"Wielki architekt z małym ego". Japończyk dostał architektonicznego Nobla

- Nie spodziewałem się. To zaskakująca wiadomość - tak Toyo Ito zareagował na wieść, że został laureatem nagrody zwanej "architektonicznym Noblem".

Długo na nią czekał, bo niemal przez 40 lat kariery. Od dawna był typowany do nagrody Prizkera, ale zawsze przegrywał z architektami celebrytami, m.in. Remem Koolhaasem czy Frankiem Gehrym. A dziś jest jednym z najstarszych nagrodzonych Prizker Prize w hsitorii.

- Jestem zadowolony. Szczególnie dlatego, że ta nagroda stanowi akceptację mojej pozycji jako obrazoburcy, który zakwestionował ostatnie 100 lat modernizmu - powiedział z uśmiechem dziennikarzowi "New York Timesa".

Powiew optymizmu, lekkości i radości

72-letni Ito to minimalista i purysta, perfekcyjnie posługujący się najprostszymi bryłami, zaliczany jest do kręgu architektury konceptualnej. Słynie z lekkich i transparentnych konstrukcji, które korzystają z materiałów, takich jak aluminium, perforowane siatki i materiały przepuszczalne.

Jeden z jego wczesnych projektów - rezydencja o nazwie "House Aluminum" na przedmieściach Tokio - składał się z drewnianej ramy całkowicie pokrytej aluminium, a inny - dom dla jego siostry o nazwie "White U" - zawierał dwa długie korytarze, po jednej stronie prowadzące do sypialni pani domu, a po drugiej do sypialni jej córki. Zdaniem autora, projekt z 1976 roku "symbolizuje powrót do życia bliżej ziemi", a zdaniem innych jest jednym z najciekawszych rozwiązań na świecie.

Japończyk stworzył muzea, biblioteki, osiedla mieszkaniowe, parkingi, parki, teatry, sklepy, biura, stadiony w całej Japonii, a nawet krematorium. Jego największy i najbardziej ambitny projekt to Taichung Metropolitan Opera House, którego porowata powierzchnia porównywana jest do gigantycznej gąbki. Obiekt o powierzchni blisko 60 tys. metrów kwadratowych jest w trakcie budowy na Tajwanie i zostanie otwarty w przyszłym roku.

On sam wyróżnia swój projekt z 2001 roku - wielofunkcyjne centrum kulturalne Mediateka w Sendai. To siedmiopiętrowy budynek ze szkła, w którym zbiory biblioteczne są dostępne ze wszystkich stron i widoczne z ulicy od podłogi do sufitu. Jego autor jest dumny, bo budynek jako jeden z niewielu przetrwał trzęsienie ziemi dwa lata temu i nadal stoi.

- Toyo Ito jest twórcą ponadczasowych budynków, które jednocześnie śmiało wyznaczają nowe trendy w architekturze - tak swój wybór uzasadniło jury, przyznając Japończykowi Nagrodę Pritzkera. - Jego architektura daje powiew optymizmu, lekkości i radości, a także zarówno poczucie wyjątkowości, jak i powszechności.

Laureat dostanie 100 tys. dolarów. Odbierze je 29 maja podczas uroczystej ceremonii w John F. Kennedy Presidential Library w Bostonie.

Talent, wizja, zaangażowanie

Pritzker Prize ufundowana została w 1979 r. przez Jeya i Cindy Pritzkerów, właścicieli m.in. sieci hoteli Hyatt. Nie bez powodu jest nazywana architektonicznym Noblem - jest to nie tylko najważniejsza nagroda, jaką może dostać architekt, ale też sam proces nominacji i wyboru laureata wzorowany jest na procedurach Szwedzkiej Akademii Nauk.

Nagrodą honoruje się innowacyjnych architektów za całokształt twórczości, która powinna być "mieszanką talentu, wizjonerstwa i zaangażowania". Laur przyznaje się tym twórcom, którzy w swoich projektach umieją połączyć idee humanistyczne i artystyczne.

Lista laureatów Nagrody Pritzkera - jest ich już 36. - pokrywa się z listą najważniejszych współczesnych architektów. Są na niej: Philip Johnson, Oscar Niemeyer, Tadao Ando, Renzo Piano, Frank Gehry, Rem Koolhaas, Zaha Hadid, Herzog & de Meuron, Norman Foster i duet SANAA. W ub.r. laureatem został Chińczyk Wang Shu.

Autor: Agnieszka Kowalska/ ola/k / Źródło: New York Times, tvn24.pl