Eksperymentalna prognoza długoterminowa IMGW. Jakiej pogody spodziewać się do kwietnia

Synoptycy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej prognozują, że grudzień w Polsce zapisze się jako miesiąc w normie zarówno pod względem temperatury i opadów. W piątek przedstawiono aktualizację prognozy pogody na zimę i początek wiosny. Jakie są wstępne przewidywania na styczeń, luty, marzec i kwiecień?

W pierwszym miesiącu nowego roku średnia miesięczna temperatura na obszarze całej Polski powinna mieścić w zakresie normy wieloletniej z lat 1991-2020. Na północy kraju możliwa jest średnia miesięczna suma opadów powyżej normy, a na południu kraju opady znajdą się poniżej normy. W pozostałych regionach suma opadów atmosferycznych dla całego miesiąca powinna plasować się w zakresie normy wieloletniej.

Synoptycy w lutym nie przewidują odchyleń od normy. Na terenie całego kraju zarówno średnia miesięczna temperatura, jak i suma opadów atmosferycznych będą mieścić się w zakresie normy wieloletniej z lat 1991-2020.

Inaczej wygląda miesiąc, w którym rozpoczyna się wiosna. Średnia miesięczna temperatura powietrza w całej Polsce ma kształtować się powyżej normy wieloletniej z lat 1991-2020. Jeżeli natomiast chodzi o średnią sumę opadów, to wszędzie znajdzie się ona prawdopodobnie w normie.

Tak samo zapowiada się kwiecień. Średnia miesięczna temperatura powietrza we wszystkich regionach kraju powinna znajdować się powyżej normy wieloletniej z lat 1991-2020. Z kolei suma opadów najprawdopodobniej uplasuje się ona w normie.

W IMGW-PIB, podobnie jak w innych ośrodkach meteorologicznych na całym świecie, średnią miesięczną temperaturę/sumę opadów dla danego miesiąca prognozuje się w odniesieniu do tak zwanej normy wieloletniej. Obecnie brany jest pod uwagę okres 1991-2020.

Wartości średniej miesięcznej temperatury lub miesięcznej sumy opadów z tego okresu sortuje się od najniższej do najwyższej. 10 najniższych wartości wyznacza temperaturę/opady w klasie "poniżej normy", 10 środkowych "w normie", a 10 najwyższych - "powyżej normy".

Jeżeli mamy do czynienia z klasą "powyżej normy", możemy zakładać, że miesiąc będzie cieplejszy lub bardziej mokry od co najmniej 20 obserwowanych tych samych miesięcy w latach 1991-2020. Jeśli prognoza określa go jako "poniżej normy", będzie chłodniejszy lub suchszy, natomiast "w normie" - podobny do średnich 10 miesięcy z okresu porównawczego.

- powyżej normy, można zakładać, że prognozowany miesiąc będzie cieplejszy/bardziej mokry od co najmniej 20 obserwowanych, tych samych miesięcy w latach 1991-2020;

- poniżej normy, można zakładać, że prognozowany miesiąc będzie chłodniejszy/bardziej suchy od co najmniej 20 obserwowanych, tych samych miesięcy w latach 1991-2020;

- w normie, można zakładać, że prognozowany miesiąc będzie podobny do typowych 10 obserwowanych, tych samych miesięcy w latach 1991-2020.

Synoptycy IMGW uczulają, że prognoza średniej temperatury powietrza "powyżej normy" nie oznacza, że występować będą np. wyłącznie dni z temperaturą maksymalną powyżej 10 st. C, a prognoza "poniżej normy" - że czekają nas tylko dni z temperaturą minimalną poniżej 10 st. C. W rzeczywistości prognoza średniej temperatury "poniżej normy" nie wyklucza pojawienia się dni z temperaturą maksymalną powyżej 10 st. C, a prognoza "powyżej normy" - dni z temperaturą minimalną poniżej 10 st. C.

Eksperci przypominają, że prognozowana średnia temperatura odnosi się do średniej temperatury całego miesiąca, do temperatury notowanej zarówno za dnia, jak i w nocy.

Także prognoza sumy opadów "powyżej normy" nie oznacza, że zdarzać się będą intensywne opady deszczu i burze, a prognoza "poniżej normy" nie odrzuca możliwości wystąpienia takich zjawisk. Prognozowana suma opadów odnosi się do sumy opadów ze wszystkich dni w miesiącu. W prognozach nie jest określany rodzaj opadu (śnieg lub deszcz).

Jak podkreśla IMGW, pomimo coraz większej mocy obliczeniowej superkomputerów i szerokiej wiedzy o procesach pogodowych, wciąż nie można uniknąć błędów i różnic w prognozach na tak długi okres w przyszłości. Rozbieżności wynikają zarówno z ryzyka wystąpienia nagłych (często lokalnych) zjawisk meteorologicznych, które mogą zaburzyć prognozowane procesy pogodowe, jak i z samej różnorodności wykorzystywanych w modelach prognostycznych założeń fizycznych oraz równań matematycznych i statystycznych.

Z tak dużym wyprzedzeniem nie jest możliwy dokładniejszy opis przewidywanej pogody. Należy pamiętać o tym, że prognoza jest orientacyjna, a jej charakter jest eksperymentalny oraz że dotyczy średniego przebiegu dla całego prognozowanego regionu i danego okresu prognostycznego.