Za próchnicę może odpowiadać inny gatunek bakterii niż sądzono. "Zupełnie nieoczekiwane odkrycie"

Źródło:
PAP
Próchnica to problem dorosłych i dzieci (wideo bez dźwięku)
Próchnica to problem dorosłych i dzieci (wideo bez dźwięku)tvn24
wideo 2/15
Zęby

Dotychczas uważano, że główną przyczyną występowania próchnicy jest wpływ bakterii Selenomonas mutans. Z najnowszych badań wynika jednak, że to nie one odgrywają tutaj najważniejszą rolę.

Według najnowszych badań gatunek bakterii o nazwie Selenomonas sputigena może odgrywać najważniejszą rolę w powodowaniu próchnicy - poinformowali naukowcy na łamach "Nature Communications”.

To przełomowe stwierdzenie, ponieważ do tej pory za największego winowajcę uważano Streptococcus mutans - gatunek tworzący płytkę nazębną i wytwarzający kwasy będące najważniejszym powodem rozwoju próchnicy.

Badanie jest dziełem naukowców z dwóch amerykańskich uczelni (University of Pennsylvania School of Dental Medicine oraz University of North Carolina) Bakteria S. sputigena, która wcześniej kojarzona była wyłącznie z chorobami dziąseł, działa jako kluczowy partner S. mutans, znacznie pogłębiając zdolność tego drugiego do powodowania ubytków.

- To było zupełnie nieoczekiwane odkrycie, które daje nam nowy wgląd w rozwój próchnicy, określa potencjalne przyszłe cele zapobiegania tej chorobie i ujawnia zupełnie nowe mechanizmy tworzenia biofilmu bakteryjnego, które mogą mieć znaczenie w różnych kontekstach klinicznych - podkreślił współautor badania prof. Hyun Koo.

Próchnica. Jak powstaje?

Próchnica jest uważana za najczęstszą chorobę przewlekłą u dzieci i dorosłych. Powstaje, gdy S. mutans i inne bakterie kwasotwórcze nie są w wystarczającym stopniu usuwane podczas codziennych zabiegów higienicznych, w skutek czego tworzą na zębach biofilm, który nazywa się powszechnie płytką nazębną. Nagromadzone w płytce bakterie wychwytują cukry z żywności i napojów, po czym przekształcają je w kwasy. Jeśli płytka nazębna nie zostaje na czas usunięta, kwasy te zaczynają niszczyć szkliwo i tworzyć ubytki.

Wcześniejsze badania pozwoliły zidentyfikować kilka różnych gatunków bakterii tworzących płytkę nazębną, w tym najbardziej rozpowszechniony S. mutans. Także beztlenowe gatunki z rodzaju Selenomonas już od dawna wykrywano w jamie ustnej, jednak zawsze łączono je wyłącznie z chorobami dziąseł. Dopiero teraz okazało się, że odgrywają one jeszcze jedną, bardzo ważną rolę - sprzyjają rozwojowi próchnicy poprzez nieznany dotąd mechanizm.

Naukowcy pobrali próbki płytki nazębnej z zębów 300 dzieci w wieku od trzech do pięciu lat, z których połowa miała próchnicę. Wszystkie próbki przeanalizowali za pomocą szeregu zaawansowanych testów, obejmujących miedzy innymi sekwencjonowanie aktywności genów bakteryjnych, przebieg szlaków biologicznych, a nawet bezpośrednie obrazowanie mikroskopowe. Następnie potwierdzili swoje odkrycia na kolejnym zestawie 116 próbek płytki nazębnej zebranych od trzech-, cztero- i pięciolatków.

Okazało się, że chociaż S. sputigena jest tylko jednym z kilku - poza S. mutans - gatunków bakterii związanych z płytką nazębną i sama nie powoduje próchnicy, ma zadziwiającą zdolność do współpracy z S. mutans w celu przyspieszenia procesu próchnicowego.

Próchnica - zdjęcie poglądoweSergii Kuchugurnyi/Shutterstock

Nieoczekiwana współpraca

Wiadomo, że S. mutans wykorzystuje dostępny cukier do budowy lepkich konstrukcji zwanych glukanami, które są częścią ochronnego środowiska płytki nazębnej. Badacze zaobserwowali, że bakterie S. sputigena, które posiadają na powierzchni małe wyrostki umożliwiające poruszanie się po podłożu, mogą zostać uwięziona przez wspomniane wyżej glukany. Jeżeli do tego dojdzie, S. sputigena zaczyna bardzo szybko się rozmnażać, wykorzystując własne komórki do tworzenia "nakładek" w kształcie plastra miodu, które otaczają i chronią komórki S. mutans. Rezultatem tego nieoczekiwanego partnerstwa - jak wykazali naukowcy na modelach zwierzęcych - jest znacznie większa i bardziej skoncentrowana produkcja kwasu, która sprzyja gwałtownemu nasileniu próchnicy.

- Nasze odkrycie ujawnia dużo bardziej złożoną interakcję mikrobiologiczną niż sądzono i pozwala lepiej zrozumieć, w jaki sposób powstają ubytki w zębach dzieci. A to zrozumienie jest kluczowe dla opracowania lepszych sposobów zapobiegania próchnicy - podkreślił prof. Koo. - Jeżeli udałoby nam się zakłócić powstawanie tych ochronnych nakładek tworzonych przez S. sputigena za pomocą jakichś enzymów lub bardziej precyzyjnych i skutecznych metod szczotkowania zębów, moglibyśmy dokonać przełomu w walce z tą chorobą - dodaje.

Wraz ze swoim zespołem profesor zamierza teraz bardziej szczegółowo zbadać, w jaki sposób ta beztlenowa bakteria trafia do środowiska tlenowego na powierzchni zęba.

- Zjawisko, w którym bakteria z jednego rodzaju środowiska przenosi się do zupełnie innego i wchodzi w interakcje z żyjącymi tam bakteriami, budując te niezwykłe nakładki, jest unikalne i powinno stać się obiektem szerokiego zainteresowania mikrobiologów - uważa Koo.

Autorka/Autor:kw

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Sergii Kuchugurnyi/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Gdzie jest burza? W poniedziałek 25.08 błyska się w części Polski. Burzom towarzyszą opady deszczu oraz silne porywy wiatru. Śledź aktualną sytuację pogodową w kraju w tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Grzmi w części kraju

Gdzie jest burza? Grzmi w części kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

Sierpniowy rekord temperatury minimalnej został pobity na jednym z polskich mrozowisk. W poniedziałek rano termometry na stacji Biegun Zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej pokazały zaledwie -3,6 stopnia Celsjusza. Przy gruncie było jeszcze mroźniej.

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Źródło:
Biegun zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, IMGW, tvnmeteo.pl

Gwałtowny skok temperatury nastąpi już w ciągu kilku dni. Na jak długo zawita do nas ciepło? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

W USA potwierdzony pierwszy przypadek zakażenia muchą śrubową u człowieka. Larwy tego pasożyta żyją w ciele żywiciela, zjadając jego tkanki. Owad jest szczególnie niebezpieczny dla zwierząt hodowlanych.

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Źródło:
Reuters

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej opublikował prognozę zagrożeń meteorologicznych. Wynika z niej, że w najbliższych dniach do Polski wróci upał. W części kraju mogą zostać wydane ostrzeżenie pierwszego i drugiego stopnia.

Zbliża się fala gorąca. Mogą pojawić się pomarańczowe alarmy

Zbliża się fala gorąca. Mogą pojawić się pomarańczowe alarmy

Źródło:
IMGW

Na północno-wschodnią część Wietnamu natarł groźny tajfun Kajiki. Miejscowe władze ewakuowały ponad 500 tysięcy osób oraz zamknęły szkoły i lotniska.

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters

Stado dzików spacerujące po jednej z dzielnic Budapesztu zwróciło uwagę jej mieszkańców. Władze stolicy Węgier postanowiły wyjść naprzeciw problemowi, stawiając w części miasta specjalne pułapki.

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

Źródło:
PAP

Górskie mokradła w Kolorado mogą być miejscem powstawania silnej neurotoksyny. Jak wynika z badań, na skutek zanieczyszczenia środowiska w regionie powstały dogodne warunki do syntezy metylortęci. Naukowcy apelują, że jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ ekosystem jest źródłem wody pitnej dla ponad trzech milionów ludzi.

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Źródło:
The Conversation

Firma SpaceX odwołała kolejny lot testowy Starshipa. W nocy z niedzieli na poniedziałek największa rakieta świata miała po raz dziesiąty wznieść się w powietrze. Jednak na pół godziny przed startem inżynierowie przerwali procedurę.

Lot Starshipa wstrzymany. Jest nowa data startu

Lot Starshipa wstrzymany. Jest nowa data startu

Źródło:
PAP, Reuters, SpaceX

Pogoda na dziś. Poniedziałek 25.08 zapowiada się z temperaturą dochodzącą maksymalnie do 20-21 stopni Celsjusza. W części kraju popada deszcz, niewykluczona jest też burza.

Pogoda na dziś - poniedziałek, 25.08. Opady w części kraju, możliwe burze

Pogoda na dziś - poniedziałek, 25.08. Opady w części kraju, możliwe burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Normandii na północy Francji udało się uchwycić na nagraniu niezwykle efektowne zjawisko - fragment klifu runął do morza. Choć w pobliżu znajdowali się ludzie, w zdarzeniu nikt nie ucierpiał.

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Źródło:
Reuters, huffingtonpost.fr

W niedzielę północne Włochy nawiedziła gwałtowna burza, które przyniosła ze sobą silny deszcz i wiatr, a miejscami także grad. Żywioł łamała drzewa, dewastował plaże oraz zamieniał ulice w potoki. Trwa usuwanie szkód.

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Źródło:
PAP, tg24.sky.it

Hiszpańska agencja meteorologiczna AEMET przekazała, że fala upałów, która zakończyła się przed niespełna tygodniem, była najsilniejsza w historii pomiarów. Sierpniowa anomalia temperatury wyniosła 4,6 stopnia Celsjusza.

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Źródło:
PAP, EFE, El Mundo

Tuż za Erin, która przez jakiś czas była huraganem, utworzyła się inna burza tropikalna. Fernand, bo takie otrzymała imię, w najbliższych dniach będzie przemieszczać się przez środkowy Atlantyk.

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Źródło:
The Weather Channel, AccuWeather

W niedzielę na Kasprowym Wierchu leżał śnieg. Opady związane były z zimnym powietrzem arktycznym, które napływa obecnie do Polski. W niektórych miejscach termometry pokazywały w nocy ujemne wartości.

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
TOPR, tvnmeteo.pl, TVN24

Na północno-wschodnią część Wietnamu natarł groźny tajfun Kajiki. Miejscowe władze ewakuowały ponad 500 tysięcy osób oraz zamknęły szkoły i lotniska.

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters

Szron pojawił się na samochodach w nocy z soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia dokumentujące przymrozek na Dolnym Śląsku. To nie jedyne ciekawe zjawisko, jakie przyniosła nam pogoda w ciągu ostatniej doby.

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Jezioro w północnym Pakistanie jest na skraju wylania. Jak poinformowały władze prowincji Gilgit-Baltistan, zbiornik powstał na skutek zejścia lawiny błotnej, która zablokowała jedną z rzek. Jeśli dojdzie do przerwania naturalnej tamy, spiętrzona woda może zagrozić kilku miastom.

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Źródło:
Reuters, The Nation Pakistan

W sobotę pogoda w Polsce jest zmienna. Lokalnie występują burze, a na północy nad Bałtykiem pojawiają się trąby wodne. Zjawiska można zobaczyć na nagraniach.

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Przed jedną ze szkół w mieście Pearl w amerykańskim stanie Missisipi pojawił się aligator. Dzieci i nauczyciele przez kilka godzin musieli pozostać w budynku. Zwierzę zostało bezpiecznie odłowione i przewiezione z dala od zabudowań.

Przed szkołą pojawił się aligator

Przed szkołą pojawił się aligator

Źródło:
CNN

Sześciu uczniów utonęło w Egipcie podczas wycieczki szkolnej na plaży Abu Tlat w Aleksandrii. Mimo obowiązującego zakazu kąpieli, grupa weszła do morza. Ratownicy uratowali 21 innych osób. Jak informują lokalne media, zakaz wchodzenia do morza łamany jest notorycznie, co prowadzi do kolejnych tragedii.

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Źródło:
PAP

W ostatnim czasie na plażach w trzech gminach brazylijskiego stanu Sao Paulo znaleziono setki martwych pingwinów. Większość z nich to młode osobniki. Naukowcy nie znają jeszcze dokładnej przyczyny tak masowej śmierci zwierząt, ale są pewne hipotezy.

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Źródło:
PAP, Globo, Poder360

Brytyjscy naukowcy odkryli nowy gatunek dinozaura. Skamieniałości sprzed 125 milionów lat wskazują, że zwierzę wyróżniało się wyjątkowo długimi, kolczastymi wyrostkami na grzbiecie i ogonie, przypominającymi żagiel.

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Źródło:
PAP

Na początku września dojdzie do zaćmienia Księżyca, które będzie można oglądać w naszym kraju. Tarcza naszego naturalnego satelity zostanie przysłonięta przez cień rzucany przez Ziemię.

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Źródło:
PAP

Nawalny deszcz nawiedził stan Uttarakhand w północnych Indiach. Doprowadził do osunięcia ziemi i powodzi błyskawicznych. W lawinie błotnej całkowicie zniszczone zostały dwa domy, a kilkanaście kolejnych - poważnie uszkodzonych. Ekstremalne zjawiska pogodowe nasilają się wskutek zmieniającego się klimatu, a kolejne ulewy mogą jeszcze pogorszyć sytuację.

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Źródło:
Reuters

Naukowcy z Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) wyodrębnili trzy nowe gatunki żyraf. Do tej pory sądzono, że istnieje na Ziemi tylko jeden - podała stacja BBC.

Gatunków tych majestatycznych zwierząt jest więcej niż sądzono

Gatunków tych majestatycznych zwierząt jest więcej niż sądzono

Źródło:
PAP, BBC

Plaże w Guardamar del Segura, na południowo-wschodnim wybrzeżu Hiszpanii, zostały tymczasowo zamknięte po tym, jak w wodach przybrzeżnych zauważono dwa jadowite morskie ślimaki, znane też jako niebieskie smoki. Mimo niewielkich rozmiarów mogą być niebezpieczne - kontakt z nimi może grozić bolesnymi poparzeniami skóry.

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl