Sprawdź, zanim kupisz buty czy owoce tropikalne. Możesz walczyć z niewolnictwem dzieci


Kupując odpowiedzialnie możemy ograniczyć zniszczenie naszej planety, ale też przyczynić się do zwalczania wyzysku najbiedniejszych ludzi na świecie, w tym dzieci – oceniają eksperci.

- Świadomy konsument czyta etykiety i sprawdza skład nie tylko kupowanych przez siebie produktów spożywczych, kosmetyków czy środków chemicznych domowego użytku, ale robi to także kupując np. ubranie czy buty - sprawdza, z czego są zrobione, gdzie były wyprodukowane. Może też sięgnąć dalej i poszukać informacji, czy producent nie wysługuje się w swoich fabrykach dziećmi, bo przecież takie sytuacje wciąż się zdarzają. Wówczas może po prostu z takich produktów zrezygnować - powiedziała prof. Alicja Grochowska, psycholog biznesu Uniwersytetu SWPS.

Pieniądze jak głosy

Zdaniem Marii Humy z ogólnopolskiej Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie większość z nas, kupując różne towary - ubrania, buty, czekoladę, owoce tropikalne - nie zastanawia się niestety, czy osoby zatrudnione przy ich produkcji dostały za to godną zapłatę, czy nie musiały pracować ponad siły w warunkach zagrażających zdrowiu i życiu, czy nie było wśród nich niewolników dziecięcych. Tymczasem, dokonując codziennych wyborów konsumenckich możemy w pewien sposób głosować swoimi pieniędzmi na firmy, które wytwarzają produkty z poszanowaniem praw człowieka i zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju - oceniła Huma. - Możemy na przykład wybierać żywność - czekolady, kawę, herbatę - z certyfikatem Fair Trade (sprawiedliwy handel - red.), który jest dla konsumenta sygnałem, że towar został wyprodukowany z zachowaniem praw człowieka i pracownika - powiedziała Huma. Takie produkty, wytwarzane często przez małe firmy, są nieco droższe od produkowanych przez duże koncerny. Jest to związane z tym, że np. kakao do produkcji czekolady Fair Trade pochodzi z plantacji, na których pracownicy nie dostają głodowych pensji i na których nie wykorzystuje się do niewolniczej pracy dzieci do 15. roku życia. Oczywiście, również na tych plantacjach zdarzały się przypadki nieprawidłowości, ale były to raczej sytuacje wyjątkowe - zaznaczyła Huma.

Bez pracy dzieci

Przypomniała, że w ciągu ostatnich dwóch dekad udało się w znacznym stopniu wyeliminować pracę dzieci poniżej 15. roku życia w fabrykach odzieżowych w wielu krajach azjatyckich, ale podobnego sukcesu nie odniesiono w przypadku plantacji kakao, zwłaszcza w krajach Afryki. - Oczywiście ogromną winę ponoszą tu firmy produkujące czekoladę i korzystające z dostaw kakao z takich plantacji, ale istotną przyczyną są również nierozwiązane problemy społeczne danego kraju - przekonywała Huma. Przyznała, że odpowiedzialne kupowanie nie jest wcale łatwe. Każdy przemysł rządzi się bowiem innymi prawami - inaczej jest w przypadku kakao, inaczej w przypadku owoców tropikalnych, butów czy ubrań. Nawet symbol Fair Trade jest stosowany tylko do części produktów spożywczych. - Dlatego, aby być odpowiedzialnym konsumentem powinniśmy nie tylko czytać etykiety, ale też śledzić informacje na temat nieetycznego postępowania firm - tłumaczyła aktywistka.

Jakie produkty?

