On był dyrektorem warszawskiego zoo, ona jego żoną i opiekunką zwierząt. W czasie II wojny Jan i Antonina Żabińscy puste klatki po zwierzętach wykorzystywali do przemycania Żydów z terenów getta. Tą prawdziwą historią sprzed 70 lat zainteresowało się Hollywood, które o odważnej Polce nakręci film. Zagra ją Jessica Chastain.
- Była piękną, wysoką blondynką, podobno nawet ktoś się jej oświadczył, proponując za nią owce i wielbłądy. Po latach mój ojciec śmiał się z tej anegdoty, żartując, że tak marnie skończyła - Teresa Żabińska-Zawadzki, córka Antoniny i Jana Żabińskich wspominała z uśmiechem w jednym z wywiadów.
Jej matka wyszła za mąż za wybitnego zoologa i twórcę warszawskiego zoo, a w 1929 roku jego pierwszego dyrektora - Jana Żabińskiego. Razem tak sprawnie zarządzali ogrodem, że uchodził za jeden z najlepiej zorganizowanych w ówczesnej Europie.
Ukrywali Żydów i Polaków w zoo
Wybuch wojny w szczególny sposób dotknął zoo - ze względu na bliskość jednej z artylerii obrony przeciwlotniczej Warszawy, mocno ucierpiało w bombardowaniach. Sporo zwierząt zginęło, część uciekło. Cenniejsze okazy Niemcy przewieźli do swoich ogrodów zoologicznych, m.in. w Królewcu, Hanowerze i Wiedniu, a resztę zamordowali - urządzili sobie polowanie w Sylwestra 1940 roku, a potem w ich pomieszczeniach utworzyli hodowlę świń.
Korzystając z prawa wstępu do getta w celu zbierania odpadów restauracyjnych dla świń, Żabiński pomagał Żydom wydostać się na zewnątrz. Przeszmuglowanych Żydów Żabińscy, mieszkający z kilkuletnim synem, ukrywali w zoo. Wykorzystywali do tego opustoszałe pomieszczenia i klatki (np. bażanciarnię), ponadto niektórzy z nich mieszkali w piwnicy willi Jana i Antoniny, znajdującej się na terenie ogrodu.
Byli to nie tylko Żydzi, ale i Polacy związani z podziemiem. Wśród nich m.in. rzeźbiarka Magdalena Gross, pisarka i dziennikarka Rachela Auerbach i ceniony mikrobiolog, współorganizator Polskiej Akademii Nauk Ludwik Hirszfeld. Przewijały się całe rodziny, wielu dziś bezimiennych. Antonina dbała o ich bezpieczeństwo i wyżywienie, Jan organizował dokumenty i nową tożsamość.
Odważną Polkę zagra Jessica Chastain
Para uratowała w ten sposób setki osób. W 1965 roku obydwoje zostali uhonorowani przez Instytut Yad Vashem - nadano im tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Prezydent Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył ich Krzyżami Komandorskimi Odrodzenia Polski (para spoczywa na warszawskich Powązkach).
W2007 roku ich historia doczekała się książki "The Zookeeper's Wife" (w Polsce została wydana pod tytułem "Azyl. Opowieść o Żydach ukrywanych w warszawskim zoo") - amerykańska pisarka, Diane Ackerman, opierała się głównie na pamiętnikach Antoniny Żabińskiej.
I to właśnie ta książka posłuży jako scenariusz dla Niki Caro, która na jego podstawie wyreżyseruje film. Jak podaje magazyn "Hollywood Reporter", w Antoninę Żabińską wcieli się dwukrotnie nominowana do Oscara 36-letnia Jessica Chastain ("Wróg numer 1", "Służące").
Obraz ma być gotowy na przyszłoroczny festiwal filmowy w Cannes.
Autor: am/ ola / Źródło: Hollywood Reporter, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Świat Książki