Odpowiedź nowej KRS i wniosek do Trybunału Konstytucyjnego

Sąd Najwyższy w składzie trzech izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydał w czwartek po południu uchwałę dotyczącą legalności zasiadania w składach sędziowskich osób wskazanych przez nową Krajową Radę Sądownictwa. Stwierdził, że jeśli w składzie Sądu Najwyższego zasiada osoba powołana na sędziego SN na wniosek nowej KRS, skład jest nieprawidłowo obsadzony.

W odniesieniu do sądów powszechnych i wojskowych Sąd Najwyższy uznał, że skład orzekający z osobą rekomendowaną na sędziego przez nową KRS jest nieprawidłowo obsadzony, "jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności".

W czwartkowym posiedzeniu Sądu Najwyższego wzięło udział 59 sędziów trzech izb. 53 głosowało za przyjęciem uchwały, sześciu złożyło zdanie odrębne.

Uchwała składa się z czterech punktów:

- Sąd Najwyższy stwierdził, że jeśli w składzie zasiada osoba powołana na sędziego SN na wniosek nowej KRS, taki skład jest nieprawidłowo obsadzony.

- W przypadku sądów powszechnych i wojskowych sytuacja jest podobna, ale pod warunkiem, że wadliwość procesu powoływania sędziego "prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności".

- Uchwała nie ma zastosowania do orzeczeń wydanych przez sądy przed dniem jej podjęcia.

- Natomiast w odniesieniu do Izby Dyscyplinarnej SN uchwała ma zastosowanie do orzeczeń tej Izby bez względu na datę ich wydania.

W piątek stanowisko wobec uchwały Sądu Najwyższego zajęła nowa Krajowa Rada Sądownictwa, która zebrała się na dodatkowe, jednodniowe posiedzenie.

Wskazano w nim, że KRS jako organ stojący na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów ma obowiązek "wesprzeć sędziów, których pozycja została zagrożona w sposób przekraczający kompetencje przyznane centralnym organom państwa na mocy konstytucji RP".

Stwierdzono dodatkowo, że na mocy konstytucji RP sędziowie od momentu powołania ich przez prezydenta RP są nieusuwalni, co zdaniem KRS wynika jednoznacznie z wyroku TSUE z ubiegłego roku. "Jakiekolwiek działania zmierzające do pozbawienia prezydenta RP wskazanej prerogatywy są działaniami wprost łamiącymi zasadę niezawisłości sędziego. Nawet akt rangi ustawy nie może złamać tej konstytucyjnie przyznanej sędziemu gwarancji, tym bardziej nie może to zostać dokonane mocą wyroku, a nawet uchwały sądu" - głosi stanowisko.

Jak dodano, jedynym wyjątkiem jest złożenie sędziego z urzędu lub zawieszenie w urzędowaniu na mocy orzeczenia sądu dyscyplinarnego w sprawie indywidualnej w odniesieniu do konkretnego sędziego, co "przewidział wyraźnie ustawodawca". "W związku z tym sędzia, co do którego nie wydano orzeczenia o złożeniu go z urzędu lub zawieszeniu go w urzędowaniu, nie ma uprawnienia do powstrzymywania się od orzekania i wykonywania obowiązków służbowych" - napisano.

Zastępca rzecznika prasowego nowej Krajowej Rady Sądownictwa, sędzia Jarosław Dudzicz mówił na konferencji prasowej w piątek, że KRS "nie zgadza się z tym, aby status nowo powołanych sędziów w jakikolwiek sposób był kwestionowany".

- Czujemy się w obowiązku stanąć w obronie tych sędziów, których statut jest w tej chwili podważany. My uważamy, że tego statusu w żaden sposób nie można podważyć, bo zostali powołani zgodnie z konstytucją - dodał.

- W związku z przyjęciem [przez Sąd Najwyższy - przyp. red.] uchwały skierowaliśmy do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niekonstytucyjności przepisów proceduralnych - procedury cywilnej i procedury karnej, które pozwalają na uznanie, że sędzia powołany przez pana prezydenta na wniosek obecnej Krajowej Rady Sądownictwa jest sędzią nieuprawnionym [do orzekania - przyp. red.] - poinformował. Jednocześnie dodał, że sędziowie wskazani przez KRS "mają normalnie orzekać".

Jak poinformował sędzia Dudzicz, nowa Krajowa Rada Sądownictwa zwróciła się z wnioskiem do TK o zabezpieczenie nieskuteczności czwartkowej uchwały Sądu Najwyższego, do czasu rozstrzygnięcia tej sprawy przez Trybunał Konstytucyjny.