Samozatrudnienie – korzyści i wady pracy na własny rachunek

Źródło:
TVN24 Biznes
Rzecznik rządu Piotr Mueller o zmianach w podatkach
Rzecznik rządu Piotr Mueller o zmianach w podatkach
wideo 2/10
Rzecznik rządu Piotr Mueller o zmianach w podatkach

Samozatrudnienie jest wybierane w Polsce przez coraz więcej osób. Między innymi dlatego, że pozwala ograniczyć pozapłacowe koszty pracy i w efekcie może oznaczać większą kwotę "na rękę" w porównaniu z etatem. Warto jednak pamiętać, że oprócz zalet samozatrudnienie ma też pewne wady.

● Samozatrudniony to osoba prowadząca działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG. ● Osoba samozatrudniona zyskuje większą elastyczność we współpracy, traci jednak wszelkie prawa wynikające z Kodeksu pracy. ● Samozatrudnienie pozwala ograniczyć pozapłacowe koszty pracy. 

Czym jest samozatrudnienie? 

Z samozatrudnieniem mamy do czynienia wtedy, gdy osoba fizyczna pracuje we własnym imieniu i na własny rachunek, przyjmując dla swojej aktywności formę jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), zarejestrowanej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Praca osoby samozatrudnionej wykonywana jest przy tym najczęściej na rzecz jednego, czasem kilku kontrahentów. Poza tym wykonywana jest samodzielnie, bez zatrudniania dodatkowych pracowników.

Tylko w pierwszym kwartale 2021 r. liczba osób fizycznych, które rozpoczęły własną działalność gospodarczą, sięgnęła blisko 70 tys. Z danych ZUS wynika z kolei, że około 1,7 mln przedsiębiorców odprowadza składki za samych siebie, na tyle więc można szacować liczbę aktywnych jednoosobowych działalności gospodarczych w Polsce. 

Jednoosobowa działalność gospodarcza może być uznana za mikroprzedsiębiorstwo, o ile spełnia kryteria mikrofirmy, to jest: - jej właściciel zatrudniał średniorocznie nie więcej niż 10 pracowników (ten warunek samozatrudniony spełnia, ponieważ nikogo nie zatrudnia), - jego roczny obrót netto nie przekroczył równowartości 2 mln euro, - suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyła równowartości 2 mln euro.

Samozatrudnienie – zalety

Powszechnie uważa się, że współpraca na zasadach B2B (firma-firma) opłaca się zarówno firmie zlecającej pracę, jak i tej, która ją wykonuje. Dzieje się tak dlatego, że samozatrudnienie pozwala ograniczać pozapłacowe koszty pracy. Firma korzystająca z usług samozatrudnionego eliminuje koszty związane ze składkami i podatkami, w tym m.in. ze składkami na ubezpieczenie emerytalne, chorobowe, rentowe, na Fundusz Pracy czy na Pracownicze Plany Kapitałowe. Kwota na fakturze wystawionej przez samozatrudnionego za jego usługi jest zwykle całkowitym kosztem współpracy z nim. 

Również dla samozatrudnionych taka forma współpracy oznacza na ogół większy, w stosunku do umowy o pracę, dochód. Trudno jednoznacznie powiedzieć, od jakiej kwoty opłacalne jest podjęcie współpracy typu B2B. Wiele zależy od wyboru formy opodatkowania (możliwe są: zasady ogólne, ryczałt, podatek liniowy). Ponadto osoby zakładające JDG mogą korzystać z pewnych preferencji dotyczących składek (ulga na start, mały ZUS), a także ubiegać się o dotacje na założenie firmy.

Możliwe jest także zmniejszenie odprowadzanego podatku dochodowego poprzez odliczanie od przychodu wydatków związanych z kosztami jego uzyskania. Wybierając formę działalności, w której osoba samozatrudniona jest płatnikiem VAT, można również odliczyć ten podatek od zakupów związanych z działalnością gospodarczą.

Samozatrudnienie – wady

Elastyczność dla wielu osób jest największą zaletą samozatrudnienia, z drugiej strony jednak luźną relację między kontrahentami można uznać za jego główną wadę. Osoba samozatrudniona podejmuje bowiem współpracę na mocy kontraktu, umowy zawieranej między dwiema firmami. Nie występuje tutaj stosunek pracy, a co za tym idzie, samozatrudnionemu nie przysługują żadne prawa wynikające z Kodeksu pracy, takie jak: - dodatki do wynagrodzenia,  - zapłata za nadgodziny,  - prawo do określonych przerw w świadczeniu pracy,  - prawo do urlopu wypoczynkowego czy urlopu macierzyńskiego - prawo do wynagrodzenia za okres, w którym pracownik nie mógł świadczyć pracy z powodu choroby.

Wprawdzie niektóre z tych kwestii mogą być przedmiotem umowy między firmą zlecającą pracę a samozatrudnionym, w praktyce jednak rozwiązania zawarte w kontrakcie rzadko kiedy są równie korzystne jak te przewidziane przez Kodeks pracy.  

Wśród najważniejszych wad samozatrudnienia należy też wymienić konieczność ponoszenia przez osobę samozatrudnioną kosztów ewentualnej obsługi księgowej, administracyjnej i prawnej, a także niskie świadczenia emerytalne w przyszłości, wynikające z płacenia wyraźnie niższych w stosunku do umowy o pracę składek ZUS

Dodatkowo zjawisko masowego przechodzenia pracowników ze stosunku pracy na samozatrudnienie uważa się za niekorzystne dla gospodarki, w skali makro wpływa ono bowiem na obniżenie wpływów do budżetu.

ZUS dla samozatrudnionych 

Dla wielu osób jedną z głównych zalet samozatrudnienia jest możliwość płacenia preferencyjnych składek ZUS w początkowym etapie działalności. Przez pierwsze 24 miesiące samozatrudniony odprowadza bowiem zmniejszone składki ZUS, tzw. mały ZUS. Dodatkowe korzyści daje istniejąca od niedawna tzw. ulga na start, która pozwala na półroczne zwolnienie z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne (płaci się wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne).

Aktualne wysokości składek ubezpieczeniowych dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zarówno preferencyjnych, jak i tych w pełnej wysokości, można znaleźć na stronie ZUS

Okresy prowadzenia działalności gospodarczej nie są obecnie wliczane do stażu pracy, co skutkuje tym, że w sytuacji, gdy przedsiębiorca chce zakończyć działalność i podjąć pracę na etacie, traktowany jest jak osoba bez stażu. Natomiast czas, w którym osoba zatrudniona odprowadza składki emerytalne z tytułu jednoosobowej działalności gospodarczej, jest zaliczany jako tzw. okres składkowy, a więc liczy się do kryteriów osiągnięcia uprawnień emerytalnych. 

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Pozostałe wiadomości

Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości odnotowało w tym roku aż 40 tysięcy przypadków cyberprzestępstw w Polsce. Znaczną część z nich stanowią oszustwa związane z ofertami wakacyjnymi. Policja oraz przedstawiciele branży turystycznej apelują o ostrożność i podpowiadają, jak rozpoznać fałszywe oferty wyjazdów.

Oszuści polują na turystów. "Łapią się na ten haczyk"

Oszuści polują na turystów. "Łapią się na ten haczyk"

Źródło:
PAP

Wydobycie ropy i gazu to sektor, którego czas dobiega końca - ocenił w środę rzecznik niemieckiego ministerstwa środowiska, odnosząc się do informacji o odkryciu złóż ropy naftowej w rejonie wyspy Wolin. Przypomniał, że Unia Europejska planuje osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku.

Odkryto duże złoże ropy w Polsce. Niepokój w Niemczech

Odkryto duże złoże ropy w Polsce. Niepokój w Niemczech

Źródło:
PAP

O opłacie reprograficznej, nazywanej też ostatnio podatkiem od smartfonów, przez długi czas było cicho. Tymczasem Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego właśnie skierowało do konsultacji projekt rozporządzenia wraz z zaktualizowanym wykazem urządzeń, które opłatą tą zostaną objęte.

"Podatek od smartfonów". Jest projekt

"Podatek od smartfonów". Jest projekt

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozpoczęło prace nad ustawą zakazującą stosowania bezpłatnych staży - poinformowano w środowym komunikacie. Tego dnia w resorcie odbyły się wstępne konsultacje dotyczące planowanych zmian.

Ministerstwo pracy szykuje zakaz. "Pierwszy krok"

Ministerstwo pracy szykuje zakaz. "Pierwszy krok"

Źródło:
PAP

Komisja Europejska zamierza przedstawić państwom członkowskim propozycję wprowadzenia ceł odwetowych na towary ze Stanów Zjednoczonych o łącznej wartości 93 miliardów euro. Działanie to ma być odpowiedzią na groźbę nałożenia przez administrację amerykańską trzydziestoprocentowych "ceł wzajemnych" na produkty pochodzące z krajów Unii Europejskiej.

Groźby Trumpa, Bruksela szykuje odwet

Groźby Trumpa, Bruksela szykuje odwet

Źródło:
PAP

Projekt waloryzacji rent i emerytur na 2026 rok został przyjęty przez Komitet Stały Rady Ministrów. Zakłada on najniższy wskaźnik wzrostu, jaki dopuszczają przepisy.

O tyle mają wzrosnąć emerytury. Projekt z zielonym światłem

O tyle mają wzrosnąć emerytury. Projekt z zielonym światłem

Źródło:
PAP

Firma W.Kruk zamierza przejąć spółkę Lilou - wynika z informacji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Obie zajmują się sprzedażą biżuterii.

Znana marka biżuteryjna chce przejąć konkurenta

Znana marka biżuteryjna chce przejąć konkurenta

Źródło:
PAP

Nowy mechanizm dochodów własnych Unii Europejskiej, zaproponowany przez Komisję Europejską - tak zwany podatek od firm - może doprowadzić do poważnych zakłóceń gospodarczych w Unii Europejskiej - ostrzegają eksperci brukselskiego think tanku Bruegel. Ich zdaniem Bruksela powinna zrezygnować z realizacji tego pomysłu.

Chcą nowego podatku, eksperci biją na alarm

Chcą nowego podatku, eksperci biją na alarm

Źródło:
PAP

Ogłoszona przez prezydenta Donalda Trumpa "potężna" umowa handlowa z Japonią zakłada, że Japończycy nabędą 100 samolotów Boeinga oraz zwiększą zakupy amerykańskiego uzbrojenia i ryżu - podał Biały Dom.

Samoloty, sprzęt wojskowy i ryż w "potężnej" umowie Trumpa

Samoloty, sprzęt wojskowy i ryż w "potężnej" umowie Trumpa

Źródło:
PAP

W ramach rekonstrukcji rządu powstał resort gospodarki i finansów, na którego czele stanął Andrzej Domański. Przejął on zadania likwidowanego Ministerstwa Rozwoju i Technologii, zarządzanego przez Krzysztofa Paszyka.

Resort znika, minister odchodzi. "Nawet Ronaldo schodzi z boiska"

Resort znika, minister odchodzi. "Nawet Ronaldo schodzi z boiska"

Źródło:
pap/tvn24.pl

Szef rządu Donald Tusk ogłosił długo wyczekiwane przetasowania w Radzie Ministrów. Po rekonstrukcji w jej składzie zostanie tylko czternastu z dotychczasowych ministrów, z czego niektórzy z nowymi funkcjami.

Pozostają w rządzie, niektórzy w innej roli

Pozostają w rządzie, niektórzy w innej roli

Źródło:
tvn24.pl

Stopa bezrobocia w czerwcu 2025 roku wyniosła 5,2 procent - przekazał w środę Główny Urząd Statystyczny (GUS). Miesiąc wcześniej bezrobocie było na poziomie 5,0 procent.

Rośnie bezrobocie. Nowe dane

Rośnie bezrobocie. Nowe dane

Źródło:
PAP

Chiński wiceminister handlu Wang Wentao stanowczo zaprotestował przeciwko objęciu dwóch instytucji finansowych 18. pakietem sankcji wobec Rosji - przekazało ministerstwo handlu w Pekinie. Sprzeciw został wyrażony podczas rozmowy z unijnym komisarzem do spraw handlu Maroszem Szefczoviczem.

"Stanowczy protest" Chin wobec unijnych działań

"Stanowczy protest" Chin wobec unijnych działań

Źródło:
PAP

Premier Donald Tusk po godzinie 10 ogłosił zmiany w składzie Rady Ministrów. Dotychczasowy minister finansów Andrzej Domański będzie ministrem finansów i gospodarki. - To pierwszy taki przypadek w historii, żeby w jednym miejscu skupić decyzje i gospodarcze i finansowe - oznajmił Tusk.

To będzie nowy superresort

To będzie nowy superresort

Źródło:
tvn24.pl

Ministerstwo Przemysłu stało się jednym z najkrócej funkcjonujących ministerstw w historii Polski. Od formalnego utworzenia resortu, który miał dbać za transformację energetyczną kraju do ogłoszenia jego zniknięcia minął rok, cztery miesiące i 22 dni. Po środowej rekonstrukcji rządu ministerstwo, które miało swoją siedzibę w Katowicach przestaje funkcjonować.

Ministerstwo instant. "Żyło" ledwie nieco ponad 500 dni

Ministerstwo instant. "Żyło" ledwie nieco ponad 500 dni

Źródło:
tvn24.pl

Premier Donald Tusk ogłosił powstanie Ministerstwa Energii. Na jego czele ma stanąć Miłosz Motyka, który do tej pory był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, gdzie odpowiadał za sektor odnawialnych źródeł energii oraz elektroenergetyki.

Miłosz Motyka stanie na czele nowego Ministerstwa Energii

Miłosz Motyka stanie na czele nowego Ministerstwa Energii

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Nowym ministrem aktywów państwowych zostanie Wojciech Balczun - poinformował Donald Tusk. W wyniku rekonstrukcji rządu Balczun ma zastąpić na czele MAP Jakuba Jaworowskiego.

Wojciech Balczun nowym ministrem aktywów państwowych

Wojciech Balczun nowym ministrem aktywów państwowych

Źródło:
tvn24.pl, PAP

W wyniku rekonstrukcji rządu stanowisko ministra rolnictwa i rozwoju wsi straci Czesław Siekierski. Zastąpić go ma Stefan Krajewski - przekazał premier Donald Tusk.

Stefan Krajewski będzie szefem resortu rolnictwa i rozwoju wsi

Stefan Krajewski będzie szefem resortu rolnictwa i rozwoju wsi

Źródło:
tvn24.pl

Pracownicy sezonowi na Zachodzie zarabiają dwukrotnie więcej niż w Polsce, jednak wysokie koszty utrzymania i transportu sprawiają, że krótkoterminowe wyjazdy stały się mniej opłacalne - pisze "Rzeczpospolita".

Zmiany na rynku pracy. "Mniejsze zainteresowanie Polaków"

Zmiany na rynku pracy. "Mniejsze zainteresowanie Polaków"

Źródło:
PAP

W czerwcu Argentyna odnotowała najniższą inflację od trzech lat, co pozwoliło jej opuścić grupę krajów z najwyższym wzrostem cen - podał portal Infobae. Na czele rankingu znajdują się Wenezuela, Sudan i Zimbabwe.

Kraje z najwyższą inflacją. Zmiana lidera

Kraje z najwyższą inflacją. Zmiana lidera

Źródło:
PAP

Kanada w rozmowach ze Stanami Zjednoczonymi przyjmie tylko najkorzystniejsze dla siebie rozwiązania - przekazał szef rządu Mark Carney na spotkaniu z premierami kanadyjskich prowincji i terytoriów.

"Jedyna rzecz, którą rozumie prezydent Trump"

"Jedyna rzecz, którą rozumie prezydent Trump"

Źródło:
PAP

Donald Trump zasugerował we wtorek, że pozwoli Jerome'owi Powellowi dokończyć kadencję na stanowisku przewodniczącego Rezerwy Federalnej (Fed). - I tak wkrótce odejdzie - powiedział prezydent USA.

"Wkrótce odejdzie". Trump nie ustaje w atakach

"Wkrótce odejdzie". Trump nie ustaje w atakach

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Lotto żadnemu z graczy nie udało się wytypować prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do sześciu milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 22 lipca 2025 roku.

Wyniki losowania Lotto

Wyniki losowania Lotto

Źródło:
tvn24.pl

We wtorkowym losowaniu w Eurojackpot nie odnotowano głównej wygranej, a kumulacja rośnie do 480 milionów złotych. W Polsce najwyższe byłe wygrane czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 22 lipca 2025 roku.

Ogromna kumulacja w Eurojackpot

Ogromna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Sejmowa komisja odrzuciła we wtorek petycję w sprawie uzależnienia wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne od liczby posiadanych dzieci. - Prawo nie może nakazywać, nie możemy my nakazywać komuś posiadania dzieci, co jest niezgodne z Konstytucją - powiedział przedstawiający założenia petycji poseł Marcin Józefaciuk (KO). Z kolei Rafał Bochenek z PiS argumentował, że "państwo polskie powinno dbać o to, aby w Polsce rodziło się jak najwięcej dzieci".

Chcą, by bezdzietni płacili więcej. Jest decyzja w sprawie petycji

Chcą, by bezdzietni płacili więcej. Jest decyzja w sprawie petycji

Źródło:
PAP

Niektórzy posłowie w oświadczeniach majątkowych informują o znacznych kwotach w zobowiązaniach - oznacza to, że mają do spłaty duże kredyty i pożyczki. Są nawet parlamentarzyści, których wierzytelności i długi przekraczają milion złotych.

Oni mają milionowe zobowiązania. Oświadczenia majątkowe posłów

Oni mają milionowe zobowiązania. Oświadczenia majątkowe posłów

Źródło:
tvn24.pl

Wybierając się na wakacje w Polsce, możemy zostać dodatkowo obciążeni opłatą klimatyczną. Jej wysokość w różnych częściach naszego kraju jest zróżnicowana. Eksperci podatkowi wyjaśniają, jak wybór odpowiedniego miejsca może ograniczyć koszty całego wyjazdu.

Nawet 300 złotych różnicy w opłatach "za powietrze"

Nawet 300 złotych różnicy w opłatach "za powietrze"

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o aplikacji mObywatel - podała Kancelaria Prezydenta RP. Nowelizacja wprowadza dodatkowe usługi - takie jak mStłuczka, wirtualnego asystenta AI oraz mLegitymację dla uczniów i nauczycieli.

Zmiany w mObywatelu. Jest podpis prezydenta

Zmiany w mObywatelu. Jest podpis prezydenta

Źródło:
PAP