Potężny zastrzyk finansowy dla samorządów. Rząd "sprząta po Polskim Ładzie"

Rząd przyjął we wtorek projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W projekcie budżetu na 2025 r. przeznaczono na ten cel dodatkowe 24,8 mld zł.

- Minister (finansów Andrzej - red.) Domański, wraz z przedstawicielami samorządów, innymi ministrami, przygotował propozycję, na którą samorządy czekały latami - mówił szef rządu. - Samorządy chcą mieć pewne, gwarantowanie źródła pieniędzy. W sytuacji, gdy będziemy planowali np. obniżenie podatków, to nie wpłynie to w żaden sposób na pieniądze, które trafią do samorządów, bo one będą zależały od tak zwanej bazy podatkowej - wyjaśnił.

- Będzie wyraźnie więcej pieniędzy, nie wszyscy będą zachwyceni, bo niektórzy mają mniejszy wzrost, niektórzy większy, ale te liczby robią, naprawdę, nawet na mnie, wrażenie - mówił.

Stwierdził, że "ten dzień przejdzie do historii polskiej samorządności i to w bardzo pozytywny sposób".

- W ciągu ostatnich lat finanse polskich samorządów zostały zdewastowane. Wiemy, dlaczego tak się stało, Polski Ład kosztował polskie samorządy dziesiątki miliardów złotych - mówił natomiast minister finansów Andrzej Domański.

Stwierdził, że "zyska każda jedna jednostka samorządu w naszym kraju". - Mamy duże zróżnicowanie jednostek samorządu terytorialnego, dlatego w przyjętym dzisiaj projekcie pamiętaliśmy o elemencie solidarnościowym - wyjaśnił.

Poinformował, że zostaną wprowadzone między innymi specjalne rozwiązania dla samorządów, na terenie których znajdują się tereny chronione, na przykład parki krajobrazowe. - Jest oczywiste, że przemysł nie może rozwijać się na takich terenach, w związku z tym dochody samorządów spadają. W ramach naszego projektu zapewniliśmy stosowne wyrównanie dla tych samorządów, na terenie których znajdują się takie obszary - powiedział.

Stwierdził, że w pracach nad projektem brali udział "samorządowcy ze wszystkich stowarzyszeń", a projekt uzyskał pozytywną opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu.

- Nowe rozwiązanie nie tylko pozwoli lepiej planować wydatki, ale również efektywniej inwestować środki w związku z realizacją KPO. Jestem przekonany, że dzięki tej reformie uda się zwiększyć inwestycje, a tym samym również wzrost gospodarczy w najbliższych latach – powiedział Andrzej Domański.

Rząd na wtorkowym posiedzeniu zajmował się m.in. projektem ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, przygotowanym przez resort finansów.

"Rząd przyjął ustawę wspierającą i reformującą finanse samorządów. Będzie więcej pieniędzy dla gmin, powiatów i województw. Blisko 25 mld zł w roku 2025 i ponad 340 mld zł w ciągu najbliższej dekady" - poinformował we wtorek na platformie X wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.

W projekcie zaproponowano odejście od obecnej zasady, według której dochód samorządów z tytułu PIT i CIT naliczany jest od podatku należnego danej JST. Od przyszłego roku dochody samorządów z PIT i CIT liczone będą jako procent od dochodów podatników danego podatku z terenu danej JST.

Każda z kategorii samorządu terytorialnego – czyli gminy, miasta, województwa oraz miasta na prawach powiatu - będzie miała określony procentowy udział w dochodach podatników PIT i CIT. Poza tym samorządy będą partycypować w podatku pobieranym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Projektowana ustawa ma wprowadzić - zamiast obecnych części subwencji ogólnej - pojęcie potrzeb finansowych JST, które to potrzeby będą podlegać finansowaniu zwiększonymi dochodami z tytułu PIT i CIT i w mniejszym stopniu subwencją ogólną. W projekcie proponuje się uwzględnianie następujących potrzeb finansowych: wyrównawczych (chodzi o wyrównywanie różnic w dochodach oraz uwzględnienie potrzeb wydatkowych samorządów), oświatowych - obejmujących także edukację przedszkolną, potrzeb rozwojowych dotyczących inwestycji oraz potrzeb ekologicznych i uzupełniających.

Ministerstwo Finansów informowało wcześniej, że po wprowadzeniu ustawy dochody JST wzrosną w 2025 r. o 24,8 mld zł w stosunku do obowiązującego systemu, natomiast w perspektywie najbliższej dekady - o ponad 345 mld zł.