Zerowy PIT dla seniorów. Wszystko, co trzeba wiedzieć

Zerowy PIT dla emerytów to zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych. Ulgę tę przygotowano dla tych Polek i Polaków, którzy wciąż pracują pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego. Ma być ona zachętą do tego, by pozostawali aktywni zawodowo.

Zgodnie z obecnymi przepisami będą to mężczyźni, którzy przekroczyli 65. rok życia i i kobiety po 60. Warto pamiętać, że prawo do ulgi przysługuje już po przekroczeniu odpowiedniego wieku, jeszcze bez ustalonego prawa do emerytury. Co więcej, można z niej skorzystać także wówczas, gdy podatnik swoje świadczenie zawiesił.

Należy przy tym wspomnieć, że kryterium wieku jest nadrzędne nad statusem prawa do emerytury. Na przykład gdy mowa o wcześniejszej emeryturze dla pracowników służb mundurowych lub osobach, które pracowały w uciążliwych warunkach (np. hutnicy, górnicy etc.).

Istotnym warunkiem jest, aby te osoby pomimo wieku emerytalnego podlegały ubezpieczeniom społecznym oraz mimo nabycia uprawnień, nie pobierały:

● emerytury lub renty rodzinnej z KRUS, ● emerytury lub renty rodzinnej z mundurowych systemów ubezpieczeń (żołnierzy, funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin), ● emerytury lub renty rodzinnej z FUS, ● świadczeń pieniężnych w związku ze zwolnieniem ze służby stałej funkcjonariusza służby mundurowej, ● uposażenia przysługującego sędziemu w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego.

To oznacza, że z zerowego PIT nie skorzystają te osoby, które jednocześnie pracują i pobierają świadczenie emerytalne.

Przy skorzystaniu z tej ulgi zwolnione są przychody do kwoty 85 528 zł rocznie. Jednak nie wszystkie.

Z zerowego PIT-u mogą skorzystać te osoby, które spełniają powyższe warunki, a przy tym ich przychody pochodzą z jednego z następujących źródeł:

● praca na etacie (to może być umowa o pracę, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy, stosunek służbowy), ● prowadzenie firmy (opodatkowanej ryczałtem, podatkiem liniowym i skalą podatkową), ● umowa zlecenie, ● zasiłek macierzyński (w sytuacji, gdy emeryt przyjął na wychowanie dziecko i pobierał to świadczenie).

Z PIT-0 nie będą mogli skorzystać ci seniorzy, którzy osiągają przychody z następujących źródeł:  ● umowa o dzieło, ● prawa autorskie, ● najem, ● zasiłek chorobowy.

- Nie wyklucza to jednak sytuacji, w której senior osiąga przychody np. z umowy o pracę i w tym zakresie korzysta z ulgi dla seniora i jednocześnie wynajmuje mieszkanie w ramach najmu prywatnego i przychody z tego tytułu opodatkowuje ryczałtem. Czyli osiąganie przychodów z najmu lub umowy o dzieło nie powinno całkowicie wykluczać korzystanie z ulgi dla seniora - wyjaśnia Jakub Owczarek, manager i radca prawny z kancelarii Filipiak Babicz Tax.

Osoby, które zechcą skorzystać z zerowego PIT, muszą złożyć wniosek u pracodawcy. Pracujący senior może uwzględnić zerową stawkę podatku w trakcie roku podatkowego - na etapie zaliczek na podatek dochodowy lub dopiero przy rozliczeniu rocznym.

Jak wspomnieliśmy, ulga wynosi 85 528 złotych, a maksymalny limit zwolnionych przychodów może wynieść 115 528 zł. To z powodu kwoty wolnej od podatku, która wynosi 30 tys. zł.

Osoby, które otrzymały wynagrodzenie, odprawę emerytalną, nagrodę jubileuszową oraz inne świadczenia po pobraniu pierwszej emerytury nie mogą skorzystać z ulgi.