Według Humy najwięcej wiarygodnych informacji na temat sprawiedliwego handlu i odpowiedzialnych zachowań konsumenckich można znaleźć na stronach internetowych organizacji pozarządowych, które zajmują się tymi problemami. Na przykład na stronie Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie można znaleźć pierwszy w Polsce ranking marek ocenianych z punktu widzenia ich odpowiedzialności społeczno-środowiskowej - „Dobre Zakupy". - Warto też wspierać i podpisywać petycje organizacji pozarządowych. Dzięki ich działalności bardzo wiele już udało się w tej dziedzinie zmienić, np. poprawiono warunki pracy w fabrykach, w których produkuje się odzież sportową znanych marek czy wypłacono odszkodowania dla rodzin ofiar katastrofy w Bangladeszu, gdzie w kwietniu 2013 r. zawaliła się fabryka i zginęło ponad 1100 osób - powiedziała aktywistka. Jej zdaniem jeśli chcemy być odpowiedzialnymi konsumentami, to najłatwiejszym krokiem w tym kierunku jest ograniczenie kupowania i maksymalne wykorzystywanie tego, co już zostało wyprodukowane. W ten sposób przyczynimy się do mniejszego zużywania zasobów ziemi, które i tak są już mocno nadszarpnięte. - Nie można przy tym popadać w paranoję. Nie chodzi o to, byśmy stali się całkowitymi ascetami w kupowaniu. Spróbujmy wprowadzać małe zmiany, odpowiednio do naszych możliwości, np. nie wymieniajmy telefonu komórkowego co rok, jeżeli stary działa, kupmy jedną droższą bluzkę, ale lepszej jakości, niż kilka tańszych, które szybko się zużyją, kupujmy żywność na targu od lokalnych producentów - wymieniała Huma.

Oszczędność pieniędzy

Prof. Grochowska zwróciła z kolei uwagę, że dzięki ograniczaniu zakupów zyskuje również nasz budżet domowy, a ponadto oszczędzamy czas, który możemy przeznaczyć na wiele innych, dużo ciekawszych aktywności. - Według mnie najważniejszy jest fakt, że dzięki temu zyskujemy poczucie kontroli nad własnymi działaniami. Przestaje nami rządzić impuls kupowania, przejmujemy kontrolę nad sytuacją - tłumaczyła specjalistka. Dodała, że jako świadomi ludzie i konsumenci do pewnego stopnia powinniśmy sobie zdawać sprawę również z działania różnych mechanizmów marketingowych. - Zwłaszcza przed świętami Bożego Narodzenia handlowcy, marketingowcy, sprzedawcy stosują wiele zabiegów, w tym psychologicznych, żeby nas do zakupów zachęcić. Dlatego bądźmy czujni - podsumowała prof. Grochowska.

Przymusowa praca

Z danych UNICEF wynika, że nawet 150 mln dzieci na świecie w wieku od 5 do 14 lat jest zmuszona do pracy. Przymusowa praca dzieci przybiera różne formy w zależności od kraju, wieku i płci dziecka. To zjawisko jest najpowszechniejsze w państwach Afryki Subsaharyjskiej, gdzie niemal 1 na 4 dzieci pracuje w warunkach wpływających na jego zdrowie i rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny. W Azji Południowej jest to 12 proc. dzieci, a w Europie Środkowej i Wschodniej – 5 proc.

Miliony dzieci zmuszane do pracy. Najczęściej w Afryce
Miliony dzieci zmuszane do pracy. Najczęściej w Afryce TVN24 BiS

Autor: msz//km / Źródło: PAP, TVN24bis.pl,

Pozostałe wiadomości

Pragnę podzielić się radosną informacją. Otrzymałem zaproszenie od prezydenta Donalda Trumpa na przyszłoroczny szczyt Grupy G20, który odbędzie się w Miami na Florydzie - ogłosił w środę Karol Nawrocki po spotkaniu z prezydentem USA. Wcześniej o inicjatywie zaproszenie Polski na szczyt mówił szef dyplomacji Radosław Sikorski.

Nawrocki: dostałem zaproszenie od Donalda Trumpa na szczyt G20

Nawrocki: dostałem zaproszenie od Donalda Trumpa na szczyt G20

Źródło:
PAP

Od środy lotnisko Kraków Airport zniosło limit płynów przewożonych w bagażu podręcznym. Władze portu informują, że odprawa z nowymi skanerami CT przebiega sprawnie i bez zakłóceń. To pierwsza taka sytuacja w Polsce.

Pierwsze polskie lotnisko znosi limit płynów w bagażu

Pierwsze polskie lotnisko znosi limit płynów w bagażu

Źródło:
PAP

OpenAI ogłosiło przejęcie startupu Statsig za 1,1 miliarda dolarów w akcjach - to jedno z największych przejęć w historii firmy. Statsig specjalizuje się w testowaniu produktów.

OpenAI na zakupach. To jedno z największych przejęć

OpenAI na zakupach. To jedno z największych przejęć

Źródło:
techcrunch.com

Wrześniowa obniżka stóp procentowych jest uzasadniona ze względu na aktualne kształtowanie się poziomu inflacji - wyjaśnił w komunikacie Narodowy Bank Polski po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej.

Rada Polityki Pieniężnej o obniżce stóp: uzasadniona przez inflację

Rada Polityki Pieniężnej o obniżce stóp: uzasadniona przez inflację

Źródło:
PAP

Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję o obniżeniu stóp procentowych - o 0,25 punktu procentowego - podano w komunikacie. Oznacza to, że stopa referencyjna wynosi 4,75 procent. 

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Napływ produktów rolnych z Mercosur zagraża unijnemu rolnictwu - ocenił Wiktor Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, krytykując umowę handlową przyjętą przez Komisję Europejską. Z kolei Dariusz Goszczyński z Krajowej Rady Drobiarstwa nazwał wprowadzenie mięsa niespełniającego europejskich standardów "niedopuszczalnym". Resort rolnictwa zapowiada dalszą walkę o zablokowanie niekorzystnych zmian.

Branża przeciwna unijnej umowie. Ministerstwo: to nie koniec batalii

Branża przeciwna unijnej umowie. Ministerstwo: to nie koniec batalii

Źródło:
PAP

Nadchodzi ulga dla kredytobiorców. Niższe stopy to niższe raty, większa zdolność kredytowa i realne oszczędności sięgające nawet kilkuset złotych miesięcznie - wynika z analizy dyrektora departamentu analiz Rankomat.pl Jarosława Sadowskiego.

Ulga dla kredytobiorców. O tyle spadają raty

Ulga dla kredytobiorców. O tyle spadają raty

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska przyjęła w środę umowę handlową z blokiem państw Ameryki Południowej, Mercosur. Zaproponowała porozumienie tymczasowe, które będzie obowiązywać do czasu ratyfikowania całościowej umowy przez parlamenty narodowe. Wejdzie ono w życie po zgodzie PE oraz 15 państw członkowskich UE.

Wielka umowa o wolnym handlu. Jest zielone światło

Wielka umowa o wolnym handlu. Jest zielone światło

Źródło:
PAP

Władze pięciu holenderskich miast - Amsterdamu, Rotterdamu, Hagi, Utrechtu i Eidhoven - zaapelowały do rządu o możliwość wprowadzania lokalnych ograniczeń dla tak zwanych fatbike'ów oraz e-hulajnóg. Chcą także przeniesienia na jezdnię dużych rowerów cargo. Proponowane zmiany mają poprawić bezpieczeństwo na drogach, gdzie co roku w wypadkach ginie około 700 osób.

Chcą zakazać hulajnóg elektrycznych. Apel do rządu

Chcą zakazać hulajnóg elektrycznych. Apel do rządu

Źródło:
PAP

Producent samochodów Jaguar Land Rover (JLR) stał się celem poważnego cyberataku, który sparaliżował produkcję samochodów w dwóch kluczowych fabrykach w Wielkiej Brytanii - donosi portal BBC.

Atak na giganta motoryzacyjnego. Produkcja aut poważnie zakłócona

Atak na giganta motoryzacyjnego. Produkcja aut poważnie zakłócona

Źródło:
BBC

W ramach deregulacji w życie weszło już 77 postulatów - poinformowała w środę inicjatywa SprawdzaMY. Dodała, że 54 z nich stały się ustawami i zostały podpisane przez prezydenta.

Deregulacja. Te postulaty już weszły w życie

Deregulacja. Te postulaty już weszły w życie

Źródło:
PAP

Mieszkanka Berlina przez trzy dekady regularnie co tydzień stawiała na te same liczby w Lotto. Jej wytrwałość została nagrodzona pod koniec sierpnia, kiedy udało jej się trafić główną wygraną. Dzięki szczęśliwemu zakładowi Niemka wzbogaci się o 4,4 miliona euro - informuje agencja dpa.

30 lat grała w Lotto tak samo. To jej szczęśliwe liczby

30 lat grała w Lotto tak samo. To jej szczęśliwe liczby

Źródło:
PAP

Przygotowanie i realizacja budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego w latach 2021-2023 nie przebiegała prawidłowo - wskazała Najwyższa Izba Kontroli. Jak dodano, projekt CPK pozostaje obarczony licznymi ryzykami i nie ma gwarancji oddania portu do użytku w 2032 roku.

CPK później niż planowano? Projekt "obarczony licznymi ryzykami"

CPK później niż planowano? Projekt "obarczony licznymi ryzykami"

Źródło:
PAP

Choć dostawa ciepłych posiłków do domu mieszkańcom miast wydaje się czymś oczywistym, to dla osób mieszkających poza głównymi ośrodkami to wciąż luksus. Tam, gdzie trudno dojechać samochodem, łatwiej dotrzeć dronem. Norweska firma testuje dostawy na wyspach.

"Ludzie za tym szaleją. Myślą, że to jak UFO". Tak się zmienia dostarczanie posiłków

"Ludzie za tym szaleją. Myślą, że to jak UFO". Tak się zmienia dostarczanie posiłków

Źródło:
BBC

W sierpniu średnia cena metra kwadratowego mieszkań w ofercie firm deweloperskich wzrosła miesiąc do miesiąca jedynie w Trójmieście. W pozostałych metropoliach ceny były stabilne - wynika ze wstępnych danych BIG DATA RynekPierwotny. pl.

Ceny mieszkań. Jedno miasto wyłamało się z trendu

Ceny mieszkań. Jedno miasto wyłamało się z trendu

Źródło:
PAP

80-letnia Japonka padła ofiarą oszustwa po tym, jak zakochała się w internecie w mężczyźnie podającym się za astronautę. Oszust przekonał swoją ofiarę, że został zaatakowany w kosmosie i potrzebuje pieniędzy na tlen. Kobieta stracił około milion jenów czyli równowartość około 6,7 tysiąca dolarów.

"Jest atakowany w kosmosie i potrzebuje tlenu". Zakochana kobieta straciła pieniądze

"Jest atakowany w kosmosie i potrzebuje tlenu". Zakochana kobieta straciła pieniądze

Źródło:
The Japan Times

Szef resortu cyfryzacji Krzysztof Gawkowski niezmiennie stoi przy stanowisku, że w Polsce powinien zostać obowiązywać podatek cyfrowy. Jego zdaniem, zamiar wprowadzenia podatku nie powinien powodować napięć w relacjach z USA.

Minister o wprowadzeniu nowego podatku. "Determinacja jest duża"

Minister o wprowadzeniu nowego podatku. "Determinacja jest duża"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

We wtorkowym losowaniu Lotto i Lotto Plus nikt nie wytypował prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do 24 milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 2 września 2025 roku.

24 miliony do zgarnięcia w Lotto

24 miliony do zgarnięcia w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Brytyjczycy, którzy chcą zmienić miejsce zamieszkania, najchętniej wybierają Australię, Stany Zjednoczone i Kanadę. Co ciekawe, wielu obywateli Wielkiej Brytanii za cel przeprowadzki obiera także Polskę. Nasz kraj zajął w zestawieniu 7. miejsce.

Podróż w jedną stronę. Coraz częściej wybierają Polskę

Podróż w jedną stronę. Coraz częściej wybierają Polskę

Źródło:
PAP

W środę Rada Polityki Pieniężnej podejmie decyzję w sprawie stóp procentowych. Ekonomiści prognozują ich obniżkę o 0,25 punktu procentowego. Ostatnia obniżka miała miejsce w lipcu tego roku.

Dziś ważna decyzja dla kredytobiorców. "Przestrzeń do dalszego łagodzenia"

Dziś ważna decyzja dla kredytobiorców. "Przestrzeń do dalszego łagodzenia"

Źródło:
PAP

Chcemy pomagać ofiarom wojny, ale jednocześnie przeciwdziałać turystyce socjalnej, która miała miejsce w innych państwach zachodnich. Uczymy się na ich błędach - powiedziała w "Faktach po Faktach" w TVN24 wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej Aleksandra Gajewska, pytana o rządowy projekt ustawy uszczelniający dostęp cudzoziemców do świadczeń, w tym do 800 plus.

Wiceministra: chcemy przeciwdziałać turystyce socjalnej

Wiceministra: chcemy przeciwdziałać turystyce socjalnej

Źródło:
TVN24

Powiązanie prawa do 800 plus z aktywnością wnioskodawcy na rynku pracy oraz nauką dzieci w polskiej szkole - zakłada projekt MSWiA dotyczący weryfikacji prawa do świadczeń dla cudzoziemców. Opublikowany dokument przewiduje też między innymi obwarowania przy wypłacie świadczenia Dobry Start.

Świadczenia dla cudzoziemców po nowemu. Rząd pokazał projekt

Świadczenia dla cudzoziemców po nowemu. Rząd pokazał projekt

Źródło:
PAP

Obowiązek wizowy dla obywateli Rosji zostanie tymczasowo zniesiony - ogłosił we wtorek Guo Jiakun, rzecznik chińskiego resortu spraw zagranicznych. Decyzja Pekinu jest wyrazem wdzięczności za wysoki poziom stosunków chińsko-rosyjskich.

Rosjanie wjadą bez wizy. "Zapraszamy więcej przyjaciół"

Rosjanie wjadą bez wizy. "Zapraszamy więcej przyjaciół"

Źródło:
PAP

Wtorkowe losowanie Eurojackpot nie przyniosło głównej wygranej, zatem kumulacja rośnie do 320 milionów złotych. W Polsce najwyższe były wygrane czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 2 września 2025 roku.

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Rząd przyjął projekt ustawy o prawie jazdy dla siedemnastolatków i obowiązkowych kaskach - poinformowała we wtorek Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Projekt zakłada miedzy innymi umożliwienie siedemnastolatkom ubiegania się o prawo jazdy kategorii B, ale wprowadza okres próbny i zasady cofania uprawnień młodym kierowcom.

Prawo jazdy dla 17-latków i obowiązkowe kaski. Jest decyzja rządu

Prawo jazdy dla 17-latków i obowiązkowe kaski. Jest decyzja rządu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Mniej niż 6 procent polskich przedsiębiorstw, zatrudniających co najmniej 10 osób, wdrożyło sztuczną inteligencję wobec ponad 13 procent w Unii Europejskiej - wynika z raportu Szkoły Głównej Handlowej i Forum Ekonomicznego. Eksperci wskazali również, że polski system ochrony zdrowia zalicza się do najmniej efektywnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Polska w tyle za Europą pod względem wdrażania sztucznej inteligencji

Polska w tyle za Europą pod względem wdrażania sztucznej inteligencji

Źródło:
PAP

Lotnisko Kraków Airport od środy rezygnuje z limitów na płyny przewożone w bagażu podręcznym - poinformował we wtorek prezes portu Łukasz Strutyński. Złagodzenie wymogów będzie możliwe dzięki 10 nowoczesnym skanerom CT zainstalowanym na bramkach kontroli bezpieczeństwa.

Koniec z uciążliwym limitem. Polskie lotnisko ogłosiło zmiany

Koniec z uciążliwym limitem. Polskie lotnisko ogłosiło zmiany

Źródło:
PAP

- Polska trafiła właśnie w tych dniach do tego bardzo ekskluzywnego klubu państw bilionerów - przekazał Donald Tusk na konferencji prasowej przed rozpoczynającym się we wtorek posiedzeniem Rady Ministrów. - To na pewno nie jest nasze ostatnie słowo - skwitował premier.

Tusk: dołączyliśmy do ekskluzywnego klubu. "Jest 20 takich państw na świecie"

Tusk: dołączyliśmy do ekskluzywnego klubu. "Jest 20 takich państw na świecie"

Źródło:
tvn24.pl, PAP