"Docieramy do granic wydolności naszego systemu"

Narodowy Fundusz Zdrowia przekazał w poniedziałek wieczorem, że "w związku z rozwojem epidemii, na polecenie ministra zdrowia, centrala NFZ zaleca ograniczenie do niezbędnego minimum lub czasowe zawieszenie udzielania świadczeń wykonywanych planowo". W komunikacie na swojej stronie internetowej NFZ wyjaśnił, że zalecenie wydano po to, "aby zapewnić dodatkowe łóżka szpitalne dla pacjentów wymagających pilnego przyjęcia do szpitala".

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO

O tej rekomendacji rozmawiali w "Faktach po Faktach" w TVN24 dr n. med. Konstanty Szułdrzyński z Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie, członek Rady Medycznej przy głównym doradcy Prezesa Rady Ministrów oraz dr hab. n. med. Andrzej Fal, prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego, dziekan wydziału medycznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

- Decyzja, aczkolwiek wymuszona rzeczywiście rozwojem sytuacji, jest bardzo niepokojąca. Bo to, co nazywamy już od dłuższego czasu długiem publicznym, czyli liczba niezrealizowanych świadczeń w okresie pandemii na rzecz osób, które nie chorują na COVID, lecz na choroby przewlekłe, rośnie – komentował dr Fal.

Według niego "należy ten dług zdrowotny zacząć spłacać". - Niestety sytuacja jest jaka jest i jest niepokojącym, że ten dług będzie narastał – przyznał.

Fal ocenił przy tym, że "te najbardziej istotne zabiegi, najtrudniejsze i na które pacjenci najbardziej oczekują, są jeszcze wykonywane i myślę, że one będą wykonywane". - Natomiast trzeba mieć świadomość, że również na proste zabiegi, jak planowa operacja woreczka żółciowego, również wielu czeka. Tutaj rzeczywiście może być to dosyć duży problem dla oczekujących na zabieg – mówił prezes PTZP. - Jedyne, co pozostaje, to mieć nadzieję, że jesteśmy na szczycie pandemii i od tego weekendu będzie już tylko lepiej – dodał.

Dr Szułdrzyński przekazał, że decyzja o rekomendacji nie była konsultowana z Radą Medyczną. - Większość takich decyzji jest z nami konsultowanych, natomiast tej chyba nie trzeba było konsultować – przyznał.

- Myślę, że napływ pacjentów do szpitali - a przede wszystkim do oddziałów intensywnej terapii, które są wąskim gardłem w naszym systemie - pokazał nam, że docieramy do granic wydolności naszego systemu. Nie chcąc przeciążyć sieci szpitali, trzeba było tę decyzję podjąć – ocenił gość TVN24.

Wyraził nadzieję, że "tego rodzaju obostrzenia będą miały charakter przejściowy". - Miejmy nadzieję, że ta fala (epidemii – red.) zmierza do końca, że program szczepień, który będzie się rozwijał bardzo dynamicznie, zwłaszcza w drugim kwartale, doprowadzi do powszechnej odporności i pewnego zduszenia pandemii, na co chyba wszyscy liczymy – dodał Szułdrzyński.

Doktor Szułdrzyński zauważył, iż "mówi się o tym, że polski system opieki zdrowotnej nie ma żadnych rezerw". - Natomiast jeśli gdzieś ten brak jest najbardziej widoczny, to nie jeśli chodzi o wyposażenie czy budynki, tylko właśnie jeśli chodzi o kadry – podkreślił.

- Ten niedobór kadr szacowany był w Polsce do tej pory na około 20 procent, jeśli chodzi o lekarzy. Myślę, że jeśli chodzi o pielęgniarki, to ten niedobór jest znacznie większy – ocenił.

- Pamiętajmy też o tym, że znaczna część lekarzy, ale też pielęgniarek, jest zatrudniona na umowach kontraktowych. Czyli nie są objęci Kodeksem pracy. Te osoby pracują często w kilku miejscach, często również w nadgodzinach. Jest to mechanizm, który do pewnego stopnia kompensował te braki czy ukrywał je przez to, że ludzie pracowali znacznie więcej niż na całym etacie. Im dłużej będzie trwała pandemia i ten stan nadzwyczajny, im większe będzie zmęczenie lekarzy, pielęgniarek i wszystkich pozostałych pracowników, tym trudniej będzie ich namówić do tego, żeby pracowali w nadgodzinach. A zatem te deficyty zatrudnienia będą coraz wyraźniejsze – przewidywał.

Jego zdaniem "rzeczywisty deficyt lekarzy w Polsce w tej chwili jest raczej rzędu 30-40 procent ich składu liczbowego". - To znaczy brakuje nam kilkudziesięciu tysięcy lekarzy i najprawdopodobniej znacznie, znacznie większej liczby pielęgniarek – wyjaśniał.

- Dramat polega na tym, że uzupełnienie tego rodzaju braków nie trwa roku ani nawet dwóch. To jest kilka, nawet kilkanaście lat, jeśli do studiów doliczymy również szkolenie podyplomowe, czyli specjalizację – dodał.

Fal zgodził się, że braki kadrowe "będziemy zapełniać przez kilkanaście lat".

Czy w ogóle zaczęliśmy już to robić? - To jest bardzo trudne pytanie – mówił. - Chociażby dane Eurostatu - publikowane jeszcze w grudniu,  dotyczące nie tylko Polski - pokazują, że około 10 do 15 procent lekarzy aktywnych we wszystkich krajach Europy deklaruje odejście z zawodu po pandemii ze względu na wypalenie zawodowe w czasie pandemii – powiedział.

- W związku z tym te niedobory kadry, o których w tej chwili mówimy, prawdopodobnie się jeszcze zwiększą – ocenił Fal.

Prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego radził, "co możemy zrobić, żeby ten trend odwrócić". - Sądzę, że tylko i wyłącznie możemy przyspieszyć nadawanie uprawnień osobom będącym w zaawansowanym etapie specjalizacji – powiedział.

- Możemy zwiększyć efektywność, tak jak robią na przykład Stany Zjednoczone od dawna, tworząc zespoły, gdzie lekarze kolejnego roku specjalizacji są jakby mentorami lekarzy niższego stopnia specjalizacji, co daje większą samodzielność i szybciej wprowadza tych lekarzy w pełnię funkcji doktorskiej. Oczywiście to musi być bardzo pilnie nadzorowane, bo mamy tutaj do czynienia z poluzowaniem wymogu, który teraz istnieje, ale uważam, że to jest dobry sposób – ocenił. - Są kraje, które z niego korzystają i myślę, że to jest jedna z dróg, którymi powinniśmy pójść – dodał profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.