Resort finansów wspomniał o planach podwyżki podatku VAT w informacji o działaniach podjętych przez Polskę w celu realizacji zalecenia Rady w ramach procedury nadmiernego deficytu.
Rząd szykuje podwyżkę podatku
MF podał, że jednym z działań nieuwzględnionych w ustawie budżetowej na 2026 rok jest podwyższenie stawki VAT do 23 proc. na bezalkoholowe odpowiedniki napojów alkoholowych oraz napoje energetyzujące zawierające w swoim składzie min. 20 proc. soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego.
Ministerstwo przekazało, że obecnie procedowany jest wpis do wykazu prac rządu.
Według danych MF łączny skutek podwyższenia stawki VAT z 5 proc. do 23 proc. w handlu oraz z 8 proc. do 23 proc. w gastronomii w 2026 r. został oszacowany, przy założeniu, że przepisy wchodzą w życie od 1 lipca 2026 r., a skutek dla 5 miesięcy 2026 r. wyniesie 435,4 mln zł.
Czytaj też: Rząd zaskakuje podwyżką
Podwyżka VAT na napoje bezalkoholowe
Ministerstwo Finansów w informacji o działaniach podjętych przez Polskę w celu realizacji zalecenia Rady w ramach procedury nadmiernego deficytu podał, że jednym z działań nieuwzględnionych w ustawie budżetowej na 2026 rok jest podwyższenie stawki VAT do 23 proc. na bezalkoholowe odpowiedniki napojów alkoholowych oraz napoje energetyzujące zawierające w swoim składzie min. 20 proc. soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego.
Jak dodało MF, obecnie w tej sprawie procedowany jest wpis do wykazu prac rządu.
Według danych MF łączny skutek podwyższenia stawki VAT z 5 proc. do 23 proc. w handlu oraz z 8 proc. do 23 proc. w gastronomii w 2026 r. został oszacowany, przy założeniu, że przepisy wchodzą w życie od 1 lipca 2026 r., a skutek dla 5 miesięcy 2026 r. wyniesie 435,4 mln zł.
Procedura nadmiernego deficytu
W strategii zarządzania długiem resort finansów podał, że prognozowana relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (wg definicji UE) do PKB wyniesie 59,8 proc. w 2025 r. i 65,4 proc. w 2026 r., co oznacza, że wartość referencyjna relacji długu EDP do PKB na poziomie 60 proc. zostanie przekroczona w 2026 r. W horyzoncie Strategii relacja ta wzrośnie do 75,3 proc. w 2029 r.
"Działania nieuwzględnione w projekcie ustawy budżetowej na rok 2026 z uwagi na trwające prace nad docelowym kształtem rozwiązań, obejmują m.in.: efekty powołania Międzyresortowego Zespołu ds. przeciwdziałania szarej strefie (ograniczenie liczby osób pracujących nielegalnie w branży budowlanej), podwyższenie stawki VAT do 23 proc. na bezalkoholowe odpowiedniki napojów alkoholowych oraz napoje energetyzujące zawierające w swoim składzie min. 20 proc. soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego (procedowany wpis do wykazu prac RM), przyznanie nowych uprawnień Państwowej Inspekcji Pracy (projekt ustawy MRPiPS z września)" – podało MF we wtorkowym komunikacie.
Resort przekazał też zawarte w przyjętej przez rząd informacji szacunki co do tempa wzrostu wydatków netto sektora instytucji rządowych i samorządowych w latach 2024-2026. Wzrost ten wyniósł 13,2 proc. w roku 2024, w roku 2025 ma być to 7 proc., a w roku 2026 – 4,1 proc. Łączny skumulowany wzrost wydatków publicznych ma w tych trzech latach wynieść 26,2 proc. Tymczasem wg zaleceń, wzrost wydatków netto w 2024 r. powinien wynieść 12,5 proc., w 2025 – 6,3 proc. a w 2026 r. – 4,4 proc., a skumulowany wzrost w tym okresie powinien sięgnąć 24,9 proc.
"Zgodnie z szacunkami zawartymi w Informacji po uwzględnieniu ww. działań dochodowych skumulowane w latach 2024-2026 tempo wzrostu wydatków netto sektora instytucji rządowych i samorządowych będzie wyższe od tempa zaleconego przez Radę UE. Jednak odchylenie to (wynoszące 0,4 proc. PKB) będzie się mieściło w przyznanej Polsce w lipcu elastyczności na wydatki obronne (tzw. krajowej klauzuli wyjścia)" – czytamy w komunikacie.
Kwestia nadmiernego deficytu
Rada Ministrów przyjęła we wtorek "Informację o działaniach podjętych przez Polskę w celu realizacji zalecenia Rady w ramach procedury nadmiernego deficytu".
Ministerstwo Finansów w komunikacie przypomniało, że od lipca 2024 roku Polska jest objęta procedurą nadmiernego deficytu w związku z wysokim deficytem w 2023 r. i że zgodnie z zaleceniem Rady UE "dla zlikwidowania nadmiernego deficytu niezbędne jest przestrzeganie tempa wzrostu wydatków netto" przedstawionego w Średniookresowym planie budżetowo-strukturalnym na lata 2025-2028.
