Taki był rok w gospodarce. Dziesięć najważniejszych wydarzeń

Źródło:
tvn24.pl, PAP
Prof. Hausner o polityce gospodarczej rządu
Prof. Hausner o polityce gospodarczej rząduTVN24
wideo 2/6
Profesor Hausner w "Faktach po faktach" o rozczarowaniu polityką gospodarcząTVN24

Rewolucja kadrowa w spółkach Skarbu Państwa, realizacja pierwszych obietnic wyborczych czy protesty związane z Zielonym Ładem - to tylko niektóre z najważniejszych wydarzeń mijającego roku. Obserwowaliśmy także kryzys w branży motoryzacyjnej, a na jaw wychodziły kolejne nieprawidłowości w państwowym biznesie, ujawniane przez media i audytorów. Oto nasze subiektywne podsumowanie ostatnich 12 miesięcy w gospodarce.

1. Rewolucja kadrowa w państwowych spółkach

Po przejęciu władzy w Polsce nowa koalicja rządząca zaczęła od porządków w spółkach państwowych. Doszło nie tylko do wymiany prezesów najważniejszych z nich. Poznaliśmy także skalę nadużyć z czasów rządów PiS, pojawiły się informacje o fałszywych etatach i niebotycznych zarobkach.

Wymiana kadr w spółkach kontrolowanych przez państwo rozpoczęła się od zmian w radach nadzorczych, dokonywanych przez walne zgromadzenia. W dalszej kolejności rady rozpisywały konkursy na stanowiska członków zarządów.

Na początku lutego stanowisko stracił ówczesny prezes Orlenu Daniel Obajtek. Z pracą w zarządzie PZU pożegnała się także znana z wysokich zarobków Małgorzata Sadurska. Tylko w 2023 roku miała zrobić ponad 2,5 miliona złotych. W lutym Ernest Bejda, były szef CBA, został natomiast odwołany z zarządu PZU, w którym tylko w ciągu roku zarobił 1,8 miliona złotych. To tylko kilka przykładów osób, które po zmianie władzy straciły intratne stanowiska w kontrolowanych przez państwo firmach.

Małgorzata SadurskaDarek Delmanowicz/PAP

Z czasem kierownictwo nad najważniejszymi polskimi spółkami zaczęło obejmować nowe kierownictwo, a wraz z nim nadeszły audyty i rozliczenia poprzednich kierownictw. W grudniu Ministerstwo Aktywów Państwowych wskazywało, że audyty w spółkach Skarbu Państwa pokazały olbrzymią skalę nieprawidłowości. Skierowano blisko 50 zawiadomień do prokuratury, a blisko 95 członków zarządów spółek z udziałem Skarbu Państwa nie otrzymało absolutorium. - Łączne straty wynikające m.in. z nietrafionych inwestycji oraz nieuzasadnionych wydatków wynoszą co najmniej kilkanaście miliardów złotych - mówił szef MAP Jakub Jaworowski.

Przykładowo, według audytu, którego wyniki opublikował Orlen, członkowie byłego zarządu spółki, bez uzasadnienia biznesowego, mieli wydać łącznie 43 mln zł. Według raportu spółki wydatki byłego prezesa zarządu spółki obejmowały m.in. usługi protetyczne oraz medycyny estetycznej. Z kolei audyt otwarcia w Grupie PZU za lata 2016 - 2024 wykazał szkody na kwotę ponad 700 milionów złotych. Według spółki odkryte nieprawidłowości dotyczą między innymi sfery zatrudnienia, w tym fikcyjnych etatów i niebotycznie wysokich wynagrodzeń, które miały nie wynikać z obiektywnych przesłanek.

2. Pierwszy rok rządów, pierwsze zmiany w świadczeniach socjalnych i dla pracowników

W 2024 roku wprowadzono w życie wiele ważnych przepisów, obejmujących zarówno świadczenia społeczne, jak i zmiany dla pracowników. Inne wciąż oczekują na zakończenie ścieżki legislacyjnej i na decyzję posłów lub podpis prezydenta.

Jedną z najgłośniejszych zmian prawnych, które zostały wprowadzone w 2024 roku było podwyższenie kwoty świadczenia wychowawczego z 500 zł do 800 zł. Od 1 stycznia kwota ta zmieniła się automatycznie, co oznaczało, że rodzic nie musiał składać żadnego dodatkowego wniosku.

W 2024 roku wprowadzono także podwyżki dla pracowników sfery budżetowej, w tym nauczycieli. Wzrost wynagrodzeń dla nauczycieli wyniósł 30 proc., a dla sfery budżetowej - 20 proc.

W 2024 roku w życie weszło świadczenie Aktywny Rodzic. Nabór wniosków do programu ruszył 1 października. Program zakłada trzy świadczenia dla rodziców dzieci od 12. do 35. miesiąca życia. Są to: Aktywni rodzice w pracy, Aktywnie w żłobku i Aktywnie w domu. Rodzice mogą otrzymać nawet 1900 zł, jeżeli dziecko ma odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności. Świadczenia mogą być przeznaczane na pokrycie kosztów żłobku czy na zorganizowanie innej opieki dla dziecka, gdy rodzic pracuje. W ramach programu rodzice mogą w danym miesiącu korzystać tylko z jednego świadczenia, jednak w trakcie jego obowiązywania można wielokrotnie zmieniać rodzaj wsparcia.

W mijającym roku uchwalono także ustawę wprowadzającą tak zwaną rentę wdowią, czyli formę wsparcia pieniężnego dla osób w wieku emerytalnym, którzy stracili męża lub żonę. Rentę wdowią mogą otrzymać kobiety mające co najmniej 60 lat i mężczyźni powyżej 65 lat, pozostający do dnia śmierci małżonka we wspólności małżeńskiej. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 roku.

Jedną z najważniejszych ustaw przegłosowanych przez Sejm była również ustawa w sprawie wolnej Wigilii. Nowelizacja zakłada, że od 2025 r. Wigilia będzie dniem wolnym dla wszystkich pracowników, w tym pracowników placówek handlowych, jednak trzy niedziele przed Wigilią będą handlowe. Prezydent Andrzej Duda zdecydował o podpisaniu ustawy i skierowaniu jej do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli następczej. Jak tłumaczyła szefowa Kancelarii Prezydenta RP taka decyzja została podjęta między innymi ze względu na uwagi organizacji pracowników, że regulacja dyskryminuje pracowników handlu.

W połowie grudnia prezydent podpisał natomiast natomiast nowelizację Kodeksu pracy wydłużającą urlop macierzyński rodzicom wcześniaków. Nowelizacja wprowadza do systemu prawnego, obok istniejącego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego nową instytucję - uzupełniający urlop macierzyński. Rodzice dzieci, które urodziły się przed terminem lub wymagają hospitalizacji, będą mogli skorzystać z wydłużonego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu w szpitalu. Maksymalny wymiar urlopu zależy od takich czynników jak termin urodzenia dziecka czy jego waga.

Rodzice wcześniaków odzyskają dni urlopowe.Shutterstock

W 2024 roku ścieżkę legislacyjną przeszła także ustawa przyznająca dodatek w wysokości 2520 złotych dla osób uprawnionych do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Dodatek będzie wypłacony w maju 2025 roku z wyrównaniem od stycznia.

Mimo to koalicji rządzącej nie udało się zrealizować wielu z obietnic wyborczych, w tym tych z "100 konkretów na pierwsze 100 dni rządów", które stanowiły część programu wyborczego Koalicji Obywatelskiej. Nie podniesiono na przykład kwoty wolnej od podatku – z 30 tys. zł do 60 tys. zł czy nie wprowadzono drugiej waloryzacji emerytur i rent przy inflacji przekraczającej 5 proc. W pierwszym roku rządów nie wprowadzono także wielu propozycji innych ugrupowań koalicyjnych takich jak "akademik za złotówkę" Trzeciej Drogi czy dodatkowych świadczeń dla seniorów jak "Senioralny bon turystyczny" z programu Lewicy.

3. Wakacje dla przedsiębiorców i obniżenie składki zdrowotnej

W 2024 w życie weszły także ważne zmiany dla przedsiębiorców. Jedną z nich są wakacje składkowe dla firm. Od początku listopada mikroprzedsiębiorcy mogą składać wnioski o zwolnienie z opłacania składek na własne ubezpieczenia społeczne w jednym, wybranym przez siebie miesiącu w każdym roku kalendarzowym.

Wprowadzono również ustawę, która umożliwia skorzystanie przez część przedsiębiorców z tak zwanego kasowego PIT. Do tej pory w podatku dochodowym od osób fizycznych zasadą był tzw. memoriałowy sposób ustalania przychodów z działalności gospodarczej. Oznacza to, że dla przedsiębiorców przychód z działalności gospodarczej powstaje z datą wystawienia faktury, wykonania usługi lub wydania towaru, niezależnie od tego, czy otrzymali należną im zapłatę. W konsekwencji przedsiębiorcy muszą zapłacić podatek dochodowy od przychodu, którego jeszcze faktycznie nie otrzymali.

W przypadku metody kasowej datą powstania przychodu będzie dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, bądź dzień likwidacji działalności gospodarczej. Regulacje zaczną obowiązywać od stycznia 2025 roku.

Część ze zmian wejdzie w życie w 2025 roku.Shutterstock

Miniony rok upłynął pod znakiem debaty dotyczącej wysokości składki zdrowotnej i sposobie odkręcenia reformy podatkowej PiS. Tarcia koalicyjne dotyczyły między innymi skali obniżki obciążeń dla firm. Ostatecznie prezydent podpisał ustawę zmieniającą zasady naliczania składki zdrowotnej przy zbyciu środków trwałych, które już nie będzie obligatoryjnie zwiększać podstawy naliczania składki. Przedsiębiorca będzie samodzielnie decydował, czy brać pod uwagę przychody ze sprzedaży środków trwałych przy liczeniu podstawy składki. Ustawa obniża także minimalną podstawę wymiaru składki płaconej przez przedsiębiorców do 75 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Rządzący deklarowali, że zmiany nie wpłyną na poziom środków w dyspozycji NFZ, bo ubytek wpływów z tytułu składki zdrowotnej będzie rekompensowany z budżetu państwa. Nowelizacja ma wejść w życie 1 stycznia 2025 r.

4. Decyzja o przyszłości megalotniska

W czerwcu premier Donald Tusk ogłosił decyzję nowego rządu dotyczącą budowy Centralnego Portu Lotniczego. Wcześniej nie było jasne, czy nowa koalicja będzie kontynuować projekt zainicjowany przez rząd PiS. Na specjalnej konferencji prasowej przedstawiono nowy plan dla polskiego lotnictwa, który zakłada powstanie lotniska CPK w Baranowie, modernizację Okęcia, rozbudowę lotniska w Modlinie, a także zmianę planu kolejowego, względem tego zaprezentowanego przez poprzednią władzę.

Wizualizacja CPK.CPK

Premier przekonywał, że dzięki wprowadzonym modyfikacjom przebiegu planowanych linii kolejowych, radykalnie zmniejszy się liczba koniecznych wywłaszczeń. Początkiem budowy nowej sieci kolejowej ma być tzw. "Y", czyli linia kolei dużych prędkości, łącząca Warszawę z Łodzią, a następnie w okolicy Sieradza rozgałęziająca się w kierunku Poznania i Wrocławia. Zaktualizowano także - i jak przekonywano - urealniono harmonogramy programu inwestycyjnego. 

Na początku września rozpoczął się proces nabycia nieruchomości niezbędnych do powstania, planowanej w ramach CPK, linii kolejowej na odcinku Warszawa – Łódź. Wiceminister infrastruktury, pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek podczas wystąpienia w Sejmie poinformował, że do listopada 2024 roku podpisano kilkadziesiąt umów związanych z CPK na łączną kwotę około 650 milionów złotych.

5. Zielony Ład i protesty rolników

Tematy związane z rolnictwem, w dużej mierze dotyczące unijnego programu Europejski Zielony Ład, zdominowały kampanię wyborczą do Parlamentu Europejskiego i to nie tylko w Polsce. Chodzi o pakiet legislacyjny, który ma doprowadzić do osiągnięcia przez Wspólnotę neutralności klimatycznej w 2050 r. poprzez redukcję emisji w wielu sektorach, w tym w rolnictwie.

Jego najważniejsze zapisy spotkały się z gwałtownym sprzeciwem rolników w Polsce i całej Europie. Protestujący rolnicy uważali, że założenia przewidziane w Zielonym Ładzie były zbyt ambitne i będą stanowić dla nich zbyt duże obciążenie. Ich sprzeciw budził m.in. przewidziane w strategii "od pola do stołu" ograniczenie stosowania pestycydów w krajach Unii o 50 proc. do 2030 roku, ograniczenie stosowania nawozów o co najmniej 20 proc. i ograniczenie sprzedaży środków przeciwdrobnoustrojowych o 50 proc. Wątpliwości budził również obowiązek ugorowania 4 proc. gruntów ornych.

Protesty rolników.tvn24

Protesty rolników polegały na blokowaniu dróg dojazdowych do miast wojewódzkich oraz tras szybkiego ruchu. Rolnicy domagali się m.in. odstąpienia od przepisów europejskiego Zielonego Ładu i uszczelnienia granic przed napływem produktów rolno-spożywczych spoza państw UE.

W połowie maja kraje unijne w Radzie Unii Europejskiej ostatecznie zatwierdziły zmiany we Wspólnej Polityce Rolnej (WPR), które zniosły część wymogów związanych z dekarbonizacją rolnictwa. Rolnicy zostali zwolnieni z obowiązku przeznaczania minimalnej części swoich gruntów ornych na obszary nieprodukcyjne, takie jak grunty ugorowane. Obowiązek został zastąpiony zachętami - nieuprawianie części gruntów ornych nie będzie wiązało się z utratą dopłat w ramach WPR. Rolnicy będą mogli jednak za to otrzymać dodatkowe wsparcie finansowe.

6. Kryzys branży motoryzacyjnej

W mijającym roku światowe nagłówki co chwila donosiły o pogarszającej się kondycji branży motoryzacyjnej. Jesienią pojawiły się informacje o planach Volkswagena, obejmujących zamknięcia przynajmniej trzech niemieckich fabryk i tym samym zlikwidowania dziesiątki tysięcy miejsc pracy. Po raz pierwszy w 87-letniej historii koncernu rozważane jest zamknięcie zakładów w Niemczech.

W grudniu Reuters poinformował, że fabryka Audi w Brukseli zakończy produkcję 28 lutego 2025 roku. Agencja powołała się na informację przekazaną przez rzecznika spółki. Firma oświadczyła, że ​​nie znaleziono alternatywnego rozwiązania, które uchroniłoby zakład przed zamknięciem. Marka Audi należy do Volkswagen Group. 

- Mamy do czynienia z punktem zwrotnym w całym przemyśle motoryzacyjnym. Hossa, z której korzystała cała niemiecka branża, dobiegła końca. Mamy nową konkurencję. Zwłaszcza z Chin. Zmiany technologiczne wpływają na strukturę ugruntowanych firm, takich jak Volkswagen - wyjaśniał Stefan Bratzel, ekspert Center of Automotive Management.

Kryzys związany z zaostrzającą się chińską konkurencją dotknął nie tylko europejską branżę. Pod koniec grudnia Honda i Nissan oficjalnie rozpoczęły rozmowy w sprawie fuzji. Producenci chcą zakończyć negocjacje w okolicach czerwca 2025 roku, a nowa spółka holdingowa ma powstać w sierpniu 2026 roku. W wyniku fuzji może powstać trzecia co do wielkości grupa motoryzacyjna na świecie pod względem sprzedaży pojazdów po Toyocie i Volkswagenie.

Zagraniczne media komentowały, że połączenie firm to w istocie remedium na kryzys w tych dwóch firmach. Zarówno Honda, jak i Nissan, podobnie jak inni producenci samochodów, zmagają się z rosnącą konkurencją ze strony firm pochodzących z Chin

7. Jednak bez dopłat do kredytów. Zmiana sytuacji na rynku mieszkaniowym

Jednym z najbardziej zaciekłych sporów koalicyjnych mijającego roku był ten o "Kredyt zero procent". Nowy kredyt mieszkaniowy, zastępujący Bezpieczny Kredyt 2 proc. i rodzinny kredyt mieszkaniowy, miał zapewnić finansowe wsparcie w formie dopłat do rat. Zgodnie z propozycją, warunkiem uzyskania dopłat w ramach projektu miałoby być spełnienie kryterium dochodowego, które oparto o pierwszy próg podatkowy, czyli roczny dochód na poziomie 120 tys. zł brutto.

Przeciwnicy tego rozwiązania argumentowali, że programy dopłat do kredytów z pieniędzy podatników prowadzą do wzrostu cen nieruchomości i są tylko transferem pieniędzy z kieszeni podatników do portfeli deweloperów. Takie tezy głosili politycy Polski 2050, a jedną z głównych oponentek wprowadzenia takiego rozwiązania była wywodząca się z tego ugrupowania ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Dwukrotnie w mediach żegnała kredyt zero procent. Raz jej wypowiedź została nawet skontrowana przez premiera Donalda Tuska, który przekonywał, że "fakty są inne".

Nie będzie kredytu 0 proc.Shutterstock

Rozwiązanie krytykowali wielokrotnie także politycy Lewicy. Pomysłem tych partii na rozwiązanie problemu mieszkalnictwa w Polsce jest budowa tanich mieszkań na wynajem, które buduje samorząd za pieniądze z budżetu.

Pod koniec grudnia minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk ogłosił, że nie będzie kredytu 0 proc., a program mieszkaniowy rządu zostanie zaprezentowany w pierwszym kwartale przyszłego roku. - Polska ma najwyższe oprocentowanie w Unii Europejskiej kredytów mieszkaniowych, blisko dwukrotnie wyższe niż średnia europejska, więc musimy znaleźć rozwiązanie, które w tym zakresie Polakom pomoże - powiedział.

Mijający rok przyniósł schłodzenie na rynku mieszkaniowym po boomie związanym z "Bezpiecznym kredytem 2 proc." Eksperci zwracali uwagę nie tylko na rosnącą podaż, ale również nawet na punktowe spadki ceny metra kwadratowego. W jednym z ostatnich raportów eksperci GetHome.pl zwracali uwagę, że spadek sprzedaży mieszkań na rynku wtórnym pociągnął za sobą w listopadzie obniżkę ceny metra kwadratowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i aglomeracji śląskiej.

Kształtowanie się cen w przyszłym roku pozostaje zagadką. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek zwracał uwagę, że rządowa decyzja dotycząca programu kredytowego może mieć "paradoksalny skutek". - Wielu potencjalnych kredytobiorców, którzy wstrzymywali się z wnioskami, zacznie je teraz składać - ocenił.

8. Problemy państwowych spółek

W połowie roku zaczęło być głośno o problemach finansowych PKP Cargo, największego kolejowego przewoźnika towarowego w Polsce. Przełożyły się one na potężne zwolnienia.

PKP Cargo zmaga się z problemami.Grzegorz Momot/PAP

Zarząd PKP Cargo złożył 27 czerwca w Sądzie Rejonowym w Warszawie wniosek o otwarcie wobec spółki postępowania sanacyjnego, co miało na celu poprawę sytuacji finansowej oraz płynnościowej spółki. Zarząd spółki zapowiedział także przeprowadzenie zwolnień grupowych. Pierwotnie miały one objąć do 30 proc. zatrudnionych, czyli do 4142 pracowników w różnych grupach zawodowych; ostatecznie ma być to jednak prawie 3800 osób.

Jak przekonywał zarząd PKP Cargo, pierwsze osoby zatrudnione wcześniej w PKP Cargo znalazły nową pracę na podstawie listów intencyjnych, które spółka podpisała z 17 innymi firmami.

Pod koniec listopada PKP Cargo poinformowało, że spółki nie stać obecnie na spłacenie wszystkich zobowiązań wobec swoich pracowników, dlatego zdecydowało o odłożeniu w czasie spłaty dużej części odpraw, odszkodowań, nagród i ekwiwalentów.

Jak napisano w komunikacie, spółkę ciągnęło na dno rekordowe zadłużenie wynoszące ponad 5,2 mld zł oraz ogromne koszty m.in. płac czy rat leasingowych.

Nowe kierownictwo obwiniało za sytuację spółki działania poprzednich władz, zarówno politycznych, jak i biznesowych. W czerwcu zarząd PKP Cargo złożył w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę spółki przez osoby będące członkami zarządu w latach 2022 - 2023. We wrześniu PKP Cargo poinformowało natomiast w raporcie bieżącym o złożeniu zawiadomienia do prokuratury w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa przez byłego ministra aktywów państwowych Jacka Sasina. 

Chodziło o decyzje byłego rządu dotyczące transportu węgla z nadbałtyckich portów. Według spółki decyzje te stanowiły ingerencję w wolność działalności gospodarczej. Argumentowano, że ich realizacja wiązała się nie tylko z koniecznością poniesienia kosztów transportu, ale także m.in. rezygnacją z zakontraktowanych zleceń.

- Spółka rzuca się na to zadanie, trochę jak Reksio na szynkę i zdejmuje węglarki z intratnych kontaktów, nie podstawia klientom, a one jadą pod Szczecin, Gdynię i czekają na ten szlam, jak się okazało, a nie węgiel - powiedział w lipcu programie "Jeden na Jeden" na antenie TVN24 pełniący obowiązki prezesa PKP Cargo Marcin Wojewódka.

Organizacje związkowe i zarząd PKP Cargo wystosowały do premiera pismo, w którym wnosiły o pilne wypłacenie rekompensaty za transport 4,5 mln ton węgla na terenie całego kraju. 

Z kryzysem zmagała się także Poczta Polska. W sierpniu spółka zapowiedziała, że przeprowadzi w tym roku optymalizację zatrudnienia. Jak przekazał prezes spółki Sebastian Mikosz, plan dobrowolnych odejść pracowników miał objąć około 9 tysięcy osób.

Także w tym miesiącu wiceminister aktywów państwowych Jacek Bartmiński poinformował o przelaniu prawie 750 milionów złotych na konto Poczty Polskiej na pokrycie strat z lat 2021-2022. Z kolei w połowie listopada Komisja Europejska zatwierdziła, na podstawie unijnych przepisów dotyczących pomocy państwa, plany Polski przekazania rekompensaty Poczcie Polskiej za jej obowiązek świadczenia powszechnych usług pocztowych w latach 2021–2025. Chodzi o 865 milionów euro.

Najwyższa Izba Kontroli (NIK), która kontrolowała inwestycje spółki w latach 2020-2023, wykryła nieprawidłowości w Poczcie Polskiej na ponad 113 milionów złotych.

W majowym wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej Sebastian Mikosz ocenił, że Polska Poczta jest "w stanie śmierci klinicznej". - Serce bije, ale głowa przestała działać. Serce to są ludzie. A głowa to są decyzje strategiczne. Przez ostatnie 8 lat firma została doprowadzona do praktycznego wyjścia z rynku. Mam o to gigantyczny żal. Poczta Polska jest nie tylko spółką Skarbu Państwa, ale też firmą pełniącą funkcję państwotwórczą - zaznaczył.

9. 1,6 miliarda straty, utrata kontroli nad kluczową inwestycją, czyli kolejne afery Orlenu

W 2024 na światło dzień wyszły kolejne afery i kontrowersje związane z Orlenem z czasów prezesury Daniela Obajtka.

W grudniu tego reporterzy Łukasz Frątczak z TVN24 i Szymon Jadczak z Wirtualnej Polski opublikowali nowe ustalenia dotyczące inwestycji Olefiny III, czyli największej i najdroższej inwestycji Orlenu z czasów prezesury Daniela Obajtka. Dziennikarze dotarli do niepublikowanych wcześniej dokumentów, w tym umów oraz materiałów z posiedzeń rady nadzorczej. Wynika z nich, że kluczowa inwestycja Orlenu została uzależniona od najbogatszego Polaka, Michała Sołowowa.

ZOBACZ CAŁY REPORTAŻ CZARNO NA BIAŁYM "CIAŁO OBCE" W TVN24 GO >>>

Informator dziennikarzy przekazał im, że Orlen budując Olefiny w ostatniej chwili wydzielił działkę w środku budowy Olefin, a następnie wydzierżawił ją najbogatszemu Polakowi Michałowi Sołowowi i zawarł z nim długoletnią umowę na produkcję budatadienu właśnie.

W ten sposób spółka Synthos Michała Sołowowa, jednego z wielu klientów odbierających produkty Olefin, stała się kluczowym partnerem Orlenu. Instalacja butadienowa jest ważnym fragmentem Olefin. Jeżeli instalacja Synthosu, z jakiegokolwiek powodu, nawet na chwilę przestanie działać, wtedy najdroższa część Orlenu, krater parowy, również nie będzie pracować.

Daniel Obajtek, były prezes Orlenu.PAP/Leszek Szymański

W kwietniu br. pojawiły się natomiast doniesienia medialne dotyczące szwajcarskiej spółki Orlenu OTS. W połowie kwietnia br. "Rzeczpospolita" pisała, że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego w 2022 r. próbowała zablokować powołanie na stanowisko prezesa spółki Orlen Trading Switzerland Samera A. Powodem miały być podejrzenia o arabski ekstremizm.

Na początku kwietnia Orlen poinformował także o stracie w wysokości prawie 1,6 mld zł przez poprzedni zarząd OTS. Chodzi o zaliczki, które trafiły do pośredników zajmujących się handlem ropą naftową. Najwięcej pieniędzy miał otrzymać 25-latek z Hongkongu, który zaledwie kilka lat wcześniej założył firmę w Dubaju. Ropa nigdy nie trafiła do Polski.

Pod koniec grudnia prokurator generalny Adam Bodnar skierował wnioski o uchylenie immunitetów polityków związanych z byłym obozem rządzącym, w tym obecnego europosła PiS Daniela Obajtka. - niedopełnienia obowiązków i przekroczenia uprawnień przez w celu osiągnięcia korzyści osobistej. Chodziło o zawarcie przez Orlen dwóch umów na usługi detektywistyczne z firmą wskazaną przez Obajtka. Jak powiadomiła rzeczniczka prokuratura generalnego Anna Adamiak, z raportów firmy detektywistycznej wynika, że celem działania było pozyskanie informacji osobistych o osobach, które wówczas były członkami partii opozycyjnej.

Jak informował w kwietniu prokurator krajowy Dariusz Korneluk, w prokuraturze toczą się trzy główne śledztwa związane z Orlenem, także dotyczące spraw, które obejmą zdarzenia z poprzednich latach. Dotyczą one fuzji Orlenu z Lotosem, zaniżonych ceny paliw jesienią 2023 roku i przekazania ponad 1,5 miliarda złotych bez nadzoru spółce Orlen Trading Switzerland (OTS).

10. Wielka umowa handlowa i obawy producentów

Pod koniec grudnia Unia Europejska i Wspólny Rynek Południa Mercosur (Brazylia, Argentyna, Urugwaj, Paragwaj i Boliwia) zakończyły negocjacje w sprawie umowy o wolnym handlu. Umowie sprzeciwia się Francja, Polska i Włochy.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen przekonywała, że dzięki porozumieniu firmy z Unii Europejskiej zaoszczędzą ponad 4 mld euro rocznie na cłach eksportowych przy jednoczesnym rozszerzeniu unijnego rynku oraz zagwarantowaniu wzrostu gospodarczego i miejsc pracy dla wszystkich stron umowy.

Mercosur – Wspólny Rynek PołudniaPAP/Maciej Zieliński

Mimo takich zapewnień, umowa budzi jednak sprzeciw europejskich rolników, którzy obawiają się zalewu unijnego rynku przez tanie produkty rolne z krajów takich jak Brazylia czy Argentyna. Chodzi m.in. o mięso drobiowe, którego Brazylia jest największym eksporterem na świecie. Budzi to szczególne obawy polskich producentów, gdyż nasz kraj jest z największym eksporterem drobiu w Unii Europejskiej i trzecim na świecie po Brazylii i Stanach Zjednoczonych.

Mercosur, czyli Wspólny Rynek Południa (Mercado Común del Sur), to organizacja regionalna skupiająca kraje Ameryki Południowej, należą do niej: Brazylia, Argentyna, Urugwaj, Paragwaj i Boliwia.

Umowa musi być jeszcze ratyfikowana przez kraje członkowskie.

Autorka/Autor:Maja Piotrowska

Źródło: tvn24.pl, PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

- W Polsce kredyty są dwukrotnie droższe niż średnia w Unii Europejskiej - powiedział minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk w programie "#BezKitu" w TVN24, odpowiadając na pytanie, dlaczego w Polsce forsowane są programy dopłat do kredytów hipotecznych na zakup mieszkania, skoro powoduje to wzrost cen nieruchomości.

Minister: to jest rata niższa nawet o 1500 złotych

Minister: to jest rata niższa nawet o 1500 złotych

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Sieć sklepów Leroy-Merlin poinformowała, że w kosiarkach marki Sterwins może dojść do "nagłego oderwania się ostrza". Leroy-Merlin apeluje do klientów o natychmiastowe zaprzestanie korzystania z urządzenia.

Znana sieć ostrzega. "Ryzyko urazu w związku z oderwaniem się ostrza"

Znana sieć ostrzega. "Ryzyko urazu w związku z oderwaniem się ostrza"

Źródło:
tvn24.pl

Austriacka grupa XXXLutz przejęła pełną kontrolę nad Black Red White - poinformował w komunikacie producent mebli z Biłgoraja.

Gigant przejmuje pełną kontrolę nad znaną polską firmą

Gigant przejmuje pełną kontrolę nad znaną polską firmą

Źródło:
PAP

Ceny kryptowalut spadły po tym, jak Donald Trump ogłosił, że rząd nie będzie ich kupował. Stało się to zaledwie kilka dni po tym, jak prezydent USA zapowiedział stworzenie "strategicznej rezerwy" kryptowalutowej. - Rynek był zaskoczony decyzją Donalda Trumpa - powiedział profesor Krzysztof Piech.

Rynek zaskoczony decyzją Trumpa. "Wyjaśniła się tajemnica"

Rynek zaskoczony decyzją Trumpa. "Wyjaśniła się tajemnica"

Źródło:
PAP

Związek zawodowy Verdi wezwał pracowników wielu niemieckich lotnisk do przeprowadzenia w poniedziałek całodniowego strajku ostrzegawczego. Pracownicy sektora publicznego i obsługi naziemnej będą strajkować między innymi na lotniskach we Frankfurcie nad Menem, Monachium i Berlinie. Odwołane będą loty z i do Polski - poinformował rzecznik PLL LOT.

Związkowcy szykują się do strajku, odwołane loty z Polski

Związkowcy szykują się do strajku, odwołane loty z Polski

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Małgorzata Adamkiewicz, przewodnicząca rady nadzorczej i współwłaścicielka Adamed Pharma, została zwyciężczynią 22. edycji konkursu EY Przedsiębiorca Roku 2024. Adamkiewicz będzie reprezentowała Polskę podczas międzynarodowego finału konkursu EY World Entrepreneur Of The Year 2024.  

Małgorzata Adamkiewicz zwyciężczynią konkursu EY Przedsiębiorca Roku

Małgorzata Adamkiewicz zwyciężczynią konkursu EY Przedsiębiorca Roku

Źródło:
tvn24.pl

ING Bank Śląski, Velo Bank i Credit Agricole - te instytucje finansowe zapowiedziały prace serwisowe w najbliższych dniach. W niektórych przypadkach będzie to się wiązało z utrudnieniami w realizowaniu przelewów, płatnościami Blik czy logowaniem do bankowości mobilnej i internetowej.

Utrudnienia w bankach. "Nie zlecisz przelewu"

Utrudnienia w bankach. "Nie zlecisz przelewu"

Źródło:
tvn24.pl

Handlowcy i palarnie ograniczają zakupy kawy do minimalnego poziomu - pisze Reuters. Agencja zwraca uwagę, że producenci zmagają się z gwałtownym wzrostem cen, który chcą uwzględnić w nowych kontraktach. Ich partnerzy biznesowi nie akceptują jednak podwyżek w aż tak wysokiej skali.

Cena ostro w górę. "Niektórzy upadają. To koszmar"

Cena ostro w górę. "Niektórzy upadają. To koszmar"

Źródło:
Reuters

Gwałtowny spadek cen akcji Tesli świadczy o wściekłości inwestorów na Elona Muska - uważa portal stacji CNN. Wskazuje, że ekscentryczny miliarder nie sprostał oczekiwaniom Wall Street i stał się polaryzującą postacią w administracji Donalda Trumpa.

Wall Street odwraca się od Elona Muska

Wall Street odwraca się od Elona Muska

Źródło:
CNN

Producenci reagują na kryzys na rynku jaj, wywołany epidemią ptasiej grypy. Zdaniem prezesa Krajowej Federacji Hodowców Drobiu i Producentów Jaj Pawła Podstawki wskazuje na to, że po raz pierwszy od dwóch lat odnotowano wzrost liczby wylęgów kur niosek.

Branża reaguje na kryzys. "To dowód"

Branża reaguje na kryzys. "To dowód"

Źródło:
PAP

Rząd Albanii wprowadza zakaz korzystania z TikToka na rok - podała minister edukacji Ogerta Manastirliu. Wyjaśniła też, że decyzja została podjęta w interesie ochrony dzieci i bezpieczeństwa publicznego w środowisku cyfrowym. 

Blokada TikToka. Jest decyzja rządu

Blokada TikToka. Jest decyzja rządu

Źródło:
PAP

W ostatnim roku odnotowano znaczący wzrost równowagi płci w polskich firmach. Kobiety stanowią teraz niemal 33 procent członków zarządów - podała "Rzeczpospolita".

Zmiana w zarządach. "Tak duża nie może być przypadkowa"

Zmiana w zarządach. "Tak duża nie może być przypadkowa"

Źródło:
PAP

Import w Chinach od początku roku niespodziewanie się zmniejszył, a chiński eksport stracił impet w związku z presją celną ze strony USA - podała Agencja Reutera.

Załamanie importu w Chinach. Wojna handlowa się nasila

Załamanie importu w Chinach. Wojna handlowa się nasila

Źródło:
Reuters

W piątek do prokuratury ma trafić zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Macieja Świrskiego. Sprawa dotyczy jego podróży do USA na inaugurację prezydentury Donalda Trumpa, która była sfinansowana ze środków publicznych.

"Podróż niezwiązana z pełnioną funkcją". Zawiadomienie do prokuratury

"Podróż niezwiązana z pełnioną funkcją". Zawiadomienie do prokuratury

Źródło:
PAP

W USA powstanie "strategiczna rezerwa bitcoinów" oraz innych cyfrowych aktywów - to zakłada rozporządzenie, które podpisał prezydent Donald Trump. Rezerwa ma składać się z kryptowalut przejętych od przestępców.

"Cyfrowy Fort Knox". Trump podpisał rozporządzenie

"Cyfrowy Fort Knox". Trump podpisał rozporządzenie

Źródło:
PAP

Kanada opóźni wprowadzenie drugiej transzy ceł - poinformował kanadyjski minister finansów Dominic LeBlanc. Wcześniej USA częściowo zawiesiły do 2 kwietnia taryfy na kanadyjskie towary.

Kanada się wstrzymuje. "Nadal pracujemy nad tym"

Kanada się wstrzymuje. "Nadal pracujemy nad tym"

Źródło:
PAP

W czwartek w Lotto żaden z graczy nie trafił szóstki. Oznacza to, że w najbliższym losowaniu można będzie wygrać pięć milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 6 marca 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Lotto

Rośnie kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent Donald Trump ogłosił zawieszenie pobierania 25-procentowych ceł na towary z Meksyku objęte traktatem USMCA. Jak wyjaśnił, umowa obowiązuje do 2 kwietnia bieżącego roku. Według Reutersa zmienione rozporządzenie taryfowe dotyczące zawieszenia ceł uwzględnia także Kanadę.

Kolejny zwrot w sprawie ceł. Trump zabiera głos

Kolejny zwrot w sprawie ceł. Trump zabiera głos

Źródło:
PAP

Pasażerowie mają prawo ubiegać się o odszkodowanie od linii lotniczych, nawet jeśli ich wycieczkę wykupiła agencja turystyczna - orzekł w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak podkreślono, karta pokładowa jest wtedy wystarczającym dokumentem potwierdzającym podróż.

TSUE stanął po stronie klientów polskiego biura podróży

TSUE stanął po stronie klientów polskiego biura podróży

Źródło:
PAP

Zastąpienie 3G nowoczesnym standardem 4G i 5G będzie realizowane etapami i rozpocznie się w kwietniu 2025 roku - przekazał w komunikacie operator sieci Play. Firma zapewnia, że pomimo zmian wszystkie połączenia głosowe będą obsługiwane, bez względu na rodzaj telefonu. W niektórych przypadkach rekomenduje jednak wymianę urządzenia na nowsze.

Duży operator wprowadza zmiany. Klienci dostaną SMS-y

Duży operator wprowadza zmiany. Klienci dostaną SMS-y

Źródło:
tvn24.pl

- Rozpoczęta przez USA wojna handlowa będzie trwać - stwierdził premier Kanady Justin Trudeau, podsumowując rozmowy z administracją amerykańską. Kanada stara się ograniczyć negatywne skutki wprowadzonych we wtorek amerykańskich ceł.

"Wojna handlowa z USA będzie trwać"

"Wojna handlowa z USA będzie trwać"

Źródło:
PAP

- Ze względu na rosnące statystyki dotyczące kierowców bez prawa jazdy lub pod wpływem alkoholu można wprowadzić obowiązek sprawdzania uprawnień do kierowania przy sprzedaży paliwa - zaproponowała w interpelacji posłanka Katarzyna Kierzek-Koperska (KO). Odpowiedzi w tej sprawie udzielił wiceminister infrastruktury Stanisław Bukowiec.

Dodatkowy warunek przy sprzedaży paliwa? Odpowiedź ministerstwa

Dodatkowy warunek przy sprzedaży paliwa? Odpowiedź ministerstwa

Źródło:
tvn24.pl

PKO BP ostrzega przed oszustami, którzy rozsyłają fałszywe potwierdzenia przelewów. W komunikacie zaapelowano, by nie klikać w linki ani nie otwierać otrzymanych załączników, gdyż grozi to utratą pieniędzy.

PKO BP ostrzega. "Możesz stracić pieniądze"

PKO BP ostrzega. "Możesz stracić pieniądze"

Źródło:
tvn24.pl

Agencja Bloomberg poinformowała, że rozmowy między francuskim operatorem Eutelsat a Unią Europejską na temat zastąpienia terminali łączności Starlink na Ukrainie stają się coraz bardziej intensywne.

Unia ma plan na wypadek wolty Trumpa i Muska

Unia ma plan na wypadek wolty Trumpa i Muska

Źródło:
PAP

Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego obniżyła główne stopy procentowe o 25 punktów bazowych - podano w komunikacie po posiedzeniu. Decyzja była zgodna z oczekiwaniami analityków.

Decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Źródło:
PAP

Kwestia tranzytu gazu przez Ukrainę do Słowacji ma się pojawić w konkluzjach szczytu Unii Europejskiej w Brukseli. Tak wynika z projektu, do którego dotarła PAP. Premier Słowacji Robert Fico groził wcześniej wetem w sprawie pomocy finansowej i wojskowej dla Ukrainy odpierającej rosyjską inwazję.

To ma być jedna z konkluzji unijnego szczytu

To ma być jedna z konkluzji unijnego szczytu

Źródło:
PAP

Zarząd Poczty Polskiej zamroził program dobrowolnych odejść i zwolnień grupowych, wprowadził jednak także nowy regulamin wynagradzania. W ocenie związkowców pozbawia on pracowników dotychczasowych uprawnień. Solidarność Pracowników Poczty Polskiej zapowiedziała w związku z tym kontynuację "protestu okupacyjnego" w siedzibie spółki.

"Atak na nasze miejsca pracy". Związkowcy zabierają głos

"Atak na nasze miejsca pracy". Związkowcy zabierają głos

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Sieć drogerii Rossmann poinformowała o wycofaniu ze sklepów partii dwóch produktów. Chodzi o nasiona chia i pyłek kwiatowy. W komunikatach wspomniano, że w jednym z produktów wykryto "zanieczyszczenia", a w drugim "obecność martwych pszczół".

Duża sieć wycofuje partie dwóch produktów

Duża sieć wycofuje partie dwóch produktów

Źródło:
tvn24.pl

Kiedy będzie zmiana czasu? W 2025 roku z zimowego na czas letni przejdziemy w nocy z soboty 29 marca na niedzielę 30 marca. Wskazówki zegarów przestawimy z godziny 2:00 na 3:00, co oznacza, że pośpimy o godzinę krócej.

Zmiana czasu. Kiedy przestawiamy zegarki?

Zmiana czasu. Kiedy przestawiamy zegarki?

Źródło:
tvn24.pl

Włoscy studenci wygrali około 50 tysięcy euro na loterii dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji (AI). Stworzyli w tym celu specjalny model AI, który analizuje szanse wylosowania konkretnych liczb. - Posłuchali mojej rady i połączyli ją ze swoją wiedzą - stwierdził właściciel kolektury, w której padła wygrana.

Wykorzystali sztuczną inteligencję, by wygrać na loterii

Wykorzystali sztuczną inteligencję, by wygrać na loterii

Źródło:
PAP