Sprawdź, zanim kupisz buty czy owoce tropikalne. Możesz walczyć z niewolnictwem dzieci


Kupując odpowiedzialnie możemy ograniczyć zniszczenie naszej planety, ale też przyczynić się do zwalczania wyzysku najbiedniejszych ludzi na świecie, w tym dzieci – oceniają eksperci.

- Świadomy konsument czyta etykiety i sprawdza skład nie tylko kupowanych przez siebie produktów spożywczych, kosmetyków czy środków chemicznych domowego użytku, ale robi to także kupując np. ubranie czy buty - sprawdza, z czego są zrobione, gdzie były wyprodukowane. Może też sięgnąć dalej i poszukać informacji, czy producent nie wysługuje się w swoich fabrykach dziećmi, bo przecież takie sytuacje wciąż się zdarzają. Wówczas może po prostu z takich produktów zrezygnować - powiedziała prof. Alicja Grochowska, psycholog biznesu Uniwersytetu SWPS.

Pieniądze jak głosy

Zdaniem Marii Humy z ogólnopolskiej Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie większość z nas, kupując różne towary - ubrania, buty, czekoladę, owoce tropikalne - nie zastanawia się niestety, czy osoby zatrudnione przy ich produkcji dostały za to godną zapłatę, czy nie musiały pracować ponad siły w warunkach zagrażających zdrowiu i życiu, czy nie było wśród nich niewolników dziecięcych. Tymczasem, dokonując codziennych wyborów konsumenckich możemy w pewien sposób głosować swoimi pieniędzmi na firmy, które wytwarzają produkty z poszanowaniem praw człowieka i zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju - oceniła Huma. - Możemy na przykład wybierać żywność - czekolady, kawę, herbatę - z certyfikatem Fair Trade (sprawiedliwy handel - red.), który jest dla konsumenta sygnałem, że towar został wyprodukowany z zachowaniem praw człowieka i pracownika - powiedziała Huma. Takie produkty, wytwarzane często przez małe firmy, są nieco droższe od produkowanych przez duże koncerny. Jest to związane z tym, że np. kakao do produkcji czekolady Fair Trade pochodzi z plantacji, na których pracownicy nie dostają głodowych pensji i na których nie wykorzystuje się do niewolniczej pracy dzieci do 15. roku życia. Oczywiście, również na tych plantacjach zdarzały się przypadki nieprawidłowości, ale były to raczej sytuacje wyjątkowe - zaznaczyła Huma.

Bez pracy dzieci

Przypomniała, że w ciągu ostatnich dwóch dekad udało się w znacznym stopniu wyeliminować pracę dzieci poniżej 15. roku życia w fabrykach odzieżowych w wielu krajach azjatyckich, ale podobnego sukcesu nie odniesiono w przypadku plantacji kakao, zwłaszcza w krajach Afryki. - Oczywiście ogromną winę ponoszą tu firmy produkujące czekoladę i korzystające z dostaw kakao z takich plantacji, ale istotną przyczyną są również nierozwiązane problemy społeczne danego kraju - przekonywała Huma. Przyznała, że odpowiedzialne kupowanie nie jest wcale łatwe. Każdy przemysł rządzi się bowiem innymi prawami - inaczej jest w przypadku kakao, inaczej w przypadku owoców tropikalnych, butów czy ubrań. Nawet symbol Fair Trade jest stosowany tylko do części produktów spożywczych. - Dlatego, aby być odpowiedzialnym konsumentem powinniśmy nie tylko czytać etykiety, ale też śledzić informacje na temat nieetycznego postępowania firm - tłumaczyła aktywistka.

Jakie produkty?

Według Humy najwięcej wiarygodnych informacji na temat sprawiedliwego handlu i odpowiedzialnych zachowań konsumenckich można znaleźć na stronach internetowych organizacji pozarządowych, które zajmują się tymi problemami. Na przykład na stronie Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie można znaleźć pierwszy w Polsce ranking marek ocenianych z punktu widzenia ich odpowiedzialności społeczno-środowiskowej - „Dobre Zakupy". - Warto też wspierać i podpisywać petycje organizacji pozarządowych. Dzięki ich działalności bardzo wiele już udało się w tej dziedzinie zmienić, np. poprawiono warunki pracy w fabrykach, w których produkuje się odzież sportową znanych marek czy wypłacono odszkodowania dla rodzin ofiar katastrofy w Bangladeszu, gdzie w kwietniu 2013 r. zawaliła się fabryka i zginęło ponad 1100 osób - powiedziała aktywistka. Jej zdaniem jeśli chcemy być odpowiedzialnymi konsumentami, to najłatwiejszym krokiem w tym kierunku jest ograniczenie kupowania i maksymalne wykorzystywanie tego, co już zostało wyprodukowane. W ten sposób przyczynimy się do mniejszego zużywania zasobów ziemi, które i tak są już mocno nadszarpnięte. - Nie można przy tym popadać w paranoję. Nie chodzi o to, byśmy stali się całkowitymi ascetami w kupowaniu. Spróbujmy wprowadzać małe zmiany, odpowiednio do naszych możliwości, np. nie wymieniajmy telefonu komórkowego co rok, jeżeli stary działa, kupmy jedną droższą bluzkę, ale lepszej jakości, niż kilka tańszych, które szybko się zużyją, kupujmy żywność na targu od lokalnych producentów - wymieniała Huma.

Oszczędność pieniędzy

Prof. Grochowska zwróciła z kolei uwagę, że dzięki ograniczaniu zakupów zyskuje również nasz budżet domowy, a ponadto oszczędzamy czas, który możemy przeznaczyć na wiele innych, dużo ciekawszych aktywności. - Według mnie najważniejszy jest fakt, że dzięki temu zyskujemy poczucie kontroli nad własnymi działaniami. Przestaje nami rządzić impuls kupowania, przejmujemy kontrolę nad sytuacją - tłumaczyła specjalistka. Dodała, że jako świadomi ludzie i konsumenci do pewnego stopnia powinniśmy sobie zdawać sprawę również z działania różnych mechanizmów marketingowych. - Zwłaszcza przed świętami Bożego Narodzenia handlowcy, marketingowcy, sprzedawcy stosują wiele zabiegów, w tym psychologicznych, żeby nas do zakupów zachęcić. Dlatego bądźmy czujni - podsumowała prof. Grochowska.

Przymusowa praca

Z danych UNICEF wynika, że nawet 150 mln dzieci na świecie w wieku od 5 do 14 lat jest zmuszona do pracy. Przymusowa praca dzieci przybiera różne formy w zależności od kraju, wieku i płci dziecka. To zjawisko jest najpowszechniejsze w państwach Afryki Subsaharyjskiej, gdzie niemal 1 na 4 dzieci pracuje w warunkach wpływających na jego zdrowie i rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny. W Azji Południowej jest to 12 proc. dzieci, a w Europie Środkowej i Wschodniej – 5 proc.

Miliony dzieci zmuszane do pracy. Najczęściej w Afryce
Miliony dzieci zmuszane do pracy. Najczęściej w Afryce TVN24 BiS

Autor: msz//km / Źródło: PAP, TVN24bis.pl,

Pozostałe wiadomości

Co z zakazem korzystania ze smartfonów w szkołach? Niedawno do pomysłu Trzeciej Drogi pozytywnie odniósł się premier Donald Tusk. A w Ministerstwie Edukacji Narodowej słyszymy, że trwają prace nad ustawą i przepisy będą mogły wejść w życie w trakcie nowego roku szkolnego. Kolejne kraje europejskie próbują ograniczyć czas spędzany przez dzieci i młodzież przed ekranami.

Zakaz korzystania z telefonów w szkołach. Czy znikną z plecaków?

Zakaz korzystania z telefonów w szkołach. Czy znikną z plecaków?

Źródło:
tvn24.pl

W sobotę do Chorwacji dotarł pierwszy pociąg z Polski. "To początek nowego rozdziału wakacyjnych podróży koleją" - przekazał minister infrastruktury Dariusz Klimczak w mediach społecznościowych. Połączenie będzie działało przez całe wakacje.

Historyczna podróż. "Początek nowego rozdziału"

Historyczna podróż. "Początek nowego rozdziału"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Część firm, między innymi z branży e-commerce, transportu, telekomunikacji, bankowości i mediów, od soboty muszą dostosowywać swoje produkty i usługi do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Chodzi o to, by informacje na etykietach, w aplikacjach czy bankomatach były przekazywane w sposób jasny i zrozumiały, z wykorzystaniem więcej niż jednego kanału sensorycznego.

Od dziś nowe obowiązki dla wielu firm

Od dziś nowe obowiązki dla wielu firm

Źródło:
PAP

W ostatnich miesiącach roku możliwy jest kilkuprocentowy wzrost średnich cen transakcyjnych mieszkań - wynika z raportu ekspertów PKO Banku Polskiego. Wpływ na to będzie miał odbudowujący się - dzięki niższym stopom procentowym - popyt, a także zmniejszająca się oferta mieszkań deweloperskich.

Ceny mieszkań mogą wzrosnąć. Prognoza

Ceny mieszkań mogą wzrosnąć. Prognoza

Źródło:
PAP

W austriackim Tyrolu obowiązuje od lata tego roku zakaz omijania korków w przypadku zablokowania autostrady. Na lokalną drogę można zjechać tylko wówczas, gdy posiada się rezerwację w lokalnym hotelu bądź restauracji. Za złamanie przepisów grozi kara w wysokości do 220 euro.

Zakaz omijania korków. Kierowcy mogą słono zapłacić

Zakaz omijania korków. Kierowcy mogą słono zapłacić

Źródło:
PAP

Piątkowa sesja na Wall Street zakończyła się wzrostami głównych indeksów, a S&P 500 znalazł się na najwyższym poziomie w historii. W centrum uwagi inwestorów są rozmowy handlowe USA.

Nowojorska giełda z historycznym wynikiem

Nowojorska giełda z historycznym wynikiem

Źródło:
PAP

Prezydent USA Donald Trump poinformował w piątek, że natychmiast zrywa negocjacje handlowe z Kanadą, ponieważ kraj ten nie wycofał się z planów nałożenia podatku od usług cyfrowych. Zapowiedział, że w ciągu tygodnia poinformuje Kanadę o nowej stawce ceł na towary z tego kraju.

Trump zrywa negocjacje handlowe. "Bezpośredni i rażący atak"

Trump zrywa negocjacje handlowe. "Bezpośredni i rażący atak"

Źródło:
PAP

Sieć Makro Cash and Carry ogłosiła, że planuje przeprowadzić "optymalizację swojej sieci operacyjnej". Do końca września zamknięte zostaną cztery sklepy, a pracę straci do 400 osób.

Duża sieć zamyka kilka sklepów w Polsce. Pracę straci nawet 400 osób

Duża sieć zamyka kilka sklepów w Polsce. Pracę straci nawet 400 osób

Źródło:
tvn24.pl

Pekao, ING Bank Śląski, Santander Consumer Bank, Bank Pocztowy i Toyota Bank Polska - te instytucje finansowe planują prace serwisowe w najbliższych dniach.

"Ograniczenia w dostępie do płatności". Ostrzeżenie

"Ograniczenia w dostępie do płatności". Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

W piątkowym losowaniu Eurojackpot ponownie nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 140 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana trzeciego stopnia w wysokości ponad 1,6 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 27 czerwca 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rośnie. Duża wygrana w Polsce

Kumulacja w Eurojackpot rośnie. Duża wygrana w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Platformy społecznościowe będą zobowiązane do prawnej odpowiedzialności za treści zamieszczane przez ich użytkowników - orzekł Sąd Najwyższy Brazylii. Może to przyczynić się do zaostrzenia sporu z amerykańskimi władzami, które groziły nałożeniem sankcji za rzekome cenzurowanie wypowiedzi Amerykanów.

Ta decyzja może zaostrzyć spór z USA

Ta decyzja może zaostrzyć spór z USA

Źródło:
PAP

Koniec roku szkolnego, rozpoczęły się wakacje, co dla niektórych oznacza wyjazdy nad polskie morze. W tym roku kierowcy nie zawsze skorzystają z darmowego przejazdu autostradą A1 między Toruniem i Gdańskiem, jak to było rok czy dwa lata temu. Minister infrastruktury Dariusz Klimczak wyjaśnił, że bramki będą otwierane jedynie w przypadku bardzo dużego ruchu i zatoru.

Minister wyjaśnia, kiedy przejazd A1 będzie bez opłat

Minister wyjaśnia, kiedy przejazd A1 będzie bez opłat

Źródło:
PAP

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zadecydowała o wysokości opłat abonamentowych w 2026 roku. Publikując informację o przyjęciu rozporządzenia, KRRiT poinformowała, że opłaty ustanowiono na "możliwie najniższym poziomie".

Abonament rtv w górę. Jest decyzja

Abonament rtv w górę. Jest decyzja

Źródło:
PAP

W najbliższą niedzielę - 29 czerwca - sklepy będą otwarte. Oprócz niej do końca roku zostały jeszcze cztery niedziele handlowe, a kolejna przypada na 31 sierpnia.

5/27. Tak wygląda kalendarz handlowy

5/27. Tak wygląda kalendarz handlowy

Źródło:
PAP

Zasięg zagrożenia ubóstwem skrajnym w Polsce w 2024 roku wyniósł 5,2 procent - poinformował Główny Urząd Statystyczny (GUS). Wskazał też, że odnotowano spadek o 1,4 punktu procentowego rok do roku.

Ubóstwo w Polsce. Nowe dane GUS

Ubóstwo w Polsce. Nowe dane GUS

Źródło:
PAP

- Ślub miliardera Jeffa Bezosa i Lauren Sanchez w Wenecji będzie miał istotny wpływ gospodarczy na miasto i Włochy - stwierdziła ministra turystyki Daniela Santanche. Podała, że to wydarzenie może wygenerować wpływy w wysokości łącznie 957 milionów euro.

Miliard euro dzięki ślubowi Bezosa i Sanchez w Wenecji. Ministra komentuje

Miliard euro dzięki ślubowi Bezosa i Sanchez w Wenecji. Ministra komentuje

Źródło:
PAP

Część duńskich lokali KFC jest wciąż otwarta mimo ujawnionych nieprawidłowości związanych z serwowaniem mięsa - informuje telewizja DR. Jej dziennikarze dotarli wcześniej do wewnętrznych rozmów byłych pracowników, z których wynika, że w restauracjach celowo przedłużano termin przydatności kurczaka do spożycia.

Skandal w znanej sieci fast foodów. Mieli zniknąć z rynku, ale wciąż działają

Skandal w znanej sieci fast foodów. Mieli zniknąć z rynku, ale wciąż działają

Źródło:
tvn24.pl

Chiny i Stany Zjednoczone uzgodniły szczegóły porozumienia handlowego - poinformowało w piątek chińskie ministerstwo handlu. Zgodnie z ustaleniami, Pekin będzie zatwierdzał eksport towarów objętych kontrolą "zgodnie z obowiązującym prawem", natomiast USA zadeklarowały "odpowiednie złagodzenie" restrykcji wobec Chin.

Nowe ustalenia handlowe między Chinami a USA

Nowe ustalenia handlowe między Chinami a USA

Źródło:
PAP

Coraz więcej pracowników korzysta z narzędzi opartych na sztucznej inteligencji - nierzadko bez wiedzy przełożonych - licząc na usprawnienie codziennych zadań. Nieostrożne użycie AI może jednak prowadzić nawet do kar dyscyplinarnych czy sankcji finansowych. Badacze alarmują, że nadmierne poleganie na sztucznej inteligencji wpływa też na nasz mózg, osłabiając samodzielność i kreatywność. Szczególnie narażeni są młodzi, dopiero wchodzący na rynek pracy. Odpowiednio stosowana AI może być jednak naszym sprzymierzeńcem.

Kopiuj, wklej, zapomnij. Za kilka kliknięć nawet dyscyplinarka

Kopiuj, wklej, zapomnij. Za kilka kliknięć nawet dyscyplinarka

Źródło:
TVN24+

Firma Apple poinformowała, że zmieniła zasady App Store - sklepu z aplikacjami, by uniknąć kar za łamanie unijnych regulacji antymonopolowych. Zmiany ułatwią korzystanie z systemów płatności innych niż system Apple'a.

Apple zmienił zasady App Store przez unijne regulacje

Apple zmienił zasady App Store przez unijne regulacje

Źródło:
PAP

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło nabór do pilotażowego programu skróconego czasu pracy. Firmy mogą zgłaszać swój udział od 14 sierpnia do 15 września - poinformował resort w oficjalnym komunikacie.

Pracować mniej za tyle samo. Ruszył nabór

Pracować mniej za tyle samo. Ruszył nabór

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Założyciel Amazona Jeff Bezos oraz dziennikarka Lauren Sánchez zaprosili dziesiątki VIP-ów ze świata show-biznesu, filmu i finansów do Wenecji na trzydniowe wesele. Oto kilka faktów i liczb dotyczących wydarzenia określanego mianem "Ślubu stulecia".

Wesele za dziesiątki milionów. Taki ma być "ślub stulecia"

Wesele za dziesiątki milionów. Taki ma być "ślub stulecia"

Źródło:
Reuters

Główny Inspektor Farmaceutyczny podjął decyzję o wycofaniu z obrotu dwóch serii popularnego leku przeciwdepresyjnego. Powodem są nieprawidłowości wykryte podczas badań.

Serie leku na depresję wycofane z obrotu

Serie leku na depresję wycofane z obrotu

Źródło:
tvn24.pl

Prokuratura w USA ujawniła próby oszustwa na szkodę ubezpieczyciela Medicare na kwotę 10,6 miliarda dolarów - podał "Washington Post". Dodał, że szefem operacji był obywatel Rosji, a działali w niej obok Rosjan także Czesi i Estończycy.

Próbowali wyprowadzić 10,6 miliarda dolarów. Ich szef był z Rosji

Próbowali wyprowadzić 10,6 miliarda dolarów. Ich szef był z Rosji

Źródło:
PAP

Holenderska organizacja konsumencka wniosła pozew zbiorowy przeciwko Booking.com - popularnej platformie do rezerwacji noclegów online. Firma została oskarżona o stosowanie nieuczciwych praktyk, które mogły prowadzić do zawyżania cen zakwaterowania na całym rynku. Booking.com to serwis, z którego korzystają miliony użytkowników na całym świecie, w tym wielu z Polski.

Mieli zawyżać ceny noclegów. Jest pozew

Mieli zawyżać ceny noclegów. Jest pozew

Źródło:
PAP

PZU i Bank Pekao podpisały dokument określający wstępne zasady współpracy przy tworzeniu grupy bankowo-ubezpieczeniowej (tak zwany term sheet). "To kolejny krok w przygotowaniu transakcji, zacieśniający współpracę stron" - podkreślono w komunikacie.

Fuzja gigantów coraz bliżej. Podpisano dokument

Fuzja gigantów coraz bliżej. Podpisano dokument

Źródło:
PAP

Złoty się umacnia, dolar traci. Co więcej, amerykańska waluta jest na najniższych poziomach od siedmiu lat - wskazują analitycy. Dodają, że dolar utrzymuje trend spadkowy "od objęcia urzędu prezydenta przez Donalda Trumpa".

Dolar "w największych tarapatach od lat"

Dolar "w największych tarapatach od lat"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Dwie trzecie Polaków podróżujących samolotem wybiera na wakacje Hiszpanię, Włochy oraz Grecję. Coraz chętniej latamy też do Turcji, którą wcześniej odwiedzano głównie z biurami podróży.

Główne wakacyjne kierunki Polaków. Zmiana lidera

Główne wakacyjne kierunki Polaków. Zmiana lidera

Źródło:
PAP

Premier Robert Fico przekazał, że Słowacja podtrzymuje weto wobec nałożenia 18. pakietu sankcji na Rosję. Dodał, że zmieni zdanie, jeśli Komisja Europejska zrekompensuje straty wynikające z planowanego zakazu importu rosyjskiego gazu od 2028 roku.

Słowacja podtrzymuje weto. Stawia jeden warunek

Słowacja podtrzymuje weto. Stawia jeden warunek

Źródło:
PAP

Wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros wyjaśnił, że projekt rozporządzenia w sprawie obowiązkowego montażu wind nie będzie dotyczył istniejących już budynków.

Obowiązkowe windy. Wiceminister wyjaśnia

Obowiązkowe windy. Wiceminister wyjaśnia

Źródło:
PAP