Rosnące raty. Wiceprezes ZBP o "największym źródle pomocy dla kredytobiorców"

Rada Polityki Pieniężnej podniosła w środę stopy procentowe o 100 punktów bazowych. To siódma podwyżka z rzędu. Główna, referencyjna stopa procentowa wzrosła do poziomu 4,50 proc. To najwyższy poziom od listopada 2012 roku.

Gdyby tak samo wzrósł wskaźnik WIBOR 3M, od którego zależy oprocentowanie kredytów, to raty wzrosłyby nawet o kilkaset złotych miesięcznie. Już teraz raty niektórych złotowych kredytów mieszkaniowych od września ubiegłego roku wzrosły nawet o 60 procent. Dlatego coraz częściej ze strony polityków opozycji pojawiają się głosy o konieczności pomocy kredytobiorcom. Według Polskiego Stronnictwa Ludowego banki, w pierwszej kolejności państwowe, muszą odejść od pobierania marży od kredytów.

Czytaj więcej: O ile mogą wzrosnąć raty kredytów? Najnowsze wyliczenia

Wiceprezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek w rozmowie z TVN24 był pytany, czy jest szansa, że banki obniżą marże. - Pamiętajmy, że oprocentowanie to WIBOR plus marża. WIBOR jest tym znaczącym komponentem oprocentowania, marża jest tym mniejszościowym składnikiem i raczej kwestie pomocowe i do tego będziemy namawiać klientów, powinny się skoncentrować wokół Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK) - powiedział Białek.

Oprocentowanie kredytów składa się z dwóch elementów: marży banku i wskaźnika WIBOR. Jeśli kredyt mieszkaniowy charakteryzuje się oprocentowaniem zmiennym, wówczas zmiany WIBOR wpływają na wysokość raty.

Część banków stosuję stawkę WIBOR 3M (trzymiesięczny), co oznacza aktualizację oprocentowania kredytu hipotecznego co trzy miesiące, licząc od momentu uruchomienia kredytu. W przypadku WIBOR 6M (sześciomiesięczny) oprocentowanie jest aktualizowane co sześć miesięcy.

- Wzrost WIBOR-u nie jest zależny od banku, jest to kwestia dotycząca pochodnej stopy procentowej, która cały czas wzrasta - wskazał wiceprezes ZBP. WIBOR 3M jest obecnie na poziomie 4,92 proc., podczas gdy w październiku 2021 roku było to 0,24 proc. Wskaźnik WIBOR 6M wynosi obecnie 5,19 proc.

Zdaniem wiceprezesa ZBP "największym źródłem pomocy dla kredytobiorców, którzy będą mieli problemy z obsługą bieżącą spłaty rat kredytów, może być Fundusz Wsparcia Kredytobiorców". - Pewnie część państwa nie słyszała o tym instrumentarium, ono funkcjonuje już ładnych parę lat, jest umiejscowione ustawowo w Banku Gospodarstwa Krajowego i może służyć instrumentalną pomocą w obsłudze rat - wyjaśnił Białek.

Fundusz Wsparcia Kredytobiorców to mechanizm zapewniający pomoc dla kredytobiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej i są zobowiązani do spłaty rat kredytu mieszkaniowego. Wsparcie wypłacane jest na okres nie dłuższy niż 36 miesięcy, przy czym indywidualnie ustalana kwota wsparcia nie może być wyższa niż 2 tys. zł miesięcznie. Jest ono przekazywane przez Bank Gospodarstwa Krajowego bankowi kredytobiorcy, który udzielił kredytu mieszkaniowego.

Wiceminister finansów Piotr Patkowski odpowiadając w czwartek w Sejmie na pytania posłów dotyczące pomocy państwa dla kredytobiorców, wskazał, że "do 31 grudnia 2021 roku z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców wypłacono pomoc o wartości ponad 20 milionów złotych". Jak podał, środki na koncie funduszu "wynoszą 607 milionów 400 tysięcy złotych na dzień 31 grudnia 2021 roku". -W tym roku widzimy znaczne zainteresowanie funkcjonowaniem tego funduszu - powiedział Patkowski.

Aby uzyskać wsparcie, kredytobiorca powinien złożyć wniosek do kredytodawcy. - Żeby uzyskać wsparcie, trzeba złożyć wniosek, spełnić pewne kryteria dostępowe dotyczące sprawdzenia w ramach procedury, która jest przewidziana w tym Funduszu, czy rzeczywiście taka osoba potrzebuje wsparcia - wskazał Tadeusz Białek. Jak dodał, chodzi przede wszystkim o przekroczenie pewnego progu obsługi kredytu w budżecie gospodarstwa domowego.

Ministerstwo Finansów wskazało w czwartkowym komunikacie, że na wsparcie z FWK mogą liczyć kredytodawcy, którzy spełniają jedną z przesłanek. Można je dostać w sytuacji, jeśli w dniu złożenia wniosku co najmniej jeden z kredytobiorców posiadał status osoby bezrobotnej. Inna przesłanka dotyczy przypadku, w którym kredytobiorca ponosi miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego w wysokości przekraczającej 50 proc. dochodów osiąganych miesięcznie przez jego gospodarstwo domowe. Wreszcie na pomoc można liczyć także w sytuacji, jeśli miesięczny dochód jego gospodarstwa domowego, pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego, nie przekracza 1552 zł w gospodarstwie jednoosobowym albo 1200 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.

Według informacji BGK w marcu liczba zarejestrowanych w Banku umów dotyczących pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców wzrosła do 178. W lutym było ich 10, w styczniu 7. Bank prognozuje, że w kwietniu wniosków tych może być więcej.

Zwrot wsparcia lub pożyczki rozpoczyna się po upływie 2 lat od wypłaty ostatniej raty wsparcia lub pożyczki. Spłata udzielonego wsparcia dokonywana jest w 144 równych i nieoprocentowanych ratach. W przypadku gdy kredytobiorca bez opóźnienia spłaci 100 rat, pozostała część rat zwrotu wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia zostanie umorzona.

TVN24 na żywo - oglądaj w TVN24 GO: