Gminy będą zatwierdzać taryfy za wodę i ścieki, a przy 15 procentowej zmianie Wody Polskie będą ingerować - wynika z projektu ustawy skierowanej do konsultacji przez Ministerstwo Infrastruktury. Jednocześnie resort przyznaje w ocenie skutków regulacji, że widzi ryzyko zmian cen taryf na wodę i ścieki po zmianie sposobu ich naliczania.
"Kluczową zmianą obowiązującej regulacji jest ponowne przypisanie radzie gminy wyłącznej kompetencji do zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Zatwierdzeniu w drodze uchwały rady gminy będą więc podlegały taryfy rozumiane jako zestawienie ogłoszonych publicznie cen i stawek opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków oraz warunki ich stosowania, z wyłączeniem taryf zmienianych w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług" - napisano w ocenie skutków regulacji.
Projekt zakłada przypisanie radzie gminy uprawnienia do wprowadzenia na terenie gminy progresywnych taryf dla gospodarstw domowych w granicach określonych w ustawie.
Kiedy Wody Polskie będą ingerować?
Wody Polskie będą miały kompetencje do ingerencji w proces zatwierdzania taryf w następujących przypadkach:
- obligatoryjnie: w przypadku zmiany o ponad 15 proc. planowanej taryfy względem poprzednio obowiązujących średnich taryf z okresu 3 lat dla danego przedsiębiorstwa (wniosek o zatwierdzenie taryfy będzie ostatecznie zatwierdzany przez radę gminy);
- fakultatywnie: (uzyskiwanie opinii) w przypadku zakładanych zmian w niższej wysokości niż 15 proc. względem poprzednio obowiązujących średnich taryf z okresu 3 lat, rada gminy będzie mogła wystąpić o uzgodnienie taryfy do organu regulacyjnego w określonym terminie od dnia wpływu wniosku o zatwierdzenie taryfy.
"Tym samym wprowadzona zostanie ustawowa ochrona interesów odbiorców usług przed nieuzasadnioną zmianą cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych przez procedurę obowiązkowego uzyskiwania stanowiska od PGW WP w przypadku wystąpienia zagrożenia bezpodstawnego podwyższenia stawek opłat" - napisano.
Z projektu wynika, że przedsiębiorstwo wodociągowokanalizacyjne w trakcie obowiązywania dotychczasowej taryfy będzie mogło złożyć wniosek o skrócenie okresu obowiązywania taryfy, jednak nie później niż przed rozpoczęciem biegu terminu 120 dni od planowanego dnia wejścia w życie nowej taryfy.
W projekcie napisano, że Wody Polskie będą analizować projekt taryfy wraz z uzasadnieniem przede wszystkim pod względem zgodności z przepisami ustawy o zbiorowym oraz przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne.
"Pod uwagę brane będą m. in. zmiany warunków ekonomicznych wykonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne działalności gospodarczej, a także weryfikowane będą koszty związane ze świadczeniem usług, pod względem celowości ich ponoszenia. Rada gminy będzie mogła zatwierdzić taryfę w drodze uchwały po uzyskaniu specjalistycznego stanowiska PGW WP. Stanowisko wyrażone przez PGW WP będzie stanowić dla rady gminy dodatkową przesłankę wpływającą na ochronę lokalnej społeczności przed nieuzasadnioną zmianą cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych. Dodatkowo zostanie zniesiona opłata za zatwierdzenie taryfy, co pozwoli ograniczyć koszty przedsiębiorstw wodociągowokanalizacyjnych" - napisano.
Nowa taryfa
Projekt umożliwia wprowadzenie gminom taryfy progresywnej (stawek progresywnych).
"Przewiduje się, że progresywna stawka opłaty za wodę będzie uwzględniać liczbę osób w gospodarstwie domowym, która będzie mogła być ustalona m.in. przez złożenie odpowiedniej deklaracji. Zakłada się, że gminy decydujące się na wprowadzenie stawek progresywnych będą miały możliwość obniżenia cen dostępu do wody pitnej dla mieszkańców, a z drugiej strony w sposób bardzo elastyczny będą mogły kształtować stawki dla większego zużycia wody" - napisano.
Ministerstwo Infrastruktury skierowało do konsultacji projekt ustawy zakładający, że gminy będą zatwierdzać taryfy za wodę i ścieki.
"Identyfikuje się pewne ryzyko potencjalnej zmiany cen, która może wynikać chociażby z potrzeby dostosowania obecnych taryf do kosztów zapewnienia dostaw wody i odprowadzania ścieków uwzględniając występujący w ostatnich latach wysoki poziom inflacji (który miał wpływ na koszty prowadzenia działalności przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnej chociażby w zakresie cen prądu i innych mediów) – gdyż taryfy obejmują okres kilku lat, a także na niezbędne potrzeby inwestycyjne" - pisze resort.
"Jednak należy wskazać, że trudno jest ustalić, czy zmiana cen będzie wyższa od tej, jaka mogłaby wystąpić bez wprowadzenia zmian legislacyjnych ujętych w projekcie ustawy – gdyż obecnie także przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne mogą występować o zmiany taryfy" - dodano.
Według danych resortu średnie ceny wody w latach 2017–2023 wzrosły z 3,57 zł do 4,36 zł, tj. o 22,24 proc., ścieków z 6,54 zł do 8,23 zł, tj. o 25,85 proc.
Średnie zużycie wody w gospodarstwie domowym na osobę wynosiło w 2023 r. – 34,4 m sześć. rocznie.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock