Finaliści Nagrody Nike 2023: Grzegorz Piątek "Gdynia obiecana. Miasto modernizm, modernizacja 1920-1939"

Transmisja z gali wręczenia nagrody w niedzielę 1 października w TVN24 i w TVN24 GO.

Grzegorz Piątek urodził się w Warszawie w 1980 roku. Jest architektem, krytykiem i historykiem architektury. W latach 2005-2011 był redaktorem miesięcznika "Architektura-Murator", później stałym felietonistą "Gazety Stołecznej". Jest absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

W swoim dorobku ma wiele wystaw i projektów artystycznych, których był kuratorem. Jako pisarz debiutował w 2016 roku książką "Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego". Cztery lata później ukazał się jego reportaż historyczny "Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949". Obie zostały uhonorowane Nagrodą Literacką m.st. Warszawy, a książka "Najlepsze miasto świata..." znalazł się w finale nagrody Nike 2021.

W ubiegłym roku na rynku pojawiła się jego najnowsza książka "Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920–1939", za którą Piątek otrzymał Paszport "Polityki" oraz Nagrodę Literacką Gdynia w kategorii esej.

"Gdynia to mała Ameryka, ale naprawdę mała. Domy jeszcze przez jakiś czas nie były tu wystarczająco wysokie, by sens miały windy. W ślad za kapitałem do Gdyni napływali ludzie z innych regionów, ale i z zagranicy, a wieża Babel rosła mimo pomieszania języków. Powstawało miasto niemal idealnie białe, etnicznie polskie, a przez to paradoksalnie mało polskie" - brzmi fragment książki.

Piątek stworzył niezwykły rys historyczny przez lata powstawania rodzinnego miasta. Ale nie tylko. Na podstawie rzetelnie zbadanych źródeł archiwalnych zbudował momentami przerażającą podróż przez Polskę międzywojnia z wszystkimi jej obliczami. Zderza głoszone wówczas hasła propagandowe z rzeczywistością. Zdekonstruował mityczne wręcz legendy o Gdyni jako mieście marzeń.

- Poprzez moje pisanie - do tej pory przynajmniej - chciałem opowiadać o przeszłości, żeby wyciągać wnioski na przyszłość. To jest najgłębszy sens zajmowania się historią, nie z nostalgii, nie po to, żeby oddać czemuś lub komuś hołd, nie po to, żeby przerobić jakiś temat, ale po to, żeby spojrzeć nowymi oczami. Każde pokolenie w ogóle do tego ma prawo, żeby nowymi oczami spojrzeć na tamte czasy i wyciągnąć jakieś wnioski. To jest dla mnie w ogóle coś w rodzaju terapii. Po to zajmujemy się historią, żeby pewne schematy z przeszłości rozpoznać i zastanowić się, co chcemy zabrać ze sobą dalej - mówi Grzegorz Piątek.