Taką pomoc otrzymają powodzianie. Rząd przyjął projekt

Projekt nowelizacji ustawy z 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi zawiera propozycje zmian przepisów mających na celu wsparcie zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorców, którzy ucierpieli w powodzi we wrześniu br.

Premier Donald Tusk zapowiedział, że sejmowa debata nad projektem odbędzie się w czwartek, 26 września.

Zawarte w specustawie propozycje to m.in.: przyznanie nowej formy wsparcia finansowego w postaci zasiłku losowego (1000 złotych) przeznaczonego na zaspokojenie potrzeb edukacyjnych dzieci realizujących obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne lub uczniów, dodatkowe zasiłki opiekuńcze, udogodnienia pracownicze, wsparcie kredytobiorców, skrócenie procedur w sprawie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach związanych z przeciwdziałaniem skutkom powodzi czy związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.

Osoby, które zostały poszkodowane przez powódź, otrzymają bezzwrotną pomoc z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Poszkodowani będą mogli liczyć na środki, które będą równe 12 ratom kredytu. Aby uzyskać pomoc, konieczne będzie złożenie wniosku o wsparcie. Wniosek będą mogły składać osoby, które są kredytobiorcami i których dom czy mieszkanie – którego dotyczy kredyt – zostały uszkodzone lub zniszczone w trakcie powodzi w sposób, który uniemożliwia korzystanie z tego budynku. Wsparcie będzie miało charakter bezzwrotny i będzie zwolnione z podatku dochodowego.

Projekt przewiduje też zmiany w kilkudziesięciu innych ustawach, m.in. o systemie oświaty, o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu, o zarządzaniu kryzysowym, o grach hazardowych, o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, o Instytucie Rozwoju Języka Polskiego im. Świętego Maksymiliana Marii Kolbego, o Funduszu Transformacji Województwa Śląskiego Spółce Akcyjnej, o wsparciu kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli.

W projekcie znalazły się także rozwiązania z zakresu pomocy społecznej i rynku pracy.

Regulacja zakłada, że pracodawca może wydłużyć okres, za który wypłacane jest wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika przez okres dłuższy niż 10 dni roboczych wynikających z rozkładu czasu pracy pracownika. W Ocenie Skutków Regulacji projektu czytamy, że jest to zgodne z przejętą w prawie pracy zasadą uprzywilejowania pracownika.

Zaproponowano także, aby pracownikowi zamieszkującemu tereny objęte powodzią przysługiwało w czasie trwania powodzi zwolnienie od pracy w wymiarze 5 dni albo 40 godzin. Projekt zakłada także przedłużenie terminów wnoszenia odwołania od wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę oraz przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy.

Zgodnie z projektem w związku z powodzią nie będzie obowiązywał zakaz handlu w niedziele w zakresie rozładowywania, przyjmowania i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby oraz powierzania pracownikowi wykonywania takich czynności. Zwolnienie z tego zakazu nie będzie obowiązywać jednak w niedziele, w które przypada święto.

Przeczytaj również: Blisko 16 tysięcy laptopów dla dzieci z terenów powodziowych

Projekt zakłada też zawieszenie na czas trwania powodzi i jej skutków, badań lekarskich dla pracowników zamieszkałych na obszarach dotkniętych powodzią oraz przedłużenie o 30 dni od dnia zakończenia okresu zagrożenia powodzią terminu ważności orzeczeń lekarskich. Analogiczne rozwiązanie zaproponowano w zakresie przeprowadzania szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.

Ze względu na to, że powódź mogła zniszczyć dokumenty służące do ustalenia świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych, świadczeń dla osób niepełnosprawnych lub zaopatrzenia emerytalnego, projekt daje możliwość przedstawienia innych dokumentów dotyczących prawa do tych świadczeń.

Projekt zakłada też, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) może upoważnić w formie pisemnej każdego pracownika urzędu gminy oraz gminnej jednostki organizacyjnej do wydawania decyzji o przyznaniu oraz do wypłaty zasiłku powodziowego. Zmiany mają też na celu ułatwienie objęcia opieką instytucjonalną dzieci do lat 3 z terenów gmin powodziowych.

Regulacja daje prawo otrzymania dodatkowego zasiłku opiekuńczego dla rodziców zwolnionych od wykonywania pracy ze względu na konieczność opieki nad dzieckiem w czasie zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły z powodu powodzi. Dziecko nie może przy tym uczęszczać do innej placówki.

Zasiłek ten będzie przysługiwał również opiekunom dorosłych osób z niepełnosprawnością w przypadku zamknięcia z powodu powodzi szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze.

Wśród obszarów tematycznych, które wyszczególniono w projekcie, znalazł się też obszar sprawiedliwości, dotyczący m.in. funkcjonowania sądów na terenach dotkniętych powodzią czy bezpłatnego wsparcia prawnego dla powodzian.

Pierwsze z rozwiązań dotyczy umożliwienia sądom zawieszenia postępowania - przede wszystkim cywilnego lub administracyjnego w sytuacji, gdy np. ze względu na powódź jedna ze stron nie może dotrzeć do sądu. Ponadto w planach jest wprowadzenie przepisu dotyczącego możliwości zawieszenia na wniosek poszkodowanego powodzią dłużnika natychmiastowej wykonalności tytułu wykonawczego lub wstrzymanie jego wykonania.

Projekt poświęca też uwagę kwestii sądów, których normalne funkcjonowanie zostało zakłócone lub uniemożliwione przez powódź. "Z uwagi na możliwe wyrządzenie przez powódź szkód w infrastrukturze sądu, jak i niewystarczającą obsadą kadrową sądu, jeżeli sędziowie i inni pracownicy sądów sami będą dotknięci skutkami powodzi i w związku z tym nie będą mogli realizować swoich zadań, konieczne jest zapewnienie możliwości sprawowania przez sądy powszechne, sądy wojskowe i wojewódzkie sądy administracyjne wymiaru sprawiedliwości w określonych kategoriach spraw, których charakter bezwzględnie wymaga pilnego ich rozpoznawania, także w przypadkach, gdy wskutek powodzi sąd właściwy miejscowo utraci możliwość funkcjonowania" - czytamy w uzasadnieniu projektu.

W projekcie zawarto również przepisy dotyczące nieodpłatnej pomocy prawnej dla poszkodowanych. Obecnie przepisy precyzują, że do takiej pomocy prawo mają osoby, których nie stać na zapłacenie za pomoc prawną; w planach jest rozszerzenie tej grupy o osoby dotknięte powodzią.

Osobne przepisy dotyczą zwrotów środków za podejście do egzaminów wstępnych na aplikacje prawnicze. "Termin egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką, radcowską, notarialną albo komorniczą został wyznaczony przez Ministra Sprawiedliwości na 28 września 2024 r. Miejsca, w których odbędzie się egzamin obecnie nie są bezpośrednio zagrożone powodzią, należy jednak wskazać, że część komisji ma swoją siedzibę na, czy przy obszarach zagrożonych powodzią bądź jej skutkami. Ponadto do egzaminu zostało dopuszczonych wiele osób z terenów obecnie objętych stanem klęski żywiołowej lub dotkniętych powodzią" - zaznaczono w uzasadnieniu ustawy.

Osoby dotknięte powodzią, które nie będą mogły wziąć udziału w egzaminie, mają mieć możliwość otrzymania zwrotu pełnej kwoty (zamiast standardowych 2/3 kwoty) zapłaconej do egzaminu, w tym bez zachowania terminu 14 dni przed egzaminem. Koszt egzaminu wstępnego na aplikację prawniczą to obecnie 1125 zł.

W dokumencie doprecyzowane zostały m.in. przepisy dotyczące zarządzania kryzysowego (z ustawy z 2007 r.) dotyczące wydawania przez prezesa Rady Ministrów poleceń organom administracji rządowej, samorządowej, osobom prawnym, jednostkom nieposiadającym osobowości prawnej oraz przedsiębiorcom.

Takie polecenia mogą być wydawane przede wszystkim w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania, ochrony, wzmocnienia lub odbudowy infrastruktury krytycznej, przejęcia kontroli nad sytuacją kryzysową oraz usunięcia skutków sytuacji kryzysowej. W ramach nowelizacji zaproponowano doprecyzowanie tych przepisów i usunięcie związanych z nim "wątpliwości interpretacyjnych".

W dokumencie znalazły się również przepisy dedykowane organizacjom pozarządowym z terenów dotkniętych powodzią. Projekt daje możliwość przedłużania terminów realizacji zadań publicznych, realizowanych przez wspomniane organizacje w ramach podpisanych umów i mających się zakończyć do 30 września 2024 r.

Zgodnie z projektem terminy te będą mogły zostać przedłużone przez organy administracji publicznej zlecające realizację tych zadań organizacjom pozarządowym. "Brak projektowanego rozwiązania uniemożliwi organizacjom pozarządowym oraz innym uprawnionym podmiotom realizację ww. zadań w całości lub w części, co skutkować może zwrotem dotacji, pomimo wcześniejszego poniesienia przez nich kosztów" - zaznaczono w ocenie skutków regulacji projektu.

Rząd zaproponował również, by funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej oraz Państwowej Straży Pożarnej, którzy realizując zadania związane ze stanem klęski żywiołowej pełnili służbę w okresie od 13 września 2024 r. do 31 października 2024 otrzymali rekompensaty pieniężne za czas służby przekraczający 40 godzin tygodniowo.

Miałyby one przysługiwać niezależnie od zajmowanego stanowiska służbowego i być wypłacone do 31 grudnia br. Szczegóły wypłat oparte mają być o zasady opisane w odpowiednich artykułach ustaw o Policji, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej.

Projekt zakłada, że nowelizacja wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.