Wielka gwiazda kina urodziła się w tym małym mieście. Niewielu o tym wie

Kino "Nawojka" w Lipnie
"Fakty TVN" o przedwojennych filmach, któe mają być udostępnione w internecie
Źródło: Fakty TVN

Pola Negri, międzynarodowa gwiazda kina niemego lat 20., urodziła się pod koniec XIX wieku w niewielkim Lipnie na ziemi dobrzyńskiej. Dziś to 13-tysięczne miasto w województwie kujawsko-pomorskim jest kojarzone właśnie z tą wybitną aktorką, która doczekała się własnej izby pamięci. Udało się w niej zgromadzić wiele cennych pamiątek jak choćby fotografię z oryginalnym podpisem. Corocznie odbywa się tu również festiwal poświęcony aktorce.

Dorota Łańcucka to osoba, która od kilkunastu lat kultywuje pamięć po Poli Negri, a właściwie Barbarze Apolonii Chalupec. W Lipnie działa bowiem Lipnowskie Towarzystwo Kulturalne im. Poli Negri, na czele którego stoi właśnie pani Dorota. W 2005 roku między innymi z jej inicjatywy powstała w tym mieście izba pamięci poświęcona aktorce.

- Pola Negri urodziła się w Lipnie 3 stycznia 1897 roku jako Barbara Apolonia Chalupec. Miasteczko w Polsce zaborowej leżało niedaleko granicy z Niemcami, a w czasie urodzin Poli znajdowało się pod jurysdykcja rosyjską, stąd w akcie urodzenia pojawiło się zmiękczenie typowo słowackiego nazwiska. Jerzy Chalupec, ojciec Poli, był Słowakiem, a do Lipna przybył ze swoją matką, później dołączył do nich jego brat Paweł - tłumaczy w rozmowie z tvn24.pl Dorota Łańcucka.

Nie zapomniała o Lipnie

Matka Poli Negri, Eleonora z Kiełczewskich, pochodziła z Brdowa i, jak dodaje pani Dorota, "to ona widziała w swojej córce pokłady talentów, w dużym stopniu na pewno odziedziczone po utalentowanej rodzinie ojca". Lipno nigdy nie pozostało obojętne Poli Negri, nawet gdy już je opuściła na stałe i zaczęła robić międzynarodową karierę.

Pola Negri
Pola Negri
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

- Pola w swoim pamiętniku czule wspomina dzieciństwo spędzone w Lipnie nad brzegami rzeczki Mień, wśród łąk i sadów oraz kochającej rodziny. Już jako mała dziewczynka podświadomie czuła drzemiące w niej możliwości, ekspresję i tęsknotę za wielkim światem, a lipnowskie korzenie dały jej siłę do realizacji zawodowych planów i spełnienia marzeń - dodaje pani Dorota.

Kopia zdjęcia, które Pola Negri przesłała babci Elżbiety Dąbrowskiej - krewnej Poli ze strony jej matki w 1963 roku
Kopia zdjęcia, które Pola Negri przesłała babci Elżbiety Dąbrowskiej - krewnej Poli ze strony jej matki w 1963 roku
Źródło: Lipnowskie Towarzystwo Kulturalne im. Poli Negri

W izbie pamięci znajdującej się w wyremontowanym kinie "Nawojka" nie brakuje cennych pamiątek po Poli Negri. Wśród najcenniejszych znajduje się fotografia z oryginalnym podpisem gwiazdy, oryginalne plakaty i programy filmowe, dokumenty, listy. Przeglądając tygodnik Kino z lat 20. i 30. XX wieku można zapoznać się z informacjami z „pierwszej ręki”, czytając wywiady z Polą Negri i jej impresariatem, reportaże z planów filmowych czy ciekawostki z życia ówczesnych celebrytów.

Aktorka Pola Negri podczas wypoczynku w Deauville
Aktorka Pola Negri podczas wypoczynku w Deauville
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

- Jako Lipnowskie Towarzystwo Kulturalne im. Poli Negri organizujemy we współpracy z Miejskim Centrum Kulturalnym w Lipnie Przegląd Twórczości Filmowej „Pola i inni”, którego 17. już edycja odbyła się w czerwcu tego roku. Laureatów każdego festiwalu zapraszamy na bulwar Poli Negri, gdzie odsłaniają swoje tablice. Jesteśmy w stałym kontakcie z rodziną Poli Negri, zarówno ze strony matki – Jackiem Dreczką z Kielc oraz Igorem i Henryką Chalupec z Warszawy ze strony ojca - podkreśla Dorota Łańcucka.

Zdjęcie Poli Negri z Cinemagazine
Zdjęcie Poli Negri z Cinemagazine
Źródło: Lipnowskie Towarzystwo Kulturalne im. Poli Negri
Oryginalny polski program reklamowy do filmu „Podwójne życie" z 1928 roku
Oryginalny polski program reklamowy do filmu „Podwójne życie" z 1928 roku
Źródło: Lipnowskie Towarzystwo Kulturalne im. Poli Negri

Honorowa obywatelka miasta

Miasto również pamięta o swojej byłej mieszkance. Radni nadali jej w 2021 roku pośmiertnie tytuł "Honorowej Obywatelki Miasta Lipna". Jak mówi w rozmowie z tvn24.pl burmistrz Lipna Paweł Banasik, Lipno jest dumne z Poli Negri.

- W 2023 roku odbyła się uroczysta gala otwarcia zmodernizowanego kina "Nawojka". Elementem realizacji tego projektu było utworzenie muzeum kina niemego w Lipnie, które funkcjonowało jako lipnowska izba pamięci Poli Negri. Dzięki staraniom założycieli oraz osób współpracujących z izbą, udało się zgromadzić wiele cennych pamiątek, dokumenty, listy i fotografie. Wśród najcenniejszych pamiątek znajduje się fotografia z oryginalnym podpisem Poli Negri, oryginalne programy i plakaty filmowe, dokumenty czy listy - zaznacza burmistrz Lipna.

Kino "Nawojka" w Lipnie, gdzie znajduje się izba pamięci Poli Negri
Kino "Nawojka" w Lipnie, gdzie znajduje się izba pamięci Poli Negri
Źródło: UM w Lipnie

- Zawsze serdecznie zapraszam wszystkich do odwiedzenia naszego regionu. Nie mamy rangi wielkiej metropolii, ale nadal tworzymy niepowtarzalną historię tego regionu. Mimo blisko siedmiu wieków, miasto ma marzenia i dąży do ich realizacji - młodnieje dzięki inwestycjom i poprawie infrastruktury. Z dumą obserwuję rozwój kapitału ludzkiego w naszym mieście - zachęca Paweł Banasik.

Kariera filmowa Poli Negri

Jak czytamy na stronie internetowej poświęconej Poli Negri "w wieku 25 lat wyruszyła na podbój Ameryki. Nowy Jork powitał polską gwiazdę jak prawdziwą królową srebrnego ekranu. Intensywna praca aktorska Negri przypada na lata 20. Nakręciła w tym czasie 20 filmów, zarabiając milion dolarów rocznie. Najciekawsze tytuły to 'Zakazany raj', 'Hotel Imperial', 'Miłostki aktorki', 'Skłamałam', 'Drut kolczasty'".

I dalej: "Na swoim koncie miała dwa małżeństwa z arystokratami, romansowała z Charlie Chaplinem i Rudolfem Valentino. Różne były przyczyny końca amerykańskiej sławy Poli Negri, ale niewątpliwie zasłużyła sobie w tym czasie na miano bogini ekranu. W latach 30. ponownie wyjechała do Niemiec. Wtedy też powstały z jej udziałem najciekawsze europejskie filmy dźwiękowe: 'Mazurka', 'Moskwa-Szanghaj', 'Tango Notturno'. W 1951 r. przyjęła amerykańskie obywatelstwo, a w 1964 r., za sprawą przyjaciółki Margaret West, wystąpiła po raz ostatni. Zagrała rolę Madame Habib w 'Księżycowych prządkach'. Zdjęcia kręcono w Londynie. Polę powitano tam bardzo entuzjastycznie. Szczególnie dla młodszych fanów była żywą legendą kina. Pola Negri zmarła 1 sierpnia 1987 r. w San Antonio".

TVN24 HD
Dowiedz się więcej:

TVN24 HD

Czytaj także: