Jaki wpływ na obserwacje astronomiczne mają i będą miały Starlinki? Zbadali to naukowcy

Źródło:
PAP
Starlinki w Grodzisku Mazowieckim
Starlinki w Grodzisku Mazowieckimkasik_sz
wideo 2/17
Starlinki

Satelity Starlink mają dostarczyć dostęp do łączności internetowej na całej Ziemi. Międzynarodowy zespół naukowców przeanalizował archiwalne zdjęcia nieba, na których widać smugi, jakie Starlinki zostawiają po sobie. Jest ich coraz więcej - wskazuje doktor Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego UW, który kierował badaniami. Ślady satelitów mogą znacznie utrudniać dostrzeganie kosmicznych obiektów takich jak asteroidy.

Amerykańska firma SpaceX umieszcza na orbicie okołoziemskiej coraz więcej satelitów komunikacyjnych Starlink. Obecnie sieć ta składa się z 1800 satelitów, krążących na wysokości 550 kilometrów nad Ziemią, ale docelowa liczba satelitów ma wynieść nawet 42 tysiące. Celem projektu jest objęcie dostępem do internetu dowolnego miejsca na planecie. Dodatkowo inne firmy też zaczęły tworzenie swoich własnych konstelacji, złożonych z bardzo wielu satelitów krążących na niskich orbitach.

Satelity te mają swoje zalety, ale także wady. Budzą kontrowersje zwłaszcza wśród członków społeczności naukowej (obawy o znaczące utrudnienia w prowadzeniu obserwacji astronomicznych z powierzchni Ziemi) oraz w grupach społeczeństwa troszczących się o ochronę środowiska i przyszłe pokolenia (zastanawiają się one na przykład nad tym, na ile takie konstelacje zmienią widok nocnego nieba w przyszłości).

Ślady satelitów widać na zdjęciach nieba

Na zdjęciach nocnego nieba wykonywanych przez teleskopy satelity wyglądają jak długie jasne smugi. Znacznie utrudnia to analizę danych, a czasami może ją wręcz uniemożliwić dla jakiegoś obiektu w danej chwili.

Aby zbadać wpływ satelitów Starlink na prowadzenie obserwacji kosmosu, międzynarodowy zespół naukowców, którym kieruje doktor Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, przeanalizował archiwalne obrazy nieba wykonane przez przegląd nieba ZTF (ang. Zwicky Transient Facility). Projekt ZTF używa teleskopu w amerykańskim Obserwatorium Palomar do wykonywania regularnych (co dwa dni) zdjęć całego nieba. Celem jest poszukiwanie kosmicznych obiektów, które zmieniają jasność, poruszają się lub w jakiś inny sposób ulegają zmianom w czasie. Do takich obiektów należą na przykład planetoidy czy wybuchy supernowych.

W danych z okresu od listopada 2019 roku do września 2021 roku wykryto 5031 smug pochodzących od satelitów Starlink. Większość z nich była widoczna w trakcie zmierzchu lub świtu, czyli tuż po zachodzie Słońca lub tuż przed jego wschodem. Wtedy bowiem światło słoneczne odbija się od satelitów Starlink.

Obawy astronomów

Jak wskazuje dr Przemysław Mróz, w 2019 roku satelity Starlink obserwowano jedynie na 0,5 procent wszystkich obrazów nieba z okresów zmierzchu i świtu. Natomiast obecnie już prawie 20 proc. zdjęć jest zaburzonych w ten sposób. Według szacunków badaczy do 2027 roku - kiedy to konstelacja Stalink będzie składać się z 10 tysięcy satelitów - co najmniej jedna smuga będzie widoczna na praktycznie każdym zdjęciu nieba z okresu zmierzchu lub świtu.

- Obserwacje wykonane w trakcie pozostałych części nocy są mniej podatne na wpływ satelitów Starlink, które chowają się wtedy w cieniu Ziemi. Nie możemy jednak wykluczyć, że w przyszłości inne firmy umieszczą swoje satelity na wyższych orbitach - mogłyby być one widoczne przez całą noc - tłumaczy dr Mróz.

Współautor publikacji profesor Tom Prince z California Institute of Technology wskazuje, że na projekty naukowe, w ramach których wykorzystuje się przegląd nieba ZTF, obecność satelitów Starlink w istotny sposób na razie nie wpływa. Pojedyncza smuga zajmuje mniej niż 0,1 proc. obszaru całego zdjęcia, więc można przegapić planetoidę lub inny obiekt znajdujący się za smugą, ale w porównaniu do innych czynników (np. złej pogody) nie jest to poważny problem. Jednak gdy liczba satelitów znacznie wzrośnie, wtedy analiza danych ulegnie znacznemu skomplikowaniu, a niektóre obiekty mogą zostać bezpowrotnie utracone (możliwość ich odkrycia lub wykrycia).

Satelity Starlink przelecą nad Polską
Przelot satelitów Starlink widoczny na niebieShutterstock

Prawo kosmiczne a rozwój technologii

W raporcie przeanalizowano także wpływ specjalnych osłon, które firma SpaceX zaczęła montować na swoich satelitach od 2020 roku. Działanie to podjęto, kiedy Międzynarodowa Unia Astronomiczna oraz inne organizacje i instytucje astronomiczne uświadomiły firmie problem, który tworzą jej urządzenia. Dzięki osłonom satelity są prawie pięciokrotnie słabsze i mają jasność około 6,8 magnitudo (czyli mniej niż najsłabsze gwiazdy widoczne gołym okiem). To jednak nadal zbyt małe zmniejszenie jasności niż wymagania postawione podczas konferencji Satellite Constellations 1 (SATCON1), na której w 2020 roku przedstawiciele naukowców oraz firm sektora kosmicznego debatowali nad wpływem konstelacji satelitów na badania astronomiczne i środowisko. Zaproponowano wtedy, aby wszystkie satelity dawały blask słabszy niż 7 magnitudo.

Przedstawiciele różnych środowisk astronomicznych wskazują, że prawo kosmiczne na poziomie ogólnoświatowym nie nadąża za rozwojem technologii satelitarnych i ich coraz większej powszechności - aktualnie jedyną możliwością ochrony nocnego nieba jest dobra wola ze strony firm sektora kosmicznego i dogadanie się pomiędzy naukowcami a biznesem w znalezieniu rozwiązań, które pozwolą w jak najmniejszym stopniu zaburzyć prowadzenie badań Wszechświata z powierzchni Ziemi.

Wyniki badań zespołu przedstawiono w artykule, który ukazał się w czasopiśmie naukowym "Astrophysical Journal Letters". Wskazano w nim również, że teleskop ZTF jest stosunkowo niewielki (ma średnicę zwierciadła rzędu jednego metra), natomiast obserwacje prowadzone przy pomocy większych teleskopów, w tym gigantycznych teleskopów przyszłości (aktualnie budowanych w kilku miejscach na świecie - są to inwestycje rzędu miliarda euro) mogą być znacznie bardziej dotknięte wpływem od konstelacji satelitów. Przykładowo duże problemy może mieć Obserwatorium im. Very Rubin (dawniejsza nazwa projektu: LSST) z 8-metrowym teleskopem budowanym obecnie w Chile - projekt jest dedykowany regularnemu skanowaniu całego nieba.

Autorka/Autor:ps

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Fala zimna obejmująca Polskę potęguje tęsknotę za ciepłem i latem. W świetle najnowszych materiałów prognostycznych termicznie wkroczyć mamy w lato po 25 maja, tuż przed 1 czerwca, kiedy rozpocznie się lato meteorologiczne.

Jaka pogoda na lato? Ten miesiąc może okazać się idealny na urlop w Polsce

Jaka pogoda na lato? Ten miesiąc może okazać się idealny na urlop w Polsce

Źródło:
TVN24+

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 5.9 wystąpiło na Morzu Egejskim w pobliżu greckich wysp Kreta oraz Kasos. Wstrząsy były odczuwalne także na Rodos oraz w Egipcie. Lokalne władze w ramach środków ostrożności ogłosiły ostrzeżenie przed tsunami.

Trzęsienie ziemi w pobliżu Krety. "Natychmiast oddal się od wybrzeża"

Trzęsienie ziemi w pobliżu Krety. "Natychmiast oddal się od wybrzeża"

Źródło:
FOX Weather, Reuters, Kathimerini

Pogoda na dziś. Środa 14.05 będzie przeważnie pochmurna, miejscami deszczowa. Okresami powieje dość silny wiatr. Termometry pokażą od 13 do 21 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - środa 14.05. Miejscami termometry pokażą ponad 20 stopni

Pogoda na dziś - środa 14.05. Miejscami termometry pokażą ponad 20 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał prognozę zagrożeń. Wynika z niej, że w najbliższych dniach nadal mogą występować przymrozki, a pod koniec tygodnia w części Polski pojawi się silny wiatr. Sprawdź szczegóły.

Przymrozki, silny wiatr. Gdzie należy uważać

Przymrozki, silny wiatr. Gdzie należy uważać

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Od kilku dni w lokalnym sklepiku w samym centrum Polski regularnie słucham, co i komu zmarzło podczas tegorocznej majowej fali chłodu. Na jednej z pobliskich plantacji truskawek w moim regionie ogrodniczo-sadowniczym, między Warszawa a Łodzią, na straty poszło aż 80 procent uprawy. Z wielu regionów Polski - Podlasia, Mazowsza, Ziemi Łódzkiej, Lubelszczyzny i innych - spływają od kilku dni informacje o szkodach, jakie poczyniły przymrozki.

To może być najzimniejszy maj od dekad. Kiedy zrobi się ciepło?

To może być najzimniejszy maj od dekad. Kiedy zrobi się ciepło?

Źródło:
TVN24+

Tegoroczna wiosna w Wielkiej Brytanii może być najsuchsza w historii. Agencja Met Office przekazała, że od początku pory roku w kraju spadło średnio 80 litrów wody na metr kwadratowy, prawie trzy razy mniej niż wynosi średnia wieloletnia. Eksperci ostrzegają, że tak sucha wiosna może oznaczać poważne kłopoty z zasobami wody latem.

Ta wiosna na Wyspach może być rekordowa

Ta wiosna na Wyspach może być rekordowa

Źródło:
Reuters, BBC

Tornado przeszło w poniedziałek w Karolinie Południowej. Wiatr o prędkości bliskiej 170 kilometrów na godzinę niszczył domy i wyrywał drzewa w miejscowości Langley. Największe zniszczenia odniosła miejska remiza - kilka pojazdów strażackich zostało uwięzionych w środku, przez co strażacy mieli problemy z usuwaniem skutków burzy.

Burza przeszła nad remizą. Strażacy mają spory problem

Burza przeszła nad remizą. Strażacy mają spory problem

Źródło:
Aiken County Department of Emergency Management, watchers.news

Po krótkiej przerwie od zimna kolejne dni przyniosą nam powrót chłodnej, pochmurnej aury. Nad wieloma regionami prognozowane są opady deszczu, miejscami dość obfite, lokalnie popada także deszcz ze śniegiem. We znaki może nam się dawać również porywisty wiatr.

Pogoda na 5 dni. Aura będzie "jesienna", może padać deszcz ze śniegiem

Pogoda na 5 dni. Aura będzie "jesienna", może padać deszcz ze śniegiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kontakt z gąsienicami kuprówki rudnicy może być niebezpieczny dla zdrowia. Jak ostrzegają leśnicy, larwy tego motyla pokryte są włoskami, których dotknięcie powoduje u niektórych wysypkę i swędzenie. Gatunek ten ma także negatywny wpływ na drzewa.

Żerują na polskich roślinach. "Lepiej nie dotykać tych owadów"

Żerują na polskich roślinach. "Lepiej nie dotykać tych owadów"

Źródło:
Nadleśnictwo Lubliniec, Instytut Ochrony Roślin PAN

Minionej nocy mieszkańcy włoskiej Katanii znów mogli podziwiać podniebny spektakl, jaki zaserwowała Etna - najwyższy wulkan Europy. Kilkugodzinna aktywność żywiołu rozświetliła niebo, co można zobaczyć na nagraniu.

Ognisty pióropusz rozświetlił noc. Nagranie z Sycylii

Ognisty pióropusz rozświetlił noc. Nagranie z Sycylii

Źródło:
ANSA

Na wyspie Negros nad ranem wybuchł wulkan Kanlaon - poinformował Filipiński Instytut Wulkanologii i Sejsmologii (PHIVOLCS). Mieszkańców obudził dudniący dźwięk, a okolica pokryła się cienką warstwą popiołu. Zalecono ewakuację.

Dudnienie rozległo się nad ranem, okolicę pokrył popiół

Dudnienie rozległo się nad ranem, okolicę pokrył popiół

Źródło:
Reuters, Inquirer

Mrówki Brachyponera chinensis intensywnie rozprzestrzeniają się po wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Są gatunkiem inwazyjnym, a po ich ugryzieniu występuje silna reakcja alergiczna, która w niektórych przypadkach może doprowadzić nawet do śmierci.

Inwazyjne mrówki. Po ich ugryzieniu może wystąpić silna reakcja alergiczna

Inwazyjne mrówki. Po ich ugryzieniu może wystąpić silna reakcja alergiczna

Źródło:
Live Science

NASA poinformowała o opracowaniu nowego modelu zewnętrznej warstwy planety Wenus. Okazuje się, że jej skorupa może być cieńsza niż wcześniej sądzono. Poprawność nowej metody będzie można sprawdzić za kilka lat, kiedy do planety dotrą sondy kosmiczne, związane z planowanymi misjami.

Niespodzianka na Wenus

Niespodzianka na Wenus

Źródło:
PAP, NASA

Tej nocy niebo rozświetliła Pełnia Kwiatowego Księżyca. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia na których widać, jak prezentowało się to zjawisko. Nasz naturalny satelita mógł wydawać się odrobinę mniejszy i ciemniejszy niż zwykle.

Za nami mikropełnia Księżyca

Za nami mikropełnia Księżyca

Aktualizacja:
Źródło:
timeanddate.com, "Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

W poniedziałek rano przy brzegu plaży w Kołobrzegu znaleziono martwą szarytkę morską. Ciało ssaka morskiego wyłowiono i zabezpieczono do badań. To druga martwa foka znaleziona w tym roku.

Martwa foka w Kołobrzegu. "Był to samiec, duży osobnik"

Martwa foka w Kołobrzegu. "Był to samiec, duży osobnik"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Strażacy walczą z pożarem, który wybuchł w hrabstwie Saint Louis w północno-wschodniej Minnesocie. Ogień zniszczył tam kilka domów, a z powodu zagrożenia ewakuowano kilkadziesiąt osób.

Spłonęły domy, ewakuowano kilkadziesiąt osób

Spłonęły domy, ewakuowano kilkadziesiąt osób

Źródło:
CNN, fox9.com, cbsnews.com

Zimno na razie z nami zostaje. Jaką aurę przyniesie druga połowa maja? Czego możemy spodziewać się podczas zimnych ogrodników oraz zimnej Zośki? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego z tvnmeteo.pl.

Pogoda na 16 dni: długa droga do dużego ocieplenia

Pogoda na 16 dni: długa droga do dużego ocieplenia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ponad sto osób zginęło w powodziach w Demokratycznej Republice Konga. Najtrudniejsza sytuacja panuje na wschodzie kraju, gdzie z brzegów wystąpiło jezioro Tanganika. W niektórych dotkniętych regionach nie ma łączności komórkowej, co utrudnia koordynację pomocy.

Wylały rzeki i jezioro. Nie żyje ponad sto osób

Wylały rzeki i jezioro. Nie żyje ponad sto osób

Źródło:
PAP, Radio Okapi

Zimbabwe mierzy się z gwałtownym wzrostem zachorowań i zgonów spowodowanych malarią. W ciągu minionych tygodni liczba zgonów z tego powodu była przeszło dwukrotnie wyższa niż w tym samym okresie ubiegłego roku.

Gwałtowny wzrost zachorowań, już dwa razy więcej zgonów w Zimbabwe

Gwałtowny wzrost zachorowań, już dwa razy więcej zgonów w Zimbabwe

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Co najmniej dziesięć osób zginęło na skutek uderzeń piorunów w Bangladeszu. W niedzielę nad niektórymi dystryktami kraju przechodziły intensywne burze. Do śmiertelnych wypadków doprowadziły także intensywne podmuchy wiatru.

Dziesięć osób zginęło na skutek uderzeń piorunów

Dziesięć osób zginęło na skutek uderzeń piorunów

Źródło:
Daily Sun, UNB

Masy gronorostów pokryły plaże południowej Florydy. Mieszkańcy amerykańskiego stanu skarżą się na nieprzyjemny zapach, jaki towarzyszy rozkładającym się glonom. To jednak dopiero początek sezonu na gronorosty, a jak wynika z badań, w tym roku może być ich wyjątkowo dużo.

Tony glonów pokryły rajskie plaże. "Zapach jest naprawdę okropny"

Tony glonów pokryły rajskie plaże. "Zapach jest naprawdę okropny"

Źródło:
CBS News, WUSF

Japońscy policjanci udaremnili próbę kradzieży... pustelników. Jak podały lokalne media, trzech turystów z Chin schowało tysiące małych skorupiaków do walizek. Bagaż wydawał z siebie dziwne dźwięki, co zaniepokoiło obsługę hotelu.

Usłyszeli szelest dobiegający z walizki. Aresztowano trzech turystów

Usłyszeli szelest dobiegający z walizki. Aresztowano trzech turystów

Źródło:
BBC, The Japan Times

Inwazyjne małże przyczepione do spodu łodzi zostały zauważone w Kalifornii. Niedoczyszczona jednostka mogła stanowić spore zagrożenie dla ekosystemu jeziora, po którym miała pływać. Na wielu kalifornijskich akwenach obowiązuje kwarantanna - ma to ograniczyć rozprzestrzenianie się uciążliwego mięczaka.

Przyczepiły się do spodu łodzi, wprowadzono kwarantannę

Przyczepiły się do spodu łodzi, wprowadzono kwarantannę

Źródło:
CBS News, Solano County Water Agency

Badanie 28 gęsto zaludnionych miast w Stanach Zjednoczonych pokazało, że wszystkie zapadają się w mniejszym lub większym stopniu. Problem dotyczy także metropolii położonych daleko od wybrzeży. Jednym z głównych powodów jest intensywne wydobycie wód gruntowych.

Miasta się zapadają. Naukowcy biją na alarm

Miasta się zapadają. Naukowcy biją na alarm

Źródło:
PAP, Virginia Tech

W Rezerwacie Przyrody Beka, położonym nad Zatoką Pucką, zaobserwowano dorosłego żurawia kanadyjskiego (Antigone canadensis). Ptaka znaleźli ornitolodzy Łukasz Janocha, Samuel Sosnowski, Antoni Karolak i Marek Biegański. To pierwszy potwierdzony przypadek pojawienia się tego gatunku w Polsce.

Sensacja nad Zatoką Pucką. Pierwszy taki widok w Polsce

Sensacja nad Zatoką Pucką. Pierwszy taki widok w Polsce

Źródło:
tvnmeteo.pl, Birding Poland

W kalifornijskim mieście Aliso Viejo temperatura zbliżyła się prawie do 40 stopni Celsjusza. Było tak gorąco, że strażacy z hrabstwa Orange ewakuowali przy pomocy śmigłowca kilkunastu turystów.

Piekielnie gorąco. Ewakuowano turystów

Piekielnie gorąco. Ewakuowano turystów

Źródło:
ABC 7 News

Kalifornia walczy z przenoszącymi choroby komarami tygrysimi... sterylizując je. Do środowiska wypuszczane są bezpłodne i niegryzące, ale atrakcyjne dla samic samce. Jaja złożone wskutek stosunku ze sterylnym osobnikiem nie wykluwają się. Populacja inwazyjnych owadów na badanym terenie skurczyła się średnio o 33 procent.

Walczą z tropikalną chorobą za pomocą bezpłodnych komarów

Walczą z tropikalną chorobą za pomocą bezpłodnych komarów

Źródło:
Los Angeles Times, CBS News

Aligator pojawił się pod drzwiami jednego z domów położonych w mieście Fort Myers na Florydzie. Gad mierzył ponad dwa metry. Był tak ciężki, że potrzeba było czterech mężczyzn, aby go podnieść i umieścić na pace pickupa.

Nietypowy gość zapukał do drzwi

Nietypowy gość zapukał do drzwi

Źródło:
CNN, miamiherald.com

Rybołowy spędziły zimę w ciepłych krajach. Pokonały kilka tysięcy kilometrów, aby powrócić na lęgowiska na Ziemi Lubuskiej. - W tym regionie swoje gniazda ma około 30 procent krajowej populacji tego gatunku - przekazał Michał Bielewicz, Regionalny Konserwator Przyrody w Gorzowie Wielkopolskim.

Są rzadkie i narażone na wyginięcie, wróciły do swoich rewirów

Są rzadkie i narażone na wyginięcie, wróciły do swoich rewirów

Źródło:
PAP