Wybór nowego szefa NIK. Są dwie kandydatury

Kancelaria Sejmu przypomniała w komunikacie, że 30 sierpnia 2025 roku upływa sześcioletnia kadencja obecnego prezesa Najwyższej Izby Kontroli Mariana Banasia, a 31 lipca 2025 r. upłynął termin składania kandydatur. Do złożenia kandydatury na prezesa NIK uprawnione była grupa co najmniej 35 posłów lub marszałek Sejmu.

Czytaj więcej: Minister o "uzgodnionej kandydaturze". Posłanka Lewicy: nie z nami >>>

Kancelaria poinformowała, że wpłynęły dwie kandydatury - Tadeusza Dziuby zgłoszona przez grupę posłów reprezentujących Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość oraz kandydatura Mariusza Haładyja, zgłoszona przez Marszałka Sejmu RP.

"Zgodnie z ustawą o ochronie informacji niejawnych, zostanie przeprowadzone poszerzone postępowanie sprawdzające w stosunku do kandydatów na stanowisko Prezesa NIK. Kandydatury zostaną skierowane do właściwej sejmowej komisji (Komisji do Spraw Kontroli Państwowej) celem zaopiniowania" - czytamy w komunikacie.

Wybór prezesa NIK planowany jest na posiedzeniu Sejmu w dniach 10-12 września 2025 roku. Procedura zatwierdzenia wyboru planowana jest na posiedzeniu Senatu w dniach 24-25 września. Następnie, w razie zakończenia procedury wyborem prezesa NIK, na posiedzeniu Sejmu w dniach 24-26 września planowane jest złożenie przysięgi przez nowo wybranego prezesa.

Kancelaria Sejmu przypomniała, że zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, prezes NIK pełni obowiązki po upływie kadencji do czasu objęcie stanowiska przez nowego prezesa.

"Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu, w związku z apelem skierowanym do nich przez liczne organizacje pozarządowe oraz nawiązując do licznych pozytywnych doświadczeń obecnej kadencji obu izb w zakresie włączania obywateli w procedury naboru na ważne stanowiska państwowe, deklarują wspólną wolę przeprowadzenia przesłuchania publicznego kandydatów na Prezesa NIK z udziałem zainteresowanych przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego" - podkreślono w komunikacie.

"Marszałkowie wyrażają przekonanie, że takie przesłuchanie mogłoby się odbyć w pierwszych dniach września" - dodano.

Od 30 sierpnia 2019 roku prezesem NIK jest Marian Banaś; kadencja prezesa tej Izby trwa 6 lat. Zgodnie z ustawą, ta sama osoba może pełnić funkcję nie dłużej niż dwie kadencje.

Tadeusz Dziuba był posłem Sejmu kontraktowego w latach 1989-1991 oraz posłem PiS w Sejmie VII i VIII kadencji; w latach 2005–2007 był wojewodą wielkopolskim. Od listopada 2019 r. do grudnia 2023 był wiceprezesem NIK.

Mariusz Haładyj jest absolwentem Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a także ukończył studia podyplomowe z zakresu prawa spółek na Uniwersytecie Warszawskim. Ponadto ukończył aplikację kontrolerską w Najwyższej Izbie Kontroli.

W lutym 2019 r. został powołany na stanowisko szefa Prokuratorii Generalnej przez ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego. Między lutym 2012 r. a listopadem 2015 r. był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Gospodarki. Z kolei w Ministerstwie Rozwoju funkcję podsekretarza stanu piastował od grudnia 2015 r. do stycznia 2018 r.

Zgodnie z ustawą o Najwyższej Izbie Kontroli, jej prezesa powołuje bezwzględną większością głosów Sejm, za zgodą Senatu.

Kadencja szefa NIK wygasa w razie jego śmierci, orzeczenia przez Trybunał Stanu utraty zajmowanego stanowiska lub jego odwołania. Odwołać szefa NIK Sejm może jeszcze przed upływem jego kadencji; dzieje się tak m.in. w przypadku zrzeczenia się przez niego stanowiska czy skazania go prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo.

Prezesa Najwyższej Izby Kontroli bezwzględną większością głosów powołuje Sejm za zgodą Senatu, który podejmuje w tej sprawie uchwałę w ciągu miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu. Niepodjęcie uchwały w tym terminie oznacza wyrażenie zgody przez Senat.