Wybitny tłumacz literatury polskiej na język rumuński, Constantin Geambaşu, został laureatem nagrody Transatlantyk 2016. Wyróżnienie przyznawane jest popularyzatorom literatury polskiej za granicą przez Instytut Książki. W tym roku przyznano ją po raz 12.
Constantin Geambasu (ur. 1948) przetłumaczył ok. 50 polskich książek z zakresu prozy, poezji, eseistyki, teorii literatury, które ukazały się w najbardziej prestiżowych rumuńskich wydawnictwach.
W translatorskim dorobku Geambaşu znalazły się między innymi dzieła Jana Kochanowskiego ("Treny"), Adama Mickiewicza ("Sonety krymskie"), Juliusza Słowackiego ("Kordian"), Zygmunta Krasińskiego, Stanisława Wyspiańskiego (Wesele), Władysława Reymonta ("Ziemia obiecana"), Witolda Gombrowicza ("Opętani"), Stanisława Lema ("Eden" i "Solaris"), Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza (m. in. "Zniewolony umysł" i "Rodzinna Europa"), Zbigniewa Herberta ("Pan Cogito"), Wisławy Szymborskiej, Karola Wojtyły, Olgi Tokarczuk, Aleksandra Wata, Andrzeja Szczypiorskiego, Leszka Kołakowskiego, Stefa Chwina, Andrzeja Stasiuka, Wojciecha Kuczoka, Doroty Masłowskiej.
Polska literatura z zaszczytnym miejscem w Rumunii
Jest slawistą i polonistą, zasłużonym popularyzatorem literatury polskiej. Od lat kieruje zespołem wykładowców języka polskiego na Uniwersytecie Bukareszteńskim, wykłada literaturę polską. Jest autorem kilkudziesięciu prac naukowych, współautorem słowników oraz podręczników dla studentów i uczniów szkół podstawowych.
- Myślę, że z wyjątkiem wielkich literatur: anglojęzycznej, francuskiej, hiszpańskiej, chyba literatura polska - jeżeli chodzi o Europę Środkową - zajmuje bardzo zaszczytne miejsce w Rumunii, dlatego, że oprócz klasyki polskiej, udało się się nam przetłumaczyć najbardziej wartościowe utwory - powiedział Constantin Geambaşu w rozmowie z TVN24. Dodał, że literatura polska cieszy się dobrym wizerunkiem wśród Rumunów.
"Jestem wzruszony"
Jest m.in. laureatem nagrody "Książka Roku 2007" za przekład "Wesela" St. Wyspiańskiego i takiej samej nagrody z 2014 roku za przekład "Mojego wieku" Aleksandra Wata, przyznawanej przez Oddział Tłumaczy Związku Literatów Rumuńskich. W 2008 r. został uhonorowany polskim Medalem Komisji Edukacji Narodowej przyznawanym za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania, w szczególności w zakresie działalności dydaktycznej. - Lista tłumaczonych książek Constantina Geambasu sprawia wrażenie dobrze pomyślanego i konsekwentnie realizowanego projektu artystyczno-intelektualnego, którego myślą przewodnią jest aż nadto widoczne pragnienie ukazania rumuńskiemu odbiorcy kultury polskiej w jej wielobarwności, wielowątkowości, także jej wewnętrznych splątań i problematyczności – powiedział m.in. w laudacji prof. Kazimierz Jurczak. - Bez jego talentu i wysiłku Rumuni wiedzieliby o tej literaturze na tyle mało, że kojarzenie nas wyłącznie z Sienkiewiczem byłoby nieuchronne – mówił laudator, podkreślając także rolę Instytutu Książki w popularyzowaniu literatury polskiej w świecie. - Jestem wzruszony, bo ta nagroda jest nie tylko uwieńczeniem moich wysiłków polonisty zagranicznego, ale jest również symbolem kulturowym dla wszystkich tłumaczy na świecie - powiedział laureat, wskazując na potrzebę posiadania dużego dorobku translatorskiego jako drogę wiodącą do nagród.
Jak wyjaśnił, w swojej pracy tłumacza kierował się potrzebą likwidowania zaległości w przekładach klasyki literatury polskiej; przekładania polskiej poezji i literatury współczesnej. - Zaangażowałem się z pasją do wykonywania tych zdań zarówno uniwersyteckich, jak i tłumaczeniowych, dlatego że osobiście bardzo cenię kulturę i literaturę polską – powiedział Constantin Geambasu, dziękując Instytutowi Książki za wieloletnie wsparcie. Gratulacje i podziękowania w imieniu Andrzeja Dudy złożył laureatowi prezydencki minister Wojciech Kolarski.
W przyszłości Geambasu zamierza przetłumaczyć dorobek Jerzego Pilcha, który jest w Rumunii jeszcze nie przekładany i "Historię literatury polskiej" Czesława Miłosza oraz uzupełnić antologię poetycką.
Transatlantyk po raz dwunasty
Transatlantyk to doroczna nagroda Instytutu Książki dla wybitnego popularyzatora literatury polskiej za granicą. Jej celem jest uhonorowanie osoby, która ma szczególne osiągnięcia w zakresie promocji literatury polskiej na świecie. Laureatami Nagrody Transatlantyk mogą być tłumacze, wydawcy, krytycy, animatorzy życia kulturalnego.
Wyboru laureata dokonuje Kapituła Nagrody w składzie: Laurence Dyèvre (Francja), Ksenia Starosielska (Rosja), Elżbieta Tabakowska, Jerzy Jarzębski i Karol Lesman (Holandia). Przewodniczy jej dyrektor Instytutu Książki, Dariusz Jaworski.
Nagrodę stanowi 10 tys. euro oraz statuetka autorstwa Łukasza Kieferlinga.
Autor: tmw//rzw / Źródło: tvn24.pl, PAP
Źródło zdjęcia głównego: tvn24