- Istotny w tym kontekście jest moment otrzymania pierwszej emerytury. Zwracamy uwagę, że wypłata ww. świadczeń po dacie pobrania pierwszej emerytury skutkuje brakiem możliwości skorzystania z ulgi – wskazuje Jakub Owczarek.

Kwestią indywidualną jest to, czy warto skorzystać z tej ulgi. W niektórych przypadkach bardziej opłacalne będzie jednoczesne pobieranie emerytury i opłacanie podatku dochodowego. To dlatego, że przy zerowym PIT trzeba będzie opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne.

Jak wspomnieliśmy, działalność gospodarcza osoby, która chciałaby skorzystać z tej ulgi, może być opodatkowana ryczałtem, skalą podatkową lub podatkiem liniowym. O przykładowe wyliczenia dla zastosowania zerowej stawki podatku przez emeryta przedsiębiorcę i przy zastosowania różnych form opodatkowania poprosiliśmy inFakt, firmę z branży księgowo-technologicznej.

- Załóżmy, że taka osoba w trakcie roku osiągnęła przychód na poziomie 65 tysięcy zł. Wówczas całość będzie zwolniona z opodatkowania. Mogłoby się wydawać, że w takim przypadku forma opodatkowania nie ma znaczenia. Jednak jest ona kluczowa ze względu na składkę zdrowotną - wskazuje Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy inFaktu.

W ciągu roku przedsiębiorca odprowadza składki emerytalne i rentowe w łącznej wysokości 13 741,32 zł.

W konsekwencji składka zdrowotna wraz ze składkami emerytalnymi i rentowymi w poszczególnych formach opodatkowania rocznie wyniesie:

●     skala podatkowa –  18,4 tys. zł; ●     podatek liniowy – 17,5 tys. zł (przy minimalnej składce zdrowotnej na rok składkowy 2023); ●     ryczałt (8,5 proc.) – 21,3 tys. zł.

- Widać, że przy takim przychodzie najkorzystniejszy będzie podatek liniowy. Jednak wielu podatników mogłoby dokonać błędnej oceny i uznać, że to skala będzie odpowiednią formą - zauważa Piotr Juszczyk. - To z powodu kwoty wolnej od podatku, która wynosi 30 tys. zł i niskiej stawki dla pierwszego progu podatkowego. Jednak to na podatku liniowym przedsiębiorca emeryt zapłaci najniższą składkę zdrowotną. Różnica wyniesie prawie tysiąc zł - dodaje.

Załóżmy, że ten sam przedsiębiorca, z tym samym przychodem w wysokości 65 tys. zł, nie skorzystał z ulgi PIT-0 i nie musi opłacać składek emerytalnych i rentowych (dla uproszczenia nie bierzemy pod uwagę kosztów prowadzenia działalności).

Przychody w kwocie 65 tys. zł będą już w całości opodatkowane. Obciążenie składką zdrowotną i podatkiem wyniesie:

● skala podatkowa – ok. 13,7 tys. zł; ● podatek liniowy – ok. 14,7 tys. zł; ● ryczałt (8,5%) – ok. 12,7 tys. zł.

- Widać, że bez zastosowania PIT-0 dla przedsiębiorcy emeryta najkorzystniejszą formą opodatkowania będzie ryczałt. Jednocześnie wybierając ryczałt i nie korzystając z ulgi, emeryt zyskuje aż 4,8 tys. zł względem sytuacji opisanej w pierwszym przykładzie - czyli zastosowania ulgi przy podatku liniowym - wskazuje ekspert inFaktu.

Juszczyk dodaje także, że emeryt pobierając świadczenie, np. w wysokości 2,5 tys. zł, korzysta z kwoty wolnej w wysokości 30 tys. zł. - W konsekwencji rocznie emeryt ma blisko 35 tys. więcej w kieszeni. Oczywiście, odkładając emeryturę w czasie, podwyższamy ją w przyszłości, gdy zaczniemy z niej korzystać - podsumowuje.