Nanokryształy kontra komary. Przed owadami ochroni nas chemiczny kamuflaż

Komary to najbardziej zabójcze zwierzęta na świecie. Przenoszą wiele śmiertelnych chorób, w tym malarię i żółtą gorączkę, jak również wirusa zika, niebezpiecznego dla kobiet w ciąży. Oblicza się przy tym, że 20 procent ludzkiej populacji, ze względu na cechy osobnicze, jest narażone na ponadprzeciętnie dużą liczbę ukąszeń. Przed ugryzieniami najskuteczniej chronią substancje chemiczne, jednak ochrona, jaką one dają, nie zawsze okazuje się wystarczająca, jako że związki te mają ograniczony zasięg działania i szybko się ulatniają.

Naukowcy z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie są bliscy zaproponowania nowego sposobu odstraszania uciążliwych owadów. Wynikami swych badań podzielili się na łamach czasopisma "PNAS Nexus".

>>>Sprawdź także: Jak ugryźć komara? Odpowiedzi na pytania, które wstydzisz się zadać

Głównym składnikiem nowatorskiego preparatu jest celuloza, a właściwie jej przekształcona forma. Ta powszechnie występująca cząsteczka pochodzenia roślinnego po potraktowaniu kwasem siarkowym tworzy nanokryształy, z których następnie powstają mocne, przezroczyste błony ochronne. Po zmieszaniu z wodą i niewielką ilością gliceryny nanokryształy takie mogą być nakładane na skórę w formie żelu.

Aby przetestować skuteczność nanokryształów, jeden z autorów badania włożył pokryte cienką warstwą żelu dłonie na 10 minut do pudełka z samicami komarów egipskich (Aedes aegypti). Jak się okazało, substancja zmniejszyła żerowanie owadów o 80 procent. Co ciekawe, żel nie stanowił fizycznej bariery, ale funkcjonował jako chemiczny "kamuflaż", ukrywając przed owadami lotne związki organiczne emanujące z ludzkiej skóry i utrudniając im namierzenie celu.

Naukowcy przeprowadzili testy różnych kombinacji substancji mających odstraszać owady. Największą skutecznością wykazały się nanokryształy celulozy nasycone indolem - organicznym związkiem aromatycznym działającym jako repelent. Pokryta taki żelem skóra (do tych badań zastosowano syntetyczną) była 99,4 procent razy rzadziej kąsana niż próbka kontrolna.

Autorzy badania podkreślili, że przed wprowadzeniem żelu z nanokryształami do powszechnego użytku substancja musi przejść dodatkowe testy.

Są jednak dobrej myśli. "Połączenie nanokryształów i repelentów będzie miało dłuższą skuteczność i większy zakres działania niż inne produkty dostępne obecnie na rynku" - zapewnił w rozmowie z brytyjskim "Guardianem" Jonathan Bohbot, współautor artykułu.

Naukowcy zauważyli, że do pozyskiwania celulozy - głównego surowca wykorzystywanego do produkcji nowego żelu - można wykorzystać materiały odpadowe. Jej źródłem mogą być przykładowo resztki z przemysłu drzewnego, a także odpady spożywcze i papierowe.