Kiedy są andrzejki? Najlepsze zabawy we wróżby dla dzieci i dorosłych

Andrzejki to święto ludowe wypadające na zakończenie roku liturgicznego w Kościele katolickim. Następnego dnia rozpoczyna się adwent, czyli czas postu i zadumy, okres, w którym aż do świąt Bożego Narodzenia nie powinno się wyprawiać żadnych imprez i zabaw. Dzień świętego Andrzeja uważano w przeszłości za przełomowy, a - jak wyjaśnia na swojej stronie Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie - "od wieków wierzono, że daty przełomowe sprzyjają wróżbom".

Andrzejki obchodzimy w nocy z 29 na 30 listopada, w wigilię imienin Andrzeja. W tym roku 29 i 30 listopada to piątek i sobota. Święty Andrzej Apostoł był bratem świętego Piotra. Zgodnie ze świadectwami z IV wieku poniósł męczeńską śmierć na krzyżu w kształcie litery X. Jego śmierć "zespoliła się z bogatym folklorem, do którego przeniknęły elementy pierwotne, np. wróżby zwane andrzejkami" - czytamy na stronie parafii pw. św. Andrzeja Apostoła w Konojadzie. Święty Andrzej jest patronem Szkocji, Grecji i Rosji, patronuje także rybakom, podróżnikom, rzeźnikom i rycerzom.

ZOBACZ TEŻ: Będzie pierwszym świętym z pokolenia milenialsów. Papież podpisał dokument

Andrzejkowe wróżby to współcześnie okazja do dobrej zabawy, kiedyś wierzono jednak, że przepowiednie andrzejkowe spełnią się, a wróżby tego dnia zarezerwowane były dla panien i wszystkie dotyczyły miłości i wyjścia za mąż. Oprócz lania wosku, niezamężne dziewczęta: liczyły kołki w płotach (parzysta liczba oznaczała rychłe zamążpójście, nieparzysta - dalsze oczekiwanie na męża), rzucały butami przez lewe ramię (jeśli but spadł przodem w kierunku drzwi, dziewczyna miała w nadchodzącym roku wyjść za mąż), czy puszczały dwie świeczki na wodę - ich spotkanie oznaczało szybki ślub.

Dawniej do wróżb andrzejkowych wykorzystywano też zwierzęta. Panny spotykały się w większym gronie i przygotowywały różne smakołyki, a następnie wpuszczały do izby psa. Której dziewczyny smakołyk został zjedzony jako pierwszy, ta miała najszybciej znaleźć męża. Ważne było też wsłuchiwanie się w nocne odgłosy zwierząt. Jeśli nie było słychać żadnych zwierząt, wróżyło to kolejny rok bez zamążpójścia.

ZOBACZ TEŻ: Wigilia w saunie i buty na parapecie. Te bożonarodzeniowe tradycje mogą zaskoczyć

Współcześnie wróżby andrzejkowe są częścią zabaw organizowanych dla osób obu płci. Największą popularnością cieszą się wśród dzieci, które często wróżą z rodzicami, obchodzą też andrzejki w przedszkolu. Obecnie jedną z najpopularniejszych wróżb andrzejkowych jest lanie z wosku. Popularne jest też układanie lewych butów w rzędzie: właściciel buta, który pierwszy wyjdzie za próg, zgodnie z zabawą znajdzie w przyszłym roku miłość lub będzie mieć szczęście. 

Równie popularna jest wróżba z obrączką: pierścionek nawleka się na nitkę (lub włos) i zawiesza nad lewą dłonią. Na początku nitka powinna być nieruchoma. Kiedy zacznie się ruszać, obserwujemy uważnie jej ruch: wahadłowy - oznacza, że kobieta w przyszłości będzie miała syna, okrężny - dana kobieta urodzi córkę. To, ile razy obrączka się poruszy, przepowiada liczbę dzieci.

Jak wygląda wróżenie z wosku? Nad miską z zimną wodą należy trzymać klucz i przez jego dziurkę przelewać do wody roztopiony wosk. Tradycyjnie podczas wróżby z woskiem wypowiadało się zaklęcie: "Święty Andrzeju, daj mi znać, co się będzie ze mną dziać". Wróżby z wosku odgadywało się na podstawie cienia rzucanego na ścianę przez roztopiony i wyjęty z wody wosk. Kształt, który cień przybiera, jest wróżbą na nadchodzący rok.

W przypadku tej zabawy andrzejkowej wystarczą korki do wina, karteczki z imionami, szpilki i miska z wodą. W misce z wodą należy umieścić korki z karteczkami z imionami, a następnie dodać korek ze swoim imieniem. Złączenie się obu korków ma wskazać imię przyszłego wybranka bądź wybranki.

Od jakiegoś czasu w andrzejki popularne jest też wróżenie z chińskich ciasteczek z wróżbą. Najczęściej umieszcza się w nich aforyzmy, złote rady i krótkie zdania typu: "Miłość swojego życia spotkasz, kiedy będziesz się tego najmniej spodziewać", "Masz sekretnego wielbiciela", "Wkrótce wróci do ciebie stara miłość", "Coś niespodziewanego zmieni twoje plany na lepsze".

W przypadku zabaw andrzejkowych dla dzieci wosk - ze względów bezpieczeństwa - może być zamieniony na przykład na kolorowy tusz. Tusz lub farbę można rozpuścić w misce z wodą. Następnie dzieci zanurzają w niej pędzelki i ustawiają je pionowo nad kartką lub kartonem tak, by ciecz spłynęła, tworząc kleksa. Powstały kształt może służyć do zinterpretowania, co czeka uczestników.

Innym pomysłem na zabawę andrzejkową jest położenie karteczki z wróżbą pod poduszką. Może to być też rysunek, które dzieci będą wspólnie interpretować, próbując odgadnąć, jakie przesłanie na przyszłość niesie. W ramach tej zabawy warto włączyć muzykę. Gdy melodia ucichnie, dzieci szybko biegną do najbliższej poduszki i odkrywają swoją wróżbę.

ZOBACZ TEŻ: Piniata z symbolem religijnym. Nowy trend komunijny budzi kontrowersje