Ministerstwo podało także, że Polska – jak i inne kraje objęte procedurą nadmiernego deficytu – została zobowiązana do przedstawiania co pół roku informacji z postępów we wdrażaniu tych zaleceń.
"Informacja prezentuje szczegółowo działania, które Rząd podjął od czasu poprzedniego sprawozdania, o łącznym skutku min. 18,7 mld zł, obejmujące zarówno te przewidziane w projekcie ustawy budżetowej na rok 2026, jak i dodatkowe działania nieuwzględnione w projekcie, stanowiące pozytywny czynnik ryzyka dla prognozy przedstawionej w projekcie ustawy budżetowej na 2026 i w Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2026-2029" – wskazano w informacji MF.
Strategia resortu finansów
W strategii zarządzania długiem resort finansów podał, że prognozowana relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (wg definicji UE) do PKB wyniesie 59,8 proc. w 2025 r. i 65,4 proc. w 2026 r., co oznacza, że wartość referencyjna relacji długu EDP do PKB na poziomie 60 proc. zostanie przekroczona w 2026 r. W horyzoncie Strategii relacja ta wzrośnie do 75,3 proc. w 2029 r.
"Działania nieuwzględnione w projekcie ustawy budżetowej na rok 2026 z uwagi na trwające prace nad docelowym kształtem rozwiązań, obejmują m.in.: efekty powołania Międzyresortowego Zespołu ds. przeciwdziałania szarej strefie (ograniczenie liczby osób pracujących nielegalnie w branży budowlanej), podwyższenie stawki VAT do 23 proc. na bezalkoholowe odpowiedniki napojów alkoholowych oraz napoje energetyzujące zawierające w swoim składzie min. 20 proc. soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego (procedowany wpis do wykazu prac RM), przyznanie nowych uprawnień Państwowej Inspekcji Pracy (projekt ustawy MRPiPS z września)" – podało MF w komunikacie.
Tempo wzrostu wydatków
Resort przekazał też zawarte w przyjętej przez rząd informacji szacunki co do tempa wzrostu wydatków netto sektora instytucji rządowych i samorządowych w latach 2024-2026. Wzrost ten wyniósł 13,2 proc. w roku 2024, w roku 2025 ma być to 7 proc., a w roku 2026 – 4,1 proc.
Łączny skumulowany wzrost wydatków publicznych ma w tych trzech latach wynieść 26,2 proc. Tymczasem wg zaleceń, wzrost wydatków netto w 2024 r. powinien wynieść 12,5 proc., w 2025 – 6,3 proc. a w 2026 r. – 4,4 proc., a skumulowany wzrost w tym okresie powinien sięgnąć 24,9 proc.
"Zgodnie z szacunkami zawartymi w Informacji po uwzględnieniu ww. działań dochodowych skumulowane w latach 2024-2026 tempo wzrostu wydatków netto sektora instytucji rządowych i samorządowych będzie wyższe od tempa zaleconego przez Radę UE. Jednak odchylenie to (wynoszące 0,4 proc. PKB) będzie się mieściło w przyznanej Polsce w lipcu elastyczności na wydatki obronne (tzw. krajowej klauzuli wyjścia)" – czytamy w komunikacie.
MF wyjaśniło, że znacznie zwiększenie deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych w latach 2024-2025 to z jednej strony efekt zwiększonych wydatków na obronność, a z drugiej – konsekwencji trendów gospodarczych, w tym szybszego od prognozowanego spadku inflacji.
Wolniejszy wzrost dochodów
Powoduje to, że dochody budżetu rosną wolniej a jednocześnie gospodarstwa domowe zwiększają oszczędności kosztem konsumpcji, co też odbija się na niższych dochodach budżetowych. Jako przykład MF wskazało, że zarówno w 2024 r., jak i w roku bieżącym prognozowana inflacja była wyższa niż rzeczywiście osiągnięta.
"Obniżenie prognozy dochodów na 2025 r. wynika więc z niższej projekcji wskaźników makroekonomicznych oraz z niższego wykonania dochodów w 2024 r. w stosunku do wartości przyjętych do opracowania prognozy do ustawy budżetowej na 2025 r. W projekcie ustawy budżetowej na 2026 r. przełożyło się to na niższą prognozę wykonania dochodów podatkowych budżetu państwa w 2025 r. o ok. 34,5 mld zł, tj. o 6 proc. w porównaniu z ustawą budżetową na 2025 r." – czytamy w komunikacie.
Resort finansów ocenił, że "w kolejnych latach ograniczanie deficytu i długu sektora wymuszać będzie zestaw krajowych i unijnych reguł budżetowych, w szczególności stabilizująca reguła wydatkowa".
Zdaniem ministerstwa zawarty w niej "automatyczny mechanizm korygujący zapewnia spójność z rekomendowanym przez Radę UE maksymalnym tempem wzrostu wydatków".
Autorka/Autor: BC/kris
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock