Oświadczenia majątkowe po nowemu. Resort wyjaśnia

O problemie związanym z tym osoby do tego zobowiązane wypełniają swoje oświadczenia majątkowe pisaliśmy wielokrotnie. Głównie w kontekście posłów i senatorów. Ze sposobu wypełniania oświadczeń majątkowych znana była premier Beata Szydło (PiS).

Na przestrzeni lat, co zbiegło się z rozpoczęciem przez Szydło kariery europosłanki, zmienił się styl pisma i oświadczenie majątkowe (np. za 2022 rok) stało się mało czytelne. Do tego stopnia, że odpowiedzi na niektóre pytania można się tylko domyślać.

Czytaj więcej w: Ile zarobiła Beata Szydło? Jej oświadczenie majątkowe to łamigłówka

Oczywiście nie tylko posłowie i senatorzy wypełniają oświadczenia majątkowe. Muszą to robić radni, wójtowie, burmistrzowie, prezydenci czy sędziowie.

Łącznie każdego roku ten obowiązek musi spełnić około 100 tysięcy Polaków. To niemało, a jako że wiele z tych osób jest na świeczniku, to przygląda się im, oraz wypełnionym przez nich dokumentom, Centralne Biuro Antykorupcyjne. Tylko jest kłopot, kiedy nie można ich odczytać.

Stąd CBA postanowiło coś z tym zrobić. Już w styczniu informowało, że przygotuje projekt ustawy o oświadczeniach majątkowych, który ma rozwiązać szereg problemów. Nie tylko ten związany z charakterem czy sposobem wypełniania dokumentów.

Zamiast obowiązujących obecnie 17 wzorów formularzy oświadczeń majątkowych będzie obowiązywał jeden, do tego elektroniczny. Wprowadzone mają być również "jednolite, realne i adekwatne sankcje karne i finansowe".

Nad projektem CBA pracują Ministerstwo Cyfryzacji oraz resort spraw wewnętrznych i administracji. Postanowiliśmy je zapytać, jak wygląda postęp prac.

Jowita Bieda z biura komunikacji MC w odpowiedzi na nasze pytania poinformowała, że "projekt jest obecnie na etapie zbierania potrzeb i wymagań od wszystkich osób i instytucji w niego zaangażowanych".

- Projekt budowy Centralnego Rejestru Oświadczeń Majątkowych zakłada stworzenie nowego rejestru państwowego. Rejestr ten umożliwi: wgląd w jawne oświadczenia majątkowe dla osób uprawnionych, dostęp do danych dla instytucji odpowiedzialnych za ich analizę i kontrolę, a także składanie i poprawianie oświadczeń przez osoby zobowiązane - wskazała przedstawicielka resortu cyfryzacji.

Dalej wskazuje, że celem budowy rejestru jest umożliwienie pełnej cyfryzacji: • formularzy oświadczeń majątkowych, zastępując siedemnaście dotychczas obowiązujących wzorów, • procesu informowania o konieczności złożenia oświadczenia, • procesu złożenia przez zobowiązanego oświadczenia majątkowego, • procesu analizy i kontroli złożonych oświadczeń majątkowych, • scentralizowanie i ustandaryzowanie źródła danych dla usług oraz • migracja zelektronizowanych oświadczeń i digitalizacja papierowych oświadczeń.

Nowy rejestr ma w założeniu okazać się pomocny zarówno dla instytucji, które zajmują się zbieraniem, analizą i kontrolą oświadczeń majątkowych, a także osób, które muszą je składać. Jakich? Tego jeszcze nie wiemy.

- Projekt ustawy przygotowywany przez Centralne Biuro Antykorupcyjne określi, które instytucje będą miały dostęp do rejestru i w jakim zakresie - wskazała Bieda.

Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało nas, że na ten rok zaplanowano analizę i opracowanie koncepcji technicznej systemu.

- W 2026 roku zaplanowano uruchomienie pilotażowe dla wybranej grupy użytkowników, aby zebrać uwagi i potrzeby, które zostaną uwzględnione w ostatecznej wersji systemu - poinformowała nas przedstawicielka resortu.

Pojawienie się rejestru nie oznacza, że składający oświadczenia będą mieli nowe obowiązki. Jak bowiem wskazano w odpowiedzi na nasze pytanie, "rozwiązania przyjęte w systemie będą uwzględniać wymagania płynące z przepisów ustawy", a "sam system nie stanowi źródła nowych obowiązków, jest wsparciem dla ich realizacji wynikających z przepisów".

Nad częścią rozwiązań związanych z nowymi przepisami pracuje MSWiA, do którego również zwróciliśmy się z pytaniami m.in. o to, jakie dodatkowe uprawnienia uzyskają służby w związku z wprowadzeniem nowego systemu, jednak do momentu publikacji nie otrzymaliśmy odpowiedzi.

Wcześniej o tym, że dwa resorty pracują nad ustawą o oświadczeniach o stanie majątkowym, napisał portal money.pl.