezes SN, podjął decyzję, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych jest właściwą do rozpatrzenia odwołania Mariusza Kamińskiego od wygaszenia mu mandatu - przekazał w czwartek zespół prasowy SN. Wcześniej tego dnia nieuznawana Izba Kontroli Nadzwyczajnej uchyliła postanowienie dotyczące wygaśnięcia mandatu Macieja Wąsika.
Czytaj więcej: Odwołanie Kamińskiego ma rozpatrzeć nieuznawana Izba Kontroli Nadzwyczajnej. Decyzja Sądu Najwyższego
SN o "sporze kompetencyjnym izb"
Jak głosi komunikat opublikowany w piątek na stronie internetowej Sądu Najwyższego, "zarządzeniem Pierwszego Prezesa SN z dnia 4 stycznia br. wskazano Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych jako właściwą do rozpoznania sprawy z odwołania Mariusza Kamińskiego od postanowienia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 grudnia 2023 r. w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu posła".
"Uprawnienie Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do rozstrzygania sporów izb Sądu Najwyższego w zakresie rozpoznania konkretnej sprawy wynika z § 4 pkt 7 Regulaminu Sądu Najwyższego. W przedmiotowej sprawie zarządzenie rozstrzygające spór wydał zastępujący Pierwszego Prezesa SN w dniach 2-7 stycznia br. Prezes SN kierujący pracą Izby Karnej, sędzia SN Zbigniew Kapiński" - czytamy.
Według komunikatu, w Sądzie Najwyższym powstał "spór kompetencyjny izb". "Wniosek Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych do Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość Izby SN jest skutkiem zarejestrowania tego samego odwołania, tej samej osoby dnia 29 grudnia 2023 r. w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych pod sygn. I NSW 1267/23 oraz dnia 3 stycznia 2024 r. w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pod sygn. II PUO 2/24 (w tym drugim przypadku z pominięciem rejestracji wpływu w Biurze Podawczym). Sytuacja ta dała początek sporowi kompetencyjnemu wymienionych izb Sądu Najwyższego, który został rozstrzygnięty poprzez wskazanie do prowadzenia sprawy Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych" - napisano.
"W konsekwencji akta powyższej sprawy zarejestrowanej w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych podlegają niezwłocznemu przekazaniu do właściwej izby SN to jest Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych" - dodano.
"Zarządzenie Pierwszego Prezesa SN zostało obszernie uzasadnione"
"Należy odnotować, że w równoległym postępowaniu w przedmiocie odwołania Macieja Wąsika (które analogicznie zarejestrowano w obu izbach pod sygnaturami odpowiednio I NSW 1268/23 i II PUO 1/24) spór o właściwość nie wystąpił, gdyż dnia 4 stycznia br. w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydane zostało postanowienie o przekazaniu sprawy do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, zgodnie z właściwością wynikającą z ustawy o Sądzie Najwyższym" - czytamy.
Jak stwierdzono, "zarządzenie Pierwszego Prezesa SN zostało obszernie uzasadnione". "Jak podkreślono, ustawowe określenie właściwości poszczególnych izb SN, a nadto obowiązek działania na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP) nie pozostawia Prezesowi SN możliwości samodzielnego decydowania o przekazaniu danej sprawy do właściwości innej izby SN, niż wynika to z unormowań ustawy o Sądzie Najwyższym" - brzmi treść komunikatu.
"Wniesione odwołanie, jako sprawa z zakresu prawa publicznego, zgodnie z art. 26 § 1 pkt 11 powołanej ustawy należy do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych (sprawy te nie należą do właściwości żadnej z izb SN, o których mowa w art. 23-25 oraz art. 27a)" - dodano.
Art. 26. Właściwość Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN § 1. Do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych należy rozpoznawanie: 1) skarg nadzwyczajnych; 2) protestów wyborczych i protestów przeciwko ważności referendum ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego oraz stwierdzanie ważności wyborów i referendum, a także spraw, w których złożono środki odwoławcze od uchwał Państwowej Komisji Wyborczej; 3) odwołań od uchwał Krajowej Rady Sądownictwa w przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych; 4) spraw z zakresu zamówień publicznych; 5) spraw rejestrowych, z wyłączeniem spraw dotyczących rejestracji przedsiębiorców i rejestracji zastawów; 6) spraw z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów oraz z zakresu praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową; 7) spraw z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji i poczty, transportu kolejowego oraz z zakresu regulacji rynku wodno- kanalizacyjnego; 8) spraw, w których złożono odwołanie od decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji; 8a) spraw, w których złożono odwołanie od postanowienia Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15; 8b) spraw, w których wniesiono apelację od decyzji administracyjnej Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022, o której mowa w art. 36 treść decyzji wydawanych przez Komisję pkt 1 ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 (Dz. U. poz. 1030 i 1532); 9) spraw z zakresu przeniesienia sędziego Sądu Najwyższego w stan spoczynku; 10) skarg dotyczących przewlekłości postępowania przed sądami powszechnymi i wojskowymi oraz Sądem Najwyższym; 11) innych spraw z zakresu prawa publicznego niezastrzeżonych do właściwości innych izb Sądu Najwyższego.
"Na określony przez powyższe przepisy stan prawny nie ma wpływu wyrok TSUE"
Komunikat odniósł się także do wyroku TSUE stwierdzającego, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN nie jest "organem mającym status niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy, jak wymaga tego prawo Unii". "Na określony przez powyższe przepisy stan prawny nie ma wpływu wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 grudnia 2023 r. (sygn. C-718/21), gdyż sprawa zainicjowana odwołaniem na podstawie art. 250 § 1 Kodeksu wyborczego nie wiąże się ze stosowaniem prawa UE ani nie ma związku z uprawnieniem sądu do kierowania do TSUE pytań prejudycjalnych na podstawie art. 267 TFUE, na które to ograniczenie, obok innych istotnych zastrzeżeń, wskazał sam Trybunał w przywołanym wyroku" - czytamy.
Czytaj więcej: TSUE odmawia rozpoznania pytania Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych: skład orzekający nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem
"Ponadto w orzecznictwie TSUE wyraźnie wskazuje się, że wątpliwości co do niezawisłości i bezstronności sędziego należy zawsze rozpatrywać w odniesieniu do konkretnych okoliczności jego powołania, nie można zaś ograniczać się wyłącznie do wskazania formalnych aspektów procedury powoływania czy podstaw prawnych funkcjonowania organu uczestniczącego w tej procedurze. Orzecznictwo europejskie nie daje zatem podstaw do automatycznego i jednoznacznego podważania statusu sędziów Sądu Najwyższego czy jednej z izb tego Sądu, a tym samym odmawiania stosowania unormowań ustawowych określających właściwość izb SN" - zakończono komunikat.
Sprawa Wąsika i Kamińskiego
Sąd Okręgowy w Warszawie skazał prawomocnie 20 grudnia 2023 r. Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika na dwa lata pozbawienia wolności. Mają oni także pięcioletni zakaz zajmowania stanowisk w administracji. Byli szefowie Centralnego Biura Antykorupcyjnego zostali uznani za winnych w związku z działaniami operacyjnymi podczas tzw. afery gruntowej.
W związku z prawomocnym wyrokiem dotyczącym obu polityków marszałek Sejmu Szymon Hołownia podpisał 21 grudnia postanowienia w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia ich mandatów poselskich. W środę, 3 stycznia, do Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego wpłynęły przekazane przez Hołownię odwołania Macieja Wąsika i Mariusza Kamińskiego od decyzji marszałka o wygaszeniu im mandatów.
W międzyczasie nieuznawana Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego - co do której Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził wcześniej, że "nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem" - uchyliła postanowienie marszałka Sejmu w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu poselskiego Macieja Wąsika. W SN znajduje się również odwołanie od postanowienia dotyczącego mandatu Mariusza Kamińskiego.
Choć politycy mieli prawo odwołać się od postanowień, to prawnicy podkreślają, że ich mandaty wygasły w momencie ogłoszenia prawomocnego wyroku. Obaj politycy PiS zostali bowiem w grudniu prawomocnie skazani. Teraz w rękach Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia leży wykonanie wyroku skazującego posłów PiS. Z informacji TVN24 wynika, że nastąpi to już w przyszłym tygodniu.
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: tvn24