Rewolucyjny projekt w sprawie wynagrodzeń. To "odsłoniłoby skalę kolesiostwa"

Źródło:
tvn24.pl, OPZZ
Transparentne zarobki standardem w Unii Europejskiej
Transparentne zarobki standardem w Unii EuropejskiejTVN24
wideo 2/4
Transparentne zarobki standardem w Unii EuropejskiejTVN24

Poselski projekt ustawy, znany pod nazwą "Jasne zarobki", zakłada obowiązkowe podawanie wysokości wynagrodzenia w ogłoszeniach o pracę. Pomysł ujawnienia płac, pomimo dużego poparcia społecznego, budzi też jednak pewne obawy. Jakie zmiany przewiduje projekt zmiany Kodeksu pracy i czy Polska jest na to gotowa?

W styczniu br. odbyło się w Sejmie pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy, nakładającego na pracodawców obowiązek podawania w ogłoszeniu o pracę tak zwanych widełek płacowych. Ze względu na to, że nie zostało dokończone, posłowie zajmą się nim ponownie w czwartek 6 lutego 2025 roku. Nowe przepisy są realizacją dyrektywy unijnej przyjętej w 2023 roku, której celem jest walka z dyskryminacją płacową na rynku pracy.

- Choć luka płacowa między mężczyznami a kobietami w Polsce należy do raczej niższych na tle Unii Europejskiej, to jednocześnie są sektory gospodarki, w których nieuzasadnione różnice w płacach między płciami są wyraźne. Jedynie 57 proc. uczestników badania Randstad jest przekonana, że w ich firmach poziom zarobków kształtowany jest wyłącznie na podstawie kwalifikacji i doświadczenia, bez względu na płeć, przekonania czy preferencje - przekazał w komentarzu dla tvn24.pl Mateusz Żydek, ekspert rynku pracy z agencji zatrudnienia Randstad Polska.

Według najnowszych danych GUS mediana wynagrodzeń w gospodarce narodowej w sierpniu 2024 roku wyniosła 6697,52 zł. Oznacza to, że połowie zatrudnionych wypłacono wynagrodzenie niższe niż ta kwota, a połowie wyższe. "Wartość mediany wynagrodzeń wskazywała na różnice ze względu na płeć - dla mężczyzn wyniosła 6980 zł i była o 540 zł wyższa niż dla kobiet" - wskazał urząd.

Nowe przepisy zakładają nie tylko ujawnienie tzw. widełek w ogłoszeniach, ale także umożliwienie pracownikom wystąpienia do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie informacji zarówno o ich indywidualnym poziomie wynagrodzenia, jak i średnim poziomie płac w firmie.

"Wynagrodzenia to w Polsce temat tabu. Polityki różnych organizacji w tym zakresie są często nietransparentne lub arbitralne, a ze względów kulturowych bardzo rzadko możliwa jest rozmowa między samymi pracownikami na ten temat. Rekruterzy i pracodawcy uznają często pytanie dotyczące wynagrodzenia, jednej z podstawowych dla poszukującej zatrudnienia osoby kwestii, za przejaw braku kultury, roszczeniowości albo arogancji" - czytamy w uzasadnieniu projektu.

Autorzy projektu podkreślają, że "młodzi pracownicy wchodzący na rynek pracy mają niewiele wiarygodnych źródeł, z których mogą czerpać informacje o wynagrodzeniach". "Kobiety natomiast, w dalszym ciągu zarabiające mniej niż mężczyźni na tych samych stanowiskach, nie mogą przewidzieć, czy ze względu na płeć oferta wynagrodzenia składana im przez pracodawcę jest po fakcie zaniżana" - dodali.

W uzasadnieniu projektu podkreślono, że w przeciwieństwie do wielu państw członkowskich Unii Europejskiej w naszym kraju nie przyjęły się ani zwyczajowe, ani prawne środki udostępniania informacji o wynagrodzeniach. "W odróżnieniu od państw skandynawskich, obywatele Polski nie mogą uzyskać drogą urzędową informacji o zarobkach innych osób (opracowanych np. na podstawie zeznań podatkowych). W efekcie newralgiczna kwestia zarobków staje się przedmiotem podejrzeń i konfliktów" - czytamy.

"Jawność płac skróci ten proces"

Ogólnopolski związek zawodowy Związkowa Alternatywa, zrzeszający pracowników z całego kraju, w komentarzu przesłanym redakcji biznesowej tvn24.pl podkreśliła, że w pełni popiera jawność płac w gospodarce i opowiada się za zmianami idącymi znacznie dalej niż tymi rekomendowanymi przez Unię Europejską. Związkowcy zaznaczyli, że "ujawnienie wynagrodzeń, szczególnie przez osoby zajmujące ważne funkcje w życiu społecznym, ucięłoby spekulacje na temat poziomu dochodów kadry kierowniczej".

"Jawność płac odsłoniłaby skalę kolesiostwa i przyznawania dobrze płatnych stanowisk rodzinom i znajomym przedstawicielom władzy. Jawność wynagrodzeń mogłaby również poprawić atmosferę w firmach, przyczynić się do wzrostu wydajności pracy i minimalizacji stresu. Jawność byłaby ważną częścią relacji opartych na zaufaniu i dialogu" - wyjaśnili.

Z kolei ekspert Randstadt Mateusz Żydek zwrócił uwagę, że nowa ustawa wpłynie także na poprawę warunków pracy i większą konkurencyjność ofert. - Obecnie wiele firm ukrywa widełki płacowe, co powoduje, że kandydaci często muszą przechodzić przez kilka etapów rekrutacji, zanim dowiedzą się, czy oferta jest dla nich satysfakcjonująca pod względem finansowym. Wprowadzenie jawności wynagrodzeń skróci ten proces, co pozwoli zarówno pracownikom, jak i pracodawcom na bardziej sprawny proces rekrutacji - przekazał.

Według badań Randstad obecnie 67 proc. pracowników uważa, że podanie wynagrodzenia w ogłoszeniu pomaga w zaoszczędzeniu czasu i energii podczas poszukiwania pracy.

Czytaj też: Więcej jawności w sprawie wynagrodzeń. "To narzędzie w walce z dyskryminacją"

Jawne płace a obawy pracodawców

Tomasz Bujok, szef No Fluff Jobs, portalu z ogłoszeniami o pracę, w komentarzu przesłanym redakcji biznesowej tvn24.pl przyznał, że zmiany proponowane w projekcie budzą wątpliwości wśród pracodawców. Jak stwierdził, obawiają się oni między innymi odejść gorzej opłacanych osób, zagrożenia ze strony konkurencji, konfliktów wewnętrznych związanych z lepszymi wynagrodzeniami nowych pracowników czy tego, że pracownicy będą chcieli zarabiać tylko górne widełki.

- Większość tych obaw wynika z braku przemyślanej polityki płacowej w firmach. Nie da się ukryć, że brak siatek płac i równego wynagradzania jest problemem, zwłaszcza że zaraz wejdą w życie regulacje unijne, które w zamyśle mają ułatwić walkę o równe wynagrodzenie za tę samą pracę. A jest to już przecież ustawowo od lat zapisane w Kodeksie pracy - podkreślił.

Zdaniem Bujoka nowe przepisy mogą też doprowadzić do konfliktów wewnętrznych "po tym, jak wyjdą na jaw informacje, że pracownicy robiący to samo i pracujący w firmie tak samo długo, otrzymują diametralnie różne stawki". - Kolejna obawa to komplikacja w zapisie elementów wynagrodzenia, jego składniki są często szersze niż sama podstawa, a to trudniej opisać w ogłoszeniu - dodał.

Czytaj też: Projekt w sprawie wynagrodzeń. Nowy obowiązek

Jawność płac "pomija kluczowe kwestie"

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych w udostępnionym nam liście do zastępcy szefa kancelarii Sejmu Dariusza Salamończyka wyjaśniło, że w pełni popiera rozwiązania prawne mające na celu zwalczanie dyskryminacji płacowej, ale też podkreśliło, że poselski projekt ustawy w tej sprawie ocenia negatywnie.

Związkowcy w liście wypunktowali szereg niedociągnięć i pominiętych kwestii związanych z przeniesieniem ciężaru dowodu na pracodawcę, ochroną danych osobowych czy prawem pracownika do odszkodowania albo zadośćuczynienia w wyniku naruszenia praw lub obowiązków związanych z zasadą równości wynagrodzeń.

"W ocenie OPZZ tak ważne zagadnienia dla pracowników, związane z koniecznością wprowadzenia w Polsce transparentnych i sprawiedliwych mechanizmów kształtowania wynagrodzeń i ich jawności oraz przeciwdziałania dyskryminacji płacowej nie mogą być wprowadzane w sposób niekompletny, pomijając rzetelną i merytoryczną dyskusję partnerów społecznych, jaką należy przeprowadzić w ramach Rady Dialogu Społecznego" - napisali.

Związkowcy zwrócili uwagę, że niektóre pojęcia zawarte w projekcie, takie jak "poziom wynagrodzenia" czy "średni poziom wynagrodzenia" wymagają doprecyzowania. Dodali również, że "zwolnienie ze wskazanych obowiązków pracodawcy zatrudniającego mniej niż 50 pracowników jest niezgodne z przepisami dyrektywy".

Na pominięcie niektórych zapisów dyrektywy unijnej zwrócił uwagę także Tomasz Bujok z No Fluff Jobs. - Projekt "Jasne zarobki" jedynie częściowo wdraża zapisy dyrektywy, przez co w niektórych obszarach wydaje się niekompletny. Na przykład w kontekście rekrutacji, brakuje zapisu dotyczącego zakazu pytania o obecne lub wcześniejsze poziomy wynagrodzenia oraz o wymóg niedyskryminacji na poziomie ogłoszeń o pracę - wyjaśnił.

"Polski rynek nie jest w pełni gotowy"

Mateusz Żydek z agencji Randstad przyznał, że "polski rynek pracy nie jest jeszcze w pełni gotowy na jawność widełek płacowych. Widać to chociażby na portalach ogłoszeniowych, gdzie ujawnienie przedziału zarobków nadal pozostaje rzadkością.

- Główne przyczyny to brak ustandaryzowanych systemów płacowych, szczególnie w mniejszych przedsiębiorstwach oraz obawa przed utratą elastyczności negocjacyjnej. Wydaje mi się też, że firmy dopiero zaczynają skupiać się na analizowanie kompetencji potrzebnych do ich rozwoju, diagnozowaniu ich dostępności na rynku i trudności w ich pozyskaniu, a w rezultacie ich wycenianiu i dostosowaniu do tych wycen płac obecnie zatrudnionych pracowników i warunków proponowanych kandydatom - przekazał.

Żydek zwrócił uwagę, że ujawnianie płac to proces czasochłonny i wymagający analizy. W niektórych branżach tak zwane widełki stały się jednak standardem, co widać w przypadku ofert ze stawkami godzinowymi.

- Projekt może nie jest idealny, ale warto obserwować, jak się rozwinie na kolejnych etapach prac. Najważniejszym plusem z perspektywy polskiego rynku pracy jest w ogóle to, że temat powrócił na wokandę. Bez względu na to, czy ten projekt zostanie zaakceptowany, czy nie, stał się tematem medialnym, a tym samym nagłośnił zmiany, do których prędzej czy później w podobnym kształcie dojdzie - podsumował Tomasz Bujok z No Fluff Jobs.

Autorka/Autor:Bartłomiej Ciepielewski

Źródło: tvn24.pl, OPZZ

Źródło zdjęcia głównego: Grand Warszawski/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Polacy pracujący w Wielkiej Brytanii zarabiają więcej niż rodowici Brytyjczycy - podał "Economist", powołując się na rządowe dane. Jednym z czynników stojących za tą zmianą jest podnoszenie kwalifikacji przez polskich migrantów.

Polacy prześcignęli w zarobkach Brytyjczyków

Polacy prześcignęli w zarobkach Brytyjczyków

Źródło:
PAP

- Podwyżka zasiłku pogrzebowego będzie kosztowała budżet maksymalnie dwa miliardy złotych rocznie - ogłosiła w środę w Sejmie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Podkreśliła, że podwyżka to "absolutna konieczność".

Pierwsza podwyżka od 14 lat. "Absolutna konieczność"

Pierwsza podwyżka od 14 lat. "Absolutna konieczność"

Źródło:
PAP

Rada Polityki Pieniężnej (RPP) podjęła decyzję. Stopy procentowe zostaną obniżone o 50 punktów bazowych do poziomu 5,25 procent - podano w komunikacie. Poprzednia obniżka stóp procentowych miała miejsce w październiku 2023 roku. 

Stopy procentowe. Jest decyzja Rady Polityki Pieniężnej

Stopy procentowe. Jest decyzja Rady Polityki Pieniężnej

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Lepiej późno niż wcale - napisał w środę premier Donald Tusk. Wcześniej Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe po raz pierwszy od października 2023 roku.

Pierwsza taka decyzja od kilkunastu miesięcy. Tusk komentuje

Pierwsza taka decyzja od kilkunastu miesięcy. Tusk komentuje

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała się obniżyć stopy procentowe o 50 punktów bazowych, a główna stopa referencyjna została obniżona do poziomu 5,25 procent. Jarosław Sadowski z firmy Rankomat wskazał, jak decyzja RPP wpłynie na wysokość raty kredytu.

Tak zmieni się rata kredytu

Tak zmieni się rata kredytu

Źródło:
tvn24.pl

Weto prezydenta Andrzeja Dudy wobec ustawy obniżającą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców jest głęboko niesprawiedliwe - oceniła rzeczniczka małych i średnich przedsiębiorców Agnieszka Majewska, zapowiadając dalszą walkę o zmianę przepisów.

"Głęboko niesprawiedliwa" decyzja prezydenta

"Głęboko niesprawiedliwa" decyzja prezydenta

Źródło:
PAP

Zbliża się koniec nieczytelnych, niechlujnie wypełnionych oświadczeń majątkowych. Trwają prace nad systemem generowania i przechowywania elektronicznych wersji dokumentów - wskazuje resort cyfryzacji.

Oświadczenia majątkowe po nowemu. Resort wyjaśnia

Oświadczenia majątkowe po nowemu. Resort wyjaśnia

Źródło:
tvn24.pl

Fed pozostawił stopy procentowe w USA bez zmian w przedziale 4,25-4,50 procent - podano w komunikacie po posiedzeniu. Jak podano, niepewność wokół perspektyw gospodarczych w USA "wzrosła jeszcze bardziej".

Fed podjął decyzję sprawie stóp procentowych w USA

Fed podjął decyzję sprawie stóp procentowych w USA

Źródło:
PAP

Komisja Europejska pozwała Polskę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w związku z niewdrożeniem Aktu o usługach cyfrowych. "Polska nie wyznaczyła koordynatora ds. usług cyfrowych i nie nadała mu uprawnień do wykonywania zadań wynikających z aktu o usługach cyfrowych" - czytamy w komunikacie KE. Za wdrożenie tych przepisów odpowiedzialne jest Ministerstwo Cyfryzacji. W środę poinformowano także o złożeniu skargi przeciw Polsce w związku z niewdrożeniem unijnej dyrektywy o eurowiniecie.

Polska pozwana do TSUE

Polska pozwana do TSUE

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Główny Urząd Statystyczny (GUS) podał nowe dane o wynagrodzeniach. Mediana w listopadzie 2024 roku wyniosła 6842 złote i była o prawie jedną piątą niższa od przeciętnego wynagrodzenia, które wynosiło 8376,58 złotego.

Tyle naprawdę zarabiamy. Nowe dane

Tyle naprawdę zarabiamy. Nowe dane

Źródło:
PAP

W środę strajk kolejarzy sparaliżował ruch pociągów w Portugali. - Możemy odstąpić od protestu, ale tylko wtedy, kiedy rząd przystanie na proponowane przez nas warunki - stwierdził szef związku zawodowego Fectrans Jose Manuel Oliveira. Strajkujący żądają podwyżek i lepszych warunków pracy.

Chaos na stacjach kolejowych

Chaos na stacjach kolejowych

Źródło:
PAP

Do dziesięciu lat miałby zostać zwiększony czas nieprzerwalnego zamieszkiwania w Polsce przez cudzoziemców, którzy chcą uzyskać polskie obywatelstwo - zakłada propozycja noweli Prawa i Sprawiedliwości, o czym informuje "Rzeczpospolita". Obecnie są to trzy lata. Prace nad zmianami planuje również obecny rząd, ale propozycję ma przedstawić dopiero jesienią.

Ma być trudniej o polski paszport dla cudzoziemców

Ma być trudniej o polski paszport dla cudzoziemców

Źródło:
PAP

Hiszpański rząd zatwierdził skrócenie czasu pracy w ciągu tygodnia z 40 do 37,5 godzin. Projekt trafi teraz pod głosowanie parlamentu. Rząd jednak nie ma większości i zabiega o poparcie między innym u nacjonalistów katalońskich.

Chcą pracować najkrócej od 40 lat. "Pomagamy ludziom być trochę szczęśliwszymi"

Chcą pracować najkrócej od 40 lat. "Pomagamy ludziom być trochę szczęśliwszymi"

Źródło:
PAP

Żyjemy z technologią 5G, ale operatorzy telekomunikacyjni myślą już o 6G. 12 największych firm europejskich z tej branży zaapelowało do regulatorów, by poszerzyć pasmo dla usług mobilnych. Ostrzegli też, że Europie grozi pozostanie w tyle za USA przy wdrażaniu technologii 6G.

Technologia 6G. Apel operatorów

Technologia 6G. Apel operatorów

Źródło:
Reuters

Stopa bezrobocia w kwietniu 2025 roku wyniosła 5,2 procent - wynika z szacunków resortu rodziny. Ministerstwo dodało, że bezrobocie spadło w porównaniu z poprzednim miesiącem o 0,1 punktu procentowego.

Takie jest teraz bezrobocie w Polsce

Takie jest teraz bezrobocie w Polsce

Źródło:
PAP

W wieku 81 lat zmarł Jan Koral, współtwórca marki Koral - poinformował portal Sądeczanin. Cukiernik stworzył w Nowym Sączu lodziarnię "Bajka", w której to jego bracia, Józef i Marian, uczyli się fachu. Później dzięki nim lody Koral stały się znane w całym kraju i w Europie.

Zmarł Jan Koral. To on zaraził braci pasją do lodów

Zmarł Jan Koral. To on zaraził braci pasją do lodów

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent Donald Trump ocenił, że obecnie Rosja nie powinna wrócić do grupy G7, do której należy siedem najbogatszych gospodarek świata. Zaznaczył, że w jego ocenie wykluczenie Rosji z G8 po aneksji Krymu było błędem. Wyraził jednak nadzieję, że Rosję do zakończenia wojny z Ukrainą może zmotywować perspektywa ponownego udziału w piłkarskich mistrzostwach świata.

Trump o powrocie Rosji do G7: to nie jest dobry moment

Trump o powrocie Rosji do G7: to nie jest dobry moment

Źródło:
PAP

- Wiem jedno. Rosja chce ukraść Polsce demokrację w tych wyborach - powiedział na antenie TVN24, w programie "Rozmowa Piaseckiego" wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Zapytany o "bezprecedensową" ingerencję ze strony rosyjskiej w wybory w Polsce zaznaczył, że jest ona "trójkierunkowa".

"Rosja chce ukraść Polsce demokrację"

"Rosja chce ukraść Polsce demokrację"

Źródło:
tvn24.pl

W sobotę w Szwajcarii dojdzie do pierwszych rozmów USA i Chin od rozpoczęcia wojny handlowej między obu mocarstwami - zapowiedział sekretarz skarbu USA Scott Bessent. - Nie chcemy się odłączać od Chin, to czego chcemy to sprawiedliwy handel - zaznaczył.

Jest zapowiedź pierwszych rozmów USA i Chin od rozpoczęcia wojen handlowych

Jest zapowiedź pierwszych rozmów USA i Chin od rozpoczęcia wojen handlowych

Źródło:
PAP

"L4, ciąża. W weekend chcę pojechać nad wodę, zrobić grilla i odpocząć. Co w razie kontroli?" - zapytała internautka na jednej z grup w mediach społecznościowych. O odpowiedź poprosiliśmy Zakład Ubezpieczeń Społecznych. - Nieobecność w miejscu zamieszkania w czasie przeprowadzanej kontroli nie musi oznaczać niewłaściwego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego - przekazała nam Monika Folaron z biura prasowego ZUS.

Grillowanie i wypad nad wodę na zwolnieniu. ZUS odpowiada

Grillowanie i wypad nad wodę na zwolnieniu. ZUS odpowiada

Źródło:
tvn24.pl

Premier Mark Carney podkreślił, że Kanada nie jest na sprzedaż, na co Donald Trump odparł, że "czas to pokaże". Prezydent USA wykluczył też obniżkę ceł na kanadyjskie towary.

Donald Trump do Marka Carneya: Czas to pokaże. Nigdy nie mów nigdy

Donald Trump do Marka Carneya: Czas to pokaże. Nigdy nie mów nigdy

Źródło:
PAP

Amerykańscy przedsiębiorcy dwoją się i troją, by znaleźć sposób na cła wprowadzone przez Donalda Trumpa. Jak zauważa CNN, w centrum ich uwagi są takie pojęcia jak "skład celny" i "zharmonizowane kody systemowe". To pierwsze pozwala zapłacić cło później, a to drugie - znacznie je zmniejszyć. Wszystko legalnie.

Dziwne, ale legalne sposoby na omijanie ceł Trumpa

Dziwne, ale legalne sposoby na omijanie ceł Trumpa

Źródło:
CNN

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja wynosi 520 milionów złotych. W Polsce odnotowano trzy wygrane czwartego stopnia. Oto liczby, które padły 6 maja 2025 roku.

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska zapowiedziała, że do końca 2025 roku zostanie wprowadzony zakaz zawierania nowych umów na rosyjski gaz. Zgodnie z planem Brukseli kontrakty długoterminowe z Rosją mają być wygaszone z końcem roku 2027. Zapowiedź KE skomentował premier Donald Tusk.

"Mamy to!". Donald Tusk o zapowiedzi Brukseli

"Mamy to!". Donald Tusk o zapowiedzi Brukseli

Źródło:
PAP

Rząd przyjął pakiet deregulacyjny, który obejmuje zwiększenie limitu rocznej sprzedaży zwalniającej z obowiązku płacenia podatku VAT z 200 do 240 tysięcy złotych. Nowe przepisy mają także na celu między innymi ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów.

Zmiany w podatkach. Decyzja rządu

Zmiany w podatkach. Decyzja rządu

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Rząd Indii zagroził podjęciem kroków prawnych przeciwko domowi aukcyjnemu Sotheby's w Hongkongu, jeśli nie wstrzyma aukcji klejnotów związanych z relikwiami Buddy - podała stacja BBC.

Spór o klejnoty związane z relikwiami Buddy. Rząd Indii grozi domowi aukcyjnemu

Spór o klejnoty związane z relikwiami Buddy. Rząd Indii grozi domowi aukcyjnemu

Źródło:
PAP

Rząd przyjął projekt noweli dotyczący aplikacji mObywatel. Wprowadzone mają zostać nowe funkcje, takie jak mLegitymacja nauczyciela, mStłuczka czy wirtualny asystent. Rozszerzone mają też być możliwości podpisu elektronicznego.

Aplikacja mObywatel. Zmiany i nowe funkcje

Aplikacja mObywatel. Zmiany i nowe funkcje

Źródło:
PAP

Zespół CERT Orange ostrzega przed cyberprzestępcami podszywającymi się pod operatora sieci komórkowej. "Dwie domeny używane w atakach zablokowaliśmy, ale to kwestia czasu, kiedy pojawi się kolejna" - napisano w komunikacie.

"Dziś oszuści mocno się rozkręcili". Ostrzeżenie

"Dziś oszuści mocno się rozkręcili". Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl