Jet stream tłumi lato. Co dalej? Nasza synoptyk o pogodzie w sierpniu

Źródło:
tvnmeteo.pl
Warunki biometeo w środę
Warunki biometeo w środętvnmeteo.pl
wideo 2/3
Pogoda na dziś

We wtorek rozpoczynamy drugą połowę wakacji. Jak zauważyła synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek, tradycyjnie sierpień przynosił nam bardziej zrównoważoną pogodę, z mniejszą częstotliwością gwałtownych zjawisk. Wiele wskazuje na to, że w tym roku może być inaczej. - Przed nami "sierpniopad", wszystko staje na głowie - przekazała synoptyk.

"Od świętej Anki zimne wieczory i ranki" - głosi stare polskie przysłowie. Od 26 lipca, ponad miesiąc od letniego przesilenia, czuć, że letniego dnia ubywa, nocy przybywa i tym samym wydłuża się czas wypromieniowania przyziemnego ciepła. Jeśli do tego temperatura i słońce w ciągu dnia niespecjalnie rozpieszczają, zaczynamy zastanawiać się, czy to już koniec lata?

Jet stream tłumi lato

Jesteśmy w fazie dojrzałego lata, ale pogoda miejscami w Polsce jest typowa dla jego schyłku. Czy rozpoczynający się sierpień przyniesie ciepło na bałtyckich plażach i spokój na tatrzańskich halach? Spójrzmy uważniej w niebo, przyjrzyjmy się cyrkulacji powietrza nad półkulą północną, spróbujmy odpowiedzieć na pytania zatroskanych o urlopową pogodę w Polsce. Sierpień trwający w naszej świadomości jako miesiąc spokojny, wyżowy, idealny na letni wypoczynek, może okazać się w tym roku wielkim rozczarowaniem. A wszystko przez prąd strumieniowy (ang. jet stream), który tłumi lato i doprowadzi ostatecznie do konfliktu między masami powierza z północy i południa.

Polska leży w strefie przemieszczania się mas powietrza w przewadze z zachodu na wschód. W ten idylliczny przepływ wtrącają się raz masy powietrza z północy, raz z południa. I tak w przeszłości polskie lato było na ogół przeplatanką kilku dni cieplejszych, kilku chłodniejszych. Dopiero ustabilizowany w sierpniu wyż niósł słońce i ciepło na dłużej. Ta harmonia Natury ulega jednak coraz większym zaburzeniom. I tak w ostatnich latach coraz częściej przychodzący z południa upał i susza trwają tygodniami, po czym ustępują miejsca chłodom na kolejne kilka tygodni. Zamiast łagodnych fal w przepływie mas powietrza, mamy ostrą jazdę mas to z sektora południowego, to północnego. Wszystko za sprawą burzliwej wędrówki prądu strumieniowego w atmosferze na wysokości około 10-12 kilometrów nad naszymi głowami. Prąd ten przez tysiące lat trzymał w ryzach chłodne masy powietrza zalegające nad Arktyką i regionami wokół niej, tworząc czapę chłodu nad biegunem. Kiedyś była na ogół regularną zwartą kopułą, ale w ostatnich dekadach czapeczka rozciągnęła się nieco, postrzępiła, często rozregulowując cyrkulację powietrza w umiarkowanych szerokościach geograficznych. Fragmenty prądu wnikają więc raz daleko na południe, to znów przesuwają daleko na północ.

Pierwszego dnia sierpnia tego roku fragment czapy chłodu w naszej części globu, obrębiony wstęgą prądu strumieniowego (niebiesko-zielony porozrywany pas silnego wiatru w atmosferze) jest jeszcze dość regularnie przytrzymany. Ale w sobotę 5 sierpnia widać w prognozach wielkie zafalowanie prądu strumieniowego nad Europą. Wtedy nad Polską zetrą się gorące masy powietrza zwrotnikowego z chłodnymi polarnymi. Fragment fali zalegać ma dokładnie nad Polską, co oznacza, że nad naszymi głowami rozbuduje się gruba ściana z deszczowych chmur, co poskutkuje ulewami, burzami i podtopieniami.

Jet stream 1 sierpniaclimatereanalyzer.org
Jet stream 5 sierpniaclimatereanalyzer.org

Pogoda na sierpień 2023. Idą ulewy

W świetle najświeższych materiałów prognostycznych w pierwszej połowie sierpnia Polska ma cały czas znajdować się w ramionach prądu strumieniowego, którego nurt ma płynąć nad krajem lub nieco na południe od nas. To oznacza na ogół napływ chłodnych mas powietrza, wędrówkę kolejnych frontów przez Polskę i przepychankę gorąca z zimnem. To zdarza się oczywiście co jakiś czas, ale niepokój budzą skutki tej walki. Bowiem ilości wody, które są w stanie pomieścić masy powietrza znad południowej Europy są ogromne. Z roku na rok coraz cieplejsze powietrze, chłonące wodę z parującego coraz cieplejszego Morza Śródziemnego, jest w stanie przenosić wodę setki kilometrów na północ, by zrzucić ją w szale nad górami i wyżynami środkowej Europy. To sytuacje typowe dla czerwca i lipca, ale nie dla sierpnia, kiedy pogoda udawała się na sjestę.

W tym roku nie zanosi się na spokój, bo do połowy miesiąca przetoczyć się mają fale deszczu z przerwami na rozpogodzenia. Po 5 i 6 sierpnia, przyjść mają ulewne deszcze (około 9, 12 i 16 sierpnia). Niedobory opadów w czerwcu i lipcu będą zrekompensowane. I choć deszcz jest potrzebny, to jednak w sierpniu - tradycyjnej porze żniw - niekoniecznie pożądany, a w ilościach rzędu 50-100 litrów na metr kwadratowy w ciągu 24 godzin jest prawdziwym nieszczęściem. Tymczasem według wyliczeń amerykańskiego globalnego modelu meteorologicznego GFS już do 11 sierpnia spaść ma średnio od 50-70 l/mkw. na północy i zachodzie do 100 l/mkw. na południu. A jako że modele nie doszacowują burzowych ulew, robi się ciekawie...

Nasuwa się wniosek, że co najmniej do 11 sierpnia pozostaniemy w zatoce chłodu, pod wpływem mas powietrza znad Atlantyku ścierających się z gorącymi masami znad Afryki i Bliskiego Wschodu. Tym samym temperatura zawierać się będzie poniżej 30 stopni Celsjusza, w przedziale 20-28 st. C. Oczywiście bardziej prawdopodobne będzie 20 st. na Wybrzeżu, a 28 st. chwilami na Podkarpaciu i w Małopolsce.

Prognoza skumulowanego opadu do 11 sierpniawetter3.de

Rozwój klina gorąca

W połowie miesiąca model GFS prognozuje rozwój wielkiego klina gorąca rozciągającego się od Afryki po Bałtyk, co oznacza uderzenie gorąca i wzrost temperatury w Polsce nawet do 33-34 st. C. Tylko na chwilę, bowiem około 16 sierpnia ciepło ma być wypychane przez zatokę chłodu znad Atlantyku, co niesie zagrożenie kolejnymi ulewami i nawałnicami, przetaczającymi się nad Polską z zachodu na wschód. W górach taka pogoda jest szczególnie niebezpieczna, wymagająca od turystów czujności. Wiry niżowe, które rozwinąć się mają nad Włochami, w rejonie Zatoki Genueńskiej, toczyć się będą w kierunku Polski i Niemiec, co oznacza możliwość wystąpienia podtopień i powodzi błyskawicznych.

Prognoza temperatury maksymalnej na 15 sierpnia - w Polsce do 33/34 st. Cwetter3.de

Dużo chłodu i kapryśna pogoda

Inne ważne centrum modelowania pogody - ECMWF (Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych) - nie pozostawia złudzeń. Do połowy miesiąca średnia temperatura powietrza ma utrzymywać się poniżej normy wieloletniej, co oznacza pogodę kapryśną i wiele chłodnych dni. Szczególnie duże odchylenie temperatury na minus prognozowane jest dla zachodniej i południowej części kraju. Tymczasem ochłodzeniu sprzyjać mają obfite opady deszczu do 6 sierpnia, widoczne dobrze w prognozie jako pas ulew nad południową i wschodnią Polską. Dla drugiej polowy miesiąca ECMWF jest łaskawszy w obliczeniach i zakłada wzrost temperatury, bliższy temu do czego aura nas przyzwyczaiła. Koniec sierpnia ma być już w normie, czyli z pogodą ciepłą. Opady prognozowane również w normie pozwalają wnioskować, że przyjdzie w końcu spokój i koniec ulewnych opadów. Falujący prąd strumieniowy zostanie odsunięty na północ przez napierające z południa masy powietrza i może zaznamy pogody bliższej tej z Włoch czy Hiszpanii. Ale lato będzie już dobiegać końca.

Prognoza odchylenia średniej temperatury na minus na okres od 7 do 13 sierpniaECMWF
Prognoza odchylenia opadów od normy na plus na początku sierpnia widocznego jako w pas ulewECMWF

A co na to Amerykanie?

Pierwsza połowa sierpnia chłodna i z ulewami oraz wyciszenie opadów i łagodna aura w drugiej połowie miesiąca składają się więc na obraz całości sierpnia jako miesiąca z temperaturą w normie. Przynajmniej tak widzi to kolejny model z NOAA (amerykańskiej Narodowej Administracji Oceanicznej i Atmosferycznej). To jest właśnie paradoks średniej matematycznej, co doskonale zrozumieją odpoczywający na urlopie w Polsce w pierwszej połowie miesiąca. Natomiast dobrze widać w prognozie nadchodzące ulewy. Bowiem według NOAA sierpień tego roku ma być wyjątkowo wilgotny, z opadami powyżej średniej wieloletniej, szczególnie na południu i wschodzie. Beczki wody, które wylane zostaną na górskie szlaki, mazurskie pola namiotowe i bałtyckie plaże mają być liczne, co mocno rzutuje na obraz odchylenia opadów od średniej.

Prognoza odchylenia temperatury średniej miesięcznej dla sierpnia w normie według NOAANOAA
Prognoza odchylenia sumy opadów na plus w sierpniu według NOAANOAA

Trudna pogoda

Przed udającymi się na urlop pogoda trudna, będąca wyzwaniem szczególnie dla rodzin z dziećmi. Znamy to, bo przecież w wielu polskich rodzinach krążą legendy o pamiętnych wakacjach w drewnianym domku nad Bałtykiem czy pod namiotem na Mazurach, kiedy nic nie schło, gryzły wściekle komary, a słońce było tylko majaczącą plamą za grubą warstwą chmur. Tyle tylko, że to opowieści na ogół z lipca, a nie sierpnia. Przed nami "sierpniopad" - wszystko staje na głowie.

Autorka/Autor:Arleta Unton-Pyziołek

Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/ECMWF

Pozostałe wiadomości

Już w środę rano Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski ma polecieć w kosmos. Start misji Axiom 4 był wielokrotnie przekładany, tym razem jednak szansa na start jest naprawdę duża. Transmisję z tego historycznego wydarzenia będzie można zobaczyć na antenach TVN24 i TVN24 BiS, a także w tvn24.pl i TVN24+.

Odliczanie do startu. Lot Polaka w kosmos coraz bliżej

Odliczanie do startu. Lot Polaka w kosmos coraz bliżej

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

W kolejnych dniach szykuje się przeplatanka pogodnej aury z deszczową, a nawet burzową. Groźnych zjawisk należy spodziewać się w czwartek, kiedy temperatura przekroczy 30 stopni. Czy pogoda poprawi się na weekend? Sprawdź, co nas czeka.

Upały i burze powrócą lada moment. Jak długo z nami zostaną

Upały i burze powrócą lada moment. Jak długo z nami zostaną

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro. Noc w części kraju upłynie pod znakiem deszczu. W środę 25.06 także spodziewane są opady, miejscami może pojawić się burza. Termometry pokażą nawet 28 stopni, ale prognozowany jest porywisty wiatr.

Pogoda na jutro - środa, 25.06. Zrobi się gorąco, powieje silniejszy wiatr

Pogoda na jutro - środa, 25.06. Zrobi się gorąco, powieje silniejszy wiatr

Źródło:
tvnmeteo.pl

Strażacy już trzeci dzień walczą z pożarem na greckiej wyspie Chios. Władze ogłosiły tam stan wyjątkowy, a ponad 20 wiosek otrzymało nakazy ewakuacji.

Kolejne nakazy ewakuacji na greckiej wyspie

Kolejne nakazy ewakuacji na greckiej wyspie

Źródło:
Reuters, Greek Reporter

Amerykańskie miasto Madison w stanie Wisconsin nawiedziła w poniedziałek ulewa. Opady były tak duże, że dach jednego z supermarketów częściowo zawalił się pod naporem wody.

Lało tak, że zarwał się dach supermarketu

Lało tak, że zarwał się dach supermarketu

Źródło:
Spectrum News, City of Madison

Część Chin zmaga się z intensywnymi opadami deszczu, które powodują zniszczenia. To, jak niebezpieczna jest pogoda, widać na nagraniu pokazującym ciężarówkę, która zawisła nad zarwanym mostem. Betonowa konstrukcja zawaliła się po ulewach.

Ciężarówka zawisła nad przepaścią

Ciężarówka zawisła nad przepaścią

Źródło:
Reuters

Nie żyje 29-latek ze stanu Kolorado, który spędzał na Florydzie miesiąc miodowy. Piorun trafił go przy częściowo słonecznym niebie, gdy mężczyzna stał po kostki w wodzie.

Piorun zabił mężczyznę na plaży. Był w podróży poślubnej

Piorun zabił mężczyznę na plaży. Był w podróży poślubnej

Źródło:
tvn24.pl

Wtorek mieszkańcom północy Polski upływa pod znakiem silnego wiatru. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia szkód, które wyrządził on w Ustce.

Wiatr wyrządził szkody w Ustce. Zdjęcia Reportera24

Wiatr wyrządził szkody w Ustce. Zdjęcia Reportera24

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

W poniedziałek przez Polskę przetoczył się burzowy front. Silny wiatr powalał drzewa i łamał gałęzie, które spadały na ulice i samochody. W wyniku przejścia nawałnic dwie osoby zostały ranne.

Dwie osoby ranne po burzach. "W okna waliło, jakby ktoś wiadrami wodę lał"

Dwie osoby ranne po burzach. "W okna waliło, jakby ktoś wiadrami wodę lał"

Aktualizacja:
Źródło:
Portalik25.pl, Jawor, tvnmeteo.pl

Lot doktora Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w kosmos zaplanowano na środę. Polak jest gotowy do misji. - Rozpoczynamy ponownie odliczanie. Do zobaczenia w kosmosie! - powiedział we wpisie opublikowanym we wtorek w mediach społecznościowych Polak.

Polak gotowy do misji. "Do zobaczenia w kosmosie!"

Polak gotowy do misji. "Do zobaczenia w kosmosie!"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Minionej nocy mieszkańcy części Polski mogli zobaczyć na niebie wyjątkowy spektakl. Wszystko za sprawą obłoków srebrzystych. Zdjęcia tego zjawiska otrzymaliśmy na Kontakt24.

Niebo zaiskrzyło. Obłoki srebrzyste nad Polską

Niebo zaiskrzyło. Obłoki srebrzyste nad Polską

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Dwie trąby wodne pojawiły się u wybrzeży miasta Bradenton na Florydzie. Zjawiska zostały uchwycone na nagraniu. Zdaniem eksperta z Narodowej Służby Meteorologicznej (NWS), zobaczenie dwóch trąb jednocześnie to rzadkość.

Trąby wodne wirowały nad wodą. Nagranie

Trąby wodne wirowały nad wodą. Nagranie

Źródło:
CNN, fox13news.com, miamiherald.com, tampabay.com

Mieszkańcy wschodnich regionów Stanów Zjednoczonych zmagają się z niebezpieczną falą upałów. W niedzielę temperatura odczuwalna sięgała 40 stopni Celsjusza. W kolejnych dniach również będzie bardzo gorąco.

Miliony ludzi objętych alarmami przed upałem

Miliony ludzi objętych alarmami przed upałem

Źródło:
PAP, New York Post, CBS News, The Guardian

Naukowcy odkryli, że pewien gatunek ćmy żyjący w Australii, który każdego roku wyrusza na długą wędrówkę, do nawigacji używa gwiazd. To pierwszy raz, gdy poznano taką umiejętność u bezkręgowców pokonujących ogromne dystanse.

Pokonują nawet tysiąc kilometrów, używają gwiazd jako nawigacji

Pokonują nawet tysiąc kilometrów, używają gwiazd jako nawigacji

Źródło:
Phys, AFP

Pogoda na 16 dni. Tomasz Wasilewski odpoczywa na urlopie, a długoterminową prognozę temperatury tym razem przygotował synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński. Sprawdź, jaką aurę przyniosą ostatnie dni czerwca i początek lipca.

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Cały czas trwają badania nad wpływem mikroplastiku na zdrowie człowieka. W artykule opublikowanym na łamach "Journal of the American Heart Association" naukowcy donoszą, że osoby żyjące w pobliżu wód cechujących się wysokim stężeniem małych cząsteczek tworzyw sztucznych są bardziej narażone na wiele groźnych chorób.

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Źródło:
PAP

Strażacy w amerykańskim stanie Georgia zostali wezwani w czwartek, aby pomóc osobie, która utknęła w błocie. Gdy przybyli na miejsce przekonali się, że w grząskim gruncie faktycznie coś utknęło, ale nie jest to człowiek.

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Źródło:
CNN

Brytyjscy naukowcy przeprowadzili szczegółową analizę kilkunastu tysięcy próbek krwi wyssanej przez komary. Chcieli zbadać, na jakich gatunkach zwierząt żerują te owady. Okazuje się, mają one znacznie bardziej różnorodne i elastyczne upodobania żywieniowe niż wcześniej sądzono.

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Źródło:
Uniwersytet w Swansea

W tym roku monsun uderzył w Chiny wcześniej niż zwykle. W ostatnich dniach na południu i w centrum kraju padał ulewny deszcz, który doprowadził do powodzi. Są ofiary śmiertelne. Gwałtowna aura spodziewana jest również w niedzielę, wydano ostrzeżenia meteorologiczne.

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

Źródło:
Reuters, chinadaily.com.cn, CCTV

W sobotę na Opolszczyźnie i w Małopolsce zaobserwowano wirujące słupy piachu i pyłu, czyli zjawiska nazywane diabełkami pyłowymi. Można je zobaczyć na nagraniach.

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gorące powietrze napłynęło do wielu regionów Francji. Sprawiło, że w sobotę temperatura maksymalna sięgnęła prawie 40 stopni. Agencja meteorologiczna Meteo France wydała ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia przed spiekotą.

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Źródło:
Reuters, ouest-france.fr, meteofrance.com

Na południu Chorwacji w rejonie Omisza wybuchł pożar. Jak przekazała straż, został wywołany przez człowieka. Ogień strawił kilkanaście domów. Z żywiołem walczy ponad 150 strażaków, choć najgorsze już minęło. Konieczne były ewakuacje mieszkańców oraz turystów. Na Kontakt24 otrzymaliśmy relacje Polaków, którzy przebywają w tamtych rejonach.

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, index.hr, PAP

Nawałnice, którym miały towarzyszyć tornada, nawiedziły Dakotę Północną i Minnesotę w USA, doprowadzając do śmierci trzech osób. Wiał silny wiatr, padał intensywny deszcz oraz grad pokaźnych rozmiarów. Blisko 100 tysięcy odbiorców zostało pozbawionych prądu.

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Źródło:
PAP, KFGO, AP

Na początku czerwca firma ispace próbowała wylądować łazikiem Resilience na Księżycu. Misja zakończyła się niepowodzeniem. Miejsce, gdzie maszyna się rozbiła, można zobaczyć teraz na zdjęciu opublikowanym przez amerykańską agencję kosmiczną NASA.

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Źródło:
space.com, NASA

Stwierdzenie "tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną" zostało sformułowane przez Paracelsusa, XVI-wiecznego lekarza uważanego za ojca nowoczesnej medycyny. Prawo to leży u podstaw dzisiejszej toksykologii, przypominając o cienkiej granicy między zbawiennym a szkodliwym działaniem tego samego związku. W ocieplającym się świecie lekarze i badacze muszą jednak mierzyć się z czynnikami przesuwającymi te granice w sposób, który nie do końca możemy przewidzieć.

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Źródło:
TVN24+

Przez stan New Jersey w USA przeszły burze, które pozbawiły ludzi prądu i łamały drzewa. W wyniku gwałtownej pogody ucierpiał sportowy samochód Jeffa Jonesa, kierowcy wyścigowego, co widać na nagraniu.

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

Źródło:
Reuters, nj.com, thedrive.com

Fala upałów nawiedziła południową Hiszpanię. W piątek termometry pokazały miejscami aż 40 stopni Celsjusza. Przed spiekotą wydano ostrzeżenia meteorologiczne drugiego stopnia. Również w Wielkiej Brytanii było tego dnia gorąco.

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Źródło:
Reuters

W Turcji trwają prace nad wzmocnieniem wrażliwych punktów konstrukcyjnych słynnego meczetu Hagia Sophia, który położony jest w Stambule. Inżynierowie i eksperci do spraw dziedzictwa kulturowego wykorzystują zaawansowane symulacje trzęsień ziemi, aby lepiej przygotować świątynię na takie wydarzenia.

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Źródło:
Daily Sabah, PAP