Ciuchy-trupy i ładne dresiki. "Zaczynałem od zera i dojechałem do zera"

Aby wejść na antresolę, musi wdrapać się po drabinie. Na górze ma pracownię krawiecką: biurko, nici, igły, stertę materiałów. Na dole przyjmuje klientów. Lokal jak pudełko po zapałkach, malusieńki. Dwie osoby na górze się nie zmieszczą. 90-letni emeryt Wacław Dominiak jest krawcem od zawsze, mówi, że zaczął szyć "w roku 1953, czyli wtedy, kiedy zmarł Stalin". Dodaje, że w młodości nawet był w Paryżu, "ładne dresiki szył dla kobitek".

- Czyli zaczynałem od zera i dojechałem do zera – komentuje w rozmowie z nami.

Pan Wacław prowadzi pracownię krawiecką "Elegant" w Warszawie przy alei "Solidarności". Sprawdzamy w spisie przedsiębiorców, że zarejestrował firmę w 1973 roku, za miesiąc obchodzi 51. rocznicę. – To oficjalnie, w papierach. Urzęduję jeszcze dłużej. Pracuję tu od dwustu lat, po osiem godzin dziennie - żartuje.

Ile osób dziennie do pana przychodzi? – pytam. - Dziennie? To wcale. Z dwie osoby miesięcznie. Za skrócenie spodni biorę z 20 złotych, ale tu na ladzie czasami kładą i 50 złotych, abym miał na słodkości jakieś – opowiada.

Dlaczego jest tak źle? – Pierwsze rzecz to taka, że starość jest do niczego. Aparat słuchowy trochę mi nie działa, w lewym uchu nic nie słyszę. Telefon się popsuł, zgłaszałem do naprawy. Może klienci nie mogą się do mnie dodzwonić? - zastanawia się.

Problemem może być też to, że kupujemy dziś ciuchy kiepskiej jakości, z marnych materiałów, które się prują, schodzi z nich kolor, są na jeden sezon.

- Albo w ogóle tego nie naprawiamy, ale przychodzimy z takimi materiałami, które z rąk wypadają, wyślizgują się. Karbowane, zagniecione. Wtedy trzy raz muszę jedną robotę robić, żeby wszystko połapać, a chodzi o skrócenie spodni, a nie szycie nowych. Mam tu na wieszaku coś lepszego, kiecuchę po 20 złotych - pokazuje. - Ale nikt nie chce dać nawet złotówki. To są ciuchy-trupy – wzdycha.

Macha ręką i mówi, że jak ktoś przyjdzie, to nie proponuje niczego, "bo przecież nie będzie ludzi zaczepiał".

- Ale jak ktoś przynosi duperele do naprawy, to trudno jest z nich jakieś cacko zrobić. Nie wybrzydzam. Żeby zarobić i 20 złotych, to biorę co jest. Czasami trafi się klient, który zleca uszycie spodni. To wtedy musi być jakiś starszy, elegancki facet. Niegrymaśny klient, a normalny człowiek – opowiada.

Szuka w pamięci podobnego zamówienia. – O, i dla młodego Greka, który poznał Polkę i zamieszkał w Warszawie, kilka par jeansów naprawiałem. Miał ich bardzo dużo, był w nich zakochany – wspomina pan Wacław.

Na ścianie w lokalu "Elegant" wisi kilka starych plakatów, wszystkie w ramkach. Jest też informacja: "Szanowni Klienci, uprzejmie proszę: garderobę przed przyniesieniem do poprawki uprać. Opłatę za usługę proszę uiszczać z góry. Dziękuję".

Patrzę na dyplom z dnia 29 września 1985 roku, nadany przez Cech Krawców i Rzemiosł Włókienniczych miasta stołecznego Warszawa. To nagroda z okazji 25-lecia pracy zawodowej.

– Wtedy to cieszyło, tak samo jak jakieś listy ze słowami doceniania od Rady Narodowej (organ władzy w PRL - przyp. red.). Łzy poleciały, nie powiem. Wzruszony byłem, ale teraz to mam dość wszystkiego - mówi.

- Jakbym się ponownie urodził, to w życiu bym nie poszedł na taką prywatną posadkę czy zarobek. Obserwuję młodych ludzi i myślę, że trzeba mieć w ręku fach przynajmniej z trzech zawodów - tłumaczy pan Wacław.

Podkreśla, że chodzi jednak o "nowoczesny fach, klawiszowa praca, bo dziś wszystko się dzieje na komputerze".

- Rzemieślnik to nie jest już dobry zawód, chyba że praca byłaby w fabryce. Praca stała, a nie gówniana, sezonowa, że raz masz pieniądz, a raz go nie masz – dzieli się przemyśleniami.

Mówi, że znajomi namawiają go, aby rzucił krawiectwo. – Ale co ja będę sam robić w domu? – pyta.

Wacława Dominiaka cieszy sztuka. Lubi odwiedzić pobliskie domy kultury, zna repertuary na pamięć. – Jestem oblatany z tym, co gdzie grają, jakie są za darmo teatry czy koncerty – zaznacza.

Chodzi wszędzie sam, żona zmarła. Wciąż jednak przy drzwiach wejściowych do usług krawieckich "Elegant" jest odręcznie napisana karteczka: "Będę o 13-tej. Musiałem pojechać po żonę do szpitala".

Przeglądamy opinie na temat jego punktu krawieckiego. W najpopularniejszej wyszukiwarce ma ich 83, w tym 82 na pięć gwiazdek. Oto niektóre z nich (pisownia oryginalna):

Podczas naszej rozmowy wychodzi, że pan Wacław nie zdaje sobie sprawy z tego, że jest tak dobrze oceniany. – Ale mnie już i tak nic nie pomoże, nic nie uratuje, chociaż to takie miłe – wzrusza się.

– Jestem głodny, idę na obiad – rzuca.

Co ma pan na obiad? – pytam. – Nie wiem. Chodzę do jadłodajni dla bezdomnych. W kościele przy Miodowej są bezpłatne obiady, dla ubogich. Obiadki fajne i jeszcze jak coś zostanie, to do domu mi zapakują. A to chlebek, a to mięsko jakieś. Dużo ludzi przychodzi do tego kościoła, niektórzy bez zębów, to mogą tylko zupę zjeść. Na szczęście mam czym gryźć – puszcza oczko.

Według GUS, pod koniec minionego roku aktywnych zawodowo emerytów w kraju było 854 tys., podczas gdy w 2018 r. niespełna 748 tys., a w grudniu 2015 r. 575 tys. Najniższy odsetek pracujących emerytów mieszka w woj. opolskim.

Ponad 57 proc. aktywnych zawodowo seniorów na emeryturze to kobiety. Średni wiek pracujących emerytów wyniósł 67 lat i 3 miesiące, dla mężczyzn było to 68 lat i 9 miesięcy, dla kobiet – 66 lat i miesiąc.

Wśród pracujących emerytów podlegających ubezpieczeniu zdrowotnemu największą grupą są osoby pracujące na umowę o pracę, stanowią one 39,1 proc. ogółu pracujących emerytów. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność stanowią 29,3 proc, a osoby pracujące na umowę-zlecenie – 25,7 proc.

Czytaj też: "Ten biznes jednak nie jest taką żyłą złota"

Chcesz podzielić się ważnym tematem? Skontaktuj się z autorką tekstu: joanna.rubin@wbd.com