Taki był rok w gospodarce. Dziesięć najważniejszych wydarzeń

Źródło:
tvn24.pl, PAP
Prof. Hausner o polityce gospodarczej rządu
Prof. Hausner o polityce gospodarczej rząduTVN24
wideo 2/6
Profesor Hausner w "Faktach po faktach" o rozczarowaniu polityką gospodarcząTVN24

Rewolucja kadrowa w spółkach Skarbu Państwa, realizacja pierwszych obietnic wyborczych czy protesty związane z Zielonym Ładem - to tylko niektóre z najważniejszych wydarzeń mijającego roku. Obserwowaliśmy także kryzys w branży motoryzacyjnej, a na jaw wychodziły kolejne nieprawidłowości w państwowym biznesie, ujawniane przez media i audytorów. Oto nasze subiektywne podsumowanie ostatnich 12 miesięcy w gospodarce.

1. Rewolucja kadrowa w państwowych spółkach

Po przejęciu władzy w Polsce nowa koalicja rządząca zaczęła od porządków w spółkach państwowych. Doszło nie tylko do wymiany prezesów najważniejszych z nich. Poznaliśmy także skalę nadużyć z czasów rządów PiS, pojawiły się informacje o fałszywych etatach i niebotycznych zarobkach.

Wymiana kadr w spółkach kontrolowanych przez państwo rozpoczęła się od zmian w radach nadzorczych, dokonywanych przez walne zgromadzenia. W dalszej kolejności rady rozpisywały konkursy na stanowiska członków zarządów.

Na początku lutego stanowisko stracił ówczesny prezes Orlenu Daniel Obajtek. Z pracą w zarządzie PZU pożegnała się także znana z wysokich zarobków Małgorzata Sadurska. Tylko w 2023 roku miała zrobić ponad 2,5 miliona złotych. W lutym Ernest Bejda, były szef CBA, został natomiast odwołany z zarządu PZU, w którym tylko w ciągu roku zarobił 1,8 miliona złotych. To tylko kilka przykładów osób, które po zmianie władzy straciły intratne stanowiska w kontrolowanych przez państwo firmach.

Małgorzata SadurskaDarek Delmanowicz/PAP

Z czasem kierownictwo nad najważniejszymi polskimi spółkami zaczęło obejmować nowe kierownictwo, a wraz z nim nadeszły audyty i rozliczenia poprzednich kierownictw. W grudniu Ministerstwo Aktywów Państwowych wskazywało, że audyty w spółkach Skarbu Państwa pokazały olbrzymią skalę nieprawidłowości. Skierowano blisko 50 zawiadomień do prokuratury, a blisko 95 członków zarządów spółek z udziałem Skarbu Państwa nie otrzymało absolutorium. - Łączne straty wynikające m.in. z nietrafionych inwestycji oraz nieuzasadnionych wydatków wynoszą co najmniej kilkanaście miliardów złotych - mówił szef MAP Jakub Jaworowski.

Przykładowo, według audytu, którego wyniki opublikował Orlen, członkowie byłego zarządu spółki, bez uzasadnienia biznesowego, mieli wydać łącznie 43 mln zł. Według raportu spółki wydatki byłego prezesa zarządu spółki obejmowały m.in. usługi protetyczne oraz medycyny estetycznej. Z kolei audyt otwarcia w Grupie PZU za lata 2016 - 2024 wykazał szkody na kwotę ponad 700 milionów złotych. Według spółki odkryte nieprawidłowości dotyczą między innymi sfery zatrudnienia, w tym fikcyjnych etatów i niebotycznie wysokich wynagrodzeń, które miały nie wynikać z obiektywnych przesłanek.

2. Pierwszy rok rządów, pierwsze zmiany w świadczeniach socjalnych i dla pracowników

W 2024 roku wprowadzono w życie wiele ważnych przepisów, obejmujących zarówno świadczenia społeczne, jak i zmiany dla pracowników. Inne wciąż oczekują na zakończenie ścieżki legislacyjnej i na decyzję posłów lub podpis prezydenta.

Jedną z najgłośniejszych zmian prawnych, które zostały wprowadzone w 2024 roku było podwyższenie kwoty świadczenia wychowawczego z 500 zł do 800 zł. Od 1 stycznia kwota ta zmieniła się automatycznie, co oznaczało, że rodzic nie musiał składać żadnego dodatkowego wniosku.

W 2024 roku wprowadzono także podwyżki dla pracowników sfery budżetowej, w tym nauczycieli. Wzrost wynagrodzeń dla nauczycieli wyniósł 30 proc., a dla sfery budżetowej - 20 proc.

W 2024 roku w życie weszło świadczenie Aktywny Rodzic. Nabór wniosków do programu ruszył 1 października. Program zakłada trzy świadczenia dla rodziców dzieci od 12. do 35. miesiąca życia. Są to: Aktywni rodzice w pracy, Aktywnie w żłobku i Aktywnie w domu. Rodzice mogą otrzymać nawet 1900 zł, jeżeli dziecko ma odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności. Świadczenia mogą być przeznaczane na pokrycie kosztów żłobku czy na zorganizowanie innej opieki dla dziecka, gdy rodzic pracuje. W ramach programu rodzice mogą w danym miesiącu korzystać tylko z jednego świadczenia, jednak w trakcie jego obowiązywania można wielokrotnie zmieniać rodzaj wsparcia.

W mijającym roku uchwalono także ustawę wprowadzającą tak zwaną rentę wdowią, czyli formę wsparcia pieniężnego dla osób w wieku emerytalnym, którzy stracili męża lub żonę. Rentę wdowią mogą otrzymać kobiety mające co najmniej 60 lat i mężczyźni powyżej 65 lat, pozostający do dnia śmierci małżonka we wspólności małżeńskiej. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 roku.

Jedną z najważniejszych ustaw przegłosowanych przez Sejm była również ustawa w sprawie wolnej Wigilii. Nowelizacja zakłada, że od 2025 r. Wigilia będzie dniem wolnym dla wszystkich pracowników, w tym pracowników placówek handlowych, jednak trzy niedziele przed Wigilią będą handlowe. Prezydent Andrzej Duda zdecydował o podpisaniu ustawy i skierowaniu jej do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli następczej. Jak tłumaczyła szefowa Kancelarii Prezydenta RP taka decyzja została podjęta między innymi ze względu na uwagi organizacji pracowników, że regulacja dyskryminuje pracowników handlu.

W połowie grudnia prezydent podpisał natomiast natomiast nowelizację Kodeksu pracy wydłużającą urlop macierzyński rodzicom wcześniaków. Nowelizacja wprowadza do systemu prawnego, obok istniejącego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego nową instytucję - uzupełniający urlop macierzyński. Rodzice dzieci, które urodziły się przed terminem lub wymagają hospitalizacji, będą mogli skorzystać z wydłużonego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu w szpitalu. Maksymalny wymiar urlopu zależy od takich czynników jak termin urodzenia dziecka czy jego waga.

Rodzice wcześniaków odzyskają dni urlopowe.Shutterstock

W 2024 roku ścieżkę legislacyjną przeszła także ustawa przyznająca dodatek w wysokości 2520 złotych dla osób uprawnionych do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Dodatek będzie wypłacony w maju 2025 roku z wyrównaniem od stycznia.

Mimo to koalicji rządzącej nie udało się zrealizować wielu z obietnic wyborczych, w tym tych z "100 konkretów na pierwsze 100 dni rządów", które stanowiły część programu wyborczego Koalicji Obywatelskiej. Nie podniesiono na przykład kwoty wolnej od podatku – z 30 tys. zł do 60 tys. zł czy nie wprowadzono drugiej waloryzacji emerytur i rent przy inflacji przekraczającej 5 proc. W pierwszym roku rządów nie wprowadzono także wielu propozycji innych ugrupowań koalicyjnych takich jak "akademik za złotówkę" Trzeciej Drogi czy dodatkowych świadczeń dla seniorów jak "Senioralny bon turystyczny" z programu Lewicy.

3. Wakacje dla przedsiębiorców i obniżenie składki zdrowotnej

W 2024 w życie weszły także ważne zmiany dla przedsiębiorców. Jedną z nich są wakacje składkowe dla firm. Od początku listopada mikroprzedsiębiorcy mogą składać wnioski o zwolnienie z opłacania składek na własne ubezpieczenia społeczne w jednym, wybranym przez siebie miesiącu w każdym roku kalendarzowym.

Wprowadzono również ustawę, która umożliwia skorzystanie przez część przedsiębiorców z tak zwanego kasowego PIT. Do tej pory w podatku dochodowym od osób fizycznych zasadą był tzw. memoriałowy sposób ustalania przychodów z działalności gospodarczej. Oznacza to, że dla przedsiębiorców przychód z działalności gospodarczej powstaje z datą wystawienia faktury, wykonania usługi lub wydania towaru, niezależnie od tego, czy otrzymali należną im zapłatę. W konsekwencji przedsiębiorcy muszą zapłacić podatek dochodowy od przychodu, którego jeszcze faktycznie nie otrzymali.

W przypadku metody kasowej datą powstania przychodu będzie dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, bądź dzień likwidacji działalności gospodarczej. Regulacje zaczną obowiązywać od stycznia 2025 roku.

Część ze zmian wejdzie w życie w 2025 roku.Shutterstock

Miniony rok upłynął pod znakiem debaty dotyczącej wysokości składki zdrowotnej i sposobie odkręcenia reformy podatkowej PiS. Tarcia koalicyjne dotyczyły między innymi skali obniżki obciążeń dla firm. Ostatecznie prezydent podpisał ustawę zmieniającą zasady naliczania składki zdrowotnej przy zbyciu środków trwałych, które już nie będzie obligatoryjnie zwiększać podstawy naliczania składki. Przedsiębiorca będzie samodzielnie decydował, czy brać pod uwagę przychody ze sprzedaży środków trwałych przy liczeniu podstawy składki. Ustawa obniża także minimalną podstawę wymiaru składki płaconej przez przedsiębiorców do 75 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Rządzący deklarowali, że zmiany nie wpłyną na poziom środków w dyspozycji NFZ, bo ubytek wpływów z tytułu składki zdrowotnej będzie rekompensowany z budżetu państwa. Nowelizacja ma wejść w życie 1 stycznia 2025 r.

4. Decyzja o przyszłości megalotniska

W czerwcu premier Donald Tusk ogłosił decyzję nowego rządu dotyczącą budowy Centralnego Portu Lotniczego. Wcześniej nie było jasne, czy nowa koalicja będzie kontynuować projekt zainicjowany przez rząd PiS. Na specjalnej konferencji prasowej przedstawiono nowy plan dla polskiego lotnictwa, który zakłada powstanie lotniska CPK w Baranowie, modernizację Okęcia, rozbudowę lotniska w Modlinie, a także zmianę planu kolejowego, względem tego zaprezentowanego przez poprzednią władzę.

Wizualizacja CPK.CPK

Premier przekonywał, że dzięki wprowadzonym modyfikacjom przebiegu planowanych linii kolejowych, radykalnie zmniejszy się liczba koniecznych wywłaszczeń. Początkiem budowy nowej sieci kolejowej ma być tzw. "Y", czyli linia kolei dużych prędkości, łącząca Warszawę z Łodzią, a następnie w okolicy Sieradza rozgałęziająca się w kierunku Poznania i Wrocławia. Zaktualizowano także - i jak przekonywano - urealniono harmonogramy programu inwestycyjnego. 

Na początku września rozpoczął się proces nabycia nieruchomości niezbędnych do powstania, planowanej w ramach CPK, linii kolejowej na odcinku Warszawa – Łódź. Wiceminister infrastruktury, pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek podczas wystąpienia w Sejmie poinformował, że do listopada 2024 roku podpisano kilkadziesiąt umów związanych z CPK na łączną kwotę około 650 milionów złotych.

5. Zielony Ład i protesty rolników

Tematy związane z rolnictwem, w dużej mierze dotyczące unijnego programu Europejski Zielony Ład, zdominowały kampanię wyborczą do Parlamentu Europejskiego i to nie tylko w Polsce. Chodzi o pakiet legislacyjny, który ma doprowadzić do osiągnięcia przez Wspólnotę neutralności klimatycznej w 2050 r. poprzez redukcję emisji w wielu sektorach, w tym w rolnictwie.

Jego najważniejsze zapisy spotkały się z gwałtownym sprzeciwem rolników w Polsce i całej Europie. Protestujący rolnicy uważali, że założenia przewidziane w Zielonym Ładzie były zbyt ambitne i będą stanowić dla nich zbyt duże obciążenie. Ich sprzeciw budził m.in. przewidziane w strategii "od pola do stołu" ograniczenie stosowania pestycydów w krajach Unii o 50 proc. do 2030 roku, ograniczenie stosowania nawozów o co najmniej 20 proc. i ograniczenie sprzedaży środków przeciwdrobnoustrojowych o 50 proc. Wątpliwości budził również obowiązek ugorowania 4 proc. gruntów ornych.

Protesty rolników.tvn24

Protesty rolników polegały na blokowaniu dróg dojazdowych do miast wojewódzkich oraz tras szybkiego ruchu. Rolnicy domagali się m.in. odstąpienia od przepisów europejskiego Zielonego Ładu i uszczelnienia granic przed napływem produktów rolno-spożywczych spoza państw UE.

W połowie maja kraje unijne w Radzie Unii Europejskiej ostatecznie zatwierdziły zmiany we Wspólnej Polityce Rolnej (WPR), które zniosły część wymogów związanych z dekarbonizacją rolnictwa. Rolnicy zostali zwolnieni z obowiązku przeznaczania minimalnej części swoich gruntów ornych na obszary nieprodukcyjne, takie jak grunty ugorowane. Obowiązek został zastąpiony zachętami - nieuprawianie części gruntów ornych nie będzie wiązało się z utratą dopłat w ramach WPR. Rolnicy będą mogli jednak za to otrzymać dodatkowe wsparcie finansowe.

6. Kryzys branży motoryzacyjnej

W mijającym roku światowe nagłówki co chwila donosiły o pogarszającej się kondycji branży motoryzacyjnej. Jesienią pojawiły się informacje o planach Volkswagena, obejmujących zamknięcia przynajmniej trzech niemieckich fabryk i tym samym zlikwidowania dziesiątki tysięcy miejsc pracy. Po raz pierwszy w 87-letniej historii koncernu rozważane jest zamknięcie zakładów w Niemczech.

W grudniu Reuters poinformował, że fabryka Audi w Brukseli zakończy produkcję 28 lutego 2025 roku. Agencja powołała się na informację przekazaną przez rzecznika spółki. Firma oświadczyła, że ​​nie znaleziono alternatywnego rozwiązania, które uchroniłoby zakład przed zamknięciem. Marka Audi należy do Volkswagen Group. 

- Mamy do czynienia z punktem zwrotnym w całym przemyśle motoryzacyjnym. Hossa, z której korzystała cała niemiecka branża, dobiegła końca. Mamy nową konkurencję. Zwłaszcza z Chin. Zmiany technologiczne wpływają na strukturę ugruntowanych firm, takich jak Volkswagen - wyjaśniał Stefan Bratzel, ekspert Center of Automotive Management.

Kryzys związany z zaostrzającą się chińską konkurencją dotknął nie tylko europejską branżę. Pod koniec grudnia Honda i Nissan oficjalnie rozpoczęły rozmowy w sprawie fuzji. Producenci chcą zakończyć negocjacje w okolicach czerwca 2025 roku, a nowa spółka holdingowa ma powstać w sierpniu 2026 roku. W wyniku fuzji może powstać trzecia co do wielkości grupa motoryzacyjna na świecie pod względem sprzedaży pojazdów po Toyocie i Volkswagenie.

Zagraniczne media komentowały, że połączenie firm to w istocie remedium na kryzys w tych dwóch firmach. Zarówno Honda, jak i Nissan, podobnie jak inni producenci samochodów, zmagają się z rosnącą konkurencją ze strony firm pochodzących z Chin

7. Jednak bez dopłat do kredytów. Zmiana sytuacji na rynku mieszkaniowym

Jednym z najbardziej zaciekłych sporów koalicyjnych mijającego roku był ten o "Kredyt zero procent". Nowy kredyt mieszkaniowy, zastępujący Bezpieczny Kredyt 2 proc. i rodzinny kredyt mieszkaniowy, miał zapewnić finansowe wsparcie w formie dopłat do rat. Zgodnie z propozycją, warunkiem uzyskania dopłat w ramach projektu miałoby być spełnienie kryterium dochodowego, które oparto o pierwszy próg podatkowy, czyli roczny dochód na poziomie 120 tys. zł brutto.

Przeciwnicy tego rozwiązania argumentowali, że programy dopłat do kredytów z pieniędzy podatników prowadzą do wzrostu cen nieruchomości i są tylko transferem pieniędzy z kieszeni podatników do portfeli deweloperów. Takie tezy głosili politycy Polski 2050, a jedną z głównych oponentek wprowadzenia takiego rozwiązania była wywodząca się z tego ugrupowania ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Dwukrotnie w mediach żegnała kredyt zero procent. Raz jej wypowiedź została nawet skontrowana przez premiera Donalda Tuska, który przekonywał, że "fakty są inne".

Nie będzie kredytu 0 proc.Shutterstock

Rozwiązanie krytykowali wielokrotnie także politycy Lewicy. Pomysłem tych partii na rozwiązanie problemu mieszkalnictwa w Polsce jest budowa tanich mieszkań na wynajem, które buduje samorząd za pieniądze z budżetu.

Pod koniec grudnia minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk ogłosił, że nie będzie kredytu 0 proc., a program mieszkaniowy rządu zostanie zaprezentowany w pierwszym kwartale przyszłego roku. - Polska ma najwyższe oprocentowanie w Unii Europejskiej kredytów mieszkaniowych, blisko dwukrotnie wyższe niż średnia europejska, więc musimy znaleźć rozwiązanie, które w tym zakresie Polakom pomoże - powiedział.

Mijający rok przyniósł schłodzenie na rynku mieszkaniowym po boomie związanym z "Bezpiecznym kredytem 2 proc." Eksperci zwracali uwagę nie tylko na rosnącą podaż, ale również nawet na punktowe spadki ceny metra kwadratowego. W jednym z ostatnich raportów eksperci GetHome.pl zwracali uwagę, że spadek sprzedaży mieszkań na rynku wtórnym pociągnął za sobą w listopadzie obniżkę ceny metra kwadratowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i aglomeracji śląskiej.

Kształtowanie się cen w przyszłym roku pozostaje zagadką. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek zwracał uwagę, że rządowa decyzja dotycząca programu kredytowego może mieć "paradoksalny skutek". - Wielu potencjalnych kredytobiorców, którzy wstrzymywali się z wnioskami, zacznie je teraz składać - ocenił.

8. Problemy państwowych spółek

W połowie roku zaczęło być głośno o problemach finansowych PKP Cargo, największego kolejowego przewoźnika towarowego w Polsce. Przełożyły się one na potężne zwolnienia.

PKP Cargo zmaga się z problemami.Grzegorz Momot/PAP

Zarząd PKP Cargo złożył 27 czerwca w Sądzie Rejonowym w Warszawie wniosek o otwarcie wobec spółki postępowania sanacyjnego, co miało na celu poprawę sytuacji finansowej oraz płynnościowej spółki. Zarząd spółki zapowiedział także przeprowadzenie zwolnień grupowych. Pierwotnie miały one objąć do 30 proc. zatrudnionych, czyli do 4142 pracowników w różnych grupach zawodowych; ostatecznie ma być to jednak prawie 3800 osób.

Jak przekonywał zarząd PKP Cargo, pierwsze osoby zatrudnione wcześniej w PKP Cargo znalazły nową pracę na podstawie listów intencyjnych, które spółka podpisała z 17 innymi firmami.

Pod koniec listopada PKP Cargo poinformowało, że spółki nie stać obecnie na spłacenie wszystkich zobowiązań wobec swoich pracowników, dlatego zdecydowało o odłożeniu w czasie spłaty dużej części odpraw, odszkodowań, nagród i ekwiwalentów.

Jak napisano w komunikacie, spółkę ciągnęło na dno rekordowe zadłużenie wynoszące ponad 5,2 mld zł oraz ogromne koszty m.in. płac czy rat leasingowych.

Nowe kierownictwo obwiniało za sytuację spółki działania poprzednich władz, zarówno politycznych, jak i biznesowych. W czerwcu zarząd PKP Cargo złożył w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę spółki przez osoby będące członkami zarządu w latach 2022 - 2023. We wrześniu PKP Cargo poinformowało natomiast w raporcie bieżącym o złożeniu zawiadomienia do prokuratury w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa przez byłego ministra aktywów państwowych Jacka Sasina. 

Chodziło o decyzje byłego rządu dotyczące transportu węgla z nadbałtyckich portów. Według spółki decyzje te stanowiły ingerencję w wolność działalności gospodarczej. Argumentowano, że ich realizacja wiązała się nie tylko z koniecznością poniesienia kosztów transportu, ale także m.in. rezygnacją z zakontraktowanych zleceń.

- Spółka rzuca się na to zadanie, trochę jak Reksio na szynkę i zdejmuje węglarki z intratnych kontaktów, nie podstawia klientom, a one jadą pod Szczecin, Gdynię i czekają na ten szlam, jak się okazało, a nie węgiel - powiedział w lipcu programie "Jeden na Jeden" na antenie TVN24 pełniący obowiązki prezesa PKP Cargo Marcin Wojewódka.

Organizacje związkowe i zarząd PKP Cargo wystosowały do premiera pismo, w którym wnosiły o pilne wypłacenie rekompensaty za transport 4,5 mln ton węgla na terenie całego kraju. 

Z kryzysem zmagała się także Poczta Polska. W sierpniu spółka zapowiedziała, że przeprowadzi w tym roku optymalizację zatrudnienia. Jak przekazał prezes spółki Sebastian Mikosz, plan dobrowolnych odejść pracowników miał objąć około 9 tysięcy osób.

Także w tym miesiącu wiceminister aktywów państwowych Jacek Bartmiński poinformował o przelaniu prawie 750 milionów złotych na konto Poczty Polskiej na pokrycie strat z lat 2021-2022. Z kolei w połowie listopada Komisja Europejska zatwierdziła, na podstawie unijnych przepisów dotyczących pomocy państwa, plany Polski przekazania rekompensaty Poczcie Polskiej za jej obowiązek świadczenia powszechnych usług pocztowych w latach 2021–2025. Chodzi o 865 milionów euro.

Najwyższa Izba Kontroli (NIK), która kontrolowała inwestycje spółki w latach 2020-2023, wykryła nieprawidłowości w Poczcie Polskiej na ponad 113 milionów złotych.

W majowym wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej Sebastian Mikosz ocenił, że Polska Poczta jest "w stanie śmierci klinicznej". - Serce bije, ale głowa przestała działać. Serce to są ludzie. A głowa to są decyzje strategiczne. Przez ostatnie 8 lat firma została doprowadzona do praktycznego wyjścia z rynku. Mam o to gigantyczny żal. Poczta Polska jest nie tylko spółką Skarbu Państwa, ale też firmą pełniącą funkcję państwotwórczą - zaznaczył.

9. 1,6 miliarda straty, utrata kontroli nad kluczową inwestycją, czyli kolejne afery Orlenu

W 2024 na światło dzień wyszły kolejne afery i kontrowersje związane z Orlenem z czasów prezesury Daniela Obajtka.

W grudniu tego reporterzy Łukasz Frątczak z TVN24 i Szymon Jadczak z Wirtualnej Polski opublikowali nowe ustalenia dotyczące inwestycji Olefiny III, czyli największej i najdroższej inwestycji Orlenu z czasów prezesury Daniela Obajtka. Dziennikarze dotarli do niepublikowanych wcześniej dokumentów, w tym umów oraz materiałów z posiedzeń rady nadzorczej. Wynika z nich, że kluczowa inwestycja Orlenu została uzależniona od najbogatszego Polaka, Michała Sołowowa.

ZOBACZ CAŁY REPORTAŻ CZARNO NA BIAŁYM "CIAŁO OBCE" W TVN24 GO >>>

Informator dziennikarzy przekazał im, że Orlen budując Olefiny w ostatniej chwili wydzielił działkę w środku budowy Olefin, a następnie wydzierżawił ją najbogatszemu Polakowi Michałowi Sołowowi i zawarł z nim długoletnią umowę na produkcję budatadienu właśnie.

W ten sposób spółka Synthos Michała Sołowowa, jednego z wielu klientów odbierających produkty Olefin, stała się kluczowym partnerem Orlenu. Instalacja butadienowa jest ważnym fragmentem Olefin. Jeżeli instalacja Synthosu, z jakiegokolwiek powodu, nawet na chwilę przestanie działać, wtedy najdroższa część Orlenu, krater parowy, również nie będzie pracować.

Daniel Obajtek, były prezes Orlenu.PAP/Leszek Szymański

W kwietniu br. pojawiły się natomiast doniesienia medialne dotyczące szwajcarskiej spółki Orlenu OTS. W połowie kwietnia br. "Rzeczpospolita" pisała, że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego w 2022 r. próbowała zablokować powołanie na stanowisko prezesa spółki Orlen Trading Switzerland Samera A. Powodem miały być podejrzenia o arabski ekstremizm.

Na początku kwietnia Orlen poinformował także o stracie w wysokości prawie 1,6 mld zł przez poprzedni zarząd OTS. Chodzi o zaliczki, które trafiły do pośredników zajmujących się handlem ropą naftową. Najwięcej pieniędzy miał otrzymać 25-latek z Hongkongu, który zaledwie kilka lat wcześniej założył firmę w Dubaju. Ropa nigdy nie trafiła do Polski.

Pod koniec grudnia prokurator generalny Adam Bodnar skierował wnioski o uchylenie immunitetów polityków związanych z byłym obozem rządzącym, w tym obecnego europosła PiS Daniela Obajtka. - niedopełnienia obowiązków i przekroczenia uprawnień przez w celu osiągnięcia korzyści osobistej. Chodziło o zawarcie przez Orlen dwóch umów na usługi detektywistyczne z firmą wskazaną przez Obajtka. Jak powiadomiła rzeczniczka prokuratura generalnego Anna Adamiak, z raportów firmy detektywistycznej wynika, że celem działania było pozyskanie informacji osobistych o osobach, które wówczas były członkami partii opozycyjnej.

Jak informował w kwietniu prokurator krajowy Dariusz Korneluk, w prokuraturze toczą się trzy główne śledztwa związane z Orlenem, także dotyczące spraw, które obejmą zdarzenia z poprzednich latach. Dotyczą one fuzji Orlenu z Lotosem, zaniżonych ceny paliw jesienią 2023 roku i przekazania ponad 1,5 miliarda złotych bez nadzoru spółce Orlen Trading Switzerland (OTS).

10. Wielka umowa handlowa i obawy producentów

Pod koniec grudnia Unia Europejska i Wspólny Rynek Południa Mercosur (Brazylia, Argentyna, Urugwaj, Paragwaj i Boliwia) zakończyły negocjacje w sprawie umowy o wolnym handlu. Umowie sprzeciwia się Francja, Polska i Włochy.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen przekonywała, że dzięki porozumieniu firmy z Unii Europejskiej zaoszczędzą ponad 4 mld euro rocznie na cłach eksportowych przy jednoczesnym rozszerzeniu unijnego rynku oraz zagwarantowaniu wzrostu gospodarczego i miejsc pracy dla wszystkich stron umowy.

Mercosur – Wspólny Rynek PołudniaPAP/Maciej Zieliński

Mimo takich zapewnień, umowa budzi jednak sprzeciw europejskich rolników, którzy obawiają się zalewu unijnego rynku przez tanie produkty rolne z krajów takich jak Brazylia czy Argentyna. Chodzi m.in. o mięso drobiowe, którego Brazylia jest największym eksporterem na świecie. Budzi to szczególne obawy polskich producentów, gdyż nasz kraj jest z największym eksporterem drobiu w Unii Europejskiej i trzecim na świecie po Brazylii i Stanach Zjednoczonych.

Mercosur, czyli Wspólny Rynek Południa (Mercado Común del Sur), to organizacja regionalna skupiająca kraje Ameryki Południowej, należą do niej: Brazylia, Argentyna, Urugwaj, Paragwaj i Boliwia.

Umowa musi być jeszcze ratyfikowana przez kraje członkowskie.

Autorka/Autor:Maja Piotrowska

Źródło: tvn24.pl, PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

One Big Beautiful Bill Act ("jedna wielka piękna ustawa"), łączący obiecane przez Donalda Trumpa cięcia podatków z cięciami wydatków socjalnych i zwiększeniem wydatków na deportacje migrantów została we wtorek przyjęta przez amerykański Senat. "To świetna ustawa. Jest tam coś dla każdego" - chwalił we wtorek projekt Trump. Projekt ma podwyższyć dług USA o blisko 4 biliony dolarów.

"Wielka piękna ustawa" przyjęta. Flagowy projekt Trumpa coraz bliżej

"Wielka piękna ustawa" przyjęta. Flagowy projekt Trumpa coraz bliżej

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny opublikował komunikat dotyczący kilkunastu partii piwa. Są one wycofywane z obrotu. Powód? Możliwość wystąpienia wtórnej fermentacji, a następnie wybuchu butelki.

Wybuchowe piwo. Wycofano kilkanaście partii

Wybuchowe piwo. Wycofano kilkanaście partii

Źródło:
tvn24.pl

Firmy finansowe będą musiały udostępnić swoim klientom elektroniczny kanał składania reklamacji. Tak wynika z projektu ustawy, który przyjął dziś rząd.

Rewolucja w składaniu reklamacji. Decyzja rządu

Rewolucja w składaniu reklamacji. Decyzja rządu

Źródło:
PAP

Od 1 lipca w Singapurze obowiązują przepisy, które pozwalają policji na przejęcie kontroli nad czyimś kontem i zablokowanie przelewów, jeśli podejrzewają, że osoba ta padła ofiarą oszustów. Jak zauważa BBC, Singapur ma poważne problemy z oszustwami, tylko w zeszłym roku straty nimi spowodowane osiągnęły rekordowy poziom 860 milionów dolarów.

Policja może przejąć konto bankowe i zablokować przelewy

Policja może przejąć konto bankowe i zablokować przelewy

Źródło:
BBC

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców zyska nowe uprawnienia i kompetencje - wynika z projektu, który trafił we wtorek do Rządowego Centrum Legislacyjnego. Będzie on mógł reprezentować nie tylko małych i średnich przedsiębiorców, ale także dużych i rolników. Zaproponowano też zmianę nazwy na Rzecznika Praw Przedsiębiorców.

Nie tylko dla "małych" i "średnich". Nowe uprawnienia dla Rzecznika Przedsiębiorców

Nie tylko dla "małych" i "średnich". Nowe uprawnienia dla Rzecznika Przedsiębiorców

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot ponownie nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 180 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana trzeciego stopnia w wysokości ponad 1,3 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 1 lipca 2025 roku.

Ogromna kumulacja w Eurojackpot jest jeszcze większa

Ogromna kumulacja w Eurojackpot jest jeszcze większa

Źródło:
tvn24.pl

Ceny za tygodniowy pobyt dla dwóch osób w hotelu przy plaży na Wyspach Kanaryjskich zaczynają się już od 2119 złotych. Tymczasem w Ustce ceny hoteli są nawet o 1400 złotych wyższe, i to bez gwarancji lokalizacji tuż przy morzu - wynika z wyliczeń przygotowanych przez Rankomat.pl.

Tydzień urlopu w Polsce i za granicą. Gdzie jest taniej?

Tydzień urlopu w Polsce i za granicą. Gdzie jest taniej?

Źródło:
tvn24.pl

Angielska Premier League i Microsoft we wtorek ogłosiły pięcioletnie partnerstwo, w ramach którego informatyczny gigant wdroży swoją sztuczną inteligencję Copilot na cyfrowych platformach ligi, aby zapewnić szybki dostęp do faktów i statystyk dotyczących meczów - donosi Reuters.

Premier League i Microsoft nawiązują współpracę. Skorzystają kibice i widzowie

Premier League i Microsoft nawiązują współpracę. Skorzystają kibice i widzowie

Źródło:
Reuters

Pasażerowie wycieczkowców płynących na wyspy Mykonos i Santorini muszą od wtorku uiścić dodatkową opłatę w wysokości 20 euro - poinformowało ministerstwo finansów Grecji. Nowe przepisy, które będą obowiązywać do 30 września, mają zmniejszyć ruch turystyczny, który latem wystawia na próbę miejscową infrastrukturę.

Od wtorku dodatkowa opłata dla turystów

Od wtorku dodatkowa opłata dla turystów

Źródło:
PAP

Możliwość złożenia wniosku o dowód osobisty, śledzenie statusu jego przygotowań, unieważnienie tego dokumentu czy zgłoszenie utraty lub uszkodzenia paszportu - to nowe funkcje, które zostały dodane do rządowej aplikacji mObywatel.

Nowe usługi w rządowej aplikacji. "Pomagają oszczędzać czas"

Nowe usługi w rządowej aplikacji. "Pomagają oszczędzać czas"

Źródło:
PAP

W Rumunii spłonął budynek centrum dystrybucyjnego, wynajmowany przez polską spółkę LPP. Firma poinformowała, że w wyniku pożaru uległ zniszczeniu towar o wartości około 300 milionów złotych, a także sprzęt o orientacyjnej wartości 100 milionów złotych.

Pożar magazynu polskiego giganta. Straty liczone w milionach

Pożar magazynu polskiego giganta. Straty liczone w milionach

Źródło:
PAP/profit.ro

Ceny gazu w dół o niemal 15 procent. Ma to związek z wejściem w życie 1 lipca nowej taryfy. Obniżka zostanie zastosowana automatycznie - przekazała w komunikacie spółka PGNiG Obrót Detaliczny z Grupy Orlen. Według koncernu nowe ceny to nawet tysiąc złotych oszczędności rocznie w przypadku domów ogrzewanych gazem.

Nowa taryfa wchodzi w życie. Zmiany dla klientów

Nowa taryfa wchodzi w życie. Zmiany dla klientów

Źródło:
PAP

Wskaźnik PMI w czerwcu 2025 roku wyniósł 44,8 punktu - przekazał S&P Global. To największe pogorszenie warunków w polskim przemyśle od października 2023 roku. Zdaniem analityków to "katastrofalny odczyt".

"Katastrofalny odczyt". Nieoczekiwane dane

"Katastrofalny odczyt". Nieoczekiwane dane

Źródło:
PAP

Donald Trump zasugerował, by Departament Wydajności Państwa (DOGE) przyjrzał się dotacjom przyznawanym firmom miliardera Elona Muska. Według prezydenta USA mogłoby to przynieść rządowi federalnemu znaczne oszczędności.

Donald Trump uderza w Elona Muska: nasz kraj zaoszczędziłby fortunę

Donald Trump uderza w Elona Muska: nasz kraj zaoszczędziłby fortunę

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny wydał ostrzeżenie dotyczące chochli sprzedawanej w sieci sklepów Kaufland. Stwierdzono bowiem przenikanie substancji chemicznych z tego produktu do żywności. Jak wyjaśniono, mogą one stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.

Popularna sieć wycofuje produkt ze sprzedaży. "Zagrożenie dla zdrowia ludzkiego"

Popularna sieć wycofuje produkt ze sprzedaży. "Zagrożenie dla zdrowia ludzkiego"

Źródło:
tvn24.pl

Elon Musk skrytykował projekt ustawy budżetowej Donalda Trumpa, nazywając ją "ustawą o niewolnictwie długu". Miliarder dodał, że w przypadku jej przegłosowania utworzy nowe ugrupowanie - Partię Ameryki.

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa i zapowiada nową partię

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa i zapowiada nową partię

Źródło:
PAP

Nie milkną komentarze na temat pierwszego połączenia kolejowego z Warszawy do Rijeki. Internauci krytykują zbyt małą ich zdaniem liczbę pasażerów, którzy pojechali do Chorwacji w ostatni piątek. PKP Intercity tłumaczy, że liczba ta jest zgodna z zakładaną. Dziś nad Adriatyk jadą kolejni pasażerowie.

Pierwszy pociąg do Chorwacji. Ile osób jechało? Fala komentarzy w sieci

Pierwszy pociąg do Chorwacji. Ile osób jechało? Fala komentarzy w sieci

Źródło:
tvn24.pl

Europejskie giełdy notują rekordowe wzrosty, a euro umacnia się najszybciej w historii. Przyczyną jest nieprzewidywalna polityka prezydenta USA Donalda Trumpa, która skłania inwestorów do przenoszenia kapitału na Stary Kontynent - podaje "Puls Biznesu".

Wycofują się przez Donalda Trumpa. "To zjawisko ma dwie twarze"

Wycofują się przez Donalda Trumpa. "To zjawisko ma dwie twarze"

Źródło:
PAP

We wtorek startuje dwudniowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej (RPP). Eksperci przewidują, że stopy procentowe pozostaną bez zmian z powodu niepewnej sytuacji gospodarczej. Obniżek można oczekiwać najwcześniej we wrześniu 2025 roku.

Stopy procentowe. Rada podejmie decyzję

Stopy procentowe. Rada podejmie decyzję

Źródło:
PAP

Od debiutu narzędzi AI (sztucznej inteligencji) takich jak ChatGPT o jedną trzecią spadła liczba ogłoszeń o pracę dla początkujących pracowników w Wielkiej Brytanii - podał "The Telegraph".

Sztuczna inteligencja zastępuje ludzką. Drastyczny spadek

Sztuczna inteligencja zastępuje ludzką. Drastyczny spadek

Źródło:
PAP

Opłata mocowa od 1 lipca ponownie pojawi się na naszych rachunkach za prąd. To dlatego, że wygasły przepisy, które zawiesiły jej funkcjonowanie. Opłata wynosi od 2,86 do 16,01 złotego netto miesięcznie w zależności od zużycia prądu.

Na rachunki wraca dodatkowa opłata

Na rachunki wraca dodatkowa opłata

Źródło:
PAP

Od wtorku 1 lipca rodzice mogą składać wnioski o wypłatę świadczenia z programu Dobry start na wyprawkę szkolną dla dzieci. Dodatek w wysokości 300 złotych przysługuje na każde uczące się w szkole dziecko w wieku od 7 do 20 lat, a jeśli ma orzeczoną niepełnosprawność, to do ukończenia 24 lat.

Dodatkowe pieniądze dla rodziców. Można już składać wnioski

Dodatkowe pieniądze dla rodziców. Można już składać wnioski

Źródło:
PAP

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął pierwsze wypłaty renty wdowiej. We wtorek dodatkowe pieniądze otrzyma 86 tysięcy wdów i wdowców – poinformował dyrektor Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych w ZUS Bartosz Gaca. Dodał, że średnia kwota renty wdowiej wyniesie około 350 złotych. Wynikająca z przepisów kwota maksymalna to nieco ponad 5,6 tysiąca złotych.

Ruszyły wypłaty nowego świadczenia. Tyle wynosi przeciętnie

Ruszyły wypłaty nowego świadczenia. Tyle wynosi przeciętnie

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda zgromadził oszczędności w wysokości około 150 tysięcy złotych, około 400 euro i około 1500 dolarów amerykańskich - wynika z oświadczenia majątkowego opublikowanego przez Sąd Najwyższy. Prezydent posiada też lokal mieszkalny oraz działkę o powierzchni 325 metrów kwadratowych.

Oto majątek prezydenta. Jest oświadczenie

Oto majątek prezydenta. Jest oświadczenie

Źródło:
PAP

W wakacje za granicą łatwo natknąć się na produkty z Polski. Na sklepowych półkach znajdziemy między innymi polskie jabłka, piwo czy lody - informuje "Rzeczpospolita".

Hity eksportowe z Polski

Hity eksportowe z Polski

Źródło:
PAP

We wtorek Unia Europejska podniesie cła na nawozy z Rosji i Białorusi. Ograniczy to olbrzymie zyski Kremla, ale nie spowoduje to, że od razu rosyjskie i białoruskie nawozy znikną z rynku, na to trzeba będzie poczekać - uważa ekspert Tomasz Włostowski.

Podnoszą stawki na nawozy. "Rosjanie będą w stanie spokojnie połknąć nowe cła"

Podnoszą stawki na nawozy. "Rosjanie będą w stanie spokojnie połknąć nowe cła"

Źródło:
PAP

Donald Trump zareklamował w internecie perfumy "Zwycięstwo 45-47" (po angielsku "Victory 45-47"). Prezydent USA zarabia miliony dolarów rocznie na opłatach licencyjnych za wykorzystywanie swojej marki.

Donald Trump reklamuje perfumy

Donald Trump reklamuje perfumy

Źródło:
PAP

W maju Rada Polityki Pieniężnej ponownie odrzuciła wniosek o podwyżkę stóp procentowych o 200 punktów bazowych, który poparła jedynie członkini RPP Joanna Tyrowicz, a pozostali obecni na posiedzeniu byli przeciw - podał Narodowy Bank Polski.

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny wydał w poniedziałek ostrzeżenie dotyczące zanieczyszczenia pałeczkami Salmonelli partii jaj z chowu ściółkowego. Zaznaczył, że nie należy spożywać produktu z partii objętej komunikatem.

Salmonella w partii jaj

Salmonella w partii jaj

Źródło:
PAP, tvn24.pl