Prezydenta pomoc dla frankowiczów. Przypominamy, co obiecał

Po raz pierwszy Andrzej Duda o pomocy dla frankowiczów mówił 30 stycznia 2015 roku. Na spotkaniu z wyborcami w Żyrardowie jeszcze jako kandydat na prezydenta zaproponował trzy zmiany: przy egzekucji kredytu zabezpieczonego nieruchomością, nie wolno ściągać więcej, niż warta była nieruchomość; konieczna jest radykalna kontrola w systemie bankowym; kredyty te powinny być spłacane po kursie, po którym były brane.

- Jest wiele osób, które są w rozpaczliwej sytuacji. (…) Uważam, że te kredyty mogłyby być przewalutowane według kursu, po jakim były brane - mówił wówczas Andrzej Duda dziennikarzom.

- Państwo polskie powinno im (frankowiczom - red.) pomóc. Bo państwo polskie od dawna powinno dbać o ich interesy. W tym zakresie jest konieczna zmiana podejścia. Nie jest tak, że instytucje bankowe będą królowały. Trzeba powrócić do rozliczenia złotówkowego tych kredytów, tak jakby nigdy nie były we frankach zawarte - mówił kandydat PiS w debacie prezydenckiej z Bronisławem Komorowskim.

Prezydent w rozmowie z agencją Reuters stwierdził, że rozwiązanie problemu kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich "nie powinno być problemem polskich podatników". - Oczywiście państwo może wspierać ten proces np. poprzez działalność prawodawczą, ale odpowiedzialność spoczywa na bankach, bo to one na nich korzystały. Pamiętajmy, że dzięki temu wypracowały ogromne zyski – powiedział. - Nie mam wątpliwości, że ci ludzie (frankowicze – red.) potrzebują pomocy, choć ta pomoc musi być oczywiście zrównoważona, aby z jednej strony pomóc zadłużonym, a z drugiej nie doprowadzić do destabilizacji systemu bankowego - tłumaczył prezydent.

- Wariant ustawy o kredytach mieszkaniowych dzielący po połowie koszty przewalutowania między banki a klientów (propozycja PO – red.) nie jest satysfakcjonujący - stwierdził szef doradców prezydenta Maciej Łopiński. Poinformował, że rozpatrywany jest "wariant powołania w kancelarii prezydenta zespołu roboczego, w skład którego weszliby kredytobiorcy, kredytodawcy i eksperci". Zespół ten miałby opracować nową ustawę dotyczący pomocy frankowiczom.

- Jest specjalny zespół, który pracuje, toczy się dyskusja. Mama nadzieję, że uda się wypracować rozsądne rozwiązania. (…) Żeby pomóc tym, którzy wzięli kredyty we frankach, a z drugiej strony żeby było to sprawiedliwie. Żeby nie było tak, że ci, co brali kredyty we frankach, (…) ryzykowali, a teraz znaleźli się nagle w lepszej sytuacji niż ci, którzy brali kredyty w złotówkach - powiedział prezydent w "Kawie na Ławę" w TVN24.

Szef doradców prezydenta po spotkaniu z frankowiczami. - Nie osiągnęliśmy do tej pory porozumienia. Projekt, za którym optowało środowisko frankowiczów, był dla nas - z punktu widzenia obaw konstytucyjnych - nie do przyjęcia. (…) Nie jestem w stanie dać słowa, że uzgodnimy ten projekt. (…) Pan prezydent bardzo kładł nacisk, żeby te założenia projektu wypełniały jego zobowiązania z kampanii. Że kurs przewalutowania powinien być taki, jak przy zaciągnięciu kredytu. Jaki będzie podział kosztów, nie jestem w stanie powiedzieć.

Szef Komitetu Stałego Rady Ministrów pytany o rozwiązanie problemu zadłużonych we frankach przypomniał, że na razie jest to kwestia, którą zajmuje się Kancelaria Prezydenta. - Tam trwają rozmowy, konsultacje. Dajemy szansę Prezydentowi, żeby z tym pomysłem wyszedł. Jeśli będzie trudno znaleźć porozumienie między kredytobiorcami i bankami, to wtedy rząd coś zaproponuje - stwierdził. - Czekamy i mamy nadzieję, że będzie to jednak jakieś porozumienie i sensowny podział kosztów z tym związanych - przyznał minister Kowalczyk. Jako sensowny Kowalczyk uznaje podział przewalutowania 50 na 50, ale jak tłumaczył, "banki są w bardziej uprzywilejowanej pozycji, więc należałoby ten ciężar przesunąć".

"Analizy pokazują, że ryzyka obciążają zarówno indywidualnych klientów, jak i cały system finansowy. Dlatego przygotowywane rozwiązanie musi być wypracowane odpowiedzialnie i z troską tak o obywateli borykających się z problemami w spłacie kredytów, jak i o stabilność finansową w Polsce" – podały we wspólnym oświadczeniu Kancelaria Prezydenta i przedstawiciele kredytobiorców walutowych. Mogliśmy w nim przeczytać, że zależy im na szybkiej finalizacji prac nad nową regulacją, ale pośpiech może "mieć negatywny wpływ na jakość unormowań". Do grupy roboczej dołączyli przedstawiciele rządu Beaty Szydło.

Wicepremier i minister rozwoju Mateusz Morawiecki zaproponował, aby pomoc dla frankowiczów dotyczyła tylko mało i średnio zarabiających. Taką propozycję złożył w Kancelarii Prezydenta, która pracuje nad projektem ustawy o pomocy dla frankowiczów.

Rok po „szoku frankowym” Kancelaria Prezydenta zaprezentowała swój projekt pomocy dla frankowiczów. Zakłada on trzy rodzaje restrukturyzacji kredytów: dobrowolną, przymusową i przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu. Projekt ma obejmować tych kredytobiorców, którzy wzięli walutowe kredyty mieszkaniowe na własne potrzeby. Zamiana kredytu na złote miałaby następować po tzw. „kursie sprawiedliwym”, który byłby wyliczany za pomocą specjalnego algorytmu. Koszty tego pomysłu ma dopiero wyliczyć KNF.

- Proponowane przez Kancelarię Prezydenta rozwiązanie wydaje się być uczciwe z punktu widzenia relacji między kredytobiorcami złotowymi a "frankowymi" - oceniło w komunikacie Ministerstwo Finansów.

Wicepremier w Davos powtórzył, że w jego opinii należy wprowadzić kryterium dochodowe dla osób, które chciałyby pozbyć się kredytu walutowego. - Osoby, które są najbardziej majętne, a już zwłaszcza te, które kupowały dla celów inwestycyjnych nieruchomości kredytowane we frankach, nie powinny otrzymać żadnej pomocy. Pomoc i to w poważnym zakresie powinna pójść dla rodzin, których nie stać na obsługę długu, które wpadły w tarapaty, a szczególnie tam, gdzie ktoś stał się bezrobotny - argumentował.

Zdaniem Szefa Komitetu Stałego Rady Ministrów z szacowaniem efektów propozycji prezydenta należy poczekać na "oficjalne wyliczenia Komisji Nadzoru Finansowego". - Sektor bankowy podaje różne liczby, pewnie częściej zawyżone niż zaniżone. Poczekajmy na obiektywną ocenę - argumentował. Jednocześnie nie wykluczył zmian w projekcie ustawy. - Jeśli okaże się, że koszty ustawy dotyczącej frankowiczów będą duże i będą znacznie przekraczały zyski banków z poprzedniego roku, to będzie trzeba np. wprowadzić etapowe rozwiązania albo zmodyfikować te, które są – mówił w TVN24 BiŚ.

- Najrozsądniej jest poczekać dwa, trzy, cztery miesiące na bardzo dokładne przebadanie algorytmu przeliczania kredytów przez Komisję Nadzoru Finansowego - mówił o ustawie frankowej w TVN24 wicepremier i minister rozwoju. - Będzie to wtedy bardzo konkretna informacja, jaki wpływ może to mieć na sektor bankowy – dodał. Według Morawieckiego "należy ulżyć tym, których nie stać na spłatę".

Komisja Nadzoru Finansowego wysłała do banków ankiety dotyczące skutków prezydenckiego projektu ustawy o kredytach walutowych i planuje w marcu zakończyć prace i przedstawić swoje wyliczenia - poinformował Łukasz Dajnowicz, rzecznik KNF. - Ankieta została przygotowana w taki sposób, że na podstawie danych zawartych w okresowej sprawozdawczości banków do KNF, jak i wyników wcześniejszych ankiet nadzorczych będzie można zweryfikować jej prawidłowe wypełnienie przez banki - dodał.

Prezydencki minister Maciej Łopiński pytany, co jeśli KNF wskaże, że rozwiązanie dotyczące kredytów walutowych zdestabilizuje sektor bankowy, odparł: - Zwracaliśmy się do KNF o przedstawienie realnych wyliczeń. Pracujemy nad takim rozwiązaniem, które spowodowałoby, że utracone korzyści bankowe można by rozłożyć w czasie.

Wicepremier podkreślił, że jest „mocnym zwolennikiem dobrowolnych rozwiązań w kwestii kredytów frankowych".

Morawiecki przyznał, że prezydent Andrzej Duda zaproponował ustawę, która miała pomóc zadłużonym w walucie obcej, ponieważ taka była jego obietnica. Kancelaria nie będzie jednak "forsowała swojej wersji propozycji". Wicepremier podkreślił, że resort finansów mógłby przedstawić nową propozycję dla frankowiczów.

Wkrótce potem Ministerstwo Finansów poinformowało jednak, że "nie prowadzi prac nad poprawką do projektu ustawy o kredytach frankowych". "Kwestią tych kredytów zajmowała się Kancelaria Prezydenta RP" - podano w komunikacie.

Morawiecki powiedział, że rząd nie zajmuje się na razie zmianą ustawy prezydenckiej dotyczącej frankowiczów. - Czekamy na dokładniejsze analizy tego, co zaproponował prezydent - skomentował w RMF FM.

- Moim zdaniem powinniśmy postawić na współpracę czy na dogadanie się pomiędzy tymi dwoma grupami, które do tej pory nie potrafiły się dogadać - świata bankowego i kredytobiorców. Jedna podchodziła emocjonalnie, a druga miała zbyt mało serca na dłoni - dodał.

- Moja propozycja rozwiązania kwestii kredytów we frankach jest "kompromisowa i wyważona" - powiedział Andrzej Duda. Prezydent stwierdził, że czeka na opinię Komisji Nadzoru Finansowego, ale jest też gotowy do rozmów z ministrem finansów.

Dodał, że jego zdaniem ustawa o kredytach hipotecznych kredytach walutowych powinna być przyjęta "w miarę szybko".

Po tygodniach oczekiwań w marcu Komisja Nadzoru Finansowego policzyła skutki finansowe proponowanej przez prezydenta ustawy frankowej.

Jak podano, całkowite obciążenie banków w 2016 roku z tytułu spreadu i restrukturyzacji kredytów może wynieść 66,9 mld zł. Był to najbardziej prawdopodobny scenariusz przyjęty przez Komisję, która zaznacza jednak, że w przypadku wzrostu kursów walut, łączne obciążenia banków wzrastają do niebotycznej kwoty 103,4 mld zł. Stanowi to ok. dwóch trzecich posiadanych przez sektor zasobów funduszy własnych.

KNF ostrzegła, że w konsekwencji wprowadzenia w życie styczniowej propozycji może upaść nawet sześć banków.

Szef Komitetu Stałego Rady Ministrów Henryk Kowalczyk w TVN24 BiS skrytykował działania Komisji Nadzoru Finansowego. - Są bardzo rozbieżne informacje na temat skutków przewalutowania kredytów frankowych. Oczekiwałem od Komisji Nadzoru Finansowego, że będzie to rzeczowa informacja, bardzo precyzyjna: kiedy, jakie kredyty zostały zaciągnięte, po jakim kursie, ile ich jest - mówił minister. - Niestety, KNF poszła po linii najmniejszego oporu, wysłała ankiety do banków, banki sobie napisały skutki i stąd mamy rożne rozbieżności - dodał.

Jednocześnie pojawiły się pierwsze doniesienia, że zmieni się forma pomocy, o czym jako pierwsze poinformowało RMF FM. Zapowiedziano, że klienci dalej będą mogli przewalutować swoje zobowiązania, a banki musiałyby zwrócić to, co zarobiły na spreadach.

Styczniowa propozycja pomocy frankowiczom do poprawy. Szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Sadurska powołała zespół do opracowania nowej wersji projektu ustawy dotyczącej posiadaczy kredytów frankowych - poinformowała kancelaria w komunikacie.

Przy tej okazji zapowiedziano, że poprawiony projekt ma być gotowy na przełomie maja i czerwca.

Prezes PiS w rozmowie z tygodniem "wSieci" stwierdził, że kredyty frankowe, w które "złapano dziesiątki tysięcy rodzin stały się formą nowoczesnego niewolnictwa". Jednocześnie podkreślił, że frankowicze mogą liczyć na pomoc ze strony państwa. - Wiem, że nie wszyscy są o tym przekonani. To będzie poważna operacja, która musi brać pod uwagę kondycję banków, ale całkowicie możliwa do wykonania. Będzie musiał się w to zaangażować Narodowy Bank Polski - powiedział Jarosław Kaczyński.

Tego samego dnia odwołano także posiedzenie Komitetu Stabilności Finansowej dotyczące problemów związanych z kredytami walutowymi. Wniosek o przełożenie posiedzenia złożył minister finansów Paweł Szałamacha.

Przed długim weekendem Sąd Rejonowy w Warszawie wydał precedensowy wyrok w sprawie frankowicz kontra mBank.

Sąd przyznał 18 961,73 zł rekompensaty frankowiczowi i uznał, że jego kredyt nie jest frankowy, tylko złotowy - tak jakby od początku został zaciągnięty w polskiej walucie. W dodatku ma być spłacany według niskiej stawki LIBOR plus marża.

Tego dnia minął dokładnie rok od wygranych wyborów przez Andrzeja Dudę. Mimo że pomoc dla frankowiczów była jedną z głównych obietnic wyborczych, to w Kancelarii Prezydenta po 12 miesiącach nadal trwały prace nad założeniami ustawy.

- Banki powinny dobrowolnie zaproponować swoim klientom przewalutowanie kredytów hipotecznych denominowanych w walutach obcych - stwierdził doradca prezydenta Andrzeja Dudy, Marek Dietl. Zgodnie z wyliczeniami ekspertów taka oferta kosztowałaby banki 14-18 miliardów złotych.

Dietl powiedział także, że w propozycji banku powinien być zapis, iż rata nie może wzrosnąć o więcej 10 procent, a w późniejszym terminie o nie więcej niż kolejne 10-15 procent.

- W poprzednich latach banki osiągały wysokie zyski, oferując szeroko rozumiane "walutowe" kredyty hipoteczne - stwierdził Rzecznik Finansowy. I teraz powinny część z tych zysków zwrócić klientom. W ocenie RF waloryzowanie kredytu kursem walut jest niezgodne z przepisami prawa bankowego i kodeksu cywilnego. Ponadto interesy konsumentów naruszają też zapisy pozwalające na uznaniowe ustalanie przez banki kursów walut czy też oprocentowania kredytów.

Członek zespołu ekspertów przy Kancelarii Prezydenta prof. Witold Modzelewski stwierdził, że uregulowanie ustawowe problemu frankowiczów jest możliwe. Zaznaczył jednocześnie, że "gdyby sami zainteresowani, przede wszystkim banki, które są autorem zaistniałej sytuacji, z własnej inicjatywy pozamiatały po sobie, ustawodawca nie musiałby się w to wtrącać".

- Rozważamy mechanizm zastosowany przy reformie OFE: jeżeli chcesz pozostać przy kredycie frankowym - to musisz złożyć w tej sprawie deklarację, w przeciwnym wypadku, z mocy ustawy, kredytobiorców obejmie restrukturyzacja - powiedział Przemysław Bryksa, zastępca dyrektora Biura ds. Narodowej Rady Rozwoju w Kancelarii Prezydenta.

Taki mechanizm jest rozważany w projektowanej tzw. ustawie frankowej, nad którą pracuje specjalny zespół ekspertów.

- Dopóki KNF nie przedstawi wiarygodnych wyliczeń o skutkach tzw. ustawy frankowej, bałbym się uchwalić "globalną" ustawę, bo nie możemy brać odpowiedzialności za sektor bankowy. Bez obliczeń można przyjąć ustawę bardzo okrojoną - mówił Henryk Kowalczyk, szef Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Minister zaapelował do KNF, by "rzetelnie policzyła skutki" ustawy frankowej, którą Kancelaria Prezydenta przygotowuje teraz.

Kancelaria Prezydenta zaprezentowała nowy projekt ustawy frankowej. Najważniejszymi założeniami jest rekompensata dla kredytobiorców z tytułu tzw. spreadów walutowych oraz odłożenie przewalutowania w czasie.

- Zaczynamy od spreadów, a banki będą miały czas, żeby na drodze ugodowej doprowadzić do przewalutowania kredytów mieszkaniowych - poinformował, prezentując nowy projekt tzw. ustawy frankowej, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Maciej Łopiński.

Informacja o projekcie ustawy

Autor: mb/gry / Źródło: tvn24bis.pl