Hubble uchwycił kosmiczną kolizję 11 milionów kilometrów od Ziemi

Źródło:
NASA, tvnmeteo.pl
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'aNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale
wideo 2/3
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'aNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale

Teleskop Hubble'a uchwycił moment uderzenia sondy DART w Dimorphosa - księżyc planetoidy Didymos. Był to element przeprowadzonego w zeszłym roku testu obrony planetarnej, mającego na celu sprawdzenie, czy człowiek może wpływać na trajektorię ciała niebieskiego. Teraz możemy zobaczyć, jak moment ten wyglądał z perspektywy dalekiego obserwatora.

Misja DART wystartowała z bazy Vandenberg w Kalifornii w listopadzie 2021 roku. Jej celem była planetoida Didymos, a konkretnie jej niewielki satelita, Dimorphos. Po dotarciu do ciała niebieskiego 26 września 2022 roku w odległości około 11 milionów kilometrów od Ziemi sonda z całą mocą uderzyła w malutki księżyc w pierwszym w historii teście obrony planetarnej. Dzięki opublikowanemu w środę przez NASA nagraniu możemy zobaczyć, jak moment uderzenia wyglądał z perspektywy Teleskopu Kosmicznego Hubble'a.

Tysiąc ton skał i pyłu

Poklatkowy film z Hubble'a zaczyna się na 1,3 godziny przed zderzeniem. W tym widoku zarówno Didymos, jak i Dimorphos znajdują się w obrębie centralnej jasnej plamy; nawet Hubble nie jest w stanie rozróżnić tych dwóch planetoid. Cienkie, proste linie wystające z centrum (widoczne na późniejszych zdjęciach) to artefakty optyki Hubble'a.

Pierwsze zdjęcie zostało wykonane 2 godziny po kolizji. Widać na nim, jak odłamki odlatują od planetoidy na tyle szybko, by uciec przed jej grawitacyjnym przyciąganiem. Wyrzucony z Dimorphosa materiał tworzył wtedy pusty stożek. 17 godzin po zderzeniu widać jednak, że wzór ten zaczął powoli się zniekształcać na skutek oddziaływania głównej planetoidy - Didymosa. Następnie odłamki zostały zmiecione w "ogon", który po kilku dniach rozdzielił się na dwa. Szacuje się, że DART "odchudził" planetoidę o ponad tysiąc ton pyłu i skał.

- Do uderzenia DART doszło w układzie podwójnym asteroid. Nigdy wcześniej nie byliśmy świadkami zderzenia obiektu z asteroidą w takim układzie w czasie rzeczywistym - wyjaśnia Jian-Yang Li z Instytutu Badań Planetarnych w Arizonie. - Myślę, że to fantastyczne. Działo się tak wiele rzeczy naraz, że rozgryzienie tego wszystkiego zajmie nam trochę czasu.

Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a - 8,2 godziny po uderzeniu NAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a - 1,1 dnia po uderzeniuNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale

Nie tylko Hubble

Głównym celem misji DART było sprawdzenie naszej zdolności do zmiany trajektorii ciała niebieskiego. Chociaż ani Didymos ani Dimorphos nie stanowią żadnego zagrożenia dla Ziemi, dane z misji pomogą naukowcom dowiedzieć się, jak potencjalnie skierować asteroidy z dala od Ziemi, jeśli kiedykolwiek będzie to konieczne. Eksperyment dostarczył nam również nowych informacji na temat kolizji planetarnych, które mogły być powszechne we wczesnym Układzie Słonecznym.

NASA przypomina, że Hubble nie był jedynym teleskopem monitorującym zderzenie. Wiele innych sprzętów pomiarowych na Ziemi i w kosmosie, w tym Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba i sonda kosmiczna Lucy, również obserwowały uderzenie DART i jego skutki.

Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a - 11,9 dni po uderzeniuNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale
Misja DART - jak duże są obiekty, do których doleci statek kosmicznyNASA/Johns Hopkins APL

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: NASA, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: NAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale

Pozostałe wiadomości

Nocą prawie wszędzie chwyci mróz. Dzień przyniesie najwięcej słońca na południu kraju, a termometry wskażą od 6 do 10 stopni Celsjusza. Wiatr w północnych regionach chwilami nadal będzie silny.

Pogoda na jutro - niedziela 03.11. Nocą prawie wszędzie mróz, dzień ze słońcem w wielu miejscach

Pogoda na jutro - niedziela 03.11. Nocą prawie wszędzie mróz, dzień ze słońcem w wielu miejscach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ochłodzenie, które wszyscy poczuliśmy w sobotę, z nami zostanie. W niektórych częściach Polski o poranku temperatura będzie spadać znacznie poniżej zera. Na najbliższe dni nie zapowiadamy opadów, jednak na niebie będą przeważać chmury.

To nie będą przyjemne poranki

To nie będą przyjemne poranki

Źródło:
tvnmeteo.pl

W hiszpańskiej prowincji Walencja wciąż trwają akcje poszukiwawczo-ratunkowe po tragicznych powodziach. Ratownicy w piątek w miejscowości Benetússer dotarli do żywej kobiety, która trzy dni spędziła uwięziona w samochodzie porwanym przez wodę - poinformowały hiszpańskie media.

Trzy dni uwięziona w aucie porwanym przez powódź. Uratowali kobietę

Trzy dni uwięziona w aucie porwanym przez powódź. Uratowali kobietę

Źródło:
El Mundo, tvnmeteo.pl

Rekordowy poziom zanieczyszczeń powietrza odnotowano w nocy z piątku na sobotę w 14-milionowym mieście Lahaur we wschodnim Pakistanie. W związku z utrzymującym się smogiem zajęcia sportowe w szkołach nie będą odbywać się na świeżym powietrzu, mieszkańcom zakazano używania riksz motorowych, wstrzymano prace budowlane.

"Nigdy wcześniej nie osiągnęliśmy poziomu 1000"

"Nigdy wcześniej nie osiągnęliśmy poziomu 1000"

Źródło:
PAP

Hiszpania zmaga się ze skutkami powodzi, które we wtorek i środę dotknęły wschodnie regiony. Liczba ofiar śmiertelnych wzrosła do 211. Mieszkańcy i lokalne władze twierdzą, że nie zadziałał system ostrzeżeń. Tysiące wolontariuszy zebrało się, by pomóc mieszkańcom zatopionych miejscowości.

Ostrzeżenia przyszły, gdy wody było po szyję. Rośnie bilans ofiar powodzi w Hiszpanii

Ostrzeżenia przyszły, gdy wody było po szyję. Rośnie bilans ofiar powodzi w Hiszpanii

Aktualizacja:
Źródło:
El Mundo, RTVE, PAP

Złota polska jesień dobiega końca, nadchodzi szarobura aura, taka z pogranicza zimy. O tym, jak w różnych modelach meteorologicznych rysuje się listopad, pisze synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Co szykuje pogoda na listopad? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Co szykuje pogoda na listopad? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Źródło:
tvnmeteo.pl

NASA nawiązała kontakt z sondą Voyager 1 po kilkudniowej przerwie. Jak wyjaśniła agencja, do zerwania łączności doszło na skutek uruchomienia systemu awaryjnego urządzenia. Obecnie kontakt utrzymywany jest za pośrednictwem systemu, który ostatni raz był wykorzystywany w 1981 roku.

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Źródło:
NASA, CNN, tvnmeteo.pl

Jeden z największych tajfunów, jakie nawiedziły Tajwan w ostatnich dekadach, spowodował śmierć co najmniej dwóch osób, a ponad pół tysiąca osób odniosło obrażenia - poinformowały w piątek lokalne media. Wielu mieszkańców zostało odciętych od prądu i wody.

Największy tajfun od dekad. Zabici i setki rannych

Największy tajfun od dekad. Zabici i setki rannych

Źródło:
PAP

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) opublikowała zdjęcia satelitarne, które pokazują ogromną skalę zniszczeń i zalań po powodziach w tym tygodniu w Walencji u wschodnich wybrzeży Hiszpanii. Widać na nich, jak zmienił się krajobraz w rejonie laguny La Albufera.

"Dramatyczna transformacja" na zdjęciach satelitarnych

"Dramatyczna transformacja" na zdjęciach satelitarnych

Źródło:
El Pais, ESA, tvnmeteo.pl

Ta mgławica przypomina kształtem sylwetkę wilka, a może nawet wilkołaka. Nowe zdjęcie, na którym widać ten obłok gazu i pyłu, pokazało w czwartek Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Źródło:
PAP, ESO

"Kosmiczny pociąg" przeleciał w czwartek wieczorem nad Polską. Satelity Starlink - bo to o nich mowa - były widoczne między innymi we Wrocławiu i Częstochowie. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Kosmiczny pociąg" przeciął niebo

"Kosmiczny pociąg" przeciął niebo

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl, O kosmosie i astronautyce

Naukowcy ostrzegają przed ryzykiem poważnej zmiany cyrkulacji oceanicznej na Atlantyku. Mogłaby ona wywołać zakłócenia klimatyczne na nieobserwowaną wcześniej skalę.

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

Źródło:
PAP

Związane z ociepleniem klimatu wskaźniki zagrożenia dla zdrowia ludzi osiągnęły nowe rekordowe wartości - wynika z najnowszej edycji raportu Lancet Countdown on Health and Climate Change. Znacząco wzrosła między innymi liczba zgonów spowodowanych upałem wśród osób powyżej 65. roku życia. Eksperci alarmują, że z powodu zmian klimatycznych zdrowie człowieka jest narażone na niespotykane dotąd zagrożenia.

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Źródło:
PAP, The Guardian, The Lancet

Dynia zawiera wiele cennych składników odżywczych, dlatego warto włączyć ją do diety. - Pomarańczowy kolor dyni jest wynikiem wysokiej zawartości w niej witaminy A i beta-karotenu, które korzystnie wpływają na wzrok, skórę, układ sercowo-naczyniowy oraz układ odpornościowy - przekonuje doktor Lizzy Davis z Wydziału Nauk o Żywieniu Uniwersytetu Alabama w Birmingham.

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Źródło:
PAP

Zwierzęta konsumują alkohol częściej niż mogłoby się to wydawać. Najnowsze badania brytyjskich naukowców wykazały, że wiele gatunków, od drobnych bezkręgowców po ssaki, regularnie spożywa etanol w postaci sfermentowanych owoców lub nektaru. Niektóre wykorzystują go w celach obronnych, zaś inne - jako doskonałe źródło kalorii.

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Źródło:
Cell Press, The Guardian

Naukowcom udało się nauczyć wielkoszczury gambijskie wykrywania nielegalnych produktów pochodzących od roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Chodzi między innymi o łuski łuskowca, kości słoniowe, rogi nosorożca oraz drewno hebanowca afrykańskiego. Trwają prace, by te niezwykłe umiejętności gryzoni były wykorzystywanie w portach, które zmagają się z problemem przemytu.

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Źródło:
Phys, Frontiers

Z pustyni Gobi wystartowała chińska misja Shenzhou-19, transportująca tajkonautów na stację kosmiczną Tiangong. Na pokładzie statku znaleźli się członkowie załogi urodzeni w latach 90 - najmłodsi jak do tej pory obywatele Chin w przestrzeni pozaziemskiej.

Tak młodej załogi jeszcze tam nie było. Poza Ziemią spędzi pół roku

Tak młodej załogi jeszcze tam nie było. Poza Ziemią spędzi pół roku

Źródło:
PAP, BBC

W ostatnich dniach wzrosła aktywność wulkanu Popocatépetl w Meksyku. Z jego krateru wydobywa się dym, zawierający popiół i żarzące się fragmenty. Krajowe służby zabroniły zbliżania się do wulkanu, a także wprowadziły alert drugiego stopnia dotyczący jego aktywności.

Gęsty dym od kilku dni unosi się nad wulkanem

Gęsty dym od kilku dni unosi się nad wulkanem

Źródło:
Cenapred, ENEX, Infobae, Milenio

Pyton birmański pożerający w całości jelenia - na taki widok natknęli się naukowcy z południowej Florydy. Aby połknąć ofiarę, samica gada rozwarła szczęki na prawie maksymalną szerokość. Pytony birmańskie są uznawane na Florydzie za gatunki inwazyjne, mające negatywny wpływ na lokalną faunę.

Pyton pożerał jelenia w całości. "Niezapomniany widok"

Pyton pożerał jelenia w całości. "Niezapomniany widok"

Źródło:
Conservancy od Southern Florida, Live Science

Wcześnie rano w ubiegły piątek kamery sieci bolidowej Skytinel zarejestrowały prawdopodobny upadek meteorytu w Polsce. Gwiezdna skała, której największy fragment może ważyć około 80 gramów, miała spaść w rejonie miejscowości Grzebsk, niedaleko Mławy na Mazowszu.

Kosmiczna skała rozświetliła niebo nad Polską. Jej fragment mógł spaść na ziemię

Kosmiczna skała rozświetliła niebo nad Polską. Jej fragment mógł spaść na ziemię

Źródło:
Skytinel, tvnmeteo.pl

Japońscy naukowcy z niepokojem patrzą na szczyt najwyższej góry w ich kraju. Mierzący 3776 metrów stratowulkan Fudżi o tej porze roku powinien być już biały od śniegu. Jednak kolejny dzień z rzędu w tym miejscu nie zarejestrowano opadów. Eksperci zaznaczają, że taka sytuacja wydarzyła się pierwszy raz od końca XIX wieku, kiedy rozpoczęto zbierać dane.

W tym miejscu wciąż nie spadł śnieg. Pierwszy raz od co najmniej 130 lat

W tym miejscu wciąż nie spadł śnieg. Pierwszy raz od co najmniej 130 lat

Źródło:
Phys.org

Podczas jesiennego liczenia kozic w Tatrach przyrodnicy naliczyli 949 sztuk tych chronionych zwierząt, w tym 67 koźląt urodzonych wiosną tego roku - podał we wtorek Tatrzański Park Narodowy (TPN). Więcej osobników zanotowano po słowackiej stronie.

Policzyli kozice w Tatrach

Policzyli kozice w Tatrach

Źródło:
PAP

Osoby w średnim wieku, mające problemy ze snem, wykazują więcej oznak złego stanu mózgu - twierdzą eksperci. Specjaliści z zakresu neurologii w niedawno opublikowanym badaniu przekonują, że istnieje powiązanie między jakością naszego snu a kondycją jednego z najważniejszych organów w ludzkim ciele.

Jesteś w średnim wieku i źle sypiasz? To może wpływać na twój mózg

Jesteś w średnim wieku i źle sypiasz? To może wpływać na twój mózg

Źródło:
American Academy of Neurology