Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało nowelizację ustawy o gospodarce opakowaniami, która ma wzmocnić nadzór resortu na systemem kaucyjnym. "Prace nad projektem zostały zaplanowane w związku z pojawiającymi się wątpliwościami, czy obecne przepisy są wystarczające, by zapewnić, że system zostanie uruchomiony zgodnie z planem" - czytamy w uzasadnieniu.
Wiceministra klimatu i środowiska Anita Sowińska zapowiedziała w czwartek w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl możliwe zmiany w systemie kaucyjnym. - Jesteśmy otwarci na opóźnienie o rok wdrożenia systemu kaucyjnego w przypadku opakowań po mleku. Wejście w życie byłoby od 2026 roku - poinformowała wówczas. Resort rozważał również wprowadzenie mechanizmu tzw. podążania kaucji za produktem.
W piątek w wykazie prac legislacyjnych rządu ukazał się projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ). Na tym etapie zmiany dotyczą nadzoru resortu nad uruchamianiem systemu. "Prace nad projektem zostały zaplanowane w związku z pojawiającymi się wątpliwościami, czy obecne przepisy są wystarczające, by zapewnić, że systemy kaucyjne zostaną uruchomione zgodnie z planem oraz czy będą prowadzone w sposób rzetelny" - czytamy w uzasadnieniu.
System kaucyjny w Polsce - zdefiniowane zagrożenia
MKiŚ podczas analizy obecnych przepisów zwróciło uwagę na liczne problemy:
- niewystarczający nadzór na etapie poprzedzającym uruchomienie systemu kaucyjnego; - ograniczone podstawy do cofnięcia zezwoleń podmiotom, które nie podejmują działań zmierzających do terminowego uruchomienia systemu lub nie planują działań na wystarczająco szeroką skale, aby objąć systemem teren całego kraju; - ryzyko wystąpienia nieprawidłowości w zakresie planowania działania systemów kaucyjnych; - ryzyko wydania wielu zezwoleń, w tym dla podmiotów, które faktycznie systemu nie uruchomią lub nie mają takiego zamiaru. Ze względu na ogólne wytyczne odnośnie zawartości wniosków.
"Aby zminimalizować potencjalne możliwości wystąpienia wymienionych ryzyk oraz późniejszej potrzeby konfrontacji z ich potencjalnymi skutkami, zaplanowano zmiany w ustawie zwiększające rolę ministra właściwego do spraw klimatu jako organu nie tylko wydającego decyzję w oparciu o szczegółowe dane przekazywane przez podmioty reprezentujące, ale także jako nadzorującego realizacje poszczególnych etapów prowadzących do uruchomienia systemu" - czytamy w uzasadnieniu.
Zmiany w systemie kaucyjnym. Założenia
Do ustawy mają zostać wprowadzone przepisy uściślające obowiązujące obecnie warunki udzielania zezwolenia. W tym celu zaplanowano: doprecyzowanie zawartości wniosku o wydanie zezwolenia poprzez dookreślanie, jaki rodzaj dokumentów jest wymagany, szczegółowych informacji pozwalających na nadzorowanie przebiegu prac prowadzących do uruchomienia sytemu oraz określenie wymaganych załączników. Ma to umożliwić ministrowi właściwemu do spraw klimatu kontrolowanie procesu przygotowania uruchomienia systemu po wydaniu zezwolenia, a także wskazanie terminu uruchomienia systemu kaucyjnego w zezwoleniu, który nie może być dłuższy niż 24 miesiące od dnia wydania zezwolenia.
"Ograniczenie czasowe i wymagany harmonogram mają na celu takie zaprojektowanie prac przez podmiot reprezentujący, aby planowane działania realizowane były w określonym tempie, a postęp prac był możliwy do weryfikacji" - uzasadniono.
Nowe przepisy wprowadzałyby też możliwość przekazywania informacji o zmianie warunków określonych w zezwoleniu oraz możliwość wezwania do zmiany zezwolenia. "Mechanizm ten ma na celu umożliwić nadzór nad zmianami wprowadzanymi w systemie na etapie przed i po uruchomieniu systemu kaucyjnego" - wytłumaczono.
W planowanej nowelizacji wskazano, że decyzjom wydawanym przez ministra właściwego do spraw klimatu można nadać rygor natychmiastowej wykonalności. Określono, że postępowania dot. systemu kaucyjnego będą jednoinstancyjne. Nastąpi skrócenie i przyspieszenie procedury.
Dodano również, że to Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska miałby przeprowadzać kontrolę podmiotu reprezentującego przed i po uruchomieniu systemu. "Prowadzenie kontroli przez Inspekcję przyczyni się zapewnienia, że systemy zostały przygotowane prawidłowo i funkcjonują zgodnie z udzielonym zezwoleniem" - czytamy.
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów wyznaczono na drugi lub trzeci kwartał 2024 r.
System kaucyjny w Polsce. Obecny kształt zasad
System kaucyjny w Polsce ma zacząć działać od 2025 roku. Będzie obejmował plastikowe, metalowe i szklane pojemniki. Dla butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów oraz puszek metalowych o pojemności do jednego litra, kaucja wyniesie 50 groszy.
Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych, będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać kaucję, natomiast te o mniejszej powierzchni, będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie. Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego.
Czytaj również: "Olbrzymi projekt" w Polsce. Drugi taki system po Niemczech
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: meteo