Po 20 latach Rosja odkurza koncepcję Prawosławnego Systemu Finansowego. System wzorujący się na islamskiej bankowości miałby zmniejszyć zależność od Zachodu. Sankcje ograniczają dopływ kapitału, a utrzymujące się niskie ceny ropy pogrążają gospodarkę. Kościół prawosławny twierdzi, że znalazł antidotum, a projekt trafił już do Dumy Państwowej - pisze "The Moscow Times".
W ubiegłym tygodniu wsparcia dla tzw. Prawosławnego Systemu Finansowego udzieliła rosyjska Izba Handlowo-Przemysłowa. Koncepcja została opracowana pod egidą Patriarchatu Moskiewskiego i w swoim kształcie mocno przypomina islamski system finansowy.
Niepokojące prognozy
- Izba Handlowo-Przemysłowa wspiera tworzenie Prawosławnego Systemu Finansowego (...) i jest gotowa do zapewnienia szczegółowej i profesjonalnej dyskusji w komisji parlamentarnej - poinformował dział prasowy Izby w ostatni piątek po spotkaniu przewodniczącego Siergieja Katyrina i Wsiewołoda Chaplina, starszego duchownego prawosławnego nadzorującego projekt.
- Teraz, w czasie kryzysu, gdy dostęp do środków finansowych jest ograniczony ze względu na sankcje, zostaliśmy wreszcie usłyszani. Społeczeństwo pozytywnie odniosło się do naszego projektu - powiedział Dimitrij Surmilo, koordynator grupy roboczej odpowiedzialnej za tworzenie Prawosławnego Systemu Finansowego przy Patriarchacie Moskiewskim.
Jak wskazują autorzy projektu, oparty na rosyjskim prawie, moralności i rosyjskich tradycjach gospodarczych, Prawosławny System Finansowy ma być odporny na światowe kryzysy i ma także zmniejszyć zależność Rosji od zachodniego systemu bankowego.
Prognozy mówią, że rosyjska gospodarka skurczy się o około 4 proc. w 2015 roku z powodu spadających cen ropy na światowych rynkach i ograniczonego dostępu do zachodniego finansowania objętego sankcjami nałożonymi w ubiegłym roku na Rosję ze względu na jej rolę w wojnie na Ukrainie.
Jakie założenia?
Podobnie jak w bankowości islamskiej, Prawosławny System Finansowy ma zabronić pobierania opłat za obsługę kredytów. Uczestnicy systemu dzielą ze sobą ryzyko zarówno zysków jak i strat. Zabronione są zachowania spekulacyjne, a także inwestycje w hazard, narkotyki i inne sektory, które nie spełniają wartości prawosławnego chrześcijaństwa.
Bankowość prawosławna ma składać się z organizacji kredytowej o niewielkim stopniu ryzyka, która kontroluje wszystkie transakcje, fundusze inwestycyjne oraz przedsiębiorstwa pośredniczące w finansowaniu projektów.
Autorzy twierdzą, że organizacja kredytowa niskiego ryzyka okaże się niezniszczalna ze względu na unikanie operacji z "aktywnymi ryzykami finansowymi".
Priorytet jest położony na zapewnieniu finansowania realnego obszaru gospodarki - twierdzi Surmilo.
Jak dodał, "system może funkcjonować tylko jeśli pożyczki, które planujemy, będą oferowane zgodnie z obecnym poziomem inflacji, aby zachować wartość funduszy".
Co ciekawe, w maju br. koncepcje alternatywnych systemów bankowych po raz pierwszy stały się przedmiotem dyskusji w Dumie Państwowej.
Jednak nie są jeszcze znane szczegóły, co do funkcjonowania nowego systemu.
Projekty te są oparte na czystym przypadku, niektóre wzywają banki komercyjne do przejęcia tych inwestycji, niektóre domagają się całkowitego zniesienia stóp procentowych - komentował Aleksiej Vyalkin, dyrektor departamentu promocji inwestycji i innowacji w Izbie Handlowej i Przemysłu.
Uzupełnienie systemu bankowego
Pomysł stworzenia własnej alternatywy finansowej dla istniejącego systemu bankowego zrodził się w rosyjskim kościele prawosławnym około 20 lat temu, ale dopiero niedawno przykuł uwagę sektora bankowego i społeczeństwa.
Prawosławny System Finansowy został publicznie zaprezentowany przez Chaplina w grudniu ubiegłego roku.
W tym czasie, Chaplin znany jako jeden z najbardziej konserwatywnych duchownych prawosławnych, otwarcie prorokował koniec gospodarki opartej na zasadzie "pieniądz robi pieniądz". - System finansowy oparty powinien być nie na lichwie, naliczanych odsetkach za pożyczane pieniądze, ale na tradycyjnych wartościach społecznych - mówił.
Według autorów, nowy system nie ma zastąpić tradycyjnej bankowości, ale ją uzupełnić.
Nowy system finansowy "ma na celu włączenie szacunku dla prawa, dobroczynności, umiarkowanej konsumpcji i sięgania po dobra i usługi wysokiej jakości, które są bezpieczne dla zdrowia konsumentów duszy i środowiska" - czytamy w "The Moscow Times".
Jakie opinie?
Eksperci nie zgadzają się jednak z opinią o rentowności koncepcji prawosławnej bankowości.
Według Siergieja Grigoryana, szefa analiz przy Związku Banków Rosyjskich, koncepcja nie zostanie wykorzystana w praktyce.
- Zakaz naliczania odsetek od kredytów jest wymagany w islamskim systemie bankowym. Ponieważ kościół prawosławny nie ogranicza oprocentowania kredytów, promowanie tej idei wygląda na chwyt marketingowy - dodał.
Odmienną opinię prezentuje Anatolij Aksakow, prezes Stowarzyszenia Regionalnych Banków Rosji. Jego zdaniem system prowadzenia działalności gospodarczej, która nie jest sprzeczna z prawosławną moralnością ma sens.
- Jeśli są banki islamskie i katolickie i są one dość popularne, dlaczego nie możemy utworzyć prawosławnych? - powiedział.
Co więcej, Rosja musi teraz szukać instrumentów finansowych do przełamania blokady na Zachodzie i prawosławna bankowość może być jednym z nich - powiedział Aksakow. Jego zdaniem, "taka instytucja pod auspicjami Kościoła prawdopodobnie będzie bezpieczna od sankcji".
Indywidualne podejście
Kościół prawosławny uważa, że proces udzielania pożyczek powinien być oparty na indywidualnym podejściu, powiedział Dimitrij Surmilo.
- Teraz banki udzielają pożyczek wszystkim i oczekują, że wszystkie z nich mają być zwracane na czas, nie biorąc przy tym pod uwagę sytuacji finansowej osób lub ich sytuacji osobistej - powiedział Surmilo.
Jak dodał, "Prawosławny System Finansowy postrzega bogactwo społeczne jako ważniejsze od osobistego".
- Bank z nisko oprocentowaną pożyczką może zrekompensować utracony zysk, poprzez operacje na rynku walutowym lub poprzez inwestycje.
Vyalkin z Izby Przemysłu i Handlu powiedział, że na razie jest zbyt wcześnie, aby przewidzieć jak poradzi sobie bankowość prawosławna w Rosji, ponieważ "do tej pory projekt ma więcej pytań niż odpowiedzi". Jego zdaniem, "potrzebny jest szczegółowy plan pracy zanim będzie można wyciągać wnioski", jednocześnie twierdząc, że "wdrożenie projektu może trwać wiele lat".
Autor: mb / Źródło: The Moscow Times