"Europa na Świdnickiej" kontra "kolorowy paw". Wrocławski Solpol wciąż budzi kontrowersje

SolpolWratislaviae Amici

Nowatorski, kolorowy i wykraczający poza schematy albo toporny, szkaradny i dziwaczny. Od przeszło dwóch dekad wrocławski Solpol wzbudza skrajne emocje. Początkowo oblegany przez klientów, nie wytrzymał wyścigu z powstającymi centrami handlowymi. Prawdopodobnie będzie wyburzony.

Solpol powstał na początku lat 90. Miał oddawać ducha przemian, przełamywać schematy i być nowoczesny. - Wtedy taki był - przekonują do dziś jego architekci.

I dodają, że na stworzenie koncepcji mieli... kilka dni. - Na 5 dni przed terminem przetargu zgłosił się do nas inwestor, Zygmunt Solorz-Żak. Mieliśmy więc 5 dni i 5 nocy. Pracowaliśmy w pocie czoła, gdybyśmy się wtedy nie wyrobili, dziś mogłoby nie być takiego Solpolu - wspomina Wojciech Jarząbek, autor projektu.

Dopasowany do okolicy i trendów

Jakie były założenia? - Chodziło o to, żeby stworzyć element z wieżą, bo budynek miał stanąć w pobliżu kościoła. Zresztą we Wrocławiu wiele obiektów ma wieże, to wpisywało się w krajobraz miasta – wspomina Jan Matkowski, architekt który pomagał w projektowaniu Solpolu.

W latach 80. w miejscu Solpolu działała kawiarniaWratislaviae Amici

Siedziba domu handlowego miała być prosta, ale i charakterystyczna. Architektów ograniczała wielkość działki i historyczna zabudowa. - Projekt nawiązywał do wszystkiego, co stoi obok. Chodziło nam o to żeby go dobrze wkomponować. Bryłę odchyliliśmy i cofnęliśmy, by nie zasłonić sąsiedniego gotyckiego kościoła – podkreśla Jarząbek.

Komponować miały się też kolory. Piaskowa część elewacji i różowe akcenty miały nawiązywać do innych budynków przy ul. Świdnickiej. Skąd mocny turkus i intensywny fiolet? - Akurat wtedy takie były modne. 5 lat później pewnie nie zostałyby użyte – przyznaje Jarząbek.

Projekt SolpoluStudio A+R Wojciech Jarząbek i Partnerzy

Myśleli, że to więzienie

Większość prac budowlanych wykonywały zagraniczne firmy. Zza granicy sprowadzano też część materiałów. Lokalna prasa zachwycała się tym, że dzięki zastosowanym rozwiązaniom "budynek oddycha".

- Wszystko było dla nas nowością. Byliśmy wtedy zaściankiem budowlanym, a tu spotkaliśmy się z nowoczesną technologią. Dla nas to było coś niesamowitego – podkreśla architekt.

To, co dla projektantów było zaskakujące, dziwiło też mieszkańców Wrocławia. Matkowski wspomina jak pewnego dnia stał obok placu budowy i słyszał jak przechodzący obok ludzie dziwili się gołym betonowym ścianom z dziurami. – Przystanęli i zaczęli się głośno zastanawiać czy to będzie jakieś więzienie, czy coś zupełnie innego – śmieje się mężczyzna.

"Europa na Świdnickiej"

Budynek został postawiony w 114 dni. Później nastąpiło kilka miesięcy przerwy na ustalenie jak należy go wykończyć i kto ma się tym zająć. Po ponad rocznej budowie Solpol był gotowy. Na spragnionych zakupów wrocławian czekały windy, klimatyzacja i schody ruchome, które prowadziły tylko w górę budynku. – Na dół trzeba było schodzić pieszo. Gdybyśmy chcieli wsadzić tam więcej schodów ruchomych, nie zostałoby za wiele miejsca na handel – twierdzi Jarząbek.

Dzień przed oficjalnym otwarciem sklepu gazety pisały o nadchodzącej wielkimi krokami "Europie na Świdnickiej". W poniedziałek 6 grudnia 1993 roku, o godzinie 13.50, otwarto drzwi Solpolu. Wcześniej niż planowano, bo ciekawski tłum nie mógł doczekać się zakupowego szału, a obsługa budynku bała się o wytrzymałość drzwi.

Od rana na ul. Świdnickiej ustawiła bowiem się kolejka zniecierpliwionych wrocławian. Jak relacjonowała "Gazeta Wyborcza", handlowcy byli jednak rozczarowani, bo większość klientów przyszła nie na zakupy, a "tylko obejrzeć wnętrze sklepu".

Tak wyglądały rzuty wnętrza budynkuStudio A+R Wojciech Jarząbek i Partnerzy

Proboszczowi się nie spodobał

Siedziba domu towarowego dzieliła mieszkańców miasta. Dla niektórych był dziwadłem i "szkaradztwem", dla proboszcza z sąsiadującej z Solpolem parafii był "pomalowanym w odpustowe kolory bunkrem", a dla innych kolorowym pawiem.

– Wtedy Rynek nie wyglądał tak jak dziś. Wokół było szaro, buro i ponuro, a Solpol wniósł kolor. Był całkowitą nowością – wspomina Michał, wówczas 10-letni chłopiec, który niecodziennym budynkiem był zachwycony. Z kolei 9-letni wtedy Daniel pamięta dyskusje w szkole i krytykę wyrażaną w rozmowach dorosłych. – Zastanawiano się czy tak kolorowy budynek, który wygląda jak papuga, może stać w historycznym centrum miasta – opowiada dziś dorosły mieszkaniec Wrocławia.

We Wrocławiu nie było wtedy centrów handlowych, a zakupy w tym miejscu były ich namiastką. Co więcej, znajdowały się tu sklepy, których nie było w innych punktach miasta. - Najlepsze wkłady do piór mieli właśnie tutaj – przypomina Daniel.

Raz, dwa, trzy …

Przez 22 lata budynek wrósł w krajobraz miasta. Większość mieszkańców przyzwyczaiła się do niego, ale dla tych, którzy widzą go pierwszy raz, wciąż może być szokiem. – Gdy go zobaczyłem poraził mnie swoją topornością. Dla mnie to makabryła. Rozumiem, że po upadku komuny Polacy oczekiwali czegoś nadzwyczajnego i pewnie Solpol miał być awangardowym, niespotykanym budynkiem, ale architekt przesadził – mówi zniesmaczony Piotr, który pierwszą styczność z nielubianym przez siebie budynkiem miał pod koniec XX wieku.

To mniej więcej wtedy powstał Solpol II, który stanął niemal naprzeciwko swojego "starszego brata". Projektem zajął się Jarząbek. Pierwotnie planowano połączyć dwa budynki nadziemną kładką. – Solpol II miał być dopełnieniem tego pierwszego i stąd taki pomysł. Kładka miała mieć charakter mostu zwodzonego. Zresztą była historycznie uzasadniona, bo kiedyś na Świdnickiej dwa budynki były już w ten sposób połączone – przypomina Jarząbek.

Na taką realizację nie zgodziła się jednak - powołana na wniosek architekta miejskiego - rada techniczna.

Wrocław mógł mieć także trzeci budynek z tej samej serii. Studio architektoniczne Jarząbka opracowało projekt kolejnego Solpolu, który miał powstać na działce obok pierwowzoru. Ostatecznie do budowy jednak nie doszło.

Solpol II stanął pod koniec lat 90. XX wiekuWratislaviae Amici
Tak miał wyglądać Solpol IIIStudio A+R

"Trzeba mieszać"

Co na głosy krytyki mówi projektant? – W dziedzinie sztuki nowatorstwo zawsze jest potępiane. Później historia weryfikuje to w różny sposób. Chciałem zaprojektować coś, czego tu jeszcze nie było, coś wyjątkowego i chyba się udało – twierdzi Jarząbek.

I dodaje, że dla niego w architekturze najważniejsze jest mieszanie różnych wątków. – Nie lubię klasyfikacji. Dziś style nie obowiązują. Trzeba z tego korzystać i mieszać wątki, bo to daje najlepszy efekty – wyjaśnia swoją filozofię autor Solpolu.

Jak by tego efektu nie oceniać, okazał się nietrwały. Po kilku latach świetności dom towarowy podupadł. Nie zniósł konkurencji wielkometrażowych centrów handlowych, a ruchome schody ze sklepu przy ul. Świdnickiej przestały być wyjątkowe. Nie pomogło mu nawet reality show realizowane w jego podziemiach i publiczne wyznanie Dody, że jest świeżo po seksie w tutejszej toalecie.

Od kilku lat mówi się o tym, że legendarny obiekt będzie wyburzony. W jego miejscu miałby stanąć budynek, który łączyłby funkcje hotelową, biurową i butikową.

- Nie ma pośpiechu. Czekamy na rozwiązanie spraw właścicielskich budynku, który stoi obok, od strony ul. Kazimierza Wielkiego. Wtedy będziemy wiedzieć czy uda nam się stworzyć podziemny parking pod dwoma działkami – informuje mecenas Józef Birka, prawa ręka Zygmunta Solorza-Żaka, właściciela obiektu.

Jeden z 25 wybitnych

Na razie Solpol wciąż stoi. Widać już po nim oznaki upływającego czasu. Ale czas zadziałał też na jego korzyść - doczekał się uznania. Niedawno w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie można było oglądać wystawę polskiej architektury współczesnej, zorganizowaną przez miesięcznik "Architektura-Murator". Prezentowano tam makiety 25 obiektów, które powstały po 1989 roku i zostały uznane za wybitne. Obok Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie i PGE Areny w Gdańsku stanęła makieta wrocławskiego domu towarowego. "Ten pełen ironii i zabawy formą budynek nawiązuje zarówno do gotyckiego kościoła św. Doroty, jak i neobarokowego hotelu Monopol"- opisali budynek architekci.

Broni go też Filip Springer, reporter i fotograf. Jego zdaniem Solpolu nie należy oceniać w kategoriach estetycznych, bo to że komuś się on nie podoba, nie jest argumentem za likwidacją obiektu. - Jest pomnikiem swoich czasów i pewnego okresu historii. Czasu entuzjastycznej transformacji prowadzonej przez bardzo bogatych ludzi. Jest cenny, bo nie ma zbyt wielu takich budynków - twierdzi Springer.

I dodaje, że budynek jest dla stolicy Dolnego Śląska tym czym dla Warszawy Pałac Kultury i Nauki, który też ciągle budzi skrajne emocje. I choć reprezentuje inną epokę, też ciągle powraca pomysł, by go wyburzyć.

ZOBACZ WIĘCEJ ZDJĘĆ NA STRONIE WRTAISLAVIAE AMICI.

Autor: Tamara Barriga /r / Źródło: TVN24 Wrocław

Źródło zdjęcia głównego: Wratislaviae Amici

Pozostałe wiadomości

"Na pływalni Polonez OSiR Targówek przy ulicy Łabiszyńskiej 20 na Targówku korzystający z basenu dorośli i dzieci zatruli się chlorem. Poszkodowane są już 23 osoby" - poinformowała Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego "Meditrans" w Warszawie. Ewakuowano 60 osób. Są wstępne wyniki badania próbek powietrza i wody.

21 osób z basenu trafiło do szpitali. Strażacy pobrali próbki wody 

21 osób z basenu trafiło do szpitali. Strażacy pobrali próbki wody 

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Niemal jednogłośnie Sejm odwołał dwie członkinie Państwowej Komisji do spraw pedofilii. Domagała się tego przewodnicząca komisji. Zarzuty przedstawiono na wyjątkowym, bo utajnionym posiedzeniu Sejmu. Dotyczą mobbingu i niegospodarności. Posłowie uznali je za poważne.

Dwie członkinie komisji ds. pedofilii odwołane. "Były tam informacje, które były po prostu przerażające"

Dwie członkinie komisji ds. pedofilii odwołane. "Były tam informacje, które były po prostu przerażające"

Źródło:
Fakty TVN

Ross Davidson, były wokalista zespołu Spandau Ballet, został uznany w czwartek przez sąd w Wielkiej Brytanii winnym gwałtu i napaści na tle seksualnym. Były piosenkarz, który był frontmanem zespołu w latach 2017-2019 pod pseudonimem Ross Wild, nie wyraził żadnych emocji, gdy odczytano wyrok - pisze "Guardian".

Tłumaczył, że to była "zabawa w sen". Znany muzyk uznany winnym gwałtu i napaści seksualnej

Tłumaczył, że to była "zabawa w sen". Znany muzyk uznany winnym gwałtu i napaści seksualnej

Źródło:
"The Guardian"

Martwe małże wypełniły chorwacką zatokę Mali Ston. W niektórych hodowlach zginęło prawie 90 procent mięczaków. Pomór zwierząt ma być powiązany z rekordowo wysoką temperaturą wód Adriatyku.

Zginęło 90 procent małży. "Bezprecedensowa katastrofa" w Chorwacji

Zginęło 90 procent małży. "Bezprecedensowa katastrofa" w Chorwacji

Źródło:
PAP

W wiosce olimpijskiej są tysiące sportowców z całego świata. Wszystkich trzeba przenocować, nakarmić i zapewnić im dobre warunki do wypoczynku i treningu. Uwagę zwracają łóżka. Są tekturowe.

Tak wyglądają pokoje w wiosce olimpijskiej. Łóżka z tektury

Tak wyglądają pokoje w wiosce olimpijskiej. Łóżka z tektury

Źródło:
Fakty TVN

Sejm zlecił w piątek NIK przeprowadzenie kontroli w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. - To jest rzecz, która została użyta po raz drugi w ciągu 30 lat działalności parlamentu - komentował w "#BezKitu" Mirosław Suchoń (Polska 2050). Krzysztof Kwiatkowski (KO) ocenił, że prezes NIK Marian Banaś w tej kwestii "ma ułatwione zadanie". Minister nauki i szkolnictwa wyższego Dariusz Wieczorek (Lewica) mówił o dostępności akademików i przyszłości Collegium Humanum.

"To jest rzecz, która została użyta po raz drugi w ciągu 30 lat działalności parlamentu"

"To jest rzecz, która została użyta po raz drugi w ciągu 30 lat działalności parlamentu"

Źródło:
TVN24, PAP

Podczas dyskusji w Sejmie dotyczącej projektu uchwały w sprawie zlecenia NIK przeprowadzenia kontroli działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wicemarszałkini wyłączyła posłowi PiS Markowi Suskiemu mikrofon. - Dziwię się, że poseł z takim doświadczeniem i opanowaniem tak bardzo nie panuje nad swoimi emocjami i obraża nas tu wszystkich - powiedziała Dorota Niedziela.

Suski z wyłączonym mikrofonem, bo "nie panował nad emocjami". Posłowie krzyczeli "hańba"

Suski z wyłączonym mikrofonem, bo "nie panował nad emocjami". Posłowie krzyczeli "hańba"

Źródło:
TVN24/PAP

- Jeśli nie przekonamy naszych kolegów z PSL do tego, żeby choćby wstrzymali się od głosowania albo nie wzięli w nim udziału, to wyniki będą się powtarzać - oceniła wiceministra edukacji Joanna Mucha (Polska 2050-Trzecia Droga). Odniosła się do projektu nowelizacji Kodeksu karnego dotyczącego dekryminalizacji aborcji, który ponownie znalazł się w Sejmie. Poseł KO Marcin Bosacki powiedział, że jest "nieco bardziej optymistyczny".

"Mam nadzieję, że znajdzie się w PSL większa grupa, która zagłosuje z nami, a nie z opozycją"

"Mam nadzieję, że znajdzie się w PSL większa grupa, która zagłosuje z nami, a nie z opozycją"

Źródło:
TVN24

Do silnego wstrząsu doszło na włoskich Polach Flegrejskich. Wstrząsy o magnitudzie 4,0 były odczuwalne w sąsiednim Neapolu. Chociaż nie doszło do poważnych uszkodzeń, aktywność sejsmiczna w tych okolicach budzi niepokój mieszkańców.

Wstrząsy w rejonie najgroźniejszego superwulkanu Europy

Wstrząsy w rejonie najgroźniejszego superwulkanu Europy

Źródło:
PAP, ANSA, tvnmeteo.pl

W piątek wieczorem doszło do wypadku, w którym zginął 55-letni pracownik kopalni wapienia w Rogaszynie (Łódzkie). Mężczyzna został przysypany urobkiem wapienia. Po częściowym odkopaniu poszkodowanego lekarz pogotowia stwierdził jego zgon.

Nie żyje mężczyzna przysypany urobkiem mielonego wapienia

Nie żyje mężczyzna przysypany urobkiem mielonego wapienia

Źródło:
PAP

Rekordowa fala ulewnych deszczy nawiedziła północno-wschodnie regiony Japonii, powodując powodzie i osuwiska ziemi. Japońskie władze poinformowały o co najmniej dwóch ofiarach śmiertelnych.

Woda porwała radiowóz. Nie żyje policjant

Woda porwała radiowóz. Nie żyje policjant

Źródło:
PAP, Reuters, The Japan Times, Kyodo News

Do poważnego wypadku doszło pod Pułtuskiem. Z wraków wydobywał się dym. W jednym z aut siedziała kobieta, w drugim kilkuletnia dziewczynka. Obie były ranne i potrzebowały pomocy. Uczynili to policjanci, przejeżdżający obok.

Wraki aut dymiły. "W jednym, w foteliku siedziała ranna, płacząca kilkuletnia dziewczynka"

Wraki aut dymiły. "W jednym, w foteliku siedziała ranna, płacząca kilkuletnia dziewczynka"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

BBC opisuje przypadek indyjskiego robotnika ze stanu Madhya Pradesh. Jego ostatnie znalezisko - niemal 20-karatowy diament o wartości szacowanej w przeliczeniu na niemal 400 tysięcy złotych - pozwoli nie tylko spłacić długi, ale zapewni też lepszy los całej dużej rodzinie mężczyzny. 

Wykopał diament wart prawie 400 tysięcy złotych. "Zobaczyłem coś, co przypominało kawałek szkła"

Wykopał diament wart prawie 400 tysięcy złotych. "Zobaczyłem coś, co przypominało kawałek szkła"

Źródło:
BBC

Sejm uchwalił nowelizację ustawy w sprawie "renty wdowiej". W głosowaniu przyjęto rządowe poprawki.  

"Renta wdowia" z rządowymi poprawkami

"Renta wdowia" z rządowymi poprawkami

Źródło:
PAP

Sejm poparł poprawki Senatu do ustawy o prawie autorskim. Teraz będzie czekała na podpis prezydenta Andrzeja Dudy.

Ustawa o prawie autorskim. Jest decyzja posłów

Ustawa o prawie autorskim. Jest decyzja posłów

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Rada Wydawców Stowarzyszenia Gazet Lokalnych z nadzieją przyjęła poprawki Senatu do ustawy o prawie autorskim wzmacniające pozycję wydawców w negocjacjach z big techami - czytamy w oświadczeniu rady na portalu X. W piątek Sejm zadecydował, że projekt ustawy z poprawkami trafi na biurko prezydenta.

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

Źródło:
tvn24.pl

Sejm poparł poprawki Senatu do ustawy o prawie autorskim, która jest wdrożeniem przepisów unijnej dyrektywy, regulującej kwestie wynagrodzenia za wykorzystywanie utworów. Zgodnie z przyjętymi poprawkami to prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej będzie mediatorem w sporach między wydawcami a big techami. Wcześniej wydawcy i redakcje apelowały, by wyższa izba zmieniła uchwalone w Sejmie niekorzystne przepisy tak, by łatwiej było negocjować z platformami cyfrowymi.

Nowelizacja prawa autorskiego. O co w niej chodzi

Nowelizacja prawa autorskiego. O co w niej chodzi

Źródło:
tvn24.pl

Brytyjskie media rozpisują się o niewielkiej wyspie Drake'a, która właśnie trafiła na sprzedaż. Znajdująca się niedaleko Plymouth wysepka ma bogatą historię, ale największe emocje budzi fakt, że ma być nawiedzona.

Nawiedzona wyspa trafiła na sprzedaż. "Widziałem już wystarczająco dużo"

Nawiedzona wyspa trafiła na sprzedaż. "Widziałem już wystarczająco dużo"

Źródło:
Sky News, ENEX, The Independent, Plymouth Live

Sejm przyjął w piątek ustawę w sprawie użycia broni przez polskie służby. Dopuszcza między innymi użycie wojska do samodzielnych działań w czasie pokoju na terytorium kraju. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Sejm przyjął ustawę w sprawie użycia broni przez polskie służby

Sejm przyjął ustawę w sprawie użycia broni przez polskie służby

Źródło:
tvn24.pl, TVN24, PAP

Policjanci z Kalisza (woj. wielkopolskie) zatrzymali 61-letniego mężczyznę, który miał namalować na ścieżce wzdłuż rzeki obraźliwe napisy i symbole. Kaliszanin usłyszał zarzut nawoływania do popełnienia zbrodni zabójstwa premiera Donalda Tuska i ministra sprawiedliwości Adama Bodnara. Podejrzany nie przyznał się do zarzucanych mu czynów.

Miał nawoływać do zabójstwa Donalda Tuska i Adama Bodnara. Został zatrzymany

Miał nawoływać do zabójstwa Donalda Tuska i Adama Bodnara. Został zatrzymany

Źródło:
PAP

"To takie ohydne", "to absolutnie nie pomaga zdławić tej historii" - to reakcje internautów na informację, że amerykańska agencja Associated Press usunęła ze swojej strony tekst na temat J.D. Vance'a. Był to fact-check dementujący pewną plotkę o kandydacie na republikańskiego wiceprezydenta. Skąd się wzięła? Wyjaśniamy.

Agencja AP usunęła tekst na temat J.D. Vance'a. O co chodzi

Agencja AP usunęła tekst na temat J.D. Vance'a. O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Przed nami dynamiczny pogodowo weekend. Miejscami termometry pokażą nawet 32 stopnie, ale nad krajem będzie wędrował front przynoszący opady i burze. Kolejne dni przyniosą spokojniejszą, ale miejscami chłodniejszą aurę.

W weekend nadciągnie żar. A co czeka nas później?

W weekend nadciągnie żar. A co czeka nas później?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Osoby wypłacające pieniądze na poczcie, nawet stosunkowo niewielkie sumy, rzekomo muszą wypełniać deklaracje do urzędu skarbowego i określić przeznaczenie pieniędzy - piszą internauci w mediach społecznościowych. To nieprawda, nie ma takiego obowiązku.

Deklaracja do skarbówki przy wypłacie na poczcie? "Muszę kategorycznie zaprzeczyć"

Deklaracja do skarbówki przy wypłacie na poczcie? "Muszę kategorycznie zaprzeczyć"

Źródło:
Konkret24
Ujawniamy braki w sprawozdaniu finansowym PiS. Hermeliński: to dowód dla PKW

Ujawniamy braki w sprawozdaniu finansowym PiS. Hermeliński: to dowód dla PKW

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Przy użyciu sztucznej inteligencji z wykorzystaniem kompilacji archiwalnych, pokolorowanych zdjęć powstał film o Warszawie. Ma pokazywać, jak wyglądało miasto przed drugą wojną i w trakcie okupacji. Eksperyment wzbudził ogromne zainteresowanie w sieci. Jednak eksperci alarmują, że produkcja może wprowadzać w błąd. Materiał Ewy Wagner z magazynu "Polska i Świat" w TVN24.

Film o dawnej Warszawie stworzony przez sztuczną inteligencję. Eksperci: to groźne

Film o dawnej Warszawie stworzony przez sztuczną inteligencję. Eksperci: to groźne

Źródło:
TVN24

"W tym tygodniu w Niemczech zakazana została litera C" - wpis z takim komunikatem niesie się w polskiej sieci. I wprowadza w błąd. Bo wcale nie chodzi o literę. Wyjaśniamy.

W Niemczech "zakazano litery C"? O jaki symbol chodzi

W Niemczech "zakazano litery C"? O jaki symbol chodzi

Źródło:
Konkret24