Storczykom i ananasom grozi wyginięcie

Źródło:
PAP
Mniszka śródziemnomorska to najrzadsze foki na świecie
Mniszka śródziemnomorska to najrzadsze foki na świecieSPOT/Monk Seal Project/University of Exeter
wideo 2/24
Gatunki zagrożone wyginięciem

Gatunki inwazyjne, zmiany klimatu oraz utrata gruntów znacząco pogarszają stan roślin i grzybów na całym świecie. Badacze z brytyjskiego Royal Botanic Gardens Kew sporządzili nowy raport, w którym podali, że już niebawem na świecie może zabraknąć storczyków, ananasów i pieprzu.

Naukowcy z Royal Botanic Gardens Kew opublikowali właśnie najnowszy raport o stanie roślin i grzybów na świecie. Okazuje się, że ponad 75 procent nowych gatunków roślin (wpisanych do rejestrów w 2020 r.) spełnia kryteria oceny jako zagrożone.

Przyczyny są znane

Przyczyny utraty gatunków roślin są niezmienne. W raporcie można przeczytać, że aż w 33 procentach rośliny zagrożone są zmianami w użytkowaniu gruntów. To największe pojedyncze zagrożenie, które w nieodwracalnym stopniu niszczy systemy naturalne. Chodzi głównie o rolnictwo, leśnictwo, przekształcanie gruntów pod zabudowę mieszkaniową i konsumencką.

Wpływ zmian klimatu na wymieranie roślin oceniono na 4,1 proc. Groźniejsze - według autorów raportu - jest rozprzestrzenianie się gatunków inwazyjnych (6,5 proc).

Nowo opisane i już zagrożone

Ponad 59 proc. gatunków grzybów (wpisanych do rejestrów w 2020 r.) prawdopodobnie spełni kryteria gatunku zagrożonego, a 24,2 proc. prawdopodobnie spełni kryteria krytycznie zagrożonego.

W oparciu o te ustalenia naukowcy z Kew wzywają, aby wszystkie nowo opisane gatunki traktować tak, jakby uznano je za zagrożone - chyba, że zostanie udowodnione inaczej.

"Niestety coraz więcej nowo opisanych gatunków ma wąski zasięg występowania (wiele z nich znanych jest wyłącznie z jednego miejsca), giną populacje i/lub siedliska. Wciągnięcie tych gatunków na Czerwoną Listę Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) pomoże w ich ochronie" - podano w raporcie.

Cierpią i kwiaty, i grzyby

Aż 45 proc. wszystkich znanych gatunków roślin kwiatowych może być zagrożonych wyginięciem. W porównaniu z danymi z raportu sprzed trzech lat nastąpił tu wzrost zagrożenia o 5 proc.

"Rodziny roślin Orchidaceae (storczyki), Piperaceae - do których zalicza się pieprz czarny, Bromeliaceae, w tym ananas i Araceae (obrazkowate), które obejmują wiele ważnych upraw, należą do najbardziej zagrożonych. Te nowe ustalenia pomogą decydentom podjąć wysiłki skierowane na ratowanie roślin, będących na krawędzi wyginięcia - piszą naukowcy.

Storczyk (Orchidaceae)Giuseppe Ferito/Shutterstock

Osobne wyliczenia badacze przedstawiają dla grzybów. W najnowszym raporcie mówią wprost, że wciąż niewiele wiadomo na temat różnorodności grzybów w porównaniu z roślinami i zwierzętami, które od wieków cieszą się stosunkowo większym zainteresowaniem.

Do dziś formalnie nazwano jedynie 155 tysięcy gatunków grzybów, ale badacze od dawna podejrzewali, że królestwo grzybów zróżnicowane jest tak samo (jeśli nie bardziej), jak królestwo roślin i zwierząt. Wcześniejsze szacunki wskazywały na liczby od 250 tysięcy - do 19 milionów gatunków. Obecnie, dzięki naukowym analizom i postępowi technologii, takich jak metabarkodowanie DNA, naukowcy szacują, że na całym świecie istnieje około 2,5 miliona gatunków grzybów.

"Aby spojrzeć na tę liczbę z odpowiedniej perspektywy, trzeba powiedzieć, że naukowcy opisali do tej pory jedynie ok. 10 proc. gatunków grzybów na świecie. To niewiele jak na ogromny potencjał grzybów, które mogą być pożywieniem, ale też stanowić źródło leków, związków chemicznych i enzymów o przydatnych właściwościach - takich jak zdolność do degradacji tworzyw sztucznych" - podano.

Naukowcy ostrzegają jednak, że obecne tempo odkryć nowych gatunków jest niewystarczające. Od początku 2020 r. badacze zdołali formalnie opisać 10 200 nowych gatunków grzybów. "Przy obecnym tempie opisu gatunków opisanie ich wszystkich zajęłoby około 750-1000 lat" - ostrzegli autorzy. Jednocześnie wyrazili nadzieję, że możliwości, jakie daje sekwencjonowanie DNA, mogą znacznie przyspieszyć proces katalogowania. Z ich obliczeń wynika, że rocznie na podstawie tej metody może być katalogowanych nawet 50 tysięcy nowych gatunków.

- Nadanie nazwy i opis gatunku to pierwszy istotny krok w dokumentowaniu życia na Ziemi. Nie wiedząc, jakie istnieją gatunki i nie mając dla nich nazw, nie będziemy w stanie dzielić się informacjami na temat kluczowych aspektów różnorodności gatunków, oceniać stan ochrony gatunków i ryzyko ich wyginięcia, ani badać ich potencjału. Trzeba wiedzieć, jakie gatunki grzybów mamy na Ziemi i co musimy dla nich zrobić, by ich nie stracić - powiedziała dr Tuula Niskanen z Uniwersytetu w Helsinkach, była kierownik badań w dziedzinie taksonomii w Royal Botanic Gardens Kew.

Royal Botanic Gardens Kew na obrzeżach Londynu to placówka naukowa i edukacyjna o międzynarodowym znaczeniu w zakresie badań botanicznych. Posiada jedno z największych na świecie zbiorów roślin i grzybów oraz bank nasion. Na powierzchni 132 hektarów rośnie tam ponad 20 tys. gatunków roślin z całego świata. Ogrody zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w lipcu 2003 r., a w 2019 r. obchodziły 260. rocznicę powstania.

Coraz dłuższa lista gatunków zagrożonychPAP/Adam Ziemienowicz

Autorka/Autor:kw

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Giuseppe Ferito/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

IMGW ostrzega przed burzami. Podczas wyładowań wiatr może osiągać w porywach prędkość do 80 kilometrów na godzinę. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Ostrzeżenia na południu kraju. Uważajmy na burze

Ostrzeżenia na południu kraju. Uważajmy na burze

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 18.07. W nocy pojawią się miejscami słabe, przelotne opady deszczu. Dzień przyniesie małe i umiarkowane zachmurzenie. Warunki biometeorologiczne będą neutralne.

Pogoda na jutro - czwartek, 18.07. Miejscami możemy zmoknąć

Pogoda na jutro - czwartek, 18.07. Miejscami możemy zmoknąć

Źródło:
tvnmeteo.pl

W najbliższych dniach synoptycy nie przewidują ekstremalnych upałów. Najcieplej będzie na Dolnym Śląsku, gdzie termometry wskażą 31 stopni Celsjusza. Na początku nowego tygodnia na zachodzie kraju mogą pojawić się burze.

Czeka nas kilka przyjemnych dni, ale na horyzoncie widać powrót upału i burz

Czeka nas kilka przyjemnych dni, ale na horyzoncie widać powrót upału i burz

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zalane autostrady, podtopione budynki, brak prądu - z takimi trudnościami musieli się mierzyć mieszkańcy największego kanadyjskiego miasta. Toronto nawiedziły ulewne deszcze. Takich opadów nie było tu od ponad 80 lat.

Woda sięgała dachów samochodów. Takich opadów nie było od ponad 80 lat

Woda sięgała dachów samochodów. Takich opadów nie było od ponad 80 lat

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, CBC, BBC

Fala upałów nawiedziła Grecję. Ze względu na wysoką temperaturę powietrza w najbardziej gorącą część dnia w środę zamknięty został grecki Akropol. Jak poinformowały władze, decyzję podjęto z uwagi na bezpieczeństwo turystów i pracowników.

Znów zamknięto Akropol

Znów zamknięto Akropol

Źródło:
PAP

Mazurskie nadleśnictwa Maskulińskie i Jedwabno zaapelowały w środę do turystów o zachowanie ostrożności podczas spacerów po lesie. Leśnicy proszą też o niewchodzenie do kompleksów leśnych uszkodzonych przez wtorkowe nawałnice. Burze zniszczyły w tych nadleśnictwach tysiące drzew.

Tysiące uszkodzonych drzew. Leśnicy proszą, by nie wchodzić do tych lasów

Tysiące uszkodzonych drzew. Leśnicy proszą, by nie wchodzić do tych lasów

Źródło:
PAP

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) przyspiesza realizację misji o nazwie Ramses. Jej celem jest dotarcie do asteroidy Apophis - poinformował portal space.com. W 2029 roku obiekt ten znajdzie się bardzo blisko Ziemi, bliżej niż satelity geostacjonarne.

ESA przyspiesza misję badania asteroidy Apophis. Obiekt ten znajdzie się bardzo blisko Ziemi

ESA przyspiesza misję badania asteroidy Apophis. Obiekt ten znajdzie się bardzo blisko Ziemi

Źródło:
PAP, space.com

Jezioro Rusanda w Serbii całkowicie wyschło na skutek suszy. Zbiornik ze słoną wodą, popularny wśród turystów, odsłonił swoje dno. To skutek fali ekstremalnych upałów, która utrzymuje się na Bałkanach od tygodnia.

Największe słone jezioro w Serbii zniknęło z powierzchni Ziemi

Największe słone jezioro w Serbii zniknęło z powierzchni Ziemi

Źródło:
Reuters

Fala upałów nawiedza południową Europę. To efekt napływu gorących mas powietrza znad Afryki. Temperatury w różnych krajach, wynoszące często ponad 40 stopni Celsjusza, doprowadziły już do śmierci co najmniej kilkunastu osób i sprzyjają rozprzestrzenianiu się pożarów.

Upał dręczy południową Europę. Zginęło co najmniej kilkanaście osób

Upał dręczy południową Europę. Zginęło co najmniej kilkanaście osób

Źródło:
PAP, Reuters

Prawie 5000 interwencji przeprowadzili strażacy po wtorkowych nawałnicach. Najwięcej razy do akcji wyjeżdżali na Pomorzu Gdańskim i Mazowszu oraz w Małopolsce. Cztery osoby zostały ranne. Niebezpiecznie było także w środę na Podkarpaciu.

We wtorek prawie 5000 interwencji po burzach. W środę pogoda załamała się na Podkarpaciu

We wtorek prawie 5000 interwencji po burzach. W środę pogoda załamała się na Podkarpaciu

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

W poniedziałek w Chorwacji zanotowano rekordową temperaturę wody morskiej. Nieopodal Dubrownika wyniosła ona 29,7 stopni Celsjusza. To nie jedyne miejsce na Bałkanach, gdzie upał daje się we znaki mieszkańcom i turystom, a pogoda sprzyja wybuchaniu pożarów.

Niepokojący rekord padł w Chorwacji

Niepokojący rekord padł w Chorwacji

Źródło:
PAP, Balkan Insight, Total Croatia News

Jest tak rzadkim stworzeniem, że nigdy nie odnotowano obecności żywego osobnika, a od XIX wieku udokumentowano istnienie zaledwie sześciu okazów. Martwy najrzadszy wieloryb świata prawdopodobnie został niedawno wyrzucony na brzeg w Nowej Zelandii.

Nigdy nie widziano go żywego. Najrzadszy wieloryb świata mógł zostać wyrzucony na brzeg

Nigdy nie widziano go żywego. Najrzadszy wieloryb świata mógł zostać wyrzucony na brzeg

Źródło:
CNN, doc.govt.nz, AP, tvnmeteo.pl

Picie napojów alkoholowych, gdy jest gorąco, może doprowadzić między innymi do wzrostu ryzyka udaru cieplnego i do odwodnienia. - Wysoka temperatura dodatkowo nasila efekty działania alkoholu, dlatego w czasie upałów warto całkowicie zrezygnować z jego spożywania - tłumaczy kardiolog doktor habilitowany Adam Janas i przypomina, czym najlepiej nawadniać się w takie dni.

Tego nie pij w upalny dzień

Tego nie pij w upalny dzień

Źródło:
PAP

Naukowcy potwierdzili istnienie jaskini na Księżycu. Znajduje się ona w rejonie Morza Spokojnego, gdzie 55 lat temu doszło do pierwszego lądowania człowieka na powierzchni Srebrnego Globu.

Odkryto jaskinię na Księżycu. "W końcu"

Odkryto jaskinię na Księżycu. "W końcu"

Źródło:
PAP

Doszło do kolejnego wybuchu najwyższego wulkanu w Europie. Etna wyrzuciła z siebie czerwoną lawę i pióropusze dymu. Z powodu erupcji na początku lipca czasowo zamknięto lotnisko w Katanii, a na ulice miasta pokrył popiół wulkaniczny.

Etna znowu wybuchła

Etna znowu wybuchła

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Troje turystów zmarło w weekend na szlakach w stanowych i narodowych parkach w amerykańskim stanie Utah, gdzie panował upał przekraczający 38 stopni Celsjusza. To ojciec z córką oraz znaleziona w odległej lokalizacji 30-letnia kobieta.

Zabrakło im wody. Ojciec z córką zmarli podczas wędrówki

Zabrakło im wody. Ojciec z córką zmarli podczas wędrówki

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Parlament Rumunii ponad dwukrotnie zwiększył kwotę odstrzału niedźwiedzi brunatnych. To reakcja na śmierć 19-letniej turystki, którą w ubiegłym tygodniu na górskim szlaku w Karpatach Południowych zaatakowała niedźwiedzica. Ustawę przyjęto niemal jednogłośnie, choć spotkała się również z krytyką.  

19-latka zginęła na karpackim szlaku. Podwojono liczbę niedźwiedzi do odstrzału

19-latka zginęła na karpackim szlaku. Podwojono liczbę niedźwiedzi do odstrzału

Źródło:
PAP, Radio Wolna Europa, The Guardian, tvn24.pl

Perseidy już w tym tygodniu pojawią się na polskim niebie. Ten popularny rój meteorów, zwany także "łzami świętego Wawrzyńca", powiązany jest z kometą Swift-Tuttle, która po raz ostatni zawitała do nas w 1992 roku. Na maksimum zjawiska przyjdzie nam jednak trochę poczekać.

Perseidy wracają! Wiemy, kiedy na niebie pojawi się najwięcej "łez świętego Wawrzyńca"

Perseidy wracają! Wiemy, kiedy na niebie pojawi się najwięcej "łez świętego Wawrzyńca"

Źródło:
Time And Date, tvnmeteo.pl

Fala upałów dotrze w środę do Hiszpanii, przynosząc ze sobą temperaturę sięgającą 45 stopni Celsjusza. Gorąco utrudni pracę strażaków, którzy już w poniedziałek walczyli z ogniem w kilkudziesięciu miejscach. Najtrudniejsza sytuacja panuje na południu kraju.

Potężny skwar nadciąga nad Hiszpanię, a część kraju już płonie

Potężny skwar nadciąga nad Hiszpanię, a część kraju już płonie

Źródło:
PAP, eltiempo.es, INFOCA

Niedzielne burze poważnie uszkodziły nagrobki na cmentarzach w Kielcach. Wiatr powyrywał drzewa i połamał gałęzie, które przewróciły się na granitowe płyty i zabytkowe pomniki. Trwa usuwanie skutków burzy i zabezpieczanie pomników.

Cmentarze w Kielcach po nawałnicy. "Strat jest bardzo dużo"

Cmentarze w Kielcach po nawałnicy. "Strat jest bardzo dużo"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

W sobotę w rejonie miast Kielmy i Szawle przeszło kilka trąb powietrznych. Jak podały litewskie służby meteorologiczne, były to jedne z najsilniejszych tego typu zjawisk w historii.

"Jedne z najpotężniejszych trąb powietrznych w historii" przeszły przez Litwę

"Jedne z najpotężniejszych trąb powietrznych w historii" przeszły przez Litwę

Źródło:
Meteo.lt, ENEX, delfi.lt

Fokę szarą najłatwiej spotkać na plaży nad Morzem Bałtyckim. Tym razem jeden z osobników tego gatunku zapuścił się w głąb lądu. Wylegujące się zwierzę zauważono nad rzeką w Szczecinie.

Foka wylegiwała się nad rzeką w Szczecinie

Foka wylegiwała się nad rzeką w Szczecinie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Najgorętsze chwile czekają nas w połowie tygodnia. Jaka pogoda będzie w dalszej części lipca? Sprawdź długoterminową prognozę pogody na 16 dni.

Pogoda na 16 dni: temperatura osiągnie kolejny szczyt

Pogoda na 16 dni: temperatura osiągnie kolejny szczyt

Źródło:
tvnmeteo.pl

W greckim regionie Attyka, na terenie którego znajdują się stołeczne Ateny, rezerwy wody zmniejszyły się o 30 procent względem zeszłego roku. Władze zaapelowały o jej oszczędne używanie. Kłopot jest jednak jeszcze większy na wyspach, zwłaszcza tych najchętniej odwiedzanych przez turystów.

Poważny problem w Grecji. "W tym roku doświadczamy go szczególnie intensywnie"

Poważny problem w Grecji. "W tym roku doświadczamy go szczególnie intensywnie"

Źródło:
PAP, Reuters

Serią śmiertelnych wypadków zaczął się tegoroczny sezon wspinaczkowy na japońską górę Fudżi. Od 10 lipca zginęły cztery osoby - poinformował w poniedziałek portal Japan News. Według policji prefektury Shizuoka liczba ofiar śmiertelnych w całym sezonie w ciągu ostatnich pięciu lat nie przekraczała dwóch.

Tragiczny początek sezonu wspinaczkowego. W drodze na górę Fudżi zginęło kilka osób

Tragiczny początek sezonu wspinaczkowego. W drodze na górę Fudżi zginęło kilka osób

Źródło:
PAP

Służby nie dają nadziei na odnalezienie kolejnych ocalałych z wypadku w Nepalu. W zeszłym tygodniu w wyniku zejścia lawiny dwa autobusy wpadły do rzeki, podróżowało nimi co najmniej 65 osób.

Autobusy stoczyły się do rzeki. "Nie ma szans na odnalezienie ocalałych"

Autobusy stoczyły się do rzeki. "Nie ma szans na odnalezienie ocalałych"

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Pleń został zaobserwowany w Dolinie Roztoki. Za to niezwykłe i wciąż słabo poznane zjawisko odpowiedzialne są larwy ziemiórki pleniówki. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt 24.

Pełznąca masa w Dolinie Roztoki. Dokąd się kieruje?

Pełznąca masa w Dolinie Roztoki. Dokąd się kieruje?

Źródło:
Kontakt 24, Lasy Państwowe, tvnmeteo.